8
thứ bảy
3-5-2014
Traođổi
Tiêuđiểm
P
hap luat
PHƯƠNGLOAN -
HOÀNGNAM
N
hững bất ổn pháp lý trong
vụ
“Khôngbồi thườngoan
vì khởi tốchưachính thức”
(Pháp Luật TP.HCM
đã phản ánh
ngày17-2
)
lại lầnnữađượcxới lên
khi traođổi với
PhápLuậtTP.HCM
vào ngày 29-4, ông Nguyễn Công
Pha, Viện phóVKSND tỉnh Long
An, chobiết: “VKS tỉnhđồngývới
nội dung trả lời củaCônganhuyện
TânThạnh”.
Như
PhápLuậtTP.HCM
đã thông
tin, công an huyện đã có văn bản
trả lời khiếu nại anh Lê Văn Lực
(xã Tân Thành, huyện Tân Thạnh,
LongAn) như sau: Các quyết định
khởi tố bị can và lệnh cấm đi khỏi
nơi cư trú (đều có số, ngày, tháng,
có chữ ký, đóng dấu) của cơ quan
CSĐTcônganhuyệnmàanhLựccó
đượcvàocuối năm2012chưađược
VKS huyện phê chuẩn, không có
biên bản tống đạt. Còn theo ý kiến
củađại diện công an tỉnhkhi trả lời
PV
PhápLuậtTP.HCM
tại cuộchọp
báo về vụ việc vào ngày 22-4 thì:
Sở dĩ anh Lực có các văn bản này
là do trongquá trình làmviệc, điều
traviên có rangoài ngheđiện thoại
nênanhLựcđã… lén lấyvàđiều tra
viên cũngkhônghaybiết (!).
Tráchnhiệm
thuộcvềCQĐT
Khi tiếpnhận thông tinnày, nhiều
chuyêngiapháp luật cho rằngquyết
Đãkhởitố
saithìphải
bồithường
Khiđãcóquyếtđịnhkhởitốbịcanvàlệnhcấmđi
khỏinơicưtrúthìcáccơquantốtụngkhôngthể
nóiđơngiản“chưachínhthứcthìthôi!”.
Chiều tối 10-9-2012, anh LêVăn Lực (xãTânThành, huyệnTânThạnh,
LongAn) và ông PhạmVănCó cùngnhậu tại nhà anh Lực. DoôngCó
không chịunhậunữamà nằm võngnên anh Lực đùa giỡnbằng cách
chặt võng làmôngCó rơi từ võng xuốngbộ ván. SauđóôngCóđi về
nhà làmviệc,đi chơi vàuống rượubình thường,đếnchínngàysau thìbị
đaubụngvàquađời.
Saukhi ôngCóchết, CQĐTmời anh lên làmviệcnhiều lần,
đưaquyết
địnhkhởitốbịcan
vềhànhvivôý làmchếtngườivà lệnh
cấmđikhỏinơi
cưtrú
.Bốn thángsauanhLựcđược
yêucầukýnhậnquyếtđịnhkhông
khởi tốvụánhìnhsự
.Anhkhiếunại thì được trả lời:“Thủ tụckhởi tốbị
can, cấmđi khỏinơi cư trúchỉ là thủ tụcbanđầu, khôngcósựphêchuẩn
củaVKS, cơquanCSĐTchưabanhànhvănbảnnày, đồng thời khôngcó
tốngđạtđối với LêVănLực, dođókhôngcógiá trị pháp lý”.
Khốnkhổvìbịkhởi tố
Tôi khẳngđịnhcácquyếtđịnhkhởi
tốbịcanvà lệnhcấmđikhỏinơicưtrú
mà tôi cóđược làdođiều traviên tên
Laigiaocho.Tại lầngiaocácquyếtđịnh
này, tôi cóghi âm lại cuộc trò chuyện
để làmbằng chứng. Dođó việc công
anhuyện cho rằng tôi lén lấy cácvăn
bảnnày là không chính xác, làm ảnh
hưởngđếnuytíncánhâncủatôi.Điều
đángnóihơnnữa làkể từ lúcxảy ravụ
việcđếnnayđãhơnmộtnăm,tôimang
tiếng là kẻgiết người, cuộc sốnggia
đìnhbị đảo lộn. Tôi sẽ tiếp tục khiếu
nại đểđượcgiải quyếtquyền lợi.
Anh
LÊVĂNLỰC
định khởi tố bị can và lệnh cấm đi
khỏi nơi cư trú là có thật, chứng tỏ
cơquan tiếnhành tố tụngđang thực
hiện các hoạt động tố tụng hình sự
đối với anhLực.
Về nguyên tắc, khi phát hiện có
dấu hiệu tội phạm, CQĐT sẽ xác
minh làm rõ, khi cócăncứ thì racác
quyết địnhkhởi tốvụ án, khởi tốbị
can, lệnh tạm giữ, tạm giam hoặc
cấm đi khỏi nơi cư trú…Toàn bộ
hồ sơvụ ánphải được chuyển sang
VKS cùng cấp để nơi đây xem xét,
phê chuẩn các quyết định.
Ở trường hợp của anh Lực, nếu
hồ sơ vụ án chưa được chuyển đến
VKS để phê chuẩn thì việc CQĐT
đưaquyếtđịnhkhởi tốbịcanvà lệnh
cấmđi khỏi nơi cư trú cho anhLực
là vi phạm pháp luật tố tụng hình
sự. Do đã làm sai, gây ảnh hưởng
đếnquyềnvà lợi íchhợppháp, danh
dự, uy tín của anh Lực nên CQĐT
phải xin lỗi, bồi thường thiệt hại
cho anhLực.
Không chấpnhận lýdo
“lén lấyvănbản”
Cũng theo các chuyên gia, lý do
đươngsự“lén lấyvănbản”màcông
anhuyệnđãnêu ra làkhông thểchấp
nhậnđược.Bởi lẽhồsơhìnhsự làvăn
bản tuyệtmật,CQĐTcó tráchnhiệm
bảoquản.Việcđể lọtvănbản tố tụng
rangoài là lỗi củaCQĐTnênkhông
cần quan tâm người dân bằng cách
nào có được văn bản (tức có được
tống đạt hay chỉ giaomà không ký
nhận) thì trách nhiệm vẫn thuộc về
CQĐT. Chưa kể đương sự có đoạn
băng ghi âm chứng minh đã được
giao hai văn bản này.
Luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân
(Đoàn Luật sư tỉnhĐồngNai) cho
rằng: Với việc có trong tay quyết
định khởi tố bị can và lệnh cấm đi
khỏi nơi cư trú có dấu đỏ, anhLực
có thể hiểu làmình đã trở thành bị
can từ khi được điều tra viên giao
quyếtđịnh.Bốn thángsauanhđược
mời đến ký nhận quyết định không
khởi tốvụánhình sự thì cónghĩa là
giai đoạn trước công an đã làm sai.
Cũng đồng tình với việc CQĐT
đãxử lý sai thìCQĐTphải có trách
nhiệmbồi thường, luật sưTrầnCông
LyTao(ĐoànLuậtsưTP.HCM)phân
tích thêm:Vềnguyên tắc, tài liệucủa
cơquan tố tụngquản lý thì làm sao
người dân có thể tự lấy được. Việc
đổ lỗi anh Lực tự ý lấy văn bản là
khôngcócăncứ.Cònbiênbản tống
đạt quyết địnhnàydocơquanchức
năng lưu trữ tronghồ sơ, người dân
khôngcầnbiếtcóhaykhôngbiênbản
giao nhận các loại quyết định này.
Ví dụ, khi nhận bản án, quyết định
thi hành án, cáo trạng… thì người
dâncũngkhôngđượcgiaobiênbản
của việc giao nhận.
Cầncóquyết định
đìnhchỉ điều tra
ThS Nguyễn Trương Tín
,
giảng
viênTrườngĐHLuậtTP.HCM, lưu
ý:AnhLực thuộc trường hợp được
bồi thường theoĐiều26LuậtTrách
nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Khoản2Điều30 luật nàyquyđịnh:
“CQĐT có trách nhiệm bồi thường
trong các trường hợp “Đã ra quyết
định khởi tố bị can nhưngVKS có
thẩmquyềnkhôngphêchuẩnquyết
địnhkhởi tốvìngườibịkhởi tốkhông
thực hiệnhànhvi phạm tội””.
Cũng theoThSTín, việcVKS có
haykhôngphêchuẩnquyếtđịnhkhởi
tốbị cankhông làm ảnhhưởngđến
vấnđềbồi thườngchongườibịoan.
AnhLựccó thểkhiếunại đểCQĐT
ra quyết định đình chỉ điều tra theo
đúngquyđịnhcủaBLTTHS.Từđó
anhLựccócơsởyêucầubồi thường
theo Luật Trách nhiệm bồi thường
củaNhà nước.
▲
Sau khi đọc bài
“Kiện đòi nhà nhưng nguyên đơn không có
giấy sở hữu”
(Pháp Luật TP.HCM ngày 1-5)
, tôi có một số ý
kiến cần trao đổi.
Theo tôi, tòa án cấp phúc thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ
tục tố tụng trongviệc thayđổi quanhệ tranh chấp, vì quyềnkhởi
kiện và nội dung tranh chấp là phải xác định trong phạm vi yêu
cầu khởi kiện của nguyên đơn. Đây là quyền tự định đoạt của
đương sự, tòa án không có quyền làm thay đương sự.
Tòa án cấp sơ thẩm thụ lýgiải quyết quanhệ tranh chấp là “đòi
tài sản” chứkhông thụ lýquanhệ “tranh chấpquyền sởhữu…”.
Nếu chỉ giải quyết nội dung quan hệ tranh chấp “đòi nhà đất”
thì không có căn cứ pháp luật để chấp nhận yêu cầu của nguyên
đơn vì nguyên đơn không có các giấy tờ đất quy định tại các
khoản 2, 3, 5Điều 50 Luật Đất đai năm 2003.
TheoĐiều256BLDS, chỉ có chủ sởhữumới cóquyềnđòi tài
sản…Trong trườnghợpnày, nếunguyênđơnkhôngbổ sungđơn
kiện “tranh chấp quyền sở hữu” theo luật định thì tòa án có căn
cứxửbác yêu cầu “đòi nhà đất”.Và ởgiai đoạn chuẩnbị xét xử
sơ thẩm, nếubàmẹ của bị đơnkhông cóyêu cầuđộc lậpđối với
nguyên đơn hoặc bị đơn về quan hệ “tranh chấp quyền sở hữu
tài sản và đòi tài sản” thì tòa án cấp sơ thẩm khi tuyên xử buộc
bà C. phải giao nhà cho người mẹ là vượt quá giới hạn xét xử,
là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng dân sự (vì không ai có
yêu cầu khởi kiện hoặc kiệnmột đằng nhưng tòa xửmột nẻo).
Khi xét xử phúc thẩm, lẽ ra HĐXX cần hủy án sơ thẩm do
vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như đã nêu trên. Nhưng
ngược lại, theo báo nêu thì tòa phúc thẩm lại thay đổi yêu cầu
khởi kiện bằng việc chỉnh lại quan hệ tranh chấp (thực tế là xử
một quan hệ không có tranh chấp) nhưng về nội dung lại xử y
như án sơ thẩm.
Xửnhưvậyphải chăng là“hợp thứchóa”chonhữngvi phạmvề
thủ tục tố tụng của cấp sơ thẩm?Tôi cho rằng tòa ánhai cấpkhi
xét xửvụkiệnnàyđềuvi phạmnghiêm trọng thủ tục tố tụng, do
vậyvụ án cầnphải đượcxemxét lại theo thủ tụcgiámđốc thẩm.
Luật sư
NGUYỄNHỒNGHÀ
(Đoàn Luật sư tỉnhKhánhHòa)
Tòaphúcthẩmkhôngđượcthayđổi
quanhệtranhchấp
Giànhnhauchởkhách,
lãnhánnặng
(PL)-TANDTPTuyHòa (PhúYên) vừa tuyên
phạtNguyễnMinhChâu sáunăm sáu tháng tùvề
tội cốýgây thương tích, đồng thờibuộcbị cáophải
bồi thường cho người bị hại hơn 25 triệu đồng.
Chiều23-1-2013,ChâuvàLêVănLý (đềuhành
nghề xe ôm) cùng đón khách tại trạm xe buýt ở
phường 8, TPTuyHòa. Khi thấymột phụ nữ từ
trên xe buýt bước xuống, cả hai giành nhau chở.
Châuđã lấy tuốcnơvít đâmLýmột cái trúngngực,
gây thương tích 34%, sau đó bỏ trốn khỏi địa
phương, đến11-10-2013bị bắt theo lệnh truynã.
Theo tòa, bị cáođãdùng tuốcnơvít làhungkhí
nguy hiểm đâm vào ngực trái bị hại là rất nguy
hiểm, sau khi gây án lại bỏ trốn.
Hơn nữa, bị cáo có nhân thân xấu, năm 2005
từng bị TAND tỉnhPhúYên xử phạtmột năm tù
treo về tội cố ý làm hư hỏng tài sản…Từ đó tòa
xử phạt nghiêm.
HỒLƯU
