11
THỨHAI
26-3-2018
Kinh tế
Đãhết thờimuangânhàng
giá
0
đồng
“Khôngcóchuyệnchophásảnmộtngânhàngsẽgâyđổvỡtớitoànhệthống”-TSNguyễnTríHiếu.
THÙYLINH
N
ăm 2015, Ngân hàng
Nhànước (NHNN)đã
quyết địnhmua lại bắt
buộc toàn bộ cổ phần của
nhóm ba ngân hàng gồm:
DầukhíToàncầu (GPBank),
ĐạiDương (OceanBank)và
Xâydựng (VNCB)với giá0
đồng.Nhữngngàyqua, câu
chuyệnmua ngân hàng với
giá 0 đồng lại nóng lên tại
phiên tòa x t xử ông Đinh
La Thăng và đồng phạm.
Để có cái nhìn rộng hơn
vềvấnđềmuabangânhàng
với giá 0 đồng, báo
Pháp
LuậtTP.HCM
đãcócuộc trò
chuyện với TS Nguyễn Trí
Hiếu, chuyên gia tài chính
ngânhàng.
Khôngphải là
giải pháp tối ưu
.
Phóng viên:
Những cái
được,mấtsaukhiNHNNquyết
địnhmua ba ngân hàng với
giá0đồng là gì, thưaông?
+ TS
Nguyễn Trí Hiếu
( ảnh )
:
Khi ba
nhà băng
nàyđãmất
sạch vốn
màkhông
bổ sung
được để
đáp ứng
đủ mức
vốnphápđịnhnênbắt buộc
NHNNphảimua lại đểkhắc
phụckhókhăn,yếuk m.Cái
được trước tiêncủacách làm “sáng tạo” này là giúp cho
hệ thống ngân hàng tránh
được cú sốc và bảo vệ tài
sản của người gửi tiền, ổn
định chính trị, xã hội. Bởi
vốn chủ sở hữu của cả ba
ngân hàng thời điểm đó đã
âm rồi, đã rơi vào trạng thái
phá sản kỹ thuật rồi.
Tôicho rằngnếu thờiđiểm
đó không có giải pháp cứu
ba nhà băng trên thì sẽ k o
theonguycơkháchhàngđến
rút tiền hàng loạt. Và điều
đókhôngchỉ ảnhhưởngđến
sự đổ vỡ ngay chính tại ba
ngânhàngnói trênmàcó thể
cònk o theocảhệ thốngcác
tổ chức tín dụng vào cuộc
khủng hoảng.
Còn cái mất thì dễ dàng
nhìn thấy ngay là đối với
các cổ đông của những
nhà băng này và cũng thiệt
hại cho cả Nhà nước nữa.
Đặc biệt phần đông các cổ
đông nhỏ lẻ của ngân hàng
chịu thiệt hại nặng nhất, vì
thực tế họđâu cóđược biết
tường tận các cổ đông lớn
đã sử dụng vốn của họ như
thế nào.
. Liệu rằng việc mua lại
ngân hàng với giá 0 đồng
cóphải làgiải pháp tối ưu?
+Tôi cho rằngđó là biện
pháp “cấp cứu” để tránh
nguycơđổvỡ toànhệ thống
vào thời điểm cách đây ba
năm.Cách làmnày chưa có
tiền lệ ởViệt Nam và hình
như thông lệ quốc tế cũng
chưa có.
Đểđánhgiágiảiphápmua
lại ngân hàng yếu k m với
giá 0 đồng có phải là biện
pháp tối ưunhất haykhông,
tôi cho rằngđâykhôngphải
là biện pháp tối ưu nhất.
Bằng chứng là trong Luật
sửađổi, bổ sungmột sốđiều
của Luật Các tổ chức tín
dụng đượcQuốc hội thông
qua hồi tháng 11-2017 đã
không còn biện pháp mua
lại ngânhàngvới giá0đồng
với ngânhàngyếuk mnữa.
Nhiềugiải pháp xử lý
nhàbăng yếu kém
. Theo báo cáo củaKiểm
toánNhànướcgửiQuốchội
vào tháng 10-2017, sau hai
năm đượcNHNNmua lại 0
đồng, hoạt độngkinhdoanh
của ba nhà băng trên vẫn
chưa được cải thiện... Vậy
theo ông, cần phải có biện
phápxử lý tiếp theonhư thế
nàođể tìm lối rachobanhà
băng 0 đồng?
+Với kết luận của Kiểm
toán Nhà nước như thế thì
chúng tacũngchưa thểnắm
được thực trạng tình hình
kinh doanh thực sự của các
ngânhàngđóhiệnnayđang
như thế nào. Do đó tôi cho
rằngcầnphảiđượckiểm toán
độc lập lại một lần nữa để
th mđịnh lại tình trạng sức
khỏe củabangânhàngmua
0 đồng hiện tại đã phục hồi
như thếnào, vốnchủ sởhữu
làbaonhiêu, hiệnnayđãcó
lãi chưahay tiếp tục thua lỗ.
Sau khi có kết luận của
nhữngđơnvị kiểm toánđộc
lậpcóuy tín thìcơquanquản
lýsẽđiđếnmộtkết luậnhoặc
giữ lại hoặcđưavào lộ trình
cho phá sản là hợp lý.
Ngườidânnênchọnnhữngngânhàngtốtđểgửi tiềnthayvìcứthấy lãisuấthuyđộngcao làgửi.
Trongảnh:KháchhàngđanggiaodịchtạiVNCB.Ảnh:TL
Họ đã nói
Phải quan tâmđến
lợi ích cổđông
TSBùiQuangTín,chuyêngia
kinh tế, cho rằng khi mua lại
bangânhàng với giá0đồng,
quyền lợicủacổđôngsẽrasao
dườngnhưđãkhôngđượcđề
cập tới. Trong khi cổđôngbỏ
tiềnvàongânhàng thìhọcần
đượcbiết vốn củamìnhđược
haymấtbaonhiêu tiền.
“Mặtkhác,dùgiảiphápphá
sảnlàgiảiphápcuốicùngnhưng
đểkhônggâyđổvỡhệ thống
thì phải có những quy định
chặtchẽ.NHNNcầnphảingồi
lạivớicáccơquancó liênquan
đểđưa ra thông tưhướngdẫn
chi tiếtvề trình tự, thủ tụcphá
sản trong lĩnhvựcngânhàng”
-TSTínđềnghị.
Vôcùngkhókhăn thờiđiểmmua0đồng
Tại thờiđiểmbịNHNNmua lạibắtbuộcgiá0đồng, cảba
nhàbăngGPBank,OceanBankvàVNCBđềuđangtrongtình
trạngvôcùngkhókhăn.
Theođó, tạiVNCB, thờiđiểmbịmua lạinhàbăngnàyđang
cókhoản lỗ lũykế lên tới 27.000 tỉ đồngvàvốnchủ sởhữu
âm24.000 tỉđồng.OceanBankcũngcókhoảnnợxấu lên tới
hơn 15.000 tỉ đồng, chiếm 49,84% tổngdưnợ và lỗ lũy kế
gần10.200 tỉ đồng, vốnchủ sởhữuâmhơnhai lần.
CònGPBank, tại thờiđiểmngày2-4-2015, tổngsố lỗ lũykế
củanhàbăngnày lênđến12.280 tỉđồng, vốnchủsởhữubị
âm9.195 tỉ đồng. Dưnợ chovaygiảmmạnh, chỉ còn6.669
tỉ đồng, trongđócó tới 45,37% lànợxấu.
Ưu tiênphươngánbáncho
nhàđầu tưmới
Saukhimua lại bangânhàng0đồng,NHNNđãchuyển
đổimôhìnhhoạtđộng thànhngânhàng tráchnhiệmhữu
hạn 100% vốn nhà nước. Tuy nhiên, báo cáo của Kiểm
toánNhànướcgửi Quốchội vào tháng10-2017 cho thấy
thực trạng tài chính của ba nhà băng này sau hai năm
đượcmua lại 0đồngvẫn chưađược cải thiện. Hoạt động
kinh doanh của ba ngân hàng này tiếp tục thua lỗ, việc
âm vốn chủ sởhữungày càng cao…“Nếu không cóbiện
pháp xử lý hữu hiệu thì sẽ tiếp tục lỗ thêm” - Kiểm toán
Nhànước cảnhbáo.
ThốngđốcNHNNLêMinhHưngtáikhẳngđịnh:HiệnNHNN
đangưu tiênphươngánbán chonhàđầu tưmới hoặc sáp
nhập, hợpnhất thôngqua viêc yêu câubangânhangnay
tìm kiếmđối tác có tài chính tốt, có kinhnghiệmquản trị,
điềuhành thamgiacơcấu lại.“Cácnhàđầu tưbỏvốn thực
đểđầutư,đảmbảođápứngcácyêucầuvềtỉ lệantoàntheo
quyđịnhcủapháp luật”- thốngđốcnói.
Kháchhàngđanggiaodịchtạimộtngânhàng.Ảnh:TL
. Thưa ông, trên thế giới
họxử lýnhư thếnàokhi các
ngânhàng thua lỗ, yếukém?
+Thế giới thường chỉ có
bacáchxử lýngânhàng thua
lỗ, yếu k m. Đó là cho sáp
nhập; quốc hữu hóa bằng
cách bỏ tiền ngân sách ra
mua lại theo giá thị trường,
có th m định giá tài sản và
đàm phán giá “thuận mua
vừa bán” giữa cổ đông với
bênmua lại. Cách thứ ba là
chophá sản, thanh lý tài sản
để trả tiền chongười gửi và
cổ đông.
ChẳnghạnởMỹ trướckhi
cho phá sản ngân hàng, cơ
quanquản lý tiếnhành thanh
tra, giám sát nhà băng yếu
k mxem lýdonàodẫnđến
nợxấucao,chất lượng tàisản
suygiảm, ănmònvàovốn tự
có…Trường hợp nhà băng
đókhôngbổ sung thêmvốn
đượcmà hệ số an toàn vốn
tiếp tục giảm xuống 5% họ
sẽ bị cảnh cáo rất nặng nề.
Và khi tỉ lệ an toàn vốn từ
5%xuống3% thì bất cứ lúc
nàocơquanquản lýcũngcó
thể đến đóng cửa nhà băng
đóchứkhôngcầnđể tỉ lệnày
âm. Đóng cửa nghĩa là cho
phá sản hay bán nhà băng
này cho nhà băng khác.
Chophá sản làđúng
.LuậtCác tổchức tíndụng
sửa đổi có hiệu lực từ ngày
15-1-2018 đã bỏ quy định
mua lại các ngân hàng với
giá0đồng, thậmchí chophá
sảnnhàbăngyếukém. Theo
ông, việc cho phá sản ngân
hàng liệucócần thiết vàphù
hợp với thông
lệ quốc tế?
+Cho phá sản ngân hàng
yếuk m làchủ trươngđúng.
Tôi không tin làkhi chophá
sảnmột ngânhàngyếuk m
nào đó sẽ gây đổ vỡ dây
chuyền dù có thể người gửi
tiền sẽ phải chịu thiệt hại
nhưng thiệt hại đó là điều
bình thường trong nền kinh
tế thị trường.
Bởingườigửi tiềnvàongân
hàng cũng cần hiểu rằng có
rủi ro, không có một hình
thứcđầu tưnào lại khôngcó
rủi ro. Do đó những người
gửi tiềnphảinhận thứcđược
rủi ro của mình để “chọn
mặt gửi vàng”, tức là chọn
những ngân hàng tốt để gửi
tiền chứ không phải ngân
hàng nào cũng gửi hoặc cứ
thấynhàbăngnàocó lãi suất
huy động cao là gửi.
. Không ít người lo ngại
cho phá sản ngân hàng sẽ
ảnhhưởng lớnđếncổđông,
nhất làcổđôngnhỏ lẻ.Ýkiến
của ông?
+Một tổchứckinh tếyếu
k m, làmănbếtbátmàmình
cứ “bơmmáu” cho nó sống
thực vật thì đến lúc nào đó
nócũngkiệt quệ thôimà rồi
hao tổn chi phí lại càng lớn.
Giai đoạn vì lo sợ cho phá
sản nhà băng sẽ gây khủng
hoảng hệ thống đã qua rồi.
Chính việc cho phá sản
những ngân hàng yếu k m
sẽ làmchohệ thống tài chính
ngân hàng lành mạnh hơn,
phát triểnbềnvữnghơn.Bởi
nếukhôngchophásảnnhững
ngânhàngyếuk m thì cũng
sẽ làmchongười dânkhông
nhận biết được đâu là ngân
hàng khỏe mạnh thực sự,
đâu là ngân hàng yếu k m
để gửi tiền vào.
. Xin cám ơn ông.
■
Việcchophásảnnhững
ngânhàngyếukémsẽ
làmchohệthốngtài
chínhngânhàng lành
mạnhhơn,pháttriểnbền
vữnghơn.
