14
THỨSÁU
21-10-2016
Phóng sự - Chuyên đề
BẢOANH-THANHDANH
C
ác nhà phân tíchnhậnđịnhTrump làm tốt hơnở cuộc
tranh luận lầnnày sovới cácđợt trướcnhưngôngvẫn
thất thế trước đối thủHillaryClinton.
Cơhội cuối cùng củaông Trump
Cuộc tranh luận tổng thốngMỹ lầnbavàcũng là lầncuối
cùnggiữaứngviênđảngCộnghòaDonaldTrumpvàđối thủ
HillaryClintoncủađảngDânchủđãkết thúc.Hãng tinVox
(Mỹ)bình luậncó thểnóibàClintonđã“đèbẹp”ôngTrump
trong loạt tranh luậnhiệuquảnhất trong lịchsửchính trịMỹ.
Tổng cộng có sáu vấn đề nổi trội đã được đặt ra cho hai
ứngviên trongphiên tranh luậnngày19-10, gồmnợvàphúc
lợi, nhậpcư, kinh tế, tòaán tối cao, đối ngoại và tưcách tổng
thống. Cuộc tranh luận diễn ra vào lúc 9 giờ tối 19-10 (tức
8 giờ sáng 20-10 giờVN) tại ĐHNevada ởTPLasVegas.
Tương tự lần tranh luận thứhai, ôngTrumpvàbàClintonđã
khôngbắt taynhauvàđi thẳngvàobụcdiễngiảdànhchomình.
Theo các đợt thăm dò liên tiếp được Nate Silver thuộc
blog
FiveThirtyEight
của tờ
New York Times
tiến hành, số
ngườiủnghộbàClinton luôncaohơnôngTrumpvà tăngdần
theo ba cuộc tranh luận. Trước khi bắt đầu cuộc “so găng”
đầu tiên, bà Clinton dẫn trước ôngTrump 1,5 điểm. Bước
vàocuộc tranh luận lầnhai, con sốnàyđã tăng lên5,6điểm
nghiêng về bà Clinton và trước cuộc tranh luận thứ ba, bà
Hillary vẫn chiếmưu thế với 7,1điểm.
Cuộc tranh luận lầnnàyđã không thiếunhữngmàn công
kíchcủahaiứngcửviên.Tuynhiên,mứcđộcôngkíchnhau
ít hơn và hai bên chủ yếu có những tranh cãi xoay quanh
chính sách được người điều hành cuộc tranh luận đưa ra.
Nhữngmàn đấu đá về chính sách cho thấy sự khác biệt rất
lớngiữa ôngTrump và bàClinton.
Trump “đầu xuôi”nhưng “đuôi không lọt”
Đây có thể là cuộc tranh luậnmàôngTrumpmongmuốn
nhất nhưng không phải là thứmà ông cần.Với cơ hội cuối
cùngđể thểhiện trướcngười dânMỹ rằngôngnênđược tin
tưởngđểgiaophóchiếcghế tổng thống,ứngviênđảngCộng
hòaDonaldTrump đã nỗ lực đưa ra các lý lẽ ủng hộmình.
Bướcvàocuộc tranh luận lầnba, ôngTrumpxuất hiệnvới
vẻmặtkhánghiêmnghịnhưngcóphầncăng thẳng, trongkhi
bàClinton thamgia tranh luận trong trạng thái thoảimái.Sau
gầnnửa tiếngđồnghồ tranh luậnvềcácchính sách liênquan
đếnTòa ánTối caoMỹ, quyền sởhữu súngvà thậm chí vấn
đềnhậpcư,ôngTrumpđãbắtđầunóngnảykhinhiều lầnngắt
lời đối thủ và người điều hành. Trump còn nói rằng truyền
thôngđã“đầuđộcđầuóc”củangườidân.Mạngxãhội tạiMỹ
cũngdậy sóng lan truyềnđoạnbăngôngTrumpngắt lời đối
thủ củamình, gọi bàClinton là “người phụnữxấuxa”. Câu
nói công kích cá nhân này được đưa ra khi bàClinton đang
trả lời vềchính sáchgiảmnợcôngvànhắcđếncác lùmxùm
xungquanhviệcđóng thuế củaôngDonaldTrump.
Liên quan đến quan điểm ủng hộ việc cho phép phá thai
haykhông, saukhi bàClinton tuyênbốbàủnghộmạnhmẽ
quyết định của Tòa án Tối caoMỹ về việc hợp pháp hóa
phá thai, ôngTrump công kích rằng: “Bà ấy có thể xé toạc
bụng củangườimẹđể lấyđứa trẻ rangoài trướckhi đứabé
được sinh ra”.Vềvấnđề tưcách tổng thốngMỹ, ôngTrump
đã không thoát khỏi những đòn công kích về các cáo buộc
bê bối quấy rối tình dục của ông khi được nhà báo Chris
Wallace đặt câu hỏi: “Tại sao ông nghĩ họ bịa đặt?”. Đáp
lại, ôngTrumpnói rằngnhữngphụnữ trongbêbối nàyhoặc
muốn sự chúý củamọi người, hoặc lànhữngngười ủnghộ
bàClinton cố gắng dựng nênmàn kịch: “Tôi sẽ không xin
lỗi vợmình, người đang ngồi ngay trong khán phòng này,
vì tôi không làm gì sai cả”.
Dù cónhiều câu trả lời thảmhọa, giới quan sát vẫnđánh
giáđây làmàn tranh luận tốt nhất và tập trungnhất củaông
Trump từ trước tớinay.Ôngđã tung rađượcnhữngđònnhận
địnhkhá nặngkývề năng lực của bàClinton liênquanđến
vụ bê bối email, việc chấp nhận tiền tài trợ từ nước ngoài,
quỹ tranh cử thiếuminh bạch, cũngnhư nghi ngờ “mức độ
đáng tin cậy” ở bàClinton.
BàClinton “điềm tĩnh là trênhết”
VềphầnứngviênđảngDânchủ,bàClintoncũngcónhững
phút nằm trong thếphòng thủkhi đượchỏi vềvấnđề email
cá nhân, quỹ Clinton và các thông tin đượcWikileaks tiết
lộ.Sựkhácbiệt giữahaiứngviên, rằng trongkhi bàClinton
giữđược sựbình tĩnhvà thànhcôngkhi chèo lái câuhỏi trở
về cácvấnđề “ruột” củabà thì ôngTrump lạimỗi lúcnóng
nảy hơn. Bà Clinton đã cố gắng làm chệch hướng các đòn
tấn công và né tránh “mồi nhử”mà ôngTrump tung ra về
các cáobuộc ngoại tình của chồng, về tuyênbố rằngbà tạo
ra ISvà vấnđề sửdụng email cá nhân.
Việc đánh lạc hướng của bàClinton có thể được thấy rõ
khi điều phối viênChrisWallace trích dẫnmột dòng từ bài
phát biểu củabàởphốWall đượcWikileaks tiết lộnói rằng
bà ủng hộmột khu vực nhập cưmở và tự do thươngmại:
“Mongmuốn của tôi làmột thị trường thươngmại chung”.
Đây không phải làmột câu nói được đưa ra từ ôngTrump
hay bà Clintonmà là của nhà báo ChrisWallace tại buổi
tranh luận. Câunói nàyđược tríchdẫn từmột bài phát biểu
của bà Clinton trước đây. Sau khi giải thích rằng bà chỉ
đangđề cậpđếnmột thị trườngnăng lượngmở, bàClinton
cốgắng chuyểnhướng câuhỏi vàomột cuộc thảo luận liệu
ôngTrump sẽ phản đối Nga hay không, liên quan đến vấn
đề tấncôngmạng.ÔngTrumpcócốgắngđể tấncôngchính
sách “xoay trục” củabàClintonnhưng sauđó tiếp tụcbị sa
lầy trongvấn đềNga.
Cả hai ứng viên cũng đã có những tranh cãi kịch liệt về
việc ông Trump thân Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tỉ
phú Trump nói: “Tôi không quen biết Putin”. Ngoài việc
nói rằng tổng thống Nga không dành sự tôn trọng cho bà
Clinton,ứngviênđảngCộnghòachỉ tríchbàClinton làmột
kẻ nói dối và là “con rối” củaNga.
HãngVox bình luận: Sau cuộc tranh luận cuối cùng này,
một cuộc tranh luậnnơiTrumpnói rằngông sẽ để nướcMỹ
“chờ đợi trong hồi hộp’, từ chối xin lỗi và gọi bàClinton là
“người đànbàxấuxa”, rõ ràngchínhTrumpđã làmchoông
thất thế trướcbàClinton.Quacáccuộc tranh luận, có thể thấy
rõTrumpkhông có sự chuẩnbị, thiếukỷ luật và thiếu chiến
lược trongkhibàClintoncẩn thận trong từngbướcđicủamình.
Năm2016 kết thúc trongbất ổn?
Thăm dò về cuộc tranh luận cuối cùng giữa ông Trump
và bàClinton cho thấy hơnmột nửa số người theo dõi cho
rằng bà Clinton đã có phần thể hiện tốt hơn đối thủ. Theo
khảo sát củaCNN/ORC thực hiện, hơn 52% số người theo
dõi cho rằngbàClintonđãchiến thắng.Trongkhi đóchỉ có
31%sốngười theodõinghĩphần thắng thuộcvềôngTrump.
Các khảo sát hiện đều cho
thấy vị tỉ phú người Mỹ đã
bị cựu nữ ngoại trưởngMỹ
bỏkháxa.Cònchưađầymột
tháng nữa cuộc bầu cử toàn
quốc sẽ diễn ra. Các chuyên
gia cho rằng cơ hội để ông
Trump lội ngược dòng thành
công làquámongmanh.Một
thất bại chovị tỉ phú tai tiếng
là khó tránhkhỏi.
Tuynhiên, cũng từnhững tranh luận trong lần“sogăng”
tại Las Vegas, giới quan sát lại thêm lo ngại trước một
kết thúc không bình yên cho năm 2016 đầy sóng gió của
nướcMỹ. Cụ thể, ôngTrump đã được người dẫn chương
trìnhChrisWallace chất vấn liệu sẽ chấp nhận ủng hộ bà
Clinton trong trường hợp thua cuộc hay không. Ứng viên
đảng Cộng hòa trả lời một cách lưỡng lự rằng: “Đến lúc
đó tôi sẽ nói cho các bạnbiết. Tôi sẽ để các bạn trong tình
trạng hồi hợp chờ đợi, được chứ?”. Tờ
Financial Times
nhận định đây thật sự làmột khoảnh khắc tệ hại của ông
Trump trong cuộc tranh luận.
Trong lịch sử nướcMỹ, chưa từng có bất kỳ ứng viên
tổng thốngMỹnào từ chối chấpnhậnkết quả của cuộc bầu
cử.Nhiềungười longại khảnăngôngTrumpphávỡ truyền
thống chuyển giao quyền lực trong ổn định và hòa bình
của nướcMỹ. Theo bình luận viên Chris Cillizza của báo
Washington Post
, câu trả lời theo kiểu “hãy chờmà xem”
củaôngTrump chắc chắn sẽ làđề tài đượcđem rabàn luận
nhiều nhất sau cuộc tranh luận lầnnày.■
“Sogăng” lần3với
bàClinton:Thảmhọa
củaDonaldTrump
ÔngTrump lại tiếptụcmấtđiểmtrongcuộctranh
luậncuốicùng,dùđãcốgắngđưaranhiều lập luận
tốthơnbìnhthường.Ảnh:REUTERS
BàClintonđượcđánhgiáđiềmtĩnhtrongkhi
ôngTrumpnóngnảy.Ảnh:GETTY
Trongcuộcchạmtráncuốicùng,bàClintonvàôngTrumpvẫncôngkích
cánhânnhiềuhơnlàtranhluận.
MạngxãhộitạiMỹcũng
dậysóng lantruyềnđoạn
băngôngTrumpngắt lời
đốithủcủamình,gọibà
Clinton là“ngườiphụnữ
xấuxa”.
