8
Pháp luật & Cuộc sống
Tiêu điểm
ĐỨCMINH
“T
rong vụ án oan của ông
Huỳnh Văn Nén, tôi đã
phải vào tận Bình Thuận
cùng chanh anTANDTối cao bàn
chuyện bồi thường cho ông Nén.
Không hề đơn giản như chúng ta
nghĩ!Bâygiờhọnói “Cachđâygần
20 năm, có bao giờ tôi nghĩ rằng
tôi bị oan để giữ vé xe nhằm đòi
bồi thường…” - Phó Viện trưởng
VKSNDTối caoLêHữuThểđãnói
như thế tại phiênhọp cuaban soạn
thảoLuậtTrachnhiệmbồi thường
cuaNhà nước sửa đổi m i đây.
Mở rộngphạm vi
bồi thường
Để thaogỡbất c p trongcông tac
giảiquyêtbồi thườngnh nư ccũng
như tạo thuận lợi hơn chongười bị
thiệt hại, dự thảoLuậtTrachnhiệm
bồi thườngcuaNhànướcsửađổiđa
quyđịnhnhiêuđiểmmới.Trongđ ,
đáng ch ý l ngo i vi c quy định
phap nhân cũng là đối tượng được
bồi thường, dự thảo c n mở rộng
phạmvi trachnhiệmbồi thườngcua
Nhànướcsovớiquyđịnhhiệnhành.
Theo dự thảo, trong hoạt động
quản lyhànhchính,Nhànướcsẽbồi
thường cả thiệt hại gây ra do qu n
lý nh thu c s h u nh nư c.
Vi c bổ sung quy đ nh n y nhằm
ph h p v i quy đ nh t i Điều 605
BLDS2015vềb i thư ng thi t h i
donh cửa, công tr nhkhácgây ra.
Mặtkhac, thực têđac nhiều trư ng
Vụđòibồi thườngcủaôngHuỳnhVănNéntớinayvẫnchưagiảiquyếtxong.Trongảnh:Buổi làmviệcgiữa
TANDtỉnhBìnhThuậnvàcác luậtsưđạidiệnôngNénngày20-5.Ảnh:P.NAM
Theodựthảo,việckhôiphục
danhd th chiệnđồngthờivới
gi iquyếtbồithường,khácvới
quyđịnhhiênhành l khôiphục
danhd saukhiđãgi iquyếtbồi
thường.
Ánhình sự: Xử sai,
cóđền không?
Trong tố tụnghìnhsự,Nhànướccó
bồi thường cho các trường hợp làm
saihaykhông?Ánhìnhsựchúngtaxử
cứvòngđivòng lại,hếtsơ thẩm,phúc
thẩm, giámđôc thẩm r i lại sơ thẩm,
phúc thẩm, giámđôc thẩm…kéodài
cả10nămkhôngxong.Vậycáisaiấysẽ
tínhnhư thếnào?Cóđềnhaykhông?
Ông
LÊHỮUTHỂ
,
PhóViên trưởng
VKSNDTối cao
Chủđộnggiải quyếtbồi thường
Mộtđiểmđángchúýkhác,dư thảocũngquyđịnh trư ngh pngư ibị
thiệth i khôngcầnyêucầub i thư ngm cơquangi iquy tb i thư ng
ph ichủđ nggi iquy t (đôivớinhữngvuviêcđãđucăncứxácđinhtrách
nhiêmbồi thường cuaNhànước; thiêt hại đã rõ ràng và có thể xác đinh
ngayđượcmứcbồi thường;ngườibi thiêthạicóđiachỉ,nơicưtrúrõràng).
Trongho tđ ng thụ l h sơyêucầub i thư ng,việcch ngminh thiệt
h i khôngph i l yêucầubắtbu c.Trư ngh pngư ibị thiệth igặpkh
khăn trongviệcc đư cvănb n l mcănc yêucầub i thư ng thì c th
đ nghị cơquannh nư cc thẩmquy nhỗ tr ...
Dư thảo cũngquyđịnh chăt che v tăngmứchoàn trả vàquyđinh cu
thể tráchnhiêm kỷ luật của c nb gây ra thiệt h i. Viêcquyết đinhmức
hoàn trảdưa trênmứcđộ lôi vàmứcđộ thiêthại đãgây ra...
DựthảoLuậtTráchnhiệmbồithườngcủaNhànước
sửađổiđãbổsungthêmhaitrư nghợpđượcb i
thư ngtronghoạtđộngtốtụnghìnhs l bịbắtoan,
tạmgiữoan...
Bịbắtoan, tạm
giữoansẽđược
bồi thường?
h p nh thu c s h u nh nư c
cho thuê, cho mư n đ x y ra s
c gây thi t h i nghiêm tr ng đến
sức khỏe, t nhm ng, t i s n của tổ
chức, cá nhân mà vụ sập nhà 107
TrầnHưngĐạo (HàNội) làmột ví
dụ. Cạnhđó, dự thảo cũngbô sung
thêm trường hợp bồi thường “thi t
h i gây ra do công tr nh đang xây
d ng m cơ quan nh nư c l m
chủ đ u tư”.
Sov i lu t hiệnhành, d th ocơ
b nvẫngi quyđ nhvềcác trư ng
h p đư c b i thư ng trong ho t
đ ng t t ng h nh s , chỉ bổ sung
thêm hai trư ng h p ngư i b bắt
v ngư i b gi trong trư ng h p
khẩn cấp.
“Th i gian qua, vi c bắt ngư i
trong ho t đ ng t t ng h nh s c
nhiều sai s t. Nhiều trư ng h p
đã bắt nhưng không đư c VKS
phê chuẩn. C nh đ , khoản 1Điêu
31 BLTTHS 2015 c ng quy đ nh
“ngư i b gi trong trư ng h p
khẩn cấp, ngư i b bắt, b t m gi ,
t mgiam, kh i t , điều tra, truy t ,
x t xử, thi h nh án oan, trái pháp
lu t c quyềnđư cb i thư ng thi t
h i về v t chất, tinh th n v ph c
h i danh d …” - bản thuyêt minh
cua tô biên tập nêu rõ về b i c nh,
căn cứ của vi c c n thiết ph i b i
thư ng thi t h i cho ngư i b bắt
oan, t m gi oan.
Ngoài ra, phạm vi trach nhiệm
bồi thườngcuaNhànước tronghoạt
động t t ng dân s , t t ng h nh
ch nh, trong hoạt động thi h nh án
hình sự cũngđượcmở rộnghơn so
với quy định hiện hành.
Quy đinh trình tự, thu tục
xin lỗi
Luật hiệnhànhchỉ dànhmột điêu
quyđịnhvêviệckhôi phụcdanhdự
chongườibị thiệthại tronghoạtđộng
t t ngh nh s .Theođó, tronghình
thưc trực tiêpxin lỗi, cải chínhcông
khai tại nơi cư trúhoặcnơi làmviệc
cuangười bị oan, luật chỉ quyđịnh
yêu cầu c s thamd củađ i di n
ch nhquyềnđ a phươngnơi ngư i
b oan cư tr , đ i di n của cơ quan
nơi ngư i b oan l mvi c, đ i di n
củam t tổchứcch nh tr , xãh im
ngư ib oan l th nhviênmàkhông
quyđịnh trình tự, thu tụcxin lỗi cụ
thể. Chính v v y đa dẫn đên m t
s trư ng h p cơ quan l m oan tô
chưcxin lỗiqua loa, chiêu lệ, không
tôn trọng người bị oan.
Để khăc phục, dự th o dành hẳn
một mục với ba điêu quy định vê
vân đê “phục hồi danh dự”. Đang
chúy, dự thảođam r ngph mvi
khôi ph c danh d không ch đ i
v i ngư i b thi t h i trong ho t
đ ng t t ngh nh s m c đ i v i
ngư i b ápd ngbi nphápđưav o
cơ s giáo d c bắt bu c, đưa v o
cơ s ch a b nhbắt bu c, đưa v o
trư ng giáo dư ng sai. Vi c khôi
ph c danh d th c hi n đ ng th i
v i gi i quyết b i thư ng, khácv i
quyđ nhhiệnhành l th chi nkhôi
ph cdanhd saukhi đãgi i quyết
b i thư ng.
Cạnhđó, dự thảocũngphânđ nh
r trách nhi m của cơ quan b i
thư ng nh nư c v trách nhi m
củacơquan tr c tiếpqu n lýngư i
thi h nhcôngv đãgây ra thi t h i.
Theo đ , cơ quan b i thư ng nh
nư cđư cxácđ nh l cơquan chủ
tr tổ chức vi c xin l i, c i ch nh
công khai, c n cơ quan tr c tiếp
qu n lý ngư i thi h nh công v đã
gây ra thi t h i v n l cơquanph i
ch u trách nhi m ch nh trong vi c
n i l i xin l i t i buổi xin l i tr c
tiếp v ph i th c hi n vi c đăng
báo, c i ch nh công khai.
D th o c ngquyđ nh c th về
trách nhi m chủ tr tổ chức của cơ
quan gi i quyết b i thư ng, trách
nhi m ph i h p của cơ quan gây
thi t h i v cơquanb i thư ngnh
nư c, tr nh t , thủ t c tiếnh nhcác
ho t đ ng c th t i buổi xin l i
tr c tiếp.
n
VỤ “TÒA TỪ CHỐI BỒI THƯỜNGOANVÌ ÁN CHƯAXONG”
VKSkhônghủyquyếtđịnhđìnhchỉđiềutrađốivớingườibịoan
Saukhiđượcđìnhchỉ
điềutra,vợchồnganh
Thanhđãđếncảm
ơnbáo
Ph pLu t
TP.HCM.
Ảnh:N.NGA
AnhĐ ngNg cThanh (ngư i từng b TANDhuy n
ChâuTh nh, LongAnkết ánoanb ynăm t ) vừa chobiết
ng y3-6, TANDhuy nChâuTh nh s x t xửhai b cáo
Ph mThanhSang,V VănQu c trong v đ ng s lan l m
chết ba ngư i đêm 1-5-2013.AnhThanh đư c t a tri u t p
v i tư cách l ngư i liên quan. Như v y,VKS huy nđã
không chấp nh n yêu c u của t a khi tr h sơ trư c đ l
hủyquyết đ nhđ nh ch điều tra b canđ tiếp t c điều tra,
truy t anhThanh về t i giao cho ngư i không đủđiều ki n
điềukhi nphương ti ngiao thôngđư ng thủy. Cáo tr ng
m i củaVKShuy n c ng ch truy t hai ngư i l Sang v
Qu c.
Theo anhThanh, sau phiên t a trên, anh s tiếp t c yêu
c uTANDhuy nChâuTh nh xin l i, b i thư ng theođ ng
quyđ nh củaLu t Trách nhi mb i thư ng củaNh nư c.
Như
PhápLuật TP.HCM
từng ph n ánh, Sang (chủ s
lan) thuê anhThanh l m thuyền trư ng. Tháng4-2013, anh
Thanh lái s lanvề sôngV mCỏ, trên s lan c Sang v
Qu c (ngư i ph vi c, không c bằng lái). Theo cáo tr ng,
anhThanh giao l i s lan choQu c điều khi n đ về nh c
vi c. T i 1-5-2013, Sang lái s lan từTP.HCM đếnLongAn
th giao l i choQu c. Không ch ý quan sát, Qu c đã đ ng
chmm t chiếc ghe l m bamẹ con trên ghe tử vong.
Sauđ , anhThanh b kh i t , truy t về t i giao cho
ngư i không đủ điềuki nđiềukhi n phương ti n giao
thông đư ng thủy; Qu c b kh i t , truy t về t i vi ph m
quy đ nh về điều khi n phương ti n giao thông đư ng thủy;
riêngSang không b g .
Tháng 8-2014, t i phiênxử sơ thẩm l n đ u củaTAND
huy nChâuTh nh, anhThanh kh ng đ nh ch giao s lan
choSang v Sang l chủ s lan chứkhông giao choQu c.
Tuynhiên, t a v nph t anhThanh b y năm t , Qu c tám
năm t . Ngo i ra, t a yêu c uVKSkh i t thêmSang về t i
giao cho ngư i khôngđủđiềuki n điều khi nphương ti n
giao thông đư ng thủy.
Tháng 11-2014, TAND t nhLongAn hủy án sơ thẩm
đ điều tra, x t xử l i. Sauđ , Sangb kh i t . Riêng anh
Thanh, tháng10-2015 đư c đ nh ch điều tra b canv i lý
doh nh vi không cấu th nh t i ph m (anhb t mgiam oan
b y tháng).
Cu i năm2015, anhThanh yêu c uTANDhuy nChâu
Th nh côngkhai xin l i v b i thư ngg n400 tri u đ ng
nhưng t a n y tr l i đơnv i lýdođã tr h sơđ điều tra
bổ sung, yêu c u
VKS hủy quyết đ nh
đ nh ch điều tra đ
tiếp t c điều tra, truy
t anhThanh.
NGÂNNGA
