16
Quốc tế -
ThứNăm17-9-2020
Kết nối Israel - Ả Rập, bước
tính toán cao tay của ông Trump
THIÊNÂN
N
gày 15-9, nhà nước
Do thái Israel đã bình
thường hóa quan hệ với
hai cựu thù ẢRập là Các Tiểu
vương quốc ẢRập thống nhất
(UAE) và Bahrain, sau lễ ký
hiệp ước hòa bình Abharam
ở Nhà Trắng với sự chủ trì
của Tổng thống Mỹ Donald
Trump, đài
CNN
đưa tin.
Đáng lưu ý, tại buổi lễ,
ngoài việc hoan nghênh đây
là “ngày lịch sử với hòa bình
ở Trung Đông”, ông Trump
còn nói sắp tới sẽ có thêm “từ
năm tới sáu” nước khác bình
thường quan hệ với Israel.
Theo những lời ông Trump
nói trong cuộc gặp với Ngoại
trưởng UAE Abdullah bin
Zayed Al-Nahyan thì nhiều
khả năng trong số các nước
này sẽ có SaudiArabia - đồng
minh sốmột củaMỹ tại Trung
Đông. Ông Trump cũng tự tin
rằng Iran - đối thủ khu vực
của Bahrain và UAE - cũng
sẽ tìm cách ký được thỏa
thuận với Mỹ một khi ông
tái đắc cử.
Hành trình dài của
Israel với UAE, Bahrain
Hàng năm dài Israel có
quan hệ không công khai với
nhiều nước Hồi giáo Sunni ở
vùng Vịnh, chủ yếu vì cùng
có kẻ thù chung Iran - nước
Hồi giáo Shiite. Nước Hồi
giáo dẫn đầu trong quan hệ
sau hậu trường với Israel là
UAE, có thể thấy rất nhiều
biểu hiện cho thấy sự phát
triển quan hệ hai bên trong
thời gian qua. Cuối năm
2015, Israel mở phái bộ tương
đương phái bộ ngoại giao ở
Abu Dhabi. Năm 2018, Bộ
trưởng Văn hóa Israel Miri
Regev thăm UAE.
Tương tự, Bahrain cũng có
nhiều năm có quan hệ không
công khai với Israel. Bahrain
có một cộng đồng người Hồi
giáo lâu đời mà một người từ
cộng đồng này từng làm đại
sứ Bahrain ở Mỹ thời gian
2008-2013. Quốc gia nhỏ
vùng Vịnh này hỗ trợ Mỹ rất
nhiều trong kế hoạch hòa bình
Trung Đông của Nhà Trắng.
Cả UAE và Bahrain đều là
đồng minh thân thiết của Mỹ,
cả hai đều có các căn cứ quân
sự của Mỹ. Lực lượng tiêm
kích tàng hình đa năng F-35
của không quânMỹ được triển
khai tại căn cứ không quân
ở Abu Dhabi. Trong khi đó
Hạm đội 5 của hải quân Mỹ
được đặt ở Bahrain. Sự hiện
diện quân sự này đã khiến
các lãnh đạo UAE và Bahrain
có xu hướng gần gũi hơn với
Mỹ. Và vì cùng nằm trong
liên minh chống Iran nên các
nước này cũng gần gũi hơn
với Israel.
Mỗi nước được lợi gì?
Có ý kiến cho rằng con
đường tiếp cậnMỹ luôn đi qua
Jerusalem. Nói cách khác, nếu
các nước Ả Rập muốn thân
thiết hơn với ông Trump và
Nhà Trắng thì xây dựng quan
hệ với Israel là cách đảm bảo
nhất cho mục tiêu này.
Với UAE, nước này đã nói
rõ một trong những lợi ích từ
việc bình thường quan hệ với
Israel là sẽ dễ dàng hơn khi
mua vũ khí từ Mỹ, chẳng hạn
tiêm kích tàng hình F-35, khi
Israelsẽkhóphảnđốihơn.UAE
cũng được đảmbảo là Israel sẽ
ngưng tiến trình sáp nhập Bờ
Tây, đây là một trong các điều
kiện để UAE ký thỏa thuận.
Với cả UAE và Bahrain, ký
thỏa thuậncũngmởrakhảnăng
có thể mua công nghệ (kể cả
công nghệ quân sự) từ Israel
như hệ thống tên lửa phòng
thủ Iron Dome, cũng như hợp
tác về nhiều lĩnh vực khác.
Về mặt chính trị, đây cũng
là một tình huống cùng thắng
với UAE và Bahrain. Dù chủ
nhân tới đây của Nhà Trắng
là ai thì đều có lợi với hai
nước này. Nếu ôngTrump đắc
cử, hai nước này chắc chắn
hưởng lợi từ việc đã ghi điểm
khi ký thỏa thuận với Israel.
Nếu ông Biden thắng thì hai
nước này cũng ở vị thế cao
vì đã bình thường hóa quan
hệ với Israel, một đồng minh
quan trọng của Mỹ.
Với Israel, rõ ràng đây
là một thành tựu đối ngoại
lớn, đặc biệt với Thủ tướng
Israel Benjamin Netanyahu.
Thủ tướng Israel Menachem
Begin ký thỏa thuận với Ai
Cập năm 1979. Thủ tướng
Israel Yitzhak Rabin ký thỏa
thuận với Jordan năm 1994.
Còn ông Netanyahu chỉ trong
Phía Palestine thì sao?
Nói gọnmột từ, người Palestinecảmthấybị phảnbội với
hành động của UAE và Bahrain, theo
CNN
. Còn nhớ Sáng
kiến hòa bình Ả Rập năm 2002 kêu gọi chấm dứt xung
đột Israel - Palestine trước khi các nước ẢRập bình thường
quan hệ với Israel.
Và vì diễn biến này do Nhà Trắng thúc đẩy nên đây
cũng làmột nguồn cơn nữa khiến các lãnh đạo Palestine
càng bất mãn với ôngTrump. Palestine đã cắt liên hệ với
Nhà Trắng sau khi chính phủ ông Trump chuyển Đại sứ
quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviz tới Jesusalem - nơi Palestine
xem là thủ đô của nhà nước tương lai của mình.
Tuy thế lựa chọn còn lại của Palestine không nhiều.
Palestine có được sự ủng hộ của Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và một
số nước khác nhưng các đối tác Ả Rập truyền thống lại
đang ngả về Israel. Một minh chứng rõ ràng nhất cho
thực tế này là Liên đoàn Ả Rập đã không thể thông qua
một nghị quyết lên án thỏa thuận của Israel với UAE.
Tiêu điểm
Cácthỏathuậnhòabìnhđánh
dấumột sự thayđổi quan trọng
trong khối Ả Rập vốn lâu nay
vẫn cố gắng duy trì sự thống
nhất trong ứng xử với Israel
quanh cách nước này hành xử
với Palestine.
Báo
SOUTHCHINAMORNINGPOST
Các thỏa thuận bình
thường quan hệ
giữa Israel với UAE
và Bahrain là thành
tựu đối ngoại lớn rất
có lợi cho uy tín của
ông Trump trước
bầu cử.
366
nhà báo khắp 47 nước tử vong vì COVID-19 kể từ đầu
tháng 3 đến nay, tổ chức Press Emblem Campaign
(tạm dịch: Chiến dịch Biểu tượng báo chí - Bỉ) báo cáo
tại phiên khai mạc kỳ họp của Hội đồng Nhân quyền
Liên Hợp Quốc ngày 15-9. Các nước có số nhà báo tử
vong vì COVID-19 nhiều nhất là Peru (82), Ecuador
(40), Ấn Độ (36).
ĐĂNG KHOA
một ngày đã ký thỏa thuận hòa
bình với cả hai nước.
Hơn nữa, sự kiện này cũng
giúp ông Netanyahu chuyển
hướng chú ý khỏi nhiều vấn
đề đối nội: Kinh tế lao đao
với tỉ lệ thất nghiệp 18%, đại
dịch khiến Israel phải phong
tỏa lần hai và cả phiên tòa xét
xử cáo buộc ông tham nhũng.
Lý do ông Trump
chọn thời điểm này
Vai trò của ông Trump là
gì và tại sao lễ ký kết lại diễn
ra thời điểm này? Theo
CNN
,
chính phủ ông Trump rõ ràng
đã nhìn thấy và nắm bắt kịp
thời cơ hội để chuyển hướng
ở Trung Đông. Nhiều thập
niên qua Mỹ là nước trung
gian chính đàm phán hòa
bình Trung Đông và là cầu
nối chính trong thương lượng
Israel - Palestine. Tuy nhiên,
sau khi không thể thúc đẩy
tiến trình giải quyết xung đột
Palestine - Israel, ông Trump
và các cốvấnđã chuyểnhướng
sang phần khác của khu vực -
các đồng minh Ả Rập. Cuộc
chiến lớn nhất ở khu vực là
giữa Iran (Hồi giáo Shiite)
và các nước vùng Vịnh (Hồi
giáo Sunni). Ông Trump đã
nhìn thấy cuộc chiến này là
cơ hội đẩy Israel tiến gần hơn
các nước vùng Vịnh.
Việc ký các thỏa thuận rõ
ràng chắc chắn sẽ xảy ra dù
là lúc này hay vài năm nữa.
Chính ông Trump và ông
Netanyahu đã chủ ý đẩy nó
xảy ra lúc này. Những tuần
qua, cố vấn Nhà Trắng Jared
Kushner và Ngoại trưởngMỹ
Mike Pompeo đã đến Trung
Đông, cố gắng tạo thuận lợi
cho việc ký kết diễn ra.
Theo
CNN
, với ôngTrump,
thời điểm ký kết rất quan
trọng. Bầu cử tổng thống
Mỹ sẽ diễn ra chỉ chưa đầy
hai tháng nữa và hiện ông
đang bị đối thủ đảng Dân
chủ - ông Joe Biden dẫn trước
trong các cuộc thăm dò. Các
thỏa thuận bình thường quan
hệ giữa Israel với UAE và
Bahrain là những thành tựu
chính sách đối ngoại lớn và
sẽ rất có lợi cho uy tín của
ông Trump. Báo
South China
Morning Post
cũng cho rằng
ông Trump hy vọng việc làm
cầu nối giữa Israel và các nước
Ả Rập sẽ giúp tăng cơ hội tái
đắc cử cho ông.•
Không chịu đeo khẩu trang? Đi đào huyệt!
Việc ký thỏa thuận hòa bình Israel - UAE - Bahrain chắc chắn sẽ xảy ra và ông Trump đã chủ ý thúc đẩy
nó xảy ra lúc này.
Người Palestine biểu tình tại TP Ramallah (Bờ Tây) ngày 15-9 phản đối các thỏa thuận bình thường
quan hệ giữa Israel với UAE và Bahrain. Ảnh: EPA-EFE
Theo tin từ báo
Jakarta Post
, nhà
chức trách tỉnh East Java (Indonesia)
vừa cho phạt tám người vi phạm quy
định đeo khẩu trang nhằm phòng lây
nhiễm COVID-19 phải đi đào huyệt
mộ ở nghĩa trang địa phương dành
chôn những người tử vong vì dịch
bệnh này.
Mục đích của nhà chức trách East
Java khi ra hình phạt này là để làm
gương ngăn những người khác coi
thường quy định đeo khẩu trang mùa dịch. Những
người này không bị buộc phải tham gia chôn người chết
vì COVID-19. Công việc này đã có
nhân viên y tế địa phương được trang
bị đồ bảo hộ kỹ càng phụ trách nhằm
phòng ngừa nguy cơ bị lây bệnh.
Indonesia đã ra quy định buộc
phải mang khẩu trang từ tháng 4.
Indonesia hiện là một trong những
nước có dịch nặng ở khu vực với
hơn 225.000 ca nhiễm, trong đó
đã gần 9.000 người chết (cao nhất
Đông Nam Á), tính đến chiều 16-9
(giờ châu Á), theo số liệu từ trang web thống kê
Worldometer
.
ĐĂNG KHOA
Công nhân đàomộ để chôn người chết
vì COVID-19 ở thủ đô Jakarta (Indonesia)
ngày 11-9. Ảnh: AFP
