CHỦNHẬT 15-10-2017
4
QUỐC TẾ
XemnhưôngTrump“tuyênántử”thỏathuậnhạtnhân Iran
Các nước từng đặt bút ký thỏa thuận về chương trình hạt
nhânIran(tênchính thức là“Chương trìnhhànhđộngphốihợp
chung”) đãbày tỏ longại sau khi Tổng thốngDonaldTrump
tuyênbố từNhàTrắnghôm13-10rằngôngkhôngchứng thực
Iran tôn trọng thỏa thuậnnày.
Tổng thống IranHassan Rouhani đã phản ứngmạnh với
tuyên bố “chỉ cònMỹ là nước duy nhất chống lại nhân dân
Iran”.Nga tốcáochiến lượccủaôngTrumpđơnđộc trongvấn
đề này. Thủ tướngAnhTheresaMay, Thủ tướngĐứcAngela
Merkel và Tổng thốngPhápEmmanuelMacron nhấnmạnh
họ vẫn tiếp tục tôn trọng thỏa thuận, đồng thời kêu gọi các
bên thựchiệnđầyđủ thỏa thuận.Tổng thốngMacroncònđiện
đàm cho tổng thống Iran bảo đảmPháp tiếp tục duy trì thỏa
thuậnvàhứasẽđến thămIran.CaoủyĐốingoạiEUFederica
Mogherini cảnhbáo ý đồ“phá vỡmột thỏa thuậnđanghoạt
độngvàgiữcamkết”.
Ngoại trưởngMỹRexTillersonphải trấnan: “Tôi chờđợi
cácđồngminh và cácbạnhữu củaMỹở châuÂu và khu vực
ủng hộmạnhmẽ nỗ lực của chúng tôi trước nguy cơ Iran”.
Thủ tướng Israel BenjaminNetanyahu khen ngợi ôngTrump
có“quyết định canđảm” trong khi SaudiArabia khenMỹđã
thựchiện“chiến lượckiênquyết”.
Báo
Le Temps
(Thụy Sĩ) nhận xét trướcmắt Tổng thống
DonaldTrump từchối xác thực Iran tôn trọng thỏa thuậnhạt
nhânnhưngôngcòn tínhxahơn làhủybỏ luôn thỏa thuậnnày,
điềumàôngxem là thành tựu lịchsử trongcông tácngoạigiao
đaphương.Với tuyênbốngày13-10,xemnhưôngđã tuyênán
tửđốivớimộtthỏa thuận lịchsửmàcácnướcđãnhọccôngđàm
phánvàkýkết với Iranvàongày14-7-2015 tạiVienna (Áo).
Tuyênbốngày13-10củaôngcũngchứng tỏôngquyết tâm
tuyên chiến với Iran trong thời gian tới và sẵn sàngmởmột
mặt trậnmới vềhạt nhânvới Iranvào thời điểmôngcho rằng
chỉ cómột giải pháp duy nhất hiện giờ là “hủy diệt toàn bộ
TriềuTiên”.
Tạm thời ông Trump đã chuyển giao choQuốc hội trách
nhiệm giải quyết số phận thỏa thuận hạt nhân Iran. Song
như
AFP
đánh giá, Quốc hộiMỹ với đảngCộng hòa chiếm
đa sốdườngnhư chưa sẵn sàngápđặt lệnh cấm vận trở lại
đối với Iran, đồng nghĩa với thỏa thuận về hạt nhân Iran sẽ
vẫnđượcduy trì.
Trước tình hình này, đã có hai thượng nghị sĩ đảngCộng
hòa đề nghị giải pháp trung gian là thông qua đạo luật ấn
địnhmột ngưỡngmới để từđó tiến tới banbố cácbiệnpháp
cấmvận Iran.Nghị sĩBobCorker,Chủ tịchỦybanĐốingoại
Thượng viện, nói: “Chúng tôi đề nghị một giải pháp lấp kẽ
hở của thỏa thuậnhạt nhân Iran, đồng thời vẫnduy trì quản
lýđược thỏa thuận”.
BàWendySherman, trướcđây lànhà thương lượng chính
về thỏa thuận hạt nhân Iran dưới thời Tổng thốngObama,
đã cảnh báo: “Mọi hành động theo hướng đưa ra các điều
kiệnmới thêm vào thỏa thuận sẽđược xemnhưđơnphương
vi phạm thỏa thuận”. Cựu Ngoại trưởng John Kerry nhận
định: “Điều này sẽ đe dọa các lợi ích an ninh quốc gia của
Mỹ và cácđồngminh thân cậnnhất”.
H.DUY
NgàyQuốckhánhTâyBanNha12-10vừaqua, nhữngngườiphản
đốiCataloniađộc lậpđãxuốngđườngbiểu tìnhở thủđôMadrid
vàBarcelona.TạiMadrid,phephảnđốiđộc lậphôkhẩuhiệuđòi
tốnggiamThủhiếnCarlesPuigdemontvàđốtcờCatalonia.
Xungđộtgiữanhữngngườiphảnđốiđộc lậpvànhữngngười
ủnghộđộc lậpđãxảy ra.Haiphenémghếvàonhau.Cảnhsát
phải tìmcách táchhaiphe ra. Kênh truyềnhìnhLaSextacho rằng
cócácnhómcựchữukíchđộng.
Lầnđầu tiên trong30nămqua, cảnhsátquốcgiađãdiễuhành
trong lễmừngquốckhánh. Lực lượngnàyđãbị chỉ tríchquá
mạnh tay trấnápngườidân trongngàyCatalonia tổchức trưng
cầuýdânvề tuyênbốđộc lậphồiđầu tháng10vừaqua.
Catalonia lùi
haychiến?
Catalonia tuyên bố độc lập đe dọa đến tăng trưởng Tây BanNha.
DẠTHẢO
T
heo tối hậu thư được
ThủtướngTâyBanNha
Mariano Rajoy công
bố, 10giờngày16-10
làhạnchót ôngCarles
Puigdemont, Thủ hiến vùng tự trị
Catalonia, phải giải thích rõ quan
điểmvềCatalonia tuyênbốđộc lập.
NếuThủhiếnCarlesPuigdemont
không trả lờihayvẫngiữquyếtđịnh
tuyênbốđộc lập, chínhphủ sẽcho
ông thêm thời hạnđến10giờngày
19-10.Sauđó,nếu tìnhhìnhkhông
có gì thay đổi, chính phủ sẽ tuyên
bố ngừng quy chế tự trị của vùng
CataloniavàsẽkiểmsoátCatalonia
căn cứđiều155hiếnpháp.
Dukháchđặtphòngđã
giảmsâu
Ngày13-10,QuỹTiền tệQuốc tế
(IMF) và chính phủTâyBanNha
đã lên tiếngcảnhbáokhủnghoảng
Đàmphán
giữaCatalo-
niavàchính
quyền trung
ương theo
biếmhọa
củaPatrick
Chappatte
(ThụySĩ).
“Tôikhôngmong
muốnmột liênminh
châuÂu lênđến98
quốcgiatrong15năm
tới.”
ChủtịchỦybanchâuÂu
JEAN-CLAUDEJUNCKER
Catalonia có thể đe dọa đến tăng
trưởngTâyBanNhanăm2018 (dự
kiếnđạt 2,6%).
Giámđốcphụ tráchchâuÂucủa
IMFPoulThomsenkhẳngđịnh từ
Washington:“Mộtgiaiđoạnbấtổn
kéo dài có thể tác động đến tăng
trưởng. Đây là điều đương nhiên
chúng tamuốn tránh”.
Sau phiên họp hội đồng bộ
trưởng tạiMadrid, PhóThủ tướng
SorayaSaenz deSantamaria cảnh
báocácbiếncốởCataloniađedọa
đến tìnhhìnhphụchồi kinh tếkhu
vực. Bà nhấnmạnh: “Nếu không
cógiải phápnhanhchóngchovấn
đềnày, chúng tabắtbuộcphảixem
xét giảmmức tăng trưởngdựkiến
trong năm2018”.
Trướcđó, hôm12-10, hãngxếp
hạng tín nhiệmStandard&Poors
đã nói đến nguy cơ suy thoái sau
khiCataloniađộc lập.Catalonia là
một trongnhữngvùng tự trịgiàucó,
năm2016mang lại 19%GDPcho
Tây BanNha nhưng cũng làmột
trong những vùngmắc nợ nhiều,
chiếmđến35,4%GDP.
Theo số liệu chính thức, trước
quyết định tuyên bố độc lập của
Catalonia, 540 doanh nghiệp đã
tiến hành thủ tục chuyển hội sở
khỏi Catalonia từ ngày 2 đến
11-10.Trongsốnàycóhaingânhàng
CaixaBank và Banco de Sabadell
lớn nhất nhì Catalonia.
Trao đổi với
AFP
, ôngRicardo
Mur, phó chủ tịch liên đoàn giới
chủ vùng tự trị Aragon, dự đoán
thất thoát vốn ở Catalonia sẽ rất
nghiêm trọngvàkhông thểphụchồi.
Cataloniađón25%kháchdu lịch
đếnTâyBanNhavàảnhhưởngđến
du lịchđãmanhnha. Sốdukhách
đặt chỗ ở Barcelona đã giảm sâu
20%-30%. Một số khách sạn ở
Barcelonađãgiảmgiáphòng50%
để kéokhách. Nhiềudự ánđầu tư
cũng giậm chân tại chỗ.
Theobáokinh tế
ElConfidencial
,
Hội nghịDi động thếgiới (MWC)
dựkiến tổchức từngày26-2-2018
ởBarcelonacó thểsẽbịhoãn.Đây
là cuộc triển lãm lớn nhất về điện
thoạidiđộng trên thếgiới,mang lại
nguồn thuđángkểchoBarcelona,
thủ phủ vùng tự trị Catalonia.
Thủhiếnđứnggiữa
nhiềusứcép
GiớikinhdoanhTâyBanNha lo
ngạikịchbảnởQuébec(Canada)sẽ
lặp lại.Năm1976,đảngQuébecois
chủ trương độc lập đã thắng cử ở
Québec.Lúcđóchỉ trongvài tháng
đãcóhơn200doanhnghiệpchuyển
hội sở và không bao giờ quay trở
lại Québec.
ChuyêngiangânhàngJuanIgnacio
SanzởTrườngthươngmạiBarcelona
phát biểu trên báo El Pais: “Đây
là thảmhọachoCataloniavàkinh
tếCatalonia.Tôi cựckỳhoài nghi
tối thiểu3-5nămổnđịnhcódoanh
nghiệp nào đó quay lại Catalonia
hay không”.
Dùvậy,ThủhiếnCarlesPuigdemont
vẫnkhăngkhăngchorằngcácdoanh
nghiệprađikhông tácđộng thựcsự
đếnkinh tế vùngCatalonia.Ngoài
sứcép từgiới doanhnghiệp, chính
phủTâyBanNha vàEU, ông còn
phải chịu sức ép từ trongnội bộ.
Ngày13-10,đảngỨngviênThống
nhấtnhândân(CUP), liênminhcầm
quyền tạiCatalonia,đãcôngbố thư
ngỏkêugọi: “Sứcmạnhcủachúng
ta dựa vào người dân, nhu cầu và
hyvọng củahọ”.Thưmongmuốn
Catalonia độc lập để trở thành sẵn
sàngđảm tráchcácquyềncôngdân
và chính trị.
Thưnêu lênmối đedọa từchính
quyền trung ương: “Nếu họ cho
rằng sẽ tiếp tục áp dụng điều 155
hiến phápTâyBanNha và nếuhọ
muốn tiếp tụcdọanạthaybịtmiệng
chúng ta, họchỉ có thể làmđiềuđó
vớimộtnướccộnghòađãtuyênbố”.
ThưcũngđedọaThủhiếnCarles
Puigdemont: “Chúng tôi chỉ có thể
tôn trọng những gì phe đa số thể
hiện trongbầu cửqua lời tuyênbố
nước cộnghòađộc lập”.
Chodùtheokếtquảtrưngcầuýdân
ngày1-10, trong43% cử tri đi bầu
cóhơn90%cử triủnghộCatalonia
tuyênbốđộclập,songtối10-10,Thủ
hiếnCarlesPuigdemont tuyênbốđã
ký tuyênbốđộc lậpnhưnghoãn thi
hành để chờ đàm phán. Các đảng
đòi độc lậpởCatalonia chođây là
thái độnửa vời, thậm chímột sốý
kiếncòn tốôngCarlesPuigdemont
“phảnbội”.
TổchứcHộinghịquốcgiaCatalonia
(ANC) ra thông cáo nhấn mạnh:
“Trước tháiđộbácbỏcủanhànước
TâyBanNhavớimọi đềnghị đàm
phán, cứgiữ tuyênbốđộc lập treo
như thếkhông cònýnghĩanào cả.
Vì thế chúng tôi yêu cầunghị viện
Cataloniadỡbỏ tình trạng treo tuyên
bốđộc lập…”.ANCvớihơn80.000
thànhviênđã tổchứcbiểu tìnhđòi
độc lập từnhiềunămnay.
ĐếnnayThủhiếnCarlesPuigdemont
chưacóphảnứngnào trước sứcép
đãnêu.
◄
