CHỦNHẬT 6-11-2016
4
QUỐC TẾ
BầucửMỹxong,
aisẽratòa?
82% cử tri chán chường với chiến dịch tranh cử bôi nhọ nhau
chưa từng thấy ởMỹ.
PH.QUỲNH
Ngày4-11 (giờđịaphương), tức
cònbốnngàynữađếnngàybầucử
tổng thốngMỹ, kết quả các cuộc
thămdòcho thấyứngcửviênđảng
DânchủHillaryClintonchiếmưu
thế. Dù vậy tỉ lệ cách biệt giữa bà
ClintonvớiứngcửviênđảngCộng
hòa Donald Trump không nhiều.
Tình hình này cho thấy cuộc đấu
giữa hai ứng cử viên vào giờ chót
căng thẳngđếnmứccử triMỹcảm
thấymệtmỏi.
Hai ứngcử viênđều
thấtnhân tâm
Theo thămdòcủabáo
NewYork
Times
công bố ngày 4-11, có đến
82%sốcử triđượchỏichobiếtcảm
thấychánchườngvới cuộcđốiđầu
thái quá trong cuộc chạy đua vào
Nhà Trắng năm nay (kéo dài hơn
500ngày).Chỉcó13% tuyênbốhồ
hởi,phấnkhởivớicuộcbầucửnày.
Giải thích nguyên nhân, 60%
cho rằng vì ông Trump là người
thấtnhân tâmvà53%suynghĩnhư
thế đối với bà Clinton. Trong các
cử tri đảngCộnghòa, cóđến41%
nghĩ rằng ông Trump là nhân vật
không tốt cho đảng.
Trang
Politico
nhận định trong
cuộc bầu cử tổng thốngMỹ năm
nay, chủ đề được nói đến nhiều
nhất không phải là định hướng
chính trị của hai ứng cử viênmà
là nhân cách của hai ứng cử viên.
Điềuđầu tiênphenày chúý là tấn
công vào nhân cách của đối thủ ở
phe kia. Chínhvì vậykhông cógì
lạkhi vàogiờchót, chiếndịchvận
động tranh cửmang nhiều yếu tố
tiêu cực hơn.
BàClinton cảm thấy ôngTrump
đangbámtheosátnútnênđãtậptrung
vàoluậnđiểm:ÔngTrumpkhôngđủ
tưcáchvàoNhàTrắng.Nhânvậtủng
hộ luậnđiểm củabàmạnhmẽnhất
chính là Tổng thốngObama. Vận
động cho bà Clinton, ôngObama
hôhào:“Điềunàykhôngcógì tranh
cãi nữa. Làm sao conngười này có
thể đại diện cho các bạn…Chúng
tađừngnênnghĩ tháiđộứngcửcủa
ôngấy làbình thường”.
Về phầnDonald Trump, từ sau
khi Giám đốc FBI James Comey
thông báomở lại cuộc điều tra về
chuyệnbàClintonsửdụnghộp thư
Ngày 4-11 (giờ địa phương), lần đầu tiên lực lượng đặc
nhiệm chốngkhủngbố của quânđội Iraq cùngxe bọc thép
và xe ủi đã tiến quân trên đường phốMosul. Trung đoàn
Mosul của lực lượng đặc nhiệm phụ tráchmũi tiến công
chính là lực lượngđã rút khỏiMosul vào tháng6-2014khi
Mosul thất thủ vào tay IS.
Đặcpháiviêncủahãng tinAFP tường thuậtquân ISchống
trả hết sức dữdội. Tại khuphốAl-Karama, chúngđã bố trí
nhiều rào chắn và gài bommìn trên đường. Song song đó,
chúng tiếp tục đốt vỏ xe tạomàn khói để hạn chếmáy bay
đánhphá.Dùvậy, tronghaingàyquamáybaycủa liênminh
chống IS doMỹ đứng đầu vẫn tăng cường không kích để
yểm trợ cho bộ binh.
Sauvài giờgiao tranh, xebọc thépcủaquânđội Iraqphải
rút ra. Một sĩ quan đặc nhiệm cho biết các tay súng IS rất
đông và chúng đã chặn hết các ngả đường, do đómũi tiến
quânphải dừng lại để thực hiện kế hoạchmới.
Hàng chục ngàn quân thuộc quân đội Iraq và lực lượng
ngườiKurd tiếnvềMosul từbamũiởcáchướngnam, đông
vàbắc.Trênđườnghànhquân, họđi ngượcđườngvới hàng
đoànngười dân tản cư rangoài. Phần lớn làdân sốngở các
làng xung quanhMosul. Rất ít người dân cư trú bên trong
Mosul có thể thoát ra ngoài.
Người dân tản cư đã kể lại cuộc sống đau khổ dưới chế
độ dãman của quân IS.
RaedAli, 40 tuổi, bộc bạch: “Chúng tôi như từ thế giới
củakẻchết trởvềcõi sống”.OumAlikhôngcầmđượcnước
mắt khi kể về cuộc sống sợ hãi đã qua. Chị thuật lại: “Bọn
chúng liên tục đến nhà chúng tôi, có khi chúng đến lúc 10
giờđêm.Chúng lấyô tôcủachúng tôi rồi nói: “Đây là lãnh
thổ củaNhà nướcHồi giáo nên xe là của bọn tao””.
Trongnhữngngàynày,mộtbứcảnhvềmộtnụhôngiữahai
ngườiphụnữ
(ảnh)
lan truyền trênmạngđãkhiếnmọingười
xúcđộng.Tácgiảbứcảnh làPVảnhBulentKiliccủaAFP.
Hai người phụ nữ người Kurd có thể là hai chị em đứng
cách nhau qua hàng rào tại trại tị nạnKhazir, cáchMosul
khoảng30km.Họmới gặp lại nhau lầnđầu tiên từkhi quân
ISchiếmMosul vàonăm2014.Một người đãvào trại tị nạn
vào lúcchiếndịch tái chiếmMosul bắt đầudiễn ravàngười
còn lại chờđợi đăngkýđểnhập trại.Lực lượngngườiKurd
kiểm tra rất kỹvì longại bọn IS trà trộn trong sốngười dân
tản cưvào trại tị nạn.
Trong1,2 triệudânMosul, tính từgiữa tháng10đếnnay
đã có 21.000 người tản cư ra ngoài. Số còn lại đã bị quân
ISépbuộc làm láchắn sống.Trongnhữngngàynày, chúng
vẫn tiếp tụcphát tán thông tinvàbăngghi hìnhnhằm tuyên
truyền rằng chúng vẫn kiểm soát đượcMosul. Ví dụ như
băngghi hìnhvềmột khuphốmua bán cóđôngngười qua
lại với nhiềuô tô dừng chờđèn đỏ.
DT
NụhônngàyđoàntụtrongchiếndịchMosul
điện tử riêng trong thời gian làm
ngoại trưởng, ông liên tụcchỉ trích
bà Clinton là người “biến chất”,
người không đáng tin cậy để vào
NhàTrắng.
ÔngRudyGiuliani,cựuThịtrưởng
NewYork, đồngminhcủaTrump,
nói chắc như đinh đóng cột: “Tôi
bảo đảm với các bạn trong vòng
một năm bà ấy sẽ bị phế truất và
bị truy tố. Chúng ta sắp bỏ phiếu
chomột vụchẳngkhácgì vụnghe
lénWatergate”.
Nếuđắccử, Trumpsẽ
phải ra tòa
Thật rachodùđắccửhaykhông
đắccử tổng thống,ôngTrumpchắc
chắnsẽđốimặtvớipháp luật.Một
sốvụ cụ thể như sau:
•ĐạihọccủaTrump:
Giữanhững
năm 2000, Trumpmở trường đại
họcđểgiảngdạycácbíquyết thành
công trongkinhdoanh.Trườngđại
họcdoTrump làmgiámđốcđóng
cửavàonăm2010nhưnghiệnnay
nhiều sinhviênđi kiệnnhà trường
vềhànhvi lừađảovàđòi trả lạihọc
phí (35.000USD/người).
TỉphúDonaldTrumpkhẳngđịnh
đã nhận hơn 10.000 phiếu đánh
giá của sinh viên, trong đó 97%
cho điểm nhà trường từ 4,85 trở
lên trongbậc thang1-5điểm.Thế
nhưng nhiều cựu sinh viên khẳng
địnhbị ép trả lờiphiếuđánhgiáđể
nhận bằng tốt nghiệp.
Ngày28-11, ôngTrump sẽphải
ra làmchứng trongphiên tòaởSan
Diego(bangCalifornia).Mộtnhóm
khác kiện ở tòa NewYork nhưng
tòa chưa xác địnhngàyxét xử.
•QuỹTrump:
Ngày13-9, công
tốviên trưởngEricSchneiderman
ở bang NewYork thông báo mở
cuộc điều tra về quỹ của Trump
vì tìnhnghi hoạt độngbất thường.
Từnăm2008,Trumpkhôngđóng
góp choquỹ nàynữa.
Báo
Washington Post
đưa tin
năm2013quỹđãchi 25.000USD
cho chiến dịch vận động bầu lại
công tốviên trưởngPamBondicủa
bang Florida. Đây là hành vi trái
phép vì quỹ từ thiện không được
chi cho hoạt động chính trị. Điều
trùng hợp là PamBondi là người
quyết địnhkhông truy tố trongvụ
đại học củaTrump.
•Hiếpdâmngười chưa thành
niên:
Ngày 13-12, thẩm phán ở
bang New York sẽ gặp Trump
trước khi Trump ra làm chứng có
tuyên thệ trong phiên tòa vụmột
phụnữkiệnônghiếpdâmbànăm
bà 13 tuổi trongmột buổi tiệc do
doanhnhânJeffreyEpstein tổchức
năm 1994.
Trongvụnàycóhainhânchứng,
trong đó cómột phụ nữ làm việc
choEpstein là người tổ chức tiệc.
Nhân chứng khẳng định đã nhìn
thấyEpsteinvàDonaldTrumphiếp
dâmnạnnhân.Năm2008,Epstein
đãbị kết án trongmột vụmại dâm
trẻ vị thànhniên.
l
37bangđãtổchứcbầucửsớm:Đếnnayđãcó
37/50bangởMỹtổchứcbầucửsớm.Phần lớncác
bangnàychophépcửtriđibầutrựctiếptạiphòng
phiếuhoặcgửi thư.Ngược lại,mộtsốbangchỉcho
bỏphiếuquađườngthưtínđốivớicửtrichứng
minhhọkhôngthểdichuyểntrongngày8-11.
Ngàyấnđịnhbầucửsớmtùythuộctừngbang.
Phần lớnchọnthờiđiểm22ngàytrướcngàybầu
cử.Mộtsốbangchọn45ngàytrướcngàybầucử.
BangOklahomaquyđịnhngàybầucửsớmtừngày
3đến5-11.Phiếubầusớmchỉđượckiểmvàongày
8-11.Trongmùabầucửnăm2012,đãcó1/3số
phiếubầu (hơn46triệucửtri)đượcbỏphiếutrước.
l
Nhiềucuộcbầucử trongngày8-11:Ngày8-11,
trongcuộcbầucử tổng thốngvàphó tổng thống,
cử tridùngphiếuphổ thôngđểchọnđại cử tri.
Đếnngày19-12, cácđại cử trimớibầu trực tiếp
tổng thốngvàphó tổng thống.Ứngcửviênđạt
tối thiểu270/538đại cử tri sẽđắccử.Ngoài ra, các
cử tri cũngsẽbầu trực tiếp435nghị sĩHạviệnvới
nhiệmkỳhainămvà34nghị sĩThượngviện (1/3
trong100nghị sĩ)vớinhiệmkỳsáunăm.
10bangsẽbầuchọn thốngđốcmới vớinhiệm
kỳbốnnămgồmDelaware, Indiana,Missouri,
Montana, BắcCarolina, BắcDakota,Oregon,
Utah,Washington,TâyVirginia.Haibangbầu
thốngđốcmới vớinhiệmkỳhainămgồmNew
HampshirevàVermont.Ởcấpđịaphương, cáccử
tri cũngsẽbầunhiềuchứcdanhnhư thị trưởng,
ủyviênhộiđồngTP, thẩmphán, cảnhsát trưởng.
Ngoài ra,một sốbangđãđưa ra trưngcầuýdân
157dự luật.
ÔngTrumpđangtìmcáchđuổitheobàClintontrongnhữngngàycuốivậnđộng
tranhcử.BiếmhọacủaTOMJANSSEN(báo
TheNetherlands
)
