7
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Tư9-10-2019
PHƯƠNG LOAN
N
hững ngày qua, dư luận xôn
xao trước thông tin sư Thích
Thanh Toàn sẽ mang theo tài
sản có giá trị lên đến 300 tỉ đồng
khi hoàn tục. Thực hư thông tin này
đến nay vẫn chưa xác thực, song
nhiều người quan tâm khi một nhà
sư rời cửa Phật có thể mang theo
tài sản có được trong quá trình tu
hành, nhất là tài sản đứng tên khai
sinh (thế danh) của chính người
tu hành đó.
Sư Thích Thanh Toàn
được quyền sở hữu?
Giáo hội Phật giáo tỉnhVĩnh Phúc
đã thông báo về việc chấp thuận
nguyện vọng xin xả giới hoàn tục
và giữ tài sản riêng của sư Thích
Thanh Toàn. Giáo hội sẽ phối hợp
với chính quyền địa phương và sư
Toàn để xác minh nguồn gốc tài sản.
Đại diện Ban trị sự Giáo hội Phật
giáo tỉnh Vĩnh Phúc, Đại đức Thích
Tâm Vượng, cho rằng tài sản đối
với người tu hành có hai loại. Một
là tài sản thuộc cơ sở tôn giáo, hai
là tài sản thuộc sở hữu cá nhân - tài
sản mang tên chủ sở hữu là thế danh
của sư Toàn được cúng dường, biếu
tặng trong thời gian sư làm trụ trì
chùa Nga Hoàng.
Đại đức Thích TâmVượng phân
tích: Nếu Phật tử cúng pho tượng
ngọc trị giá hàng tỉ đồng cho thầy
Toàn đặt ở chùa Nga Hoàng thì
pho tượng vẫn là tài sản của chùa
Nga Hoàng, thầy Toàn không được
mang đi. Nhưng nếu Phật tử biếu
cho thầy cái xe máy, ô tô, thầy Toàn
đi đăng ký với thế danh của thầy thì
đó là tài sản cá nhân của thầy được
pháp luật bảo hộ, giáo hội không
thể thu hồi tài sản thuộc sở hữu
cá nhân của thầy Toàn. Dẫu trang
trại, đất đai có lên tới 2.000-3.000
m
2
mà không nằm trong sổ đỏ của
chùa Nga Hoàng, do thầy Toàn mua
bán hợp pháp thì đương nhiên thầy
Toàn được quyền sở hữu, giáo hội
không thể can thiệp...
Tài sản đứng tên ai,
người đó hưởng?
Bàn về việc này, một thẩm phán
TAND TP.HCM phân tích: Luật
Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016 (có
hiệu lực ngày 1-1-2018) không có
quy định nào về tài sản riêng của
người tu hành mà chỉ quy định về
tài sản của cơ sở tôn giáo. Điều 3
và các điều thuộc Chương VII luật
này cũng không quy định về tài
sản của người tu hành mà chỉ quy
định về tài sản hợp pháp của cơ sở
tín ngưỡng, tổ chức tôn giáo. Điều
Sư Thích Thanh
Toàn và tờ trình
xin hoàn tục
của vị này. Ảnh:
phatgiao.org.vn/
Internet
Sư Toàn có thể mang theo 300 tỉ
rời cửa Phật?
Tài sản đứng tên sưThíchThanh Toàn nhưng liệu sư Toàn có được quyền sở hữu hay đây là tài sản của
nhà chùa? Hiện pháp luật vẫn còn bỏ ngỏ về vấn đề này.
Đang xác minh 6.000 m
2
đất sư Toàn mua
của dân
Chiều tối 8-10, ông Nguyễn Hồng Hiệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Tam
Đảo (Vĩnh Phúc), cho biết huyện đã có văn bản chỉ đạo UBND xã Hợp
Châu và các phòng ban chuyên môn vào cuộc xác minh nguồn gốc, quá
trình mua bán, chuyển nhượng đất tại khu vực chùa Nga Hoàng của sư
Thích Thanh Toàn.
“Đây là khu vực đất góc đồi Phúc Hòa, dạng đất quỹ II, được chia cho
các hộ dân. Việc mua bán, chuyển nhượng đều thực hiện theo dạng giấy
viết tay, không đưa ra pháp luật. Vì vậy đến thời điểm này chúng tôi phải
xác minh, làm rõ nguồn gốc đất, quá trình chuyển nhượng, từ đó mới đề
xuất các biện pháp cụ thể” - ông Hiệp nói.
Theo báo cáo ban đầu của UBND huyện Tam Đảo, tổng diện tích đất
đai khu vực chùa Nga Hoàng là 20.906,4 m
2
. Từ năm 2008, khi về làm trụ
trì chùa Nga Hoàng, sư Toàn đã mua bán, chuyển nhượng đất với dân địa
phương khoảng 5.790,9 m
2
. Hoạt động mua bán này đều bằng giấy tay,
không thông qua chính quyền địa phương. Sau khi nhận chuyển nhượng,
sư Toàn đã cho làm đường, đào ao, một số diện tích để không… Hành vi
xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp của sư Toàn đã bị UBND xã Hợp
Châu xử phạt hành chính sáu lần với tổng số tiền phạt 14 triệu đồng.
TRỌNG PHÚ
Từng có vụ cãi nhau về tài sản của sư
hay chùa
Tháng 5-2008, một ni sư trụ trì chùa Thiên Chánh (đường Khuông Việt,
quậnTân Phú, TP.HCM) qua đời, để lại khối tài sản là nămcuốn sổ tiết kiệm
đứng thế danh của ni sư. Em của ni sư kiện ra TAND quận Tân Phú tranh
chấp thừa kế với Ban đại diện Phật giáo quận Tân Phú. Bà cho rằng tài
sản đứng thế danh của chị mình là tài sản cá nhân của chị nên bà thừa kế
hợp pháp di sản này. Hơn nữa, chị mình trong thời gian tu hành có bán
nhang, bán bánh...
Khi đó có hai luồng quan điểm đối với vụ tranh chấp. Quan điểm thứ
nhất cho rằng tài sản do ni sư đứng tên (bằng thế danh) là tài sản thuộc
về ni sư. Khi ni sư mất không di chúc thì những người thừa kế sẽ được
hưởng di sản này.
Quan điểm thứ hai cho rằng mặc dù di sản mang thế danh ni sư nhưng
cần xem xét nguồn gốc. Ni sư đã xuất gia tu hành, là người không có thu
nhập bởi lẽ không hoạt động sản xuất, kinh doanh nào làm ra các sản
phẩm thương mại hoặc phát sinh lợi nhuận, cũng không phải là người
làm việc hưởng tiền công hay lương. Cuộc sống của sư, tăng là nhờ vào
cúng dường của thí chủ…
Sau đó hai bên thỏa thuận được việc chia đôi khối tài sản (sau khi dành
ra khoản tiền xây tháp cho vị ni sư quá cố) nên em gái của ni sư rút đơn
kiện. TAND quận Tân Phú đình chỉ vụ án.
P.LOAN
“Do chùa chỉ là cơ sở
tôn giáo chứ không phải
là tổ chức tôn giáo nên
không thể tham gia giao
dịch mà để cho vị trụ trì
thực hiện, đứng tên tài
sản bằng thế danh
của mình.”
62, 63 Hiến chương Giáo hội Phật
giáo Việt Nam năm 2013 phần về
tài chính, tài sản không có quy định
về tài sản riêng của những người
đã xuất gia.
“Như vậy, về vấn đề tài sản riêng
của người xuất gia trong thời kỳ xuất
gia thì pháp luật và hiến chương giáo
hội đều bỏ ngỏ. Trong khi đó, BLDS
2015 quy địnhmọi cá nhân đều bình
đẳng, không được lấy bất kỳ lý do
nào để phân biệt đối xử; được pháp
luật bảo hộ như nhau về các quyền
nhân thân và tài sản. Pháp luật Việt
Nam không có chế định về tài sản
riêng của những
người tuhànhmà
theo nguyên tắc
mọi người đều
bình đẳng và
có quyền tài
sản bình đẳng
như nhau. Do đó, nếu
có tranh chấp thì sẽ xử theo pháp
luật, tức là tài sản đứng tên ai (cho
dù là người tu hành trong cơ sở tôn
giáo) thì sẽ vẫn thuộc quyền sở hữu
của người đó” - thẩm phán này nói.
Một thẩm phán khác thì phân
tích Điều 221 BLDS năm 2015 về
những căn cứ xác lập quyền sở hữu
thì cũng không quy định trường
hợp tạo lập tài sản của người tu
hành. Vì vậy, cần làm rõ những tài
sản mà sư Toàn mang đi khi hoàn
tục tuy đứng tên sư Toàn nhưng
có được hình thành căn cứ theo
Điều 221 BLDS 2015 hay không
(ví dụ sư Toàn tạo lập, được thừa
kế hoặc được hưởng theo di chúc
trước hoặc trong thời gian tu hành).
Nếu tài sản được hình thành đúng
căn cứ thì việc sư Toàn sở hữu là
điều đương nhiên.
Cúng dường cho chùa
hay cúng cho sư?
Trên thực tế, Phật tử đi chùa
dâng lễ, cúng dường cho tam bảo,
đóng góp cho chùa để tu bổ chùa,
làm việc thiện hoặc các Phật sự
khác chứ không phải cúng riêng
cho vị tu hành nào cả. Phật tử có
người bỏ tiền vào hòm công đức,
có người ủng hộ đưa trực tiếp tiền,
hiện vật cho các thầy trụ trì chùa.
Nguyện vọng của các Phật tử là
để tu bổ, xây dựng chùa và làm
công tác từ thiện khác...
Cần phải xác minh, làm rõ nguồn
tiền mà sư Toàn đem mua đất đai.
Đối với ô tô, xe máy cần xác minh
Phật tử nào cho hay sư tự mua. Nếu
sư Toàn không phải là nhà sư trụ
trì thì có Phật tử nào tặng cho tài
sản như vậy không?
“Sở dĩ sư Toàn đứng tên các tài
sản do chùa không phải là tổ chức
tôn giáo mà chỉ là cơ sở tôn giáo.
Các cơ sở tôn giáo ở Việt Nam đều
thuộc về một tổ chức tôn giáo là
Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Do
đó, chùa không thể tham gia giao
dịch với tư cách một chủ thể độc
lập (pháp nhân hay tổ chức) mà
thường sẽ do vị trụ trì thực hiện,
đứng tên tài sản bằng thế danh của
mình” - vị thẩm phán nhận định.
Tuy nhiên, Điều 5 BLDS năm
2015 có quy định trường hợp các
bên không có thỏa thuận và pháp
luật không quy định thì có thể áp
dụng tập quán nhưng tập quán áp
dụng không được trái với các nguyên
tắc cơ bản của pháp luật dân sự.
“Để tránh những tranh chấp
liên quan đến việc xác định tài
sản là của người tu hành hay của
cơ sở tôn giáo thì cần bổ sung
quy định cụ thể vào Hiến chương
Giáo hội Phật giáo Việt Nam về
tài sản của người tu hành, đồng
thời có quy định pháp luật cụ thể
về vấn đề tài sản này” - vị thẩm
phán đề xuất.•
