3
THỨHAI
19-9-2016
Thời sự
Khubảo tồnbiểnHònCau
kêucứuvì ônhiễm
TrướcđâycáheothườngxuyênvềquanhHònCaunhưnggầnđâyítthấy.
PHƯƠNGNAM
U
BND tỉnhBìnhThuận
vừacóvănbảngửiBộ
NN&PTNTvềviệcđiều
chỉnh phạm vi Khu bảo tồn
biển Hòn Cau (cù lao Câu)
trên vùng biển huyện Tuy
Phong. Theo tỉnh, các nhà
máy nhiệt điện ở tỉnh sẽ tác
độngnhất địnhđếnKhubảo
tồn biểnHònCau, trong đó
đặcbiệt là tình trạngônhiễm
môi trường...
HònCauphải nhường
chỗ chodựán
ÔngTưHữu,mộtngưdân
đã gắn bó hàng chục năm
vớiHònCau, chobiết trước
đây cá heo thường xuyên
về quanh Hòn Cau để đùa
giỡn nhưng gần đây ít thấy.
Đặc biệt ngày trước chỉ cần
dùng taymoi cát sát bờbiển
làcónướcngọt uốngnhưng
bây giờ thì rất khó, thậm
chí những giếng nước đào
sâu trong đảo cũng tìm đỏ
con mắt mới ra. “Ô nhiễm
ởmấy nhà máy nhiệt điện,
HònCauđãgầnchết nhưng
tôi nghe nói sắp tới, sát bên
đây làm thêmnhàmáy thép
nữa thì Hòn Cau chịu sao
nổi” - lão ngư dân TưHữu
nói nhưmuốn khóc.
HònCau-một trong16khu
bảo tồn biển trong cả nước,
làmột đảo nhỏ chỉ cách đất
liền non chục cây số, rộng
xấp xỉ 140 ha. Toàn bộ diện
tíchcủakhubảo tồnbiểnrộng
khoảng12.500habaogồmcả
diện tích đảo cùng vành đai
bảovệvàcácvùng lõi, vùng
đệm,vùngphụchồi sinh thái.
Thế nhưng từ khi Trung
tâmĐiện lựcVĩnhTânxuất
hiện rồi cảng chuyên dùng
Vĩnh Tân tiếp nhận tàu chở
hàng rời trọng tải từ 30.000
tấn đến 200.000 tấn được
quyhoạch,xâydựngkhu lấn
biển thìmứcđộchồng lấn lên
diện tích biển của Khu bảo
tồn biển Hòn Cau quá lớn.
Mặc dùTrung tâmĐiện lực
Vĩnh Tân bao gồm các nhà
máy nhiệt điện đều sinh sau
đẻmuộn sovớiKhubảo tồn
biểnHònCaunhưngđềuđược
Bộ TN&MT phê duyệt báo
cáo đánh giá tác động môi
trường với diện tích chồng
lấn đến hơn 1.000 ha…
Trước tình thếnày,UBND
tỉnhBìnhThuậnphảiđềnghị
giảm diện tích của khu bảo
tồn biển. Cụ thể vùng phục
hồi sinh thái sẽ bị giảm 206
havàvùngphát triểncủaHòn
Caubị giảmđếnhơn850ha!
Nước biểnbiến thành
màuđen
Ngoài việcchồng lấndiện
tích, tình trạng ô nhiễmmôi
trườngcónguycơảnhhưởng
và tác động đến hệ sinh thái
Khu bảo tồn biển Hòn Cau
là rất lớn. Cụ thể cuối tháng
8-2016,khi làmviệcvớiTập
đoànĐiện lựcViệt Nam và
TổngCông tyPhát điện3về
Trung tâmNhiệt điệnVĩnh
Tân, ôngNguyễnNgọcHai,
Chủ tịch UBND tỉnh Bình
MộtgócKhubảotồnbiểnHònCau
(ảnh lớn)
vàHònCaunhìntừxa
(ảnhnhỏ)
.
Ảnh:HUỲNHQUANGHUY
Đối diện nguy cơ
xóa sổ
Chịu tác động ô nhiễm từ
cácnhàmáynhiệtđiệnởVĩnh
Tân, các khudự án khác, Khu
bảo tồnbiểnHònCaubị xóa
sổ chỉ còn làvấnđề thời gian.
Chất lượngnước biển tại đây
cũngsẽthayđổikhôngcòngiữ
đượcđộmặnđặcbiệtnhưtrước
đây(nướcbiểnCàNá-VĩnhTân
cóđộmặn caohơn các vùng
biển khác 3-4 độ). Các đồng
muối CàNá, VĩnhHảo cònbị
khói bụi từ các nhàmáy này
tácđộng.Khôngsớmthìmuộn
diêmdânvàcáccông tymuối
ởnhữngvùngnày sẽđốimặt
với nguycơbiếnmất...
Ông
NGUYỄNHỮUQUÝ
,
Chủ tịchHộiBảovệ thiênnhiên
vàmôi trườngBìnhThuận
Tiêu điểm
“Nướcthảiởcácnhàmáy
nhiệtđiệnthườngthảira
vớinhiệtđộcao,điềunày
cũngđồngnghĩanhững
rạnsanhôvàcác loàithủy
sinhsẽbịtácđộngtrực
tiếp,đedọasựsốngcòn.”
ÔngHUỲNHQUANGHUY,
ChicụcThủysảnBìnhThuận
Thuận, đã yêu cầu các nhà
máyphảigiảiquyết tình trạng
than rơi vãi theo nước mưa
chảy rabiển.Điềunàykhiến
nướcbiểnbiến thànhmàuđen
tại khu vực cảng nhập than.
Ngoài ra, các cơ quan phải
giám sát chặt tình hình vận
chuyển tro xỉ và triển khai
bảovệmôi trườngkhôngđể
xảy ra sự cố.
ÔngNguyễnNgọcHainói:
“Về lâu dài hoạt động của
cácnhàmáynhiệtđiệnsẽ tác
độngnhất địnhđếnKhubảo
tồnbiểnHònCau.Dođó tỉnh
đãđềnghịTậpđoànĐiện lực
Việt Nam báo cáo, đề xuất
vớiBộCôngThươngcócác
biệnphápxử lýngay từbây
giờ. Trướcmắt đề nghị xem
xét, bố trí cáchệ thốngquan
trắc để đánh giámức độ tác
độngvà kịp thời xử lý”.
Traođổivớichúng tôi,ông
HuỳnhQuangHuy, Chi cục
trưởngChicụcThủysản tỉnh
Bình Thuận, cho biết môi
trường biển ở Khu bảo tồn
biển Hòn Cau đang bị xâm
hại. “Nước thải ở các nhà
máy nhiệt điện thường thải
ravới nhiệt độcao, điềunày
cũng đồng nghĩa những rạn
sanhôvàcác loài thủysinhsẽ
bị tác động trực tiếp, đe dọa
sựsốngcòn” -ôngHuynói.■
Hòn Cau được bao quanh bởi hàng vạn
khối đá cónhiềumàu sắc và hình thù khác
nhau tạo thànhbức tranh thủymặcđadạng,
phongphúnhưcósựsắpđặtcủabàntaycon
người.ĐiểmđặcbiệtcủaHònCau làquầnthể
sanhônguyênthủydàihơn2kmvớigần234
loại sanhô. Khu vựcphíađông vàđôngbắc
củaHònCau có các rạnngầm là bãi đẻ của
ba loài tômhùmbông, tômhùmđỏ và tôm
hùmxanh.
Theonhữngkếtquảnghiêncứugầnđâycho
thấyvùngbiểnxungquanhđảoHònCaucó
sựhiệndiệncủatrên34 loài thủysinhvậtquý
hiếmnằm trongdanhmụccónguycơ tuyệt
chủngởcácmứcđộkhácnhau.Mặtkhác,nơi
đâycònđượcxem làbãi đẻcủa rùabiển, đồi
mồi vànhiều loài cá, bổ sungnguồn lợi thủy
sảnđángkểchocácvùngbiểnxungquanh.
Chính vì thế từnăm2008đến2009, được
sựgiúpđỡ củaHợpphần sinh kếbền vững
trong và xungquanh các khubảo tồnbiển
ViệtNam (LMPA) vàQuỹbảo tồn thiênnhiên
(WWF),UBNDtỉnhBìnhThuậnđãcóquyếtđịnh
thành lậpKhubảo tồnbiểnHònCaunhằm
bảovệđadạngsinhhọc, bảovệnơiquầncư
củacác loài sinhvật vàbảovệmôi trường.
Bãi đẻcủa rùabiển, đồimồi
“Sợmấtviệc”vànútthắtcủatrìtrệ
“Cácđồngchí longạimấtviệc
chứkhôngxuấtphát từcái chung”.
Sự thậtnàyđượcThứ trưởngBộ
KH&ĐTĐặngVănĐôngnói ra tạiphiênhọpcủaỦybanThường
vụQuốchộimớiđâykhiphảnbiện lại ýkiếnphảnđối củaBộ
XâydựngvềdựánLuậtQuyhoạch. BởinhưThứ trưởngĐông
thuật lại,nhiều lần, từnhiệmkỳChínhphủ trước, đạidiệnBộXây
dựngnói rằngnếu làmLuậtQuyhoạch theohướngnhưdự thảo
thìmấtviệccủabộnày.
Trongbối cảnhChínhphủđangnỗ lựchếtmìnhđểcải cách
thểchế,nângcaosứccạnh tranhcủaquốcgia thì lý ramỗi luật
đượcxâydựngđềuphảinhắmđếnmụcđích làquản trị lĩnhvực,
ngànhmột cáchchặt chẽ, đơngiản, tạosự thông thoángchocả
xãhội vànóinhưôngĐông là “phải vì lợi íchchung”. Thếnhưng
sự thậtmàôngĐôngcôngkhai trướcThườngvụQuốchộiđã
làmchoxãhộingãngửa. Tấtnhiên tình trạngcácbộ,ngành…
“lomấtviệc”khi xâydựngcác luật tiếnbộkhôngphảibâygiờ
mới có.
LuậtDoanhnghiệpvàLuậtĐầu tư trướcđâykhiđượcxây
dựngcũngvấpphảinhữngcản trở từchínhnhữngcơquan
đangquản lý lĩnhvựcnày.Người tacốgắnggiữchođượccàng
nhiều thủ tụcđăngkýkinhdoanhcũngbởimộtmụcđích: “Nồi
cơmcủa tôi” từcơchếxin-cho trongcấpphépđầu tư, kinh
doanh.MặcdùBộKH&ĐTcónhữngđịnhhướng rấtquan trọng
trongviệc tốigiảnhóacác thủ tụcnhưngsự thật lànhữngbộ,
ngành liênquankhôngmuốnmấtđi “quyềnsinh, quyềnsát”của
mìnhđối vớidoanhnghiệpvàngườidân.Nhữngđiềukiệnkinh
doanh, dù làkhôngđúng theo tinh thần tiếnbộcủaHiếnpháp,
vẫncốgắngđượcgiữ lạibằngnhững lýdocóvẻ… rấthợp lý.
TSNguyễnĐìnhCung,Viện trưởngViệnNghiêncứuquản lý
kinh tếTrungương, thuật lại rằng:Ngay trongđợt cắtgiảmcác
điềukiệnkinhdoanhhồi tháng6-2016, đạidiệncácbộ,ngành
trongkhi tranh luậnkhôngnói về tínhhợp lý,hợp luật củacác
điềukiệnkinhdoanhmàhọbanhành, cài cắmởcácnghịđịnh,
thông tưmàchủyếu tranhcãinhauvề “quyềnanh, quyền tôi”.
Khi cácđiềukiệnkinhdoanhđượcbãibỏhoặchạxuống
thànhquychuẩnkỹ thuật, chuyểnsangcơchếhậukiểm, tác
độngcủanódĩnhiên làsẽgiảmbớtquyềnhành, sựnhũngnhiễu
từcáccôngchứcnhànước. Trongkhingườidân, doanhnghiệp
hânhoanđónnhậnnhữngđộng thái tốt lànhấy từChínhphủ
thì rấtnhiềubộ,ngành lại lên tiếngphảnđối vìquanngại sẽkhó
quản lý.
Hiểnnhiên, ai cũngmongmuốncóviệc làm.Côngchứcnhà
nướcdù làmnhiềuhay làm ít thì cũngcóviệcđể làm.Cóđiều
dườngnhưmục tiêugiữviệc làmchocôngchứckhônghướng
đếnviệc tạo thuận lợi chomôi trườngxãhội,môi trườngkinh
doanhmàchủyếuvẫn là tạocơhội chocôngchứcvàcáccơ
quannhànướckéodàihơncơchếxin-cho.Uyquyềncủacơ
quannhànướcvàcôngchứcdườngnhưđến từnhững ràocản,
nhữngquyđịnh “có thểgâykhó” từpháp luật.
Tưduy “sợmấtviệc”kiểunhư thếnày rõ ràngđang lànút thắt
lớnnhất choviệc thựchiện tinh thầnkiến tạo, phụcvụ,minh
bạchvà liêmchínhmàThủ tướngđã từng tuyênbố.
CHÂNLUẬN
