16
Quốc tế -
Thứ Sáu 6-1-2023
Tiêu điểm
Gặp nhau ngày 4-1 tại Bắc Kinh, Chủ
tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng
thống Philippines Ferdinand Marcos Jr.
thống nhất tiếp tục xử lý thỏa đáng các
vấn đề trên biển thông qua tham vấn hữu
nghị, nối lại đàm phán về thăm dò dầu
khí, thúc đẩy hợp tác thăm dò dầu khí ở
các khu vực không tranh chấp,
theo
Tân
Hoa Xã
.
Khi ông Rodrigo Duterte còn làm tổng
thống Philippines, hai nước đã có ba năm
đàm phán hợp tác thăm dò tài nguyên
năng lượng ở Biển Đông. Tuy nhiên, năm
ngoái Philippines cho biết tiến trình đàm
phán bị hủy liên quan sự chồng lấn tuyên
bố chủ quyền ở vùng biển này.
Tân Hoa
Xã
dẫn lời ông Marcos rằng việc khôi
phục đàm phán hợp tác thăm dò dầu khí
“rất quan trọng” với Philippines và ông hy
vọng quá trình đàm phán sẽ có kết quả.
Hai bên cũng xác định bốn lĩnh vực
hợp tác chính: Nông nghiệp, hạ tầng, năng
lượng, trao đổi nhân dân và văn hóa.
Sau cuộc hội đàm, ông Tập và ông
Marcos đã chứng kiến lễ ký nhiều tài liệu
hợp tác, trong đó có về sáng kiến hạ tầng
Vành đai và Con đường. Theo Văn phòng
tổng thống Philippines thì hai bên đã ký
14 thỏa thuận song phương, trong đó có
một thỏa thuận thiết lập một cơ chế hợp
tác về các vấn đề hàng hải giữa hai Bộ
Ngoại giao nhằm tránh xảy ra tính toán sai
lầm ở Biển Đông.
THIÊN ÂN
Mỹ khẩn trương nghiên cứu biến
thể mới lan rất nhanh trong nước
Các nhà khoa học đang khẩn trương nghiên cứu biến thể mới XBB.1.5, tiến hóa từ biến thể Omicron
và có khả năng né tránh kháng thể, đã cómặt ở 29 quốc gia và đặc biệt đang lan rất nhanh ởMỹ.
ĐĂNGKHOA
N
gày24-12-2022,bảngtổng
quan về COVID-19 trên
trangwebTrungtâmKiểm
soát và phòng ngừa dịch bệnh
Mỹ (CDC) chính thức đề cập
một biến thể mới: XBB.1.5.
XBB.1.5 làmột loại virus tái
tổ hợp và là biến thể con của
XBB vốn tiến hóa từ biến thể
“Omicrontànghình”BA.2.Các
chuyêngia nhậnđịnhXBB.1.5
dường như phát sinh từ Mỹ,
theo đài
CNN
. XBB.1.5 được
phát hiện lần đầu tiên ở New
York và Connecticut vào cuối
tháng 10-2022, theo GISAID
(một trung tâm lưu trữ dữ liệu
bộ gene và theo dõi các biến
thểmới củavirusSARS-CoV-2
gây dịch COVID-19).
Lan rất nhanh,
ca nhiễm tăng 10 lần
trong một tháng
XBB.1.5đanglanrấtnhanhở
Mỹ.CDCướctínhrằngXBB.1.5
đã tăng hơn gấp đôi “thị phần”
trong “chiếc bánh”COVID-19
ởMỹmỗi tuần trong bốn tuần
qua, từ chiếmkhoảng 4%tổng
ca nhiễm tháng 11 lên chiếm
tới 40,5%tổng ca nhiễm tháng
12, thậm chí ở các bang đông
bắc chiếm tới 75%.
TheoôngPavitraRoychoudhury,
GiámđốcgiảitrìnhtựCOVID-19
tại phòng thí nghiệmvirus học
của ĐH Y khoa Washington
(Mỹ), “trong vài tháng nay,
chúng tôi chưa thấy một biến
thể nàophát triểnnhanhvới tốc
độ như vậy”. Ngày 4-1, điều
phối viênphảnứngCOVID-19
củaNhàTrắngAshish Jha thừa
nhận đây là đà lây lan “đáng
kinh ngạc”.
TheoTSMariaVanKerkhove,
trưởng nhómkỹ thuật về phản
ứngvớiCOVID-19 tạiTổchức
Cho đến nay, biến
thể XBB.1.5 đã
được phát hiện
ở 29 quốc gia (có
Hàn Quốc, Úc…),
theo TSMaria Van
Kerkhove, Trưởng
nhóm kỹ thuật
về phản ứng với
COVID-19 tại WHO.
Đây là một lời nhắc nhở về
nhữnggì chúng ta đã nói trong
nhiềuthángnay,rằngphảichấm
dứt ý tưởng chỉ cần hai mũi
vaccine là đủ. Cần tiêmnhắc lại
và cần tiêmnhắc lại saumỗi 4-6
tháng vì khả năngbảo vệ, ngay
cảngănchặnnguycơnhậpviện
đã bắt đầu giảm xuống.
TS
PETER HOTEZ
,
Hiệu trưởng
Trường Y học nhiệt đới quốc gia
tại ĐH Y Baylor (Mỹ)
Mỹ đang tính điều chỉnh thành phần
và lịch tiêm vaccine
Vaccine của Moderna và Pfizer/BioNTech nhắm vào chủng
virus ban đầu và các biến thể phụ BA.4, BA.5 của Omicron.
Theo
CNN
, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩmMỹ có kế
hoạch tổ chức một cuộc họp với các cố vấn về vaccine vào
ngày 26-1 để xem xét liệu có nên sửa đổi thành phần vaccine
ngừa COVID-19 hay không, cách thức điều chỉnh thành phần
và lịch tiêm nhắc lại trong tương lai. Đại diện của CDC và của
Viện Y tế quốc gia cũng sẽ tham gia thảo luận.
NewYork làmột trong những nơi đầu tiên phát hiện biến thể XBB.1.5. Trong ảnh: Khoảng 1 triệu dân
NewYork tập trung ởQuảng trường Times Square đón nămmới 2023. Ảnh: GETTY IMAGES
10%
làmức giảmgiá dầu thô thế giới trong vài ngày đầu năm
2023. Giá dầu WTI tại sàn giao dịch New York ngày 4-1
giảm5,3%xuống còn 72,84USD/thùng. Điểmchuẩn dầu
thô củaMỹ giảmgần 10%chỉ sau hai ngày giao dịch đầu
năm, sau khi kết thúc năm 2022 tăng gần 7%. Giá dầu
brent giao dịch tại London giảm 5,2% xuống còn 77,84
USD/thùng. Giá dầu brent, được xem là tiêu chuẩn dầu
thô toàn cầu, giảm 9,4% chỉ sau hai ngày giao dịch đầu
nămnay, sau khi kết thúc năm2022 tăng 10,5%. Nguyên
nhân theo giới quan sát là vì những lo lắng về nguy cơ
suy thoái kinh tế toàn cầu thêm tăng và cả việc Trung
Quốc phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc ngăn
chặn dịch COVID-19.
THIÊN ÂN
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình
(trái)
đón Tổng thống Philippines Ferdinand
RomualdezMarcos Jr. tại Đại lễ đường
Nhân dân ở Bắc Kinh (TrungQuốc)
ngày 4-1. Ảnh: TÂNHOA XÃ
TrungQuốc, Philippines tínhkhôi phục thămdòdầukhí
YtếThếgiới (WHO),XBB.1.5
là “biến thể phụ dễ lây lan nhất
được phát hiện”. Theo bà, lý
do là vì các đột biến nằm trong
biến thể tái tổhợpnàychophép
virus bám vào tế bào và nhân
lên dễ dàng. BàVanKerkhove
đặc biệt lo ngại về đà lây lan ở
đông bắc Mỹ cũng như nguy
cơ ở châu Âu.
XBB.1.5 có khả năng gây
ra đợt bùng phát mới ở Mỹ.
GS sinh học Trevor Bedford
tại Trung tâm Ung thư Fred
Hutchinson (Mỹ) đánh giá
XBB.1.5 có tốc độ phát triển
tương tự BA.5 - một biến thể
phụ của Omicron, một người
nhiễmcó thể lây cho 1,6 người
khác.
Số lượng bệnh nhân nhập
viện vì cúmtrong thời gian này
ở Mỹ tăng nhanh. Tuy nhiên,
theo các chuyên gia, bên cạnh
sự lây lan nhanh của biến thể
XBB.1.5 có thể còn do yếu tố
thời điểm thích hợp. Mỹ vừa
trải qua thời gian nghỉ lễ, mọi
người tăng đi du lịch và giao
lưu hơn, điều kiện tốt để các
bệnh truyền nhiễm lây lan
nhanh hơn.
Lo ngại khả năng
né tránh kháng thể
Vềđộclực,hiệncácnhàkhoa
học vẫn đang nghiên cứu. TS
David Ho - GS vi sinh học và
miễndịchhọctạiĐHColumbia
(Mỹ) đã thực hiện một số thử
nghiệmvới cácvirus được thiết
kế để có các gai XBB, XBB.1,
BQ.1vàBQ1.1.Mụcđíchnhằm
kiểm tra khả năng của các biến
thể này trong việc chống lại
kháng thể từ máu của những
người từng nhiễmCOVID-19,
người đã được tiêmvaccine, cả
người vừa từng nhiễm bệnh
vừa được tiêmvaccine. TSHo
cũngđã thửnghiệm23phương
pháp điều trị bằng kháng thể
đơn dòng chống lại các dòng
phụ mới này.
Theo kết quả được công bố
trên tạp chí
Cell
, XBB.1 trốn
tránh miễn dịch tốt nhất trong
số này. Cụ thể, khả năng trung
hòa XBB.1 của kháng thể có
được từ việc bị nhiễmvà được
tiêm vaccine thấp hơn 50-60
lần so với khả năng trung hòa
các biến thể phụ trước của
Omicron (BA.2, BA.4, BA.5).
TS Ho đánh giá mức độ né
tránh miễn dịch này là “đáng
báo động” và lo ngại chúng có
thể làm giảm hiệu quả bảo vệ
của vaccine.
Theo lời TSHo ngày 2-1 thì
XBB.1.5cũnggiốngXBB.1về
mặt trốn tránh kháng thể, có
nghĩanócókhảnăngđâmthủng
vòng bảo vệ của vaccine hay
của việc từng bị nhiễm. Nguy
cơ này càng cao nếu thời điểm
được tiêmvaccine hay từng bị
nhiễm càng qua lâu.
TSMichaelOsterholm-Giám
đốc Trung tâm nghiên cứu và
chínhsáchvềbệnhtruyềnnhiễm
củaĐHMinnesota (Mỹ) lưu ý
cần thiết phải tiêm nhắc lại để
cung cấp thêm cho cơ thể khả
năng bảo vệ, thậm chí chống
lại chủng virus có khả năng
miễn dịch cao này.
Tuy nhiên, thực tếmột phần
đông người Mỹ lần lữa trong
việcđi tiêmnhắc lại, theo
CNN
.
DữliệucủaCDCchothấytrong
số những người đủ điều kiện
tiêmvaccine thì tới lúc này chỉ
15%đi tiêmnhắc lại. Trong số
những người từ 65 tuổi trở lên
thì tỉ lệ này cũng chỉ mới 36%.
Mũi vaccine nhắc lại hiệu quả
lênđến84%ngănbệnhtrởnặng
phải nhập viện cho người cao
tuổi, theonghiêncứucủaCDC.
TheoTSOsterholm, với những
người được tiêmvaccine, nguy
cơ tử vong thấp hơn ba lần so
với những người không tiêm.
“Những gì chính quyền nên
làm là đẩy mạnh tiêm chủng
cho những người thuộc nhóm
cónguycơcao, baogồmnhững
người lớn tuổi, những người bị
suy giảmmiễn dịch và những
người mắc bệnh đi kèm” - TS
Paul Offit, Giám đốc Trung
tâm giáo dục vaccine tại BV
Nhi đồng Philadelphia (Mỹ),
khuyến cáo.
Về điều trị, theo TS Ho,
XBB.1.5 chống được các
phương pháp điều trị bằng
kháng thể hiện tại. May mắn,
các chuyên gia lưu ý rằngmặc
dù các phương pháp điều trị
bằng kháng thể có thể không
có tác dụng đối với biến thể
XBB.1.5 nhưng các loại thuốc
kháng virus, chẳng hạn như
Paxlovid và Remdesivir, vẫn
có hiệu quả.
Khuyếncáochungcácchuyên
gia đưa ra cho cả chính quyền
và người dân là virus liên tục
tiến hóa, luôn phải chú ý bảo
vệ.Trước tiên, cầnkhẩn trương
tiêm nhắc lại, đặc biệt cho
người lớn tuổi. Một việc cần
thiết nữa là dự trữ thuốc kháng
virus. Xét nghiệmnhanh cũng
có hiệu quả trong ngừa lây lan
và chữa trị kịp thời. Tiếp tục
đeo khẩu trang, bảo đảmthông
gió và lọc không khí cũng là
các biện pháp cần thiết.•
