14
THỨBA
24-10-2017
Phóng sự - Chuyên đề
Ba thủ tướng,một sốphận
Dònghọ Shinawatragiàu có vàquyền lựcbậc nhất Thái
Lanvới hơn10nămnắmquyền lãnhđạochínhphủquaba
đời thủ tướng: ÔngThaksin, ôngSomchaiWongsawat (em
rể) vàbàYingluck.Thếnhưngcảbađềukết thúc sựnghiệp
chính trị trong sónggióvới nhữngán tù treo lơ lửng.
ÔngThaksinđượcbầu làmthủtướnghainhiệmkỳ liêntiếp
vàonăm2001và2005. Tuynhiên, đến tháng9-2006, chính
phủcủaôngbị lậtđổ.Vị tỉ phú68 tuổi đang sống lưuvong
ởnước ngoài để tránhbản án tùhai năm sau khi bị kết án
thamnhũngvàonăm2008.Người tiếpbước làm thủ tướng
làem rểSomchaiWongsawat.ÔngSomchainhậmchứcvào
tháng9-2008nhưngchưakịp triểnkhai chínhsáchgì thìba
thángsauđãphải trao trảchínhquyền.Tòakết tộiđảngSức
mạnhnhândân (PPP) của ông vi hiến, mua phiếubầu và
buộcgiải thể. Ông Somchai bị tướcquyền thủ tướng. Ông
bị cấmhoạt động chính trị trongnămnăm vàbị cáobuộc
đànápbiểu tìnhhồi năm2008.Ôngđốimặt vớimứcán10
năm tù, tuynhiênđầu tháng8-2017 tòahình sự tối caođã
tuyênôngvô tội, theo
Reuters.
Bikịchđánhdấu“hồikếtcủanhàShinawatra”tiếpdiễnvới
bàYingluck.Nữ thủ tướngđầu tiêncủaThái Lannhậmchức
vàonăm2011.Tháng5-2014,quânđộiđảochính lậtđổchính
phủbàYinglucksaucácvụbiểutìnhcáobuộcbà lạmquyền
trongđiều chuyểnmột quan chức anninhhồi năm 2011.
Trướcđóbàcònbịcáobuộc lơ là, thiếutráchnhiệmkhi thực
hiệnchính sáchdự trữvà trợgiágạo, làm thất thoáthàng tỉ
USD, theo
TheGuardian.
Trước khi tòa tuyên án, bàđãđào
thoát ranướcngoàikhibảnánnămnăm tùcòn treo lơ lửng.
NGỌCNHƯ
C
ục Điều tra đặc biệt Thái Lan (DSI) ngày 18-10 cho
biết Panthongtae Shinawatra, con trai duy nhất của
cựuThủ tướngTháiLanThaksinShinawatra, đãchính
thứcbị khởi tốvề tội rửa tiền.ÔngThaksinhôm9-10cũng
phải lên tiếng phản pháo vì bị truy tố tội “khi quân phạm
thượng”. Cáo buộc trên được cho là có liên quan tới vụ
ông Thaksin trả lời phỏng vấnmột cơ quan truyền thông
HànQuốc năm 2015 về người đứng sau vụ đảo chính lật
đổ chính quyền hồi tháng 5-2014.
Những người ủng hộ nhà Shinawatra nói rằng các động
thái pháp lý này là nỗ lựcmới nhất của chính quyền quân
sự Thái Lan nhằm đóng băng tầm ảnh hưởng của gia tộc
quyền lựcmột thời vùngChiangMai, theo
Reuters
.
Khuấyđộng chính trường từnước ngoài?
Đó là tiêuđềmột bài báođăng trên tờ
TheNation
hồi đầu
tháng 10
sau hơnmột tháng diễn ra cuộc tẩu thoát ngoạn
mục của bàYingluckShinawatra. Đến thời điểm này,một
số thành viên của gia tộc Shinawatra vẫn hoạt động chính
trị mạnhmẽ. Đặc biệt, gia tộc vùng ChiangMai vẫn còn
chỗ đứng vững chắc trong giới kinh doanh, theo
Straits
Times.
Di sản của anh em nhà Shinawatra vẫn còn lưu lại
rất nhiều trênđất Thái, nổi bật nhất là phong trào “áođỏ”.
Thậmchí ôngThaksindù sống lưuvongvẫnđượcxem làvị
thủ tướngđược công chúngThái Lan tínnhiệmnhất trong
15 năm qua, theo khảo sát được công bố hồi đầu tháng 9
củaViện Prajadhipok, tờ
TheNation
cho biết.
Dùvậy, sựbiếnmấtgâysốccủabàYingluckđãkhiếngiới
phân tíchbắt đầunghĩ tới hồi kết củadònghọShinawatra.
Ông Thaksin giờ đây khó tìm đường về, trong khi tương
lai của cô emgái bất địnhhơn bao giờhết. Dùvẫn còn rất
nhiều người ủng hộ trung thành với gia đình Shinawatra,
song chưa có nhân vật nào trong dòng họ mang tầm cỡ
như hai nhân vật nổi trội trên có thể tiếp tục “cuộc chơi”
chính trị, bài báo của
Bangkok Post
bình luận. “Cuộc đào
tẩu chính là hồi kết của dòng họ Shinawatra bởi điều này
đồng nghĩa họ đã bỏ cuộc. Cho dù đảng phái của họ còn
tồn tại vàvẫnđượcủnghộ, toànbộgiađìnhvẫnphải đứng
sangmột bênvàkhông thểnắmgiữvai trò lãnhđạo” - nhà
bình luậnThái LanAtukkit Sawangsuk nhận xét.
Một số ý kiến tin rằng anh em nhà bà Yingluck cũng
khó đủ sức ảnh hưởng để công kích chính phủ Thái Lan
từnướcngoài.Tờ
TheNation
bình luậnbất kểhai anh em
nhà Shinawatra “thiết lập căn cứ” ở nơi nào, dù làDubai
hay Vương quốc Anh, tương lai chính trị của họ có vẻ
mờ nhạt. Chamnan Chanruang, một nhà khoa học chính
trị ở ChiangMai, nêu ý kiến bà Yingluck có thể không
nối gót anh bà đối đầu trực diện với chính phủThái Lan,
thay vào đó là xin tị nạn. Bên cạnh đó, nghi án rửa tiền
của Ngân hàng Krung Thai có liên đới tới Panthongtae,
con trai của ông Thaksin, cũng có thể ngăn anh em nhà
ông Thaksin thách thức chính phủ Thái Lan, Chamnan
nhận định.
Titipol Phakdeewanich,TrưởngkhoaKhoahọcchính trị
tại ĐHUbon Ratchathani, thì đánh giá những bình luận
gần đây của PhóThủ tướngThái Lan PrawitWongsuwan
cho thấy dường như có một thỏa thuận ngầm giữa nhà
Shinawatravàchínhphủquânđội.Theođó, bàYingluck sẽ
khôngđưa ra bất kỳđộng thái chính trị nào. Ông cũngnói
thêm trong điều kiện chính trị hiện tại, quyền lực và tầm
ảnhhưởngcủanhàShinawatrađãbị quânđội hạnchế.Tâm
lý phản đối nhà Shinawatra cũng đang tăng lên, đặc biệt
trong tầng lớp trung lưuThái Lan. Tuy nhiên, ôngTitipol
cũng cho rằng anh em nhà Shinawatra sẽ tiếp tục duy trì
mối quan hệ của họ với các đối tác quốc tế để gây sức ép
chấm dứt chính quyền quân sự ởThái Lan.
Thiếu tài chínhđểhồi sinh
Tờ
Global Times
(Trung Quốc) thì cho rằng gia đình
Shinawatrahiện tại thiếumột lãnhđạochủchốt và thiếucả
nguồn tài chính để quay lại chính trường. CựuThủ tướng
Thaksin và Yingluck đang sống lưu vong ở nước ngoài
đều không thể tham gia chính trường Thái Lan trong ít
nhất vài năm tới.
Ngoài ra, các tổ chứcdonhàShinawatrahậu thuẫn cũng
khôngđủ tài chínhđể theođuổi cáccuộcvậnđộng tranhcử
rầm rộ trong tương lai. Số tiền1,4 tỉUSDcủaôngThaksin
đãbị tòa ánđóngbăngvà tịch
thuhồinăm2010, trongkhicác
tàikhoảnngânhàng trongnước
của bàYingluck chắc chắn sẽ
cùngchungsốphận.Lực lượng
ủng hộ nhà Shinawatra vì thế
sẽcó ítnguồnquỹhơnđểphục
vụ chiến dịch tranh cử trong
tương lai cũngnhư tiếnhànhcáccuộcbiểu tìnhquymô lớn.
Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận nhà
Shinawatrađã rời bỏhoàn toàncáchoạt độngchính trị của
TháiLan.Gia tộcnàycòn sởhữumột lượng tiền lớnởnước
ngoài và vẫn tham gia các công ty được phần lớn người
dânThái Lan ủng hộ. Theo
Global Times
, Thái Lan trong
tương lai không tránh khỏi những cuộc biểu tình nhưng ở
mứcđộnhỏvàcácđối đầuchính trị quymô lớn sẽkhóxảy
ra. Chính quyền Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha đã có sự
ủnghộmạnhmẽcủaquânđội, lại đượchiếnphápchophép
trấn áp các hành vi được xem là đe dọa an ninh quốc gia.
Những người thuộc phong trào “áo đỏ” cũng như lực
lượng ủng hộ nhà Shinawatra có khả năng khởi xướng
những cuộc biểu tình quymô nhỏ, song rõ ràng các cuộc
biểu tình lớn gần như là bất khả thi. Hơn nữa, sau khimột
số nhân vật chủ chốt bị bắt giữ, nhóm “áo đỏ” cũng đang
bị chínhphủ theodõi sát sao. Các cuộc bầu cửvẫn là cách
tốt nhất để các lực lượng ủng hộ nhà Shinawatra giành
được ảnh hưởng chính trị.■
LiêntiếpcácthànhviêncủanhàShinawatrahiệnđangđứngtrước
sónggiópháplýtạiTháiLan.
Gia tộcShinawatra
giữamuôn trùngvây
GiađìnhShinawatra
hiệntạithiếumộtlãnhđạo
chủchốtvàthiếucả
nguồntàichínhđể
quay lạichínhtrường.
BàYingluckphânphátthựcphẩmchongườidân
vùngBắcTháiLantrongchuyếnthịsátcáckhuvực
bị lũ lụttànpháhồi3-11-2011.Ảnh:AFP
AnhrểbàYingluck làôngSomchaiWongsawat
cóthểtrở lại lãnhđạođảngPheuThai.Ảnh:THAIPBS
Nhữngngười thuộcphongtrào“áođỏ”cầmtheotấmbiển inảnhôngThaksinvàbàYingluckđểbàytỏsựủnghộanhem
nhàShinawatraởBangkoknăm2011.Ảnh:AFP
