CHỦNHẬT 26-3-2017
14
THỊ DÂN3.0
PH.Đ.NGUYÊNCHƯƠNG
T
hơi gianqua, chiêndich “gianh
lai viahè”ơTP.HCMđươc triên
khai manh me đa giup hè phô
thoangđang,bômătTPphânnao
đephơn, sachhơn…Sư sach se,
thoangđang, đepđedi nhiêncung tacđông
tơi cuôc sông, tâm tư cua nhiêu ngươi dân
TP. Sư anh hương lơn lao tơi nhưng ngươi
buônban trênhèphôxưanayđađươcnhiêu
ngươi, nhiêugiơi, nhiêucơquancông luân
cungnhưnhiêu luôngykiên trên cac trang
mang bàn tán.
Nhiềunhà losốt vó
Tai cac quân nôi thanh, đương phô, lê
đương thăng tăp, đêuđăndênhinngăm, đo
đac, thê nhưng chuyênđâpbậc thêmkhach
san năm sao, dơmai che, cẩu xe sang lân
chiêm long, lêđương…ơquân1,quân trung
tâmTP, co luc kha căng thăng giưa can bô
thi hanhvamôt sô chu cơ sơ, chunha. Con
tai cac quân vung ven nhưTânBinh, Binh
Thanh, Go Vâp… hay cac quân mơi như
quân2, quân9,TânPhu…nhiêuconđương
vôn trươckia lađương lang,goi lahương lô,
khôngcocacông thoatnươc,gânđâynganh
giao thôngmơi lam công năm giưa đương.
Vi lê đương qua nho, chô lôi chô lom hoăc
lêđabi lơ loi, biêndang, thâmchi khôngco
lê nên chuyên ve đương ranhmau vang đê
xac đinh phân phia trong la phân đươc đê
xe hay bay biên gi đo.
Chuyên ve lê đương nay cung phat sinh
lăm điêu bi hai bơi cai vach vang nay vô
cung lơi hai, ma nhiêu ngươi goi la “ranh
vang”. Co nha do “lich sư đê lai”, cai vach
vang chưa trông via hè trươc nha ca vai ba
met, chunhahôhơi, phânkhơi thahôđêxe,
baybiênbuônbannhưngcungconhiêunha
cai vach vang ăn sat nha, thâm chi leo lên
nênnha.Ơđây chưa thây chuyênđâp thêm
nha nhưng nhiêu ngươi đang lo sôt vo. Ca
mây cai mai hiên du di đông, co co rut cơ
naocungphai thaodơ.BaBaybáncơm tâm
ơđươngNguyênDuyTrinh, quân2gânnha
tôi bi thaodơmât caimai hiênva tâmbang
hiêu, ba bưc lăm. Hai mươi mây năm nay
quancơm tâmcuababayban trên thêmnha,
banghêđê trươc thêmnhưngmâyhômnay
nghi ban vi cai vach vang vao đên sat chân
thêm nha. Ba bao: “Xui qua, sao cai vach
lai leo lên tơi hêt hè dzây ha?”.
Đườngphố thông thoáng
Môtngươiquencua tôiơgânchơCâuÔng
Lanh,quân1, trươcgiơ râtkhôsơvi tiêngôn
cuamâyngươibanhang rau traibuôi sangva
hangăndi đông trươcnhachiêu tôi.Nhưng
xehu tiêumi, banhcanh, hôtvit lôn…chiêu
nao cung bay ban ghê đây trươc cưa nha,
co khi anh đi công viêc vêmêt gân đưt hơi
ma găp luc ngươi ngôi ăn bit lôi vao, phai
chơngươi ta săp lai banghêmơi vaođươc.
Bưc lămnhưngcungchi nhonhenhăcnhơ.
Vi ho cung vât vamưu sinh nên bâm bung
thông cam. Nhưng chuyên cư lặp đi lặp lai
hoai, sô ngươi tham gia ban hang ăn ngay
cang nhiêu, co ngươi đang hoang sau khi
ban xong don dep sach se nhưng co ngươi
chi quet qua loa, sang ra ba xa anh phai tat
nươc rưa cho bơt mui thưc ăn, mămmuôi.
Anh bao: “Co khi minh cung to tiêng, rôi
sauđo thâynhưminh co lôi!”.
Vưa rôi găp, anhbao: “Mưngqua!Chiên
dich gianh lai via hè cho ngươi đi bôminh
thâyđungquađichư.Hiêuquangay.Hèphô
sachđep, thông thoang,minhđi lamvê lâu
lămmơi thây thât dê chiu, ba xa minh đơ
vât vakhi phai dôi rưaquet don.Điêuđang
mưng lađươcbiêtnhưngngươibanhangăn
đangđươc săpxêpvaobuônban trongmôt
khuvưcănuôngdoquânchiđinh”.Anhnoi
tiêp: “Điêu nay đung ra chinh quyên phai
tinh trươc rôi quy hoach nơi buôn banmơi
cho ba con trươc khi khơi đông chiên dich
chư”.Nhưng tôibiêt chăcmôtđiêu lakhông
thê săp xêp hêt tât ca ngươi ban hang ăn di
đông. Va ngay ca đươc săp xêp, chưa chăc
ho co thê ban đươc bơi rât nhiêu ngươi co
thoi quen ngôi ăn uông via hè, không thich
chui vao tronghem.
ƠđươngPhanVănTri, quậnBinhThanh,
đoanngangquachơBaChiêu, thươngngay
ba conbay ban chiêmhêt lê đương, tran ca
xuông longđương,xecôqua laiđoanđương
nay rât kho khăn, nhât la buôi chiêu tôi.
Lâu lâu co xe công an dân phong đi hôt thi
ho dep, đoan đi qua ho lai tran xuông như
cu.Mây hôm nay chay xe ngang qua băng
băng, lêđươnghai bênchơgongang, tương
đôi thoangđang.Chi côngnhânvê sinhchơ
dưng tay quet đương, quệt mô hôi, noi vơi
anh côngnhânđẩyxe rac - tôi đi châmnên
côy lăngnghe: “Đương sagongang, thông
thoang, ngươi ta chay xe thoai mai, minh
cungnhenhanghơn, khoehơn.Chi tôimây
chi ban hang rau qua, hang ca tôm lui vao
trongđo coi bô ban ê qua...”.
GócnhỏSàiGòn
Nhà văn
Lê Văn Nghĩa
phụ t rách
Đang giấc trưa, trong con xóm nhỏ, chợt nghe qua tiếng
loaphóng thanhcà rọt, cà rẹt “keodiệt chuột, keodiệt chuột
của công ty côngnghệ khoa học…”. Rồi tiếngxe bánkem,
âmvang theomột điệunhạcmà connít thườnghát “không
có tiền… không có tiền… thì không cómua…”, “cân sức
khỏe, đo huyết áp tự động đây…”, “bánhmì Sài Gòn đặc
ruột đây…”, “bánh tét…đê”...Người bánhàng thời hiệnđại
đãdùngkỹ thuật thuâm rồi phát qua loanênđỡmệt.Vì vậy
họ cứ rao liên tục bằng…máy quamột giọng rao vô cảm.
Ngườibánkhôngmệtvì tiếng raoqua loanhưngngườinghe
rấtmệt.Đãqua thời nghe loaphườnggiờnghỉ trưa, bâygiờ
lại phải nghe tiếng rao hàng chát chúa,một giọng rao hàng
vô tính, lặpđi lặp lại bên tai.L n th nnhớ lại tiếng raohàng
được nghe hồi nhỏ rồi tự hỏi không lẽ tiếng rao hàng bây
giờ nóvô hồn như vậy sao?
Nhớ lạinhữngđêmmưa, trongxómngh o,buồn thúi ruột,
nghe tiếng raocủachị bánch “ai ănch đậuxanh, bún tàu,
nước dừa… ai ăn hột vịt… lộn không?” là lòng vui trở lại.
Chị bán ch ,mỗi lần rao, dù câu chữ thì giống nhau nhưng
mỗi lần rao âm điệu lại có khác nhau. Có khi vui, có khi
buồn. Nghe tiếng rao biết chị hôm nay bán ế hay bán đắt,
trongnồi còn ch ít haynhiều. Trong tiếng rao, chị bán ch
hìnhnhưgửi cả tâm trạngvà tâmhồnmìnhvàođấy.Khi thì
ngân nga như hát cải lương, khi thì đủng đà đủng đỉnh như
câuchuyện tình trong truyệndàikỳnhậtbáo, khikéodàihơi
nhưgiọngcaképcải lươngMinhCảnh“phô trươngsựphong
phú trong âm thanh tiếngViệt” (TràngThiên). Nghe nhiều
riết rồi tôi ghiền nồi ch và tiếng rao của chị đến bây giờ.
Nhưng còn một “thể loại” tiếng rao mà nhà văn Tràng
Thiêncho rằngđứng trên tất cảgiọng rao, đó là tiếng raocủa
những đứa trẻ bán báo. Bây giờ, đố ai tìm đượcmột giọng
raobáo trênđườngphốbuổi sáng.Nhữngngười phụnữnhỏ
tuổi, lớn tuổi, trongbộquần áobạcmàu, đầuđội nón lá sờn
cũ, tay ôm chồng báo thuộc loại “lá cải” lầm lũi đi, lầm lũi
mời mọc, lầm lũi bán. Chẳng hề nghe được tiếng rao “báo
đây…báomớiđây…báomới ra lòvừa thổivừacoiđây…”.
Qua giọng rao những người bán báo dạo, người nghe tạm
biết sơcác“đềmục”ngàyhômđónhư“hômnay…gầnTết
hai bên tạm thời ngừngchiến từngày…”, “lươngcôngchức
được tăng 3%, giá gạo tăng 5% trên tờ
Điện Tín
đây”, “tại
saoChínhphủ choxây cầubắc ngang chợSàiGòn theo lời
bìnhcủaTưTrờiBiểnbáo
TinSáng
đây…”, “tăng thuếkiệm
ước, sinhviên-học sinhbiểu tìnhchống tănghọcphí trường
tưđây…”.Nghe tiếng raohấpdẫnvôcùngvàvài người đàn
ông trongquánxìa tay ramua tờbáo.Cũngcókhingườiphụ
nữkêu thằngnhỏbánbáo lại khi nghe“chàng” raobằngcái
giọngchưavỡ tiếng“VũnữC mHằngđãgặp lại ngườimẹ
giàu có sau10năm lưu lạc... trong truyện
Ngàymai trời lại
sáng
báo
Sài GònMới
đây…”.
Khoảng đầunhữngnăm1980, trongxóm tôi có anhTư -
chuyênnghềbánbáodạoởbếnxe.Lúcấybáo“chính thống”
rất khóbánvì làmbáo theokiểu“baocấp”, thếmàngàynào
anh cũng bán hết báo. Người viết báo được người bán báo
mời đi nhậumỗi chiềubên chai biaSàiGòn (lúcđó là sang
lắm).AnhTưkhềkhànói: “Tụimìnhđều làmbáo, ôngviết
báo, tui bánbáo.Ôngviết báokhông ra tiềnchớ tui bánbáo
bến xe đỡ vã lắm”. “Người ta bán báo ế nhệ, sao anh bán
đượchayvậy?”. “Cógì đâu, chịukhó raomột chút. Leo lên
xe, lựa cái tựa báonàohấpdẫnmột chút như “duđãnggiết
hai người bị trời đánh, danh hài X. chết vì ung thư gan do
uống rượuCâyLý…Người tamuốnmuabáovì nógợi cho
người ta sự tòmò, hấpdẫn…”.
Bâygiờ, tôi nghĩ cái chuyệnkhông còn tiếng raobáonữa
biết đâu được đó cũng là điều hay. Vì nếu còn những tiếng
raobáonhưanhTư thì ta sẽchịu saonổi khi hằngngàyphải
nghenhững tin
Giađìnhnghèochết vìbệnhung thư
,
TỉnhX.
xây trụ sởngàn tỉ
,
Học sinh chết vì không tiềnăn sáng
,
Mẹ
chết chocon lấy tiềnphúngđiếuănhọc
,
Đại giangânhàng
chi xài riêng18ngàn tỉ…
thật là chánmớđời!
LÊVĂNNGHĨA
Cũngmayngàynaytiếngraobáokhôngcònnữa.Chứnếucứoang
oanggiọngraonhữngtítgiựtgân lácảithì làmsaothịdânchịunổi.
Lực lượngchứcnăngđang“giảicứuvỉahè”tạiquậnBìnhThạnh.
Tiếngraobáo
Thời hiện đại, tiếng rao hàng cũng được “hai-téc” (High-tech - kỹ thuật cao)
nghe đến… khủng hoảng cái lỗ nhĩ.
Kẻkhóc,
ngườicười
bêncáivỉahè
Đương sa gọn gang, thông thoang, ngươi ta chay xe
thoai mai...
