16
Quốc tế -
Thứ Hai 17-6-2019
Tiêu điểm
Thế giới 24 giờ
KIMNGUYÊN
T
heo kênh
Nikkei
, Nhật
Bản (NB) đang thắt chặt
mối quan hệ với liênminh
tình báo Five Eyes trong bối
cảnh Trung Quốc (TQ) mở
rộng sức mạnh quân sự và
hoạt động thu thập thông
tin ở khu vực châu Á - Thái
Bình Dương.
Five Eyes là liên minh chia
sẻ thông tin và dữ liệu tình
báo lâu đời nhất và thành công
nhất trên thế giới. Được hình
thành sau Thế chiến II, liên
minh bao gồmMỹ, Anh, Úc,
Canada vàNewZealand (thuật
ngữ Five Eyes bắt nguồn từ
cụm từ “AUS/CAN/NZ/UK/
US EYES”, nghĩa là thông
tin được chia sẻ giữa năm
thành viên).
Five Eyes và Nhật
Bản trong tư thế
“cần có nhau”
NB đã có một lịch sử hợp
tác lâu dài với Five Eyes trong
lĩnh vực tình báo trong thời kỳ
Chiến tranh lạnh - đến mức
các nhà phân tích đã xếp quốc
gia này, một cách không chính
thức, trở thành “Con mắt thứ
sáu” của Five Eyes.
Các cuộc trò chuyện với
giới chức Five Eyes, cả quá
khứ và hiện tại, cho thấy rõ
ràng NB sẽ rất được hoan
nghênh trở thành thành viên
chính thức. Thật khó để tìm
ra ai phù hợp hơn NB trong
việc thu thập thông tin tình
báo ở những nơi như biển
Đông, biển Hoa Đông cũng
như ở TQ và bán đảo Triều
Tiên. NB cũng có thể chia
sẻ gánh nặng với Úc và New
Zealand trong việc thực hiện
New Zealand
: Hôm 16-6, hai máy
bay hạng nhẹ đã đâm vào nhau khi
chuẩn bị hạ cánh xuống một sân bay tại
TP Wellington nước này khiến cả hai
phi công tử nạn. Theo tờ
New Zealand
Herald
, các nhân chứng cho biết họ nghe
thấy tiếng nổ và thấy hai máy bay lao
xuống theo hình xoắn ốc nhưng không
nhìn thấy hai phi công nhảy dù ra ngoài.
Một chiếc trực thăng khác đang chuẩn bị
hạ cánh lúc đó đã may mắn tránh được
va chạm với hai máy bay này.
Mỹ
: Tờ
The New York Times
ngày
15-6 tiết lộ Washington đã cho triển
khai mã độc máy tính vào trong mạng
300
điệp viên của Cơ quan Tình báo Trung ương
Mỹ (CIA) hoạt động trongmột mạng lưới trải
khắp Iran và các nước lân cận, theo thông tin
từ Bộ trưởng Tình báo Iran Mahmoud Alavi
được đăng trên hãng tin
Mehr News
. Theo
ông, đây là kết quả của một quá trình điều
tra khó khăn để bắt giữ các điệp viên CIA và
Tehran đã truyền danh sách mạng lưới này
cho các quốc gia khác. Ông lưu ý rằng ngoài
CIA, Iran còn phát hiện được cả các điệp viên
MI-6 của tình báo Anh. Thông tin chi tiết của
cả hai chiến dịch phản gián sẽ được công bố
vào thời gian tới.
VĨ CƯỜNG
lưới điện của Nga cùng với các biện
pháp phá hoại khác nằm trong một chiến
dịch trả đũa bí mật Nga vì đã can thiệp
vào bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018
của nước này. Cố vấn an ninh quốc gia
John Bolton nói rằng Mỹ đang cố gắng
“nói với Nga hay bất kỳ ai khác rằng
việc tham gia vào các hoạt động chống
lại chúng tôi sẽ phải trả giá”. Một quan
chức tình báo khác tiết lộ quy mô của
cuộc tấn công lần này là “chưa bao giờ
được thử trước đây”.
Anh
: Cảnh sát vùng Humberside miền
Đông nước này đang kêu gọi người dân
tích cực hỗ trợ tìm kiếm thiếu niên 14
tuổi tên Hung
Manh Hoang
(ảnh)
đã mất
tích gần hai
tuần từ ngày
3-6, trang
tin
HullLive
hôm 15-6 dẫn
thông báo của
cảnh sát cho
biết. Hung khi đi mặc áo thun đen và
áo khoác jean xanh, quần jean xanh và
giày đen có sọc đỏ. Theo điều tra, có thể
Hung đã đi lạc sang các TP lân cận như
Leeds hay Bradford.
VĨ CƯỜNG
Thủ tướngAbe nỗ lực đưaNhật Bản gia nhập liênminh tình báo Five Eyes. Ảnh: NIKKEI
Thật khó để tìm ra
ai phù hợp hơn NB
trong việc thu thập
thông tin tình báo
ở những nơi như
biển Đông cũng như
ở TQ và bán đảo
Triều Tiên.
Chính quyền Mỹ hiện lo
ngại rằng bằng cách cho phép
Huawei phát triển các thiết bị
công nghệ 5G, Anh đang gây
nguyhiểmchovị thế củamình,
vốn làmột đối tác chia sẻ thông
tin tìnhbáo thân thiết nhất của
Mỹ và là một thành viên của
nhóm Five Eyes.
Thành công trong Chiến tranh lạnh và
chống khủng bố
Liên minh Five Eyes đã hoạt động rất thành công trong
Chiến tranh lạnh trong việc thu thập và chia sẻ dữ liệu liên
quan đến Liên Xô. Liên minh này đã hồi sinh mạnh mẽ sau
sự kiện khủng bố tại Mỹ ngày 11-9-2001 và kéo dài trong
suốt cuộc chiến chống khủng bố từ đó đến nay. Liên minh
cũng xác định thông tin hoặc dữ liệu nào sẽ được chia sẻ
với các nước bên thứ ba, các thành viên khác của Tổ chức
Hiệp ước Bắc ĐạiTây Dương (NATO) hoặc với các đồngminh
đáng tin cậy như NB và Hàn Quốc.
Trở thành thành viên của Five Eyes làmột bước quan trọng
trong việc xây dựng khả năng tương tác giữa các lực lượng
vũ trang của các thành viên, đặc biệt là Mỹ, cho phép hợp
tác liền mạch trong các hoạt động quân sự chung. Nó cũng
tạo điều kiện cho việc bảo mật chung của các mạng lưới.
Ba thành viên của liên minh gồm: Anh, Úc và Canada cũng
là thành viên của Cơ sở Công nghệ và Công nghiệp quốc
gia Mỹ (NTIB) - chuỗi cung ứng toàn cầu của Lầu Năm Góc.
Nhật Bản bắt tay với liên minh
tình báo Five Eyes
Khi mối đe dọa chung từ Trung Quốc ngày càng rõ nét thì tầmnhìn an ninh của Nhật Bản và
liênminh tình báo Five Eyes càng xích lại gần nhau hơn bao giờ hết.
tình báo ở Đông Nam Á.
Chính NB cũng sẽ được
hưởng lợi rất nhiều khi có
thể góp phần thiết lập chương
trình nghị sự cho các hoạt
động tình báo chung. Nó sẽ
mở rộng cơ hội xây dựng
khả năng tương tác của các
hệ thống phòng thủ với Mỹ
và “năm con mắt” còn lại.
Đồng thời, NB có thể được
tích hợp vào một mạng lưới
hợp tác công nghiệp quốc
phòng như NTIB.
Pháp và Đức được yêu cầu
tham gia vào năm 2009, tuy
nhiên cả hai đều từ chối. Phần
lớn là vì hai quốc gia này sợ
rằng các hoạt động tình báo
của họ bên ngoài Five Eyes
có thể bị xâm phạm. Nhưng
NB thì khác. Lập trường
mới chủ động hơn của NB
trên trường thế giới khiến
cho mọi đề nghị tham gia sẽ
được xem xét thuận lợi hơn
bao giờ hết.
Vậy điều gì cần thiết để NB
thamgia?Một đề cử củaTổng
thốngDonaldTrump sẽ làmột
bước quan trọng nhưng không
đủ nếu không có sự chấp thuận
của các thành viên khác. Các
thành viên Five Eyes sẽ cần
phải yên tâm về khả năng của
NB trong việc xử lý luồng dữ
liệu tình báo, như một phần
của các chính sách rộng lớn
hơn về an ninh công nghiệp
quốc phòng.
Theo nhiều nhà quan sát,
NB xứng đáng là “Con mắt
thứ sáu” và Five Eyes cũng
đạt được nhiều lợi ích từ tư
cách thành viên của NB. Và
điều này đặc biệt có ý nghĩa
đối với Tổng thống Trump
và Thủ tướng Abe. Đối với
ông Trump, điều này sẽ làm
tăng đáng kể đòn bẩy của
ông trong việc đối phó với
TQ. Còn đối với ôngAbe, tư
cách thành viên chính thức sẽ
mang lại cho ông vòng nguyệt
quế với tư cách là thủ tướng
quan trọng nhất của NB trong
thời kỳ hậu chiến.
Chung mối lo về
Trung Quốc
Theo hãng tin
Reuters
, từ
đầu năm 2018, Five Eyes
đã trao đổi thông tin mật
về hoạt động của TQ cho
những quốc gia có cùng
mối quan tâm. Việc mở
rộng hợp tác Five Eyes cho
thấy mặc dù Tổng thống Mỹ
Donald Trump tuyên bố sẵn
sàng đơn thân độc mã đấu
với TQ nhưng thành viên
trong chính quyền của ông
vẫn đang nỗ lực tạo ra một
liên minh đối phó với cường
quốc châu Á mới nổi này
một cách âm thầm.
TQ những năm gần đây
không ngừng mở rộng đầu
tư và hoạt động ra nhiều
quốc gia, làm dấy lên mối
lo ngại can thiệp gây ảnh
hưởng cho chính phủ các
nước. Lần lượt Úc, Đức và
Mỹ đã lên tiếng cáo buộc Bắc
Kinh cố gắng can thiệp, đầu
tư mang mục đích chính trị.
“Chúng tôi đang tăng cường
tham vấn với các đồng minh
và đối tác cùng chí hướng
về cách ứng phó với chiến
lược quốc tế quyết đoán của
TQ” - một quan chức Mỹ
tiết lộ sau cuộc họp giữa các
nước trong liên minh tình
báo năm 2018. Động thái
này cũng dập tắt ý định lôi
kéo các quốc gia châu Âu
đứng về phía mình chống
Mỹ của Bắc Kinh, nhất là
khi chính sách “nước Mỹ
trên hết” của Tổng thống
Donald Trump gây cảm giác
bất an ở châu Âu.
TQ cho đến giờ vẫn phủ
nhận các cáo buộc họ đang
tìm cách gây ảnh hưởng
đến các chính phủ nước
ngoài và các khoản đầu
tư đều có mục đích chính
trị. Dù vậy, nhiều nước đã
tiến hành các biện pháp
hạn chế đầu tư của Bắc
Kinh vào những công ty
công nghệ nhạy cảm và
điều mà họ gọi là chiến
dịch gây ảnh hưởng của
TQ lên các chính phủ, xã
hội ở nước ngoài.•
