14
THỨ TƯ
6-9-2017
Hồ sơ - Phóng sự
Cònnhiềugiađìnhquyền lực
TạiPhilippines,giađìnhcốTổng thốngFerdinandMarcos
khôngphải làgia tộcquyền lựcduynhất. DònghọAquino
cũng cóhai thế hệ làm tổng thống là bà CorazonAquino
(1986-1992), nữ tổng thốngđầu tiêncủaPhilippinesvà sau
đó làngười con trai BenignoAquino (2010-2016).
TổngthốngđươngnhiệmRodrigoDutertecũngxuấtthân
từmột giađình có truyền thống chính trị. Giađìnhôngđã
lãnhđạo tỉnhDavao suốt nhiều thếhệ với cha từng là cựu
thốngđốc củaDavaonhữngnăm1950. Congái ông cũng
đanggiữchức thị trưởngTPDavao.
TRUNGNHÂN
C
ả đất nước Philippines những ngày qua lại thêmmột
lần xôn xao vì tuyên bố ngày 29-8 của Tổng thống
RodrigoDuterte: Gia đình cố Tổng thống Ferdinand
Marcosđãbày tỏýđịnh trả lạimột phần tài sảnbị cáobuộc
là do làm lợi bất chínhmà có.
Thành trì vững chắc phíaBắc
Malacañang là têngọi củadinh tổng thốngPhilippinesđặt
tại thủđôManila.Nhưngcũng trênbánđảoLuzon, cách thủ
đôPhilippineshơn500kmcòncómộtMalacañang thứhai:
MalacañangcủaphíaBắc.Tòadinh thựnàyđượcxâydựng
vào thậpniên1970 làm tưdinhcủacốTổng thốngFerdinand
Marcos, ngay tại tỉnh IlocosNorte quê nhà.
Đất nước Philippines đã trải qua đến sáu đời tổng
thốngkể từ cuộc cáchmạng “Quyền lực nhândân” tháng
2-1986, lật đổ Tổng thống FerdinandMarcos buộc ông
phải tháo chạy đếnHawaii (Mỹ). CựuTổng thống nhiều
tai tiếng của Philippines trút hơi thở cuối cùng vào ngày
28-9-1989 trong tình cảnh lưuvongnơi xứngười.Đãgần
ba thập niên trôi qua, thế nhưng vùng Ilocos Norte vẫn
luôn làmột thành trì chính trị vững chãi của nhàMarcos.
Lòngmếnmộ của người dânvùng Ilocos với cố lãnhđạo
và gia đình của ông vẫn còn rất mãnh liệt. Trong tâm
trí của những người trung thành với dòng họ Marcos,
tổng thống đời thứ 10 của Philippines không phải làmột
nhà độc tài và không dính gì đến vụ ám sát cựu nghị sĩ
Benigno “Ninoy”Aquino Jr. làm rúngđộng chính trường
Philippines năm 1983.
Sự trung thànhđối với giađìnhMarcoskhôngchỉ gói gọn
trong tỉnh IlocosNortemà còn tỏa rộng khắp ba vùng phía
BắcđảoLuzon tạo thànhmột khối chính trị cónăm triệucử
triđoànkết.Chính trườngPhilippinesvívonđây là“thành trì
phíaBắc”và là“đất nướccủaMarcos” suốt nhiều thậpniên
qua, theo
StraitsTimes
.Thành trì nàycũngchính làbànđạp
chosựhồi sinhngoạnmụccủagia tộcMarcosởPhilippines.
Sựhồi sinh củanhàMarcos
GiađìnhMarcosđã thoátđượccảnhsống lưuvongnơixứ
người vào năm 1991 khi nữTổng thống CorazonAquino,
đối thủ chính trị củanhàMarcos, chophép cựuđệnhất phu
nhân ImeldaMarcos trở về quê hương để bị xét xử các tội
danh thamnhũngvà trốn thuế.Lợi dụng sứcảnhhưởngcòn
lớn trong hệ thống tòa án Philippines, bà Imelda thoát tội
ngoạnmục và được xử trắng án.
Chỉ một năm sau, nhàMarcos tiếp tục gây nên cú sốc
lớn trong chính trường Philippines. Bà Imelda quyết định
ứng cử tổng thống với khẩu hiệu đưa đất nước “vĩ đại trở
lại”, về thứnăm trongcuộcchạyđuavàodinhMalacañang.
Cùngnămđó, người con trai
của gia đình là Bongbong
Marcos giành được ghế hạ
nghị sĩ đại diện cho quê nhà
IlocosNorte.Trongcuộcbầu
cửQuốc hội ba năm sau, bà
Imelda giành chiến thắng
áp đảo, trở thành hạ nghị sĩ
cho tỉnh Leyte, làm bàn đạp để tranh cử tổng thống vào
năm 1998. Dù giấcmộng quyền lực của bà Imelda không
thành, gia tộcMarcos vẫnxâydựngđượcnềnmóng chính
trị vững chắc tại Ilocos Norte. Người con trai Bongbong
trở thành thống đốc tỉnh, còn trưởng nữ ImeeMarcos “kế
thừa” chiếc ghế hạ nghị sĩ của anhmình.
BongbongMarcosđang làchính trịgia thànhcôngnhấtcủa
giađìnhMarcos.Năm2010ông lênđếnghế thượngnghị sĩ
Philippines.Năm2016Bongbong tiếp tụcchạyđuavàodinh
Malacañangnhắmđếnghế phó tổng thốngPhilippines. Dù
thua sát nút nhưngcon trai cưngcủaôngFerdinandMarcos
vẫn là thànhviêngiađìnhgiànhđượcvị trí chính trị caonhất
kể từkhi chấm dứt cảnh sống lưu vong.
Sựhồi sinhcủanhàMarcos trênchính trườngPhilippines
đã giúp dòng họ quyền thế tỉnh Ilocos Norte hoàn thành
được tâmnguyện lớnnhất gầnba thậpniênqua:An tángcố
Tổng thốngFerdinandMarcos nhưmột anhhùngdân tộc.
Năm 1993, chính nhờ sức ảnh hưởng tại vùng Ilocos mà
giađìnhMarcosđạt được thỏa thuậnvớiTổng thốngFidel
Ramos đưa thi hài cố Tổng thống FerdinandMarcos trở
vềPhilippines.Theo thỏa thuậnnày, thi hài ôngFerdinand
Marcos sẽđượcan táng tại nghĩa trangTPBatac, tỉnh Ilocos
Norte. Gia đìnhMarcos sau đó bất ngờ xé bỏ thỏa thuận,
cho bảo quản thi hài ôngMarcos và đòi tổ chức lễ an táng
tạiLibinganngmgaBayani (nghĩa trangcủacácanhhùng)
ở thủđôManila, nơi annghỉ của các anhhùng chiến tranh
và các cố tổng thốngPhilippines.Mãi đến tháng 11-2016,
nhờ vào sự ủng hộ của nhàMarcos trong giai đoạn tranh
cử củaTổng thốngDuterte, thi hài ôngFerdinandMarcos
được cho an táng tại Libingan ngmgaBayani bất chấp sự
phản đối của nhiều chính khách và người dân.
Con gái ông Marcos, bà Imee Marcos, nay là thống
đốc tỉnh Ilocos Norte, cám ơn Tổng thống Duterte vì
cho phép di hài cha bà được mai táng ở nghĩa trang anh
hùng dân tộc. “Hôm nay, cuối cùng nguyện vọng được
chôn bên cạnh các binh sĩ dưới quyền mình của cha tôi
đã được thực hiện” -
Reuters
dẫn lời bà ImeeMarcos. Lễ
mai táng diễn ra theo nghi thức dành cho các anh hùng.
Di hài của ôngMarcos được đội binh danh dự đưa tiễn
với 21 phát đại bác.Một lá cờ Philippines được trao cho
quả phụ ImeldaMarcos.
Di sảnnhiều tranh cãi
Đối với những nhóm phản đối sức ảnh hưởng của gia
tộcMarcos, việc chôn cất thi hài cốTổng thốngFerdinand
Marcos tại Libingan ngmgaBayani đã viết lại lịch sử của
đất nước, theo
StraitsTimes
.Đất nướcPhilippinesvà thếhệ
nhữngngười chống lại chínhquyềnMarcosvẫnchưanguôi
ngoai nhữngvết thươngquákhứ.Trong suốt giai đoạn thiết
quân luật dưới thời ôngMarcos, đã cógần90.000người bị
tốnggiam, hơn6.000người bị tra tấnvà ít nhất 2.500người
nghi bị tửhình.Đối với nhữngnạnnhânnàyvàgiađìnhhọ,
việc chôn cất ôngMarcos ngang hàng với các anh hùng là
một sự sỉ nhục lịch sửdân tộc.
Tuy nhiên, hơn 30 năm sau cuộc cáchmạng 1986 lật đổ
ôngMarcos, nhữngdấu ấn thùhằn cũngdầnphai nhạt.Thế
hệ những người trẻ Philippines sinh sau năm 1986 chỉ biết
đếnMarcoscùngcácchínhsáchcủaôngquasáchgiáokhoa
vàphim tư liệu.Nhữnghứahẹn trongcuộcbiếnđộngchính
trị lịch sử đó không được hoàn thành khiến giới trẻ nước
này cũng không quá ám ảnh về cái tên FerdinandMarcos
và cảm thấy dễ dàng tha thứ hơn.
Trongmột bài phóng sự của
CNN Philippines
vào giữa
năm 2016 bên trong “thành trì” Ilocos, nhiều thế hệ người
dân vùng này vẫn ghi nhận những công laomà Ferdinand
Marcos làmđượccho tỉnhnhàvàđấtnước, từxâydựngđường
sá, bệnhviệnđếnvựcdậynềnkinh tếđất nước.Đối với họ,
những vi phạm nhân quyền trong giai đoạn ông Ferdinand
Marcos áp đặt thiết quân luật là do những thuộc cấp gây
nênmà ông không hề hay biết. Trả lời
CNN Philippines
,
cựu công tố viênManuelAurelio của tỉnh này khẳng định:
“Một người trung thànhvới nhàMarcos sẽxemôngấynhư
một con người hoàn hảo. Tôi không cuồng đến thế nhưng
với tôi ông ấy làmột tổng thống tốt, một công bộc tốt của
người Philippines.Ôngấycó thểmắc sai lầmnhưngnàocó
aimà khôngmắc sai lầm”.■
Kỳ tới:
Sónggióhậuduệ gia đình LýQuangDiệu
Sựhồi sinhcủanhà
MarcosởPhilippines
Hơn30nămsaukhiTổngthốngFerdinandMarcosbịlậtđổ,dònghọMarcos
vẫnkiểmsoátquyềnlựckhổnglồtrênchínhtrườngPhilippines.
BathếhệnhàMarcostranhcửtại tỉnh IlocosNorte
(từtráiqua)
:Cựuđệnhấtphunhân Imelda,cháutrai
Matthewvàcongái Imee.Ảnh:RAPLER
ThihàicốTổngthốngFerdinandMarcoscuốicùng
đãđượcantángtạinghĩatrangcủacácanhhùng
ởManila.
NHỮNGGIATỘCQUYỀNLỰCCỦAĐÔNGNAMÁ -BÀI2
“Gầnmộtnửađấtnước
khẳngđịnhôngấy làmột
tổngthốngtốt”-Tổng
thốngDutertenóivề
ôngMarcos.
