8
Pháp luật & Cuộc sống
TẤNTÀI
T
ại hội nghị triển khai công tác
sáu tháng cuối năm 2016 do
TANDTối cao vừa tổ chức tại
TPĐà Nẵng, đại diện một số tòa
án địa phương cho biết hiện nay
việc xét xử hành vi mua bán, vận
chuyển, tàng trữ pháo nổ, thuốc lá
điếunhập lậuđanggặpvướngmắc
do các quy định chỏi nhau.
Quyđịnh chỏi nhau,
giải quyết ánbế tắc
ThẩmphánTrầnHồngHà (Chánh
ánTAND tỉnhVĩnh Phúc) cho hay
tại Vĩnh Phúc đang tồn đọng ba vụ
buônbánpháonổ, thuốc láđiếunhập
ngoại không có nguồn gốc bị VKS
tỉnh truy tốvề tộibuônbánhàngcấm
(Điều155BLHShiệnhành) nhưng
tòa vẫn chưa biết giải quyết ra sao.
Nguyên nhân là các nghị định
củaChínhphủvềLuậtThươngmại
2005quyđịnhpháonổ, thuốc láđiếu
nhập ngoại không có nguồn gốc là
hàng cấm. Ngược lại, Luật Đầu tư
2014 (cóhiệu lực từngày1-7-2015)
lại quy định pháo nổ, thuốc lá điếu
nhậpngoại làmặt hàngkinhdoanh
cóđiềukiện.Với các loại hànghóa
này, hàng hóa vi phạm phải có giá
trị từ 100 triệuđồng trở lênmới xử
lýhìnhsự. “Bavụánnàyđềuđãquá
Thuốc láđiếu
nhập lậukhông
còn làhàngcấm?
Hiệnnayviệcxétxửhìnhsựhànhvimuabán,vậnchuyển,
tàngtrữpháonổ,thuốcláđiếunhậplậuđanggặpvướngmắc
docácquyđịnhchỏinhau...
Cônganđangthugiữhàng
ngànbaothuốc lákhôngrõ
nguồngốcvậnchuyểntrong
nộiđịacủamộtngườivi
phạm.Ảnhminhhọa:TT
TheocácnghịđịnhcủaChínhphủ
vềLuậtThươngmại2005,pháo
nổvàthuốc láđiếunhậpngoại
khôngcónguồngốc làhàngcấm
nhưngtheoLuậtĐầutư2014,
đó lại làmặthàngkinhdoanhcó
điềukiện.
Hiệu lựchồi tốcủaBLHS2015: Chưa rõ
Theo đại diệnTAND tỉnhNghệ An, khoản 3Điều 7
BLHS2015 (cóhiệu lực từngày1-7-2016)quyđịnh theo
hướngcácđiều luật có lợi chongười phạm tội thì được
ápdụngđối vớihànhviphạm tộiđã thựchiện trướckhi
điều luật đó cóhiệu lực thi hành. Nghị quyết 109/2015
củaQuốchội (vềviệcthihànhBLHS2015)cũngquyđịnh
nhưthế.Vậytrongthựctếxétxửmộttộicụthể,điều luật
quyđịnhvề tội đó theoBLHS2015nhẹhơnBLHShiện
hành thì ápdụngnhư thếnào?Ápdụngđiều luật của
BLHS2015hayápdụngđiều luật củaBLHShiệnhành?
Đại diệnmột tòaánkhác lại thắcmắc:Trườnghợpbị
ánđangchấphànhhìnhphạt,đangtạmhoãn, tạmđình
chỉchấphànhhìnhphạtvìhànhviđánhbạcdưới5triệu
đồng (bảnánxử theoBLHShiệnhành) thìcóđượcmiễn
chấphànhhìnhphạtphầncòn lạihoặctoànbộhìnhphạt
theoNghị quyết 109/2015hay không?Nếuđượcmiễn
hìnhphạt,ngườiđó trởvềcộngđồng, xãhội lại cóhành
viđánhbạcdưới5triệuđồngthìcóphạmtộihaykhông?
thời hạn luật định nhưng chúng tôi
chưa giải quyết được, vẫn chưa có
lối thoát” -ThẩmphánHànói vàđề
nghị TANDTối cao sớm có hướng
dẫn cụ thể.
Theo Thẩm phánHà, quan điểm
của TAND tỉnhVĩnh Phúc là phải
ápdụng theoLuậtĐầu tư2014 (luật
được ban hành sau - NV). Nhiều ý
kiếnkhác cũngđồng tìnhvới Thẩm
phánHà, cho rằngnếuápdụng theo
LuậtĐầu tư2014 thì pháonổ, thuốc
láđiếunhậpngoại khôngcòn làmặt
hàngcấmnữa.Vì thế, cácvụánhình
sự dạng này phải tạm đình chỉ giải
quyết; cácbị can, bị cáobị tạmgiam
phảiđượcthảđểchờhướngdẫncụthể.
Liên quan đến việc xử lý hành vi
muabán,vậnchuyểnpháonổ,thuốclá
điếunhậpngoại,một thẩmphánkhác
chobiếtTANDTối caocócôngvăn
hướng dẫn đối với các hành vimua
bán, vận chuyển trái phép pháo nổ,
thuốc láđiếuquabiêngiới,nếuđủcác
yếu tố cấu thành tội phạm theo quy
định tạiĐiều153(tộibuôn lậu),Điều
154 (tội vận chuyển trái phép hàng
hóa, tiền tệquabiêngiới)BLHShiện
hành thì phải xét xửkịp thời.Nhưng
một vấnđề đặt ra là đối với hànhvi
vận chuyển, tàng trữpháonổ, thuốc
lá điếu nhập lậu trong nội địa đang
kháphổbiếnhiệnnay thì lại chưacó
hướngdẫnxử lý cụ thể.
Nhiềuvướngmắc khác
Bên cạnh đó, đại diệnmột số tòa
án địa phương cũng nêu lên nhiều
vướngmắc khác trong công tác xét
xửánhìnhsựmàcác tòakhigặpphải
đều lúng túng.
Chẳnghạn, trongvụán lừađảocó
đồngphạm, tài sảnchiếmđoạt đãbị
cácbị cáođembánđểchianhau tiêu
xài hoặc tiêu xài chung. Trong quá
trình điều tra, cómột bị cáo đã bồi
thường toàn bộ thiệt hại cho người
bị hại.Vậykhi ra tòa, số tiềnmàcác
bị cáokhácchiếmhưởng thì tòagiải
quyếtnhư thếnào?Nếubịcáođãbồi
thườngyêucầucácbịcáokháchoàn
trả lạichomình thì tòachấpnhậnhay
tuyên truy thucủacácbịcáokhácđể
sungcông?Nếubịcáođãbồi thường
khôngyêu cầu cácbị cáokháchoàn
trả thì sao?Trườnghợpbị cáođãbồi
thường chưa yêu cầu giải quyết thì
xử lý thếnào?
Haynhư trongvụ án lừađảomua
tài sản trảgóp (điện thoại,xemáy…)
theodịchvụchovaycủangânhàng.
Khi làm thủ tụcmua trả góp, bị cáo
đã nhận tài sản nhưng bị phát hiện,
thugiữ tài sản (vậtchứng).Quá trình
điều tra, bị cáođãhoàn trảchongân
hàngđầyđủsố tiềnvay.Vậy tòaphải
xử lývật chứng là tài sản thugiữđó
như thếnào?
Theo đại diệnTANDTối cao, tất
cả vướngmắc, kiếnnghị nói trên sẽ
đượcTANDTốicao tậphợpxemxét,
sauđósẽcóphảnhồi,hướngdẫncho
các tòa cấpdưới thựchiện.
n
Luật Tố tụng hành chính 2010 quy định nếu người phải
thi hành án (THA) hành chính khôngTHA thì người được
THAyêu cầu bằng văn bản đối với người phải THA.
Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có yêu cầu bằng văn
bảnmà người phải THAkhông thi hành thì người được
THAcó quyền gửi đơn đề nghị cơ quanTHAdân sự nơi
tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án hành chính đó ra văn bản
đôn đốc việc thi hành. Hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày
nhận được văn bản đôn đốc của cơ quanTHAdân sựmà
người phải THAvẫn khôngTHA, không thông báo kết
quảTHA thì cơ quanTHAdân sự phải thông báo bằng văn
bản cho cơ quan cấp trên trực tiếp của người phải THA
biết để xem xét, chỉ đạo việcTHAvà xử lý trách nhiệm
theo quy định của pháp luật.
Quy định là vậy nhưng trong thực tiễnTHAhành chính,
rất nhiều vụ việc đã bị dây dưa kéo dài vì người phải THA
không chịu thi hành, lấy lý do là tòa tuyên án chưa thuyết
phục, đang đề nghị người có thẩm quyền xem xét giám
đốc thẩm... Trong khi đó, do tổ chức bộmáy, quan hệ
công tác, lợi ích cục bộ… nên việc kiểm tra, đôn đốcTHA
của cơ quan cấp trên đối với cơ quan cấp dưới đã không
có hiệu quả. Pháp luật hiện hành cũng đang thiếu quy định
về trình tự, thủ tụcTHAhành chính, các chế tài cụ thể đối
với người không chịuTHA. Người dân đã khổ sở vì “con
kiến đi kiện củ khoai”, mất công, mất sức, mất thời gian
đeo đuổi vụ kiện, đến khi thắng kiện lại tiếp tục phải chờ
đợi mỏi mòn, dẫn đến khiếu nại kéo dài.
Để khắc phục, Luật Tố tụng hành chính 2015 (có hiệu
lực từ ngày 1-7-2016) đã bổ sung nhiều quy định về trách
nhiệm của các cơ quan liên quan; nghĩa vụ và chế tài đối
với người THA...
Cụ thể, người phải THA sẽ có thời hạn tự nguyệnTHA
là 30
ngày kể từ ngày nhận được bản án, quyết định đã
có hiệu lực pháp luật của tòa. Trong thời hạnmột năm kể
từ ngày hết thời hạn tự nguyệnTHAmà người phải THA
không tự nguyện thi hành thì người đượcTHAcó quyền
gửi đơn yêu cầu tòa án đã xét xử sơ thẩm ra quyết định
buộcTHA. Trong thời hạn năm ngày làm việc kể từ ngày
nhận được đơn yêu cầu của người đượcTHA, tòa án đã
xét xử sơ thẩm phải ra quyết định buộcTHAhành chính.
Thủ trưởng cơ quan cấp trên trực tiếp của người phải
THAcó trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, xử lý trách nhiệm
của người phải THA theo quy định của pháp luật. Cơ
quan, tổ chức, cá nhân phải THAcố ý không chấp hành
bản án, quyết định của tòa án, quyết định buộcTHAcủa
tòa thì tùy từng trường hợpmà bị xử lý kỷ luật, xử phạt
vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự
theo quy định của luật. Người lợi dụng chức vụ, quyền
hạn cố ý cản trở việcTHA thì tùy từng trường hợpmà bị
xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu
trách nhiệm hình sự theo quy định của luật; nếu gây thiệt
hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Được biết mới đây, ban soạn thảo nghị định vềTHA
hành chính đã họp, đề ra nhiều ý tưởng về các hình thức
chế tài đối với người khôngTHAnhư bêu tên trên báo,
đài, không xem xét trong thi đua, khen thưởng hay xem
xét trách nhiệm khi đề bạt, bổ nhiệm... Nội dung của dự
thảo nghị định sẽ quy định trách nhiệm đối với cá nhân,
cơ quan, tổ chức phải THA; trách nhiệm của cấp trên
trực tiếp của người phải THA, chủ tịchUBND các cấp,
bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc
Chính phủ trong việc chỉ đạo, đôn đốc cấp dưới THA;
trách nhiệm theo dõi, đôn đốcTHAcủa cơ quanTHAdân
sự. Dự thảo cũng quy định chủ tịchUBND các cấp, thủ
trưởng cơ quan cấp trên trực tiếp, cơ quanTHA, cơ quan
quản lýTHA thuộcBộTư pháp xử phạt hoặc đề nghị
người có thẩm quyền xử phạt hành chính; đề nghị xử lý
hình sự hành vi không chấp hành án...
Hy vọng rằng tới đây, với các quy định và hướng dẫn
mới, tình hìnhTHAhành chính sẽ có bước chuyển biến tốt
đẹp hơn.
HỒNGHÀ
Từ1-7-2016,tòaphảiraquyếtđịnhbuộcthihànhánhànhchính
