11
Kinh tế -
ThứHai 10-5-2021
BộNông nghiệp cómua bản quyền
giống gạo ST25?
ANHIỀN
thực hiện
T
rước thông tin về việc
ông Hồ Quang Cua và
nhóm tác giả của giống
lúa ST24, ST25 mong muốn
nhượng lại quyền sở hữu trí
tuệ choNhà nước, Thứ trưởng
Bộ NN&PTNT Phùng Đức
Tiến khẳng định “đây là sự
việc chưa có tiền lệ”. Tuy
nhiên, ông cho rằng nếu
được Chính phủ cho phép,
Bộ NN&PTNT sẽ đứng ra
mua lại quyền sở hữu hai
giống lúa này.
Thứ trưởng
T i ế n n h ấ n
mạnh: “Việc
bảo hộ sở hữu
trí tuệgiống lúa
ST25,ST25nói
riêng và nông
sản nói chung chắc chắn phải
có sự hỗ trợ của Nhà nước”.
Sẽ trình Chính phủ
.
Phóng viên
: Thưa Thứ
trưởng, mới đây ông Hồ
Quang Cua, “cha đẻ” gạo
ST25, cho biết muốn nhượng
bản quyền giống lúa trên cho
Nhà nước. Quan điểm của
Bộ NN&PTNT về vấn đề này
ra sao và liệu bộ có mua lại
giống lúa trên?
+
Thứ trưởng
Phùng Đức
Tiến
: Giống lúa ST24, ST25
đã được BộNN&PTNTquyết
định bảo hộ từ năm 2018 và
năm 2020 với giá trị bảo hộ
trong vòng 20 năm. Vừa qua,
chúng tôi có nhận được thông
tin ông Hồ Quang Cua, đại
diện nhóm tác giả của hai
giống lúa ST24, ST25, có
nguyện vọng muốn nhượng
quyền sở hữu hai giống lúa
này cho Bộ NN&PTNT.
Tuy nhiên, đây mới là
nguyện vọng của ông Hồ
Quang Cua chứ chưa có văn
bản chính thức trình lên Bộ
NN&PTNT. Sau khi nhận
được văn bản chính thức của
ông Cua, chúng tôi sẽ có tờ
trình gửi lên Chính phủ xem
xét, cho ý kiến.
. Nhưng có ý kiến cho rằng
bảo hộ giống hay thương hiệu
là việc của doanh nghiệp chứ
không phải của Nhà nước?
+ Mong muốn của ông Hồ
Quang Cua là muốn bộ, tức
là Nhà nước sử dụng. Qua đó
để có nhiều công ty, tổ chức,
cá nhân, các đơn vị có thể sử
dụng bản quyền này thúc đẩy
sản xuất lúa ST24, ST25 với
diện tích rộng hơn, sản lượng
lớn hơn phục vụ cho nội tiêu
và xuất khẩu.
Từ xưa đến nay, đây là việc
chưa có tiền lệ. Nhưng nếu
Chính phủ cho phép, lãnh đạo
bộ sẽ tính đến phương án sử
dụng kinh phí trong chương
trình phát triển giống để mua
lại. Sau khi bộ mua lại, chúng
tôi sẽ giao cho Cục Trồng trọt
sở hữu và quản lý để đảm bảo
năng suất chất lượng của hai
giống ST24, ST25.
Từ nguồn giống tốt này, các
đơn vị sởhữu sẽ đảmbảo được
năng suất, chất lượng trong
tất cả vùng sản xuất, phục vụ
nội tiêu và xuất khẩu ở các
thị trường lớn, nhất là xuất
sang thị trường Mỹ.
Đã gửi hồ sơ sang
Mỹ đăng ký bảo hộ
gạo ST25
. Ông có thể tiết lộ khi
Nhà nước mua lại bản quyền
giống lúa ST24, ST25 thì giá
trị thương mại đem lại cho
tác giả giống lúa này như
thế nào?
+ Như tôi đã nói, đây là
vấn đề chưa có tiền lệ, vì
đây là quyền của nhóm tác
giả. Tuy chưa có tiền lệ về
chuyển nhượng quyền sở
hữu trí tuệ từ cá nhân cho
cơ quan quản lý nhưng trong
Luật Khoa học và công nghệ
năm 2013 cũng như Luật
Chuyển giao công nghệ và
các văn bản liên quan đã
được khẳng định rất rõ về
trách nhiệm, quyền hạn và
quyền lợi của tác giả. Theo
đó, tối thiểu tác giả sẽ nhận
được không dưới 30% giá
trị làm lợi của công trình
và dựa trên căn cứ kinh phí
triển khai đề tài…
Chúng tôi sẽ phải bàn bạc
lại với nhóm tác giả khi có văn
bản đề nghị của ông Cua với
BộNN&PTNTvề vấn đề này.
. Sau khi giống lúa ST24,
ST25 được chuyển nhượng
lại cho Nhà nước sẽ có thuận
lợi thế nào trong việc bảo
vệ thương hiệu này tại thị
trường trong nước cũng như
thị trường thế giới?
+ Khi Nhà nước quản lý,
bảo vệ thì việc khai thác, sử
dụng cũng có nhiều thuận lợi
hơn. Về việc bảo hộ trên thị
trường, phải nói rõ là hiện
giờ ta mới bảo hộ về giống
Gấp rút công nhận thương hiệu
quốc gia cho gạo
Việc xây dựng thương hiệu quốc gia cho gạo
Việt Namđã được tiến hành nhiều nămqua nhưng
đến giờ vẫn chưa chính thức có loại gạo nào được
công nhận trong diện này. Lý giải về vấn đề trên,
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng
chương trình xây dựng thương hiệu gạo quốc gia
đã được làm rất bài bản, tích cực. Bước đầu đã có
những giá trị rất cụ thể cho ngành hàng lúa gạo
theo hướng tăng diện tích và sản lượng các giống
lúa chất lượng cao, nhờ đó ngành hàng lúa gạo thu
về giá trị cao hơn.
Tuy nhiên, muốn xây dựng được đầy đủ căn cứ
để công nhận thì đòi hỏi rất chi tiết. Cùng với đó,
trước đây việc bình chọn gạo xứng đáng mang
thương hiệu gạo quốc gia chỉ giữa các bộ, ngành,
địa phương liên quan. Nhưng mới đây, đã có thêm
vai trò của Hiệp hội Lương thực Việt Nam nên các
thủ tục hành chính cũng có những thay đổi.
“Hiện nay, các bên đang gấp rút hoàn thiện thủ
tục hành chính để có được những sản phẩm gạo
mang thương hiệu quốc gia sớmnhất”-Thứ trưởng
Tiến nói.
Chính thức nộp đơn xin bảo hộ
nhãn hiệu “Gạo Ông Cua” tại Mỹ
Gạo ST24, ST25 do ông Hồ Quang Cua cùng
nhóm các nhà khoa học nghiên cứu, lai tạo. Năm
2019, gạo ST25 đạt giải thưởng gạo ngon nhất thế
giới tại cuộc thi ở Philippines và tiếp tục đoạt giải
nhì trong năm sau đó.
Trong tháng 3 vừa qua, gạo ST25 gây xôn xao dư
luận khi bị các công ty nước ngoài đăng ký bảo hộ
thương hiệu gạo ST25 tại thị trường Mỹ và Úc. Sau
đó, Thương vụ Việt Nam tại hai nước này đã làm
việc với các bên liên quan để hỗ trợ doanh nghiệp
Việt Nam phản đối nhãn hiệu bị đơn vị khác đăng
ký bảo hộ.
Ông Hồ Quang Cua cũng đã ủy quyền cho Tập
đoàn Pan làm thủ tục bảo hộ nhãn hiệu ST24, ST25
tại các thị trường xuất khẩu của Việt Nam.
Doanh nghiệp Hồ Quang Trí (con ông Cua) mới
đây cũng đã nộp đơn xin bảo hộ nhãn hiệu “Gạo
Ông Cua”tại Mỹ. Nhãn hiệu có dấu hiệu nhận biết là
hình ảnhmột người đàn ông đeo kính quaymặt về
bên phải (gươngmặt ôngHồQuang Cua) bên cạnh
là bông lúa và dòng chữ “Gạo Ông Cua” ở bên trái.
lúa, còn dấu hiệu sản phẩm
gạo ST24, ST25 thì phải
tuân thủ quy định luật pháp
trong nước và quốc tế. Như
vụ việc gạo ST25 bị công ty
nước ngoài đăng ký tại Mỹ thì
Bộ NN&PTNT đã phối hợp
với Bộ KH&CN, Bộ Công
Thương cùng tập thể tác giả,
Tập đoàn Pan gửi hồ sơ sang
Mỹ đăng ký bảo hộ quyền sở
hữu gạo ST25.
Phải có sự hỗ trợ của
Nhà nước
. Sau khi mua nhượng quyền
gạo ST24, ST25, bộ có áp
dụng thêm các trường hợp
nào khác nữa không?
+ Đây là trường hợp đặc
biệt, với mong muốn của
tập thể tác giả, đứng đầu là
ông Hồ Quang Cua. Bộ sẽ
cân nhắc và trình Chính phủ
những trường hợp đặc biệt
như thế này.
. Khi trao đổi với báo chí,
bản thân doanh nghiệp chia sẻ
không thể lo được hết chuyện
bảo vệ thương hiệu bên Mỹ,
còn phía Bộ Công Thương
thì cho rằng vấn đề đăng ký
bảo hộ thương hiệu là trách
nhiệm của doanh nghiệp. Vậy
theo ông, việc bảo hộ thương
hiệu nông sản hiện nay cần
có sự phối hợp giữa ngành
chức năng và doanh nghiệp
như thế nào để thương hiệu
nông sản Việt không bị mất
đi như những trường hợp đã
từng xảy ra?
+ Hiện nay, Việt Nam đã
hội nhập sâu rộng vào thị
trường thế giới với hàng loạt
hiệp định tự do thế hệ mới.
Tuy nhiên, sự hiểu biết và
vận dụng về luật pháp quốc
tế trong nông sản vẫn còn hạn
chế nhất định.
Do vậy, tới đây việc bảo hộ
sở hữu trí tuệ giống lúa ST24,
ST25, gạo ST24, ST25 nói
riêng và nông sản nói chung
chắc chắn phải có sự hỗ trợ
của Nhà nước, trong đó có Bộ
NN&PTNT,BộCôngThương,
Bộ KH&CN. Các bộ sẽ phải
bàn với nhau để giải quyết vấn
đề về bảo vệ thương hiệu nông
sản Việt Nam trên thị trường
thế giới thế nào.
Như chúng ta đã biết, năm
2020giá trị nông sảnxuất khẩu
củaViệt Nam là 41,55 tỉ USD,
nămnay dự kiến là 42 tỉ USD.
Nếuchúngtakhôngcósựhướng
dẫn thì bản quyền sẽmất đi mà
thời gian qua chúng ta đã có
những bài học kinh nghiệm.
Trên thực tế, chúng ta đã có
những bài học kinh nghiệm.
Nhiều doanh nghiệp cũng
đã có kinh nghiệm về các vụ
kiện quốc tế nhưCông tyTôm
Minh Phú thuê công ty luật
để bảo vệ cho mình. Tương
tự, sản phẩm cá tra chúng ta
cũng đã làm thành công.
. Xin cám ơn Thứ trưởng.•
“Từ xưa đến nay chưa từng có tiền lệ cơ quan nhà nước đứng ramua quyền sở hữu trí tuệ về giống của
sản phẩmnào” - ông Phùng Đức Tiến,Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, thông tin.
ÔngHồQuangCuachohaymuốnnhượngbảnquyềngiống lúaST25 choNhànước. Ảnh: QUANGHUY
“Các bộ sẽ bàn với
nhau để giải quyết
vấn đề về bảo vệ
thương hiệu nông
sản Việt Nam trên
thị trường thế giới.”
Thứ trưởng
Phùng Đức Tiến
Nhãn hiệu “GạoÔng Cua” đăng ký tại Văn phòng
Sáng chế và thương hiệuMỹ (USPTO).
