14
THỨBA
13-12-2016
Phóng sự - Chuyên đề
Tháng 11 vừa qua, tại HàNội đã diễn ra cuộc thi huấn
luyện chim sănmồi thuhút hơn 100đầu chimđến từ các
tỉnh, thành thamgia
.
Các loại chim được các chủ chimmang đến tham dự
trong cuộc thi lầnnày chủ yếu làđại bàng, chimưng, diều
hâu, cúmèo.
Cónhữngôngchủphải bỏđếnhơn trăm triệuđồngmới
muađượcmột chú chim từnướcngoài vềđể chăm sóc và
huấn luyện.
Theocácôngchủchim, việchuấn luyệnchúng rất vất vả
và kỳ công. Banđầunhữngngười huấn luyệnphải mất ít
nhất3-6 thángmới làmquenđượcchim.
Cácôngchủchimkhẳngđịnhngoàiviệcnuôidưỡngchim
còncó sựhuấn luyệnkỹcàngvềkhảnăng sănmồi. Dovậy
nếu trong trườnghợp thảvềvới tựnhiên, nhữngchúchim
này sẽbiết cách tự lậpđể tồn tại.
Tại cuộc thi, rất nhiều khángiả thích thú với những chú
chim.Nhiềuphầnthiđượcdiễnranhưphầnthiquatay30m.
Ởphầnnày, cácchúchimsẽđượcđặtcáchchủ30m, sauđó
ngườichủsẽphảidùngconmồivàhiệu lệnhđểchimbay lại
chỗmình. Bêncạnhđó, ởphần thibắtmồi cũngđượckhán
giảđónnhậnmột cáchhàohứng.Cácchúchimsẽphải săn
conmồimàban tổ chứcđã chuẩnbị sẵn. Phần thi này thể
hiệnđượcbản lĩnh làmchủkhông trung, khảnăng sănbắt
mồi củacácchúchim.
KƠTRANG
H
iệnnay cónhiều câu lạcbộnuôi vàhuấn luyện chim
sănmồi (còngọi falconry) ởHàNội,Hải Phòng,Đà
Nẵng, Nha Trang, TP.HCM…Nơi cao nguyên phù
hợp với thú chơi này hơn cả cómột câu lạc bộmang tên
ClubDi LinhHawkingở thị trấnDi Linh, huyệnDi Linh,
LâmĐồng.
Câu lạcbộnàyquy tụkhoảng35 thànhviên, thuộcnhiều
lứa tuổi, nhiềunghềnghiệpkhácnhaunhưngcùngmột đam
mê, sở thích chim... dữ.
Phải huấn luyện ít nhất nửanăm
Từ lâu tôi đã bị mê hoặc bởi hình ảnh yêng hùng của
những con đại bàng sải cánh bay lượn tự do trên bầu trời
thảo nguyênMôngCổmênhmông qua bộ phim nhiều tập
vềThànhCátTưHãn.Tuyvậy, chỉ khi ởDiLinhxuất hiện
trò chơi nuôi vàhuấn luyện chim sănmồi thì tôimới được
thử cái cảm giác của một falconry. Cảm giác đó có được
khi tôi theo chân các thành viên Club Di Linh Hawking
đưachimđi săn tạimột khuđất trốngvớimột bên là ruộng
lúa vàmột bên là rừng núi bao la.
“Tu... uýt!”, chưa dứt hồi còi hiệu, con đại bàng đã lao
như tên bắn rồi bất thình lình tung chân quặp cứng con
chuột đồng đang chạy bên dưới, sau đó nhanh chóng bay
về đậu trên tay chủ.
“Trông thì đơn giản vậy đó. Thế nhưng thay đổi được
tập tínhhoangdã của loài chim sănmồi này là cảmột vấn
đề. Thường thì phải mất ít nhất nửa năm đến vài ba năm
huấn luyện chimmới quen và thành thạo kỹ năng sănmồi
dưới sự chỉ huy của người nuôi” - anhNguyễnĐứcTùng,
người đầu tiên đưa bộmôn falconry về đất Di Linh và là
thành viên sáng lậpClubDi LinhHawking, chia sẻ.
TheoanhTùng, tạimột sốnướcnhưMôngCổ, Pakistan,
HànQuốc..., việc nuôi và huấn luyện chim sănmồi làmột
môn thể thao truyền thống và bản thân công việc đó được
thừanhận làmột nghềchuyênbiệt.Aimuốn thamgiahuấn
luyện chim sănmồi, ngoài việc đăng ký học lý thuyết tại
các cơ sởđào tạo cũngnhưgiúpviệc chongười có chuyên
môncònbắt buộcphải vượt quacáckỳ thi sát hạch thìmới
được cấp bằng chứng nhận huấn luyện viên.
Thậm chí ở các nướcTrungĐông, người ta cònmở hẳn
một bệnh viện và buộc người tham gia huấn luyện phải
đem những chú chim sănmồi đến khám hằng tuần. Do có
lịch sửphát triển lâuđời cộng thêmnhữngđòi hỏi nghiêm
ngặt trongviệcnuôi vàhuấn luyệnnênkhảnăngứngdụng
của chim sănmồi vàođời sống thực tiễn là rất cao. Người
ta có thể dùng loài chim này cho việc “bắt” các fly cam
chụp ảnh trộm tại các khu căn cứ quân sự để giữ bí mật
quốc gia hoặc sửdụngvàoviệc đuổi nhữnggiống chim lạ
ở sân bay, hay như bảo vệ đàn gia súc...
Tuynhiên, ởViệtNam, trào lưunuôi vàhuấn luyệnchơi
chimsănmồimớixuấthiện trongkhoảng10năm trở lạiđây
vàcũngchỉ tập trung tạimột số tỉnh, thành lớn...Chim săn
mồi cónhiều loại: đại bàng, ưng, cắt, cúmèo, ó, diềuhâu...
ClubDi LinhHawking chỉ nuôi và thuần dưỡngmột số
loài chimưng thuộc dòngẤnĐộnhưBesrahawk, Shika...
ngoại trừ hai con đại bàng nhập khẩu hợp pháp từ nước
ngoài (có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ). Hai
con đại bàng này, một con có giá 200 triệu đồng và một
con giá 70 triệu đồng.
Sẽ trả chim về với thiênnhiên
“Một sốngười cho rằngchơi chim làđangcầm tùchúng.
Thực ra con đườngmà ClubDi LinhHawking đang đi là
nuôi, huấn luyện để qua đó bảo tồn loài chim sănmồi sẵn
có ở địa phương” - anhNguyễnNgọcThăngLong, thành
viênClubDi LinhHawking, tâm sự.
TheoanhLong,ClubDiLinhHawking rađời khôngchỉ
mang tínhchất đơn thuần làgiải trí,mà tất cảanhem trong
câu lạc bộmongmuốn cùngmọi người chung tay cứu hộ
những con chim bị săn bắt bằng cáchmua hoặc xin từ các
thợ săn (chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số bản địa) rồi
đem về nuôi nấng chu đáo, huấn luyện thành thục các kỹ
năng sănmồi, sauđó thảchúngvềvớimôi trường tựnhiên.
AnhTrầnThanhTuấn,một thànhviênkhác củaClubDi
Linh Hawking, nói về kinh nghiệm huấn luyện chim săn
mồi: “Nếu làchimmới bẫyđược, chúng tacần tậpchochim
quen dần với sự cómặt của con người. Bước tiếp theo là
cho chim đậu và ăn trên găng tay. Sau đó chim được tập
bài bay qua tay ănmồi theo
hiệu lệnhcòi.Ngoài ra, chim
cònphải trảiquagiaiđoạnsăn
mồibằngmồigiả rồiđếnmồi
thật.Khi chimđã thành thục
cáckỹnăng thì thả tựdocho
chimbay lượn sănmồi ngoài
tự nhiên”.
“Một điềuquan trọngnữa,
người chơi phải cho chim tiếp xúc với nhiềumôi trường,
địahìnhkhácnhauđểchim tập tínhdạndĩ.Trongquá trình
tậpkhông thể thiếunhữngphụkiệnđi kèmnhưgăng tayda
ba lớp, dâybuộc chân, chụpmóngvuốt,mồi giả, cânđiện
tử, thiết bị địnhvị, còi...Giámỗimónđồkể trêndaođộng
từ vài trăm đến vài triệu đồng” - ôngNguyễnVănDũng,
thành viênClubDi LinhHawking, nói thêm.
Ông NguyễnVăn Dũng mong muốn: “Thông qua việc
cứu hộ rồi thuần dưỡng những dòng chim sănmồi sẵn có
ở địa phươngDi Linh, chúng tôi hy vọngmọi người hiểu
thêm về loài chim này. Trên thực tế, việc thuần dưỡng rồi
trả những loài chim này vềmôi trường tự nhiên của Club
Di Linh Hawking đang góp phần bảo tồn loài chim săn
mồi ở địa phương”.■
Ngoàithúvuigiảitrí,ngườichơichimsănmồiđangthuầndưỡngrồitrả
nhữngloàichimnàyvềmôitrườngtựnhiên.
Thúchơi chim...dữ
Tấtcảanhemtrong
câu lạcbộmongmuốn
cùngmọingườichungtay
cứuhộnhữngconchim
bịsănbắt.
Mộtthànhviênmangchimsănmồicủamìnhđi thi
tạiHàNộivàotháng11vừaqua.Ảnh:PHIHÙNG
Chimngồiquáncàphêvớichủ.Ảnh:KƠTRANG
MộtnữthànhviênClubDiLinhHawkingthamgia
buổihuấn luyện.Ảnh:KƠTRANG
