7
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Ba 10-10-2023
Để Việt Nam có một
nền công lý mạnh
Hoạt độngvà tổchức LSphát
triểnmạnh làmột trongnhững
điềukiệnthiếtyếuđểngườidân
thực hiện các quyền con người
và quyền công dân hiến định,
nhưcamkếtcủanhiềunhànước,
trong đó có Việt Nam.
Hoạt động LS yếu thì không
thể có một nền công lý mạnh.
Công lý yếu kém thì xã hội
không thể có “dân chủ, công
bằng, văn minh”, một trong
hai mục tiêu cơ bản mà Đảng
đã đề ra trong đường lối phát
triển đất nước.
LS
TRƯƠNG TRỌNG NGHĨA
Tiêu điểm
CHÂUYẾN
N
hân dịp kỷ niệm Ngày truyền
thống luật sư (LS) Việt Nam,
Pháp Luật TP.HCM
có cuộc
trao đổi với ông Quách Hữu Thái
(Phó Chánh án TAND TP.HCM) về
vai trò, vị thế và những kỳ vọng đối
với đội ngũ LS Việt Nam.
.
Phóng viên
:
Dưới góc độ của
tòa án, ông đánh giá thế nào về vai
trò của LS trong hoạt động tố tụng
hiện nay?
+ Ông
Quách Hữu Thái
: Trong
hoạt động tư pháp,
hoạt động xét xử
được coi là khâu
trọng tâm, thể hiện
đầy đủ quyền tư
pháp nhưng để tòa
án ban hành được
một phán quyết thì phải thực hiện đầy
đủ một quá trình tố tụng.
Trong vụ án hình sự, phải căn cứ
trên cơ sở kết quả điều tra, kết quả
tranh tụng tại phiên tòa, mà LS là một
bên chủ thể quan trọng của quá trình
tranh tụng đó. LS với vai trò là người
bào chữa cho bị cáo hay người bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị
hại đều góp phần tích cực vào việc
bảo vệ công lý, bảo vệ nền pháp chế
XHCN.
Trong giải quyết vụ án dân sự, hành
chính, vị trí, vai trò của LS cũng quan
trọng không kém. LS giúp người dân
thực hiện quyền khởi kiện, thu thập
chứng cứ đầy đủ, đúng quy định và
thực hiện tốt nhất các thủ tục tố tụng
khác để bảo vệ quyền, lợi ích hợp
pháp cho người có yêu cầu.
Cạnh đó, đội ngũ LS hiện nay còn
tham gia nhiều vào hoạt động dịch vụ
công, cộng tác rất hiệu quả với các
trung tâm trợ giúp pháp lý miễn phí.
Có thể thấy đội ngũ LS ngày càng
phát triển về số lượng và chất lượng,
giữ vai trò tích cực, góp phần cho việc
làm sáng tỏ sự thật khách quan của
vụ án cũng như bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp của đương sự.
.
Chiến lược cải cách tư pháp lấy
tòa án làm trung tâm, HĐXX căn cứ
vào kết quả tranh tụng tại tòa để đánh
giá khách quan, toàn diện vụ án và
ra phán quyết tiệm cận với công lý
nhất. Thế nhưng có không ít LS cho
rằng quan điểm, lập luận của họ tại
tòa rất ít được HĐXX ghi nhận hoặc
ghi nhận rất sơ sài. Ông thấy sao về
vấn đề này?
+ Thực tiễn cho thấy ở hầu hết
các phiên tòa, HĐXX quan tâm và
tạo điều kiện cho LS, bị cáo, đương
sự trình bày quan điểm, ý kiến của
mình về các tình tiết của vụ án. So
với khoảng 15 năm trước đây thì kết
quả tranh tụng ngày hôm nay là một
bước tiến dài.
LS được thoải mái trình bày quan
điểmcủamình và được ghi nhận, đánh
giá khi nghị án. Kết quả tích cực này
là việc thực hiện theo đúng tinh thần
cải cách tư pháp, thực hiện tốt Nghị
Luật sưcầngiữ“cái đầu lạnh
và trái timnhiệt huyết”
Luật sư với vai trò là người bào chữa cho bị cáo hay người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
cho bị hại đều góp phần tích cực vào việc bảo vệ công lý, bảo vệ nền pháp chế XHCN.
Các luật sư trongmột phiên xử tại TANDTP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
LS còn có những hạn chế,
trở lực, khó khăn so với quy
định của luật pháp. Luật LS
từ năm 2012 đến nay đã bộc
lộ những nội dung không
bắt kịp sự phát triển của
nghề LS ở các nước trong
khu vực và thế giới, qua đó
hạn chế sự vươn tầm của
LS Việt Nam.
Để hoàn thành sứ mệnh
“góp phần bảo vệ công lý,
các quyền tự do, dân chủ của
công dân, quyền, lợi ích hợp
pháp của cá nhân, cơ quan,
tổ chức, phát triển kinh tế -
xã hội, xây dựng Nhà nước
pháp quyềnViệt NamXHCN,
xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh” (Điều 3 Luật LS),
nghề LS phải được tổ chức
phù hợp với chức năng của
nó, đó là hoạt động độc lập
trên cơ sở tự quản, trong
khuôn khổ pháp luật và sự
giám sát của cơ quan nhà
nước có thẩm quyền.
Nhờ có độc lập tư pháp
mà LS Loseby năm 1930
tại Hong Kong đã đấu tranh
mạnh với các quan tòa Anh,
lúc đó bị sức ép chính trị rất
mạnh của nhà nước Anh và
Pháp muốn bỏ tù, thậm chí
tử hình Nguyễn Ái Quốc. LS
Loseby chỉ ra rằng nếu tòa
án xét xử độc lập và chỉ tuân
theo pháp luật thì Nguyễn
Ái Quốc phải được trả tự
do theo pháp luật của nước
Anh. Nhờ độc lập tư pháp,
LS Loseby và Nguyễn Ái
Quốc đã thắng.
Hơn 18.000 LS Việt Nam
đang hằng ngày kiếm sống
bằng nghề nghiệp của mình.
LS cũng đóng thuế cho Nhà
nước và theo một xếp hạng
không chính thức, một số
công ty luật đóng thuế nhiều
hơn cả một số doanh nghiệp
có tiếng tăm. Và cũng như
mọi ngành, không tránh
khỏi một bộ phận LS đặt
đồng tiền lên trên danh dự
và đạo đức, móc ngoặc với
những cán bộ, công chức
tha hóa trong hệ thống tư
pháp. Những “con sâu” ấy
không thể là lý do để áp
đặt những biện pháp, quy
định mang tính can thiệp,
cản trở, hay siết chặt cơ chế
tự quản pháp định của hoạt
động LS.•
(*)
ỦyviênBanThườngvụ,nguyênPhó
ChủtịchLiênđoànLSViệtNamnhiệmkỳI
cao
phương. Đồng thời, tham gia rà soát thủ tục hành chính,
xây dựng pháp luật, cũng như giải quyết các phát sinh
trong đời sống kinh tế - xã hội, thực hiện nhiệm vụ giám
sát và phản biện xã hội, công tác trợ giúp pháp lý cho
các đối tượng chính sách và các hoạt động xã hội khác.
Từ đó có cơ hội khẳng định và thể hiện sự đóng góp có
chất lượng của đội ngũ LS trong tiến trình xây dựng nhà
nước pháp quyền.
Thông qua các hoạt động trọng tâm nói trên, tạo lực đẩy
để đưa đoàn tàu LS Việt Nam tăng tốc phát triển trong
thời gian tới. Đồng thời, tổng kết, rút kinh nghiệm để có
thể đưa ra các giải pháp xây dựng, phát triển đội ngũ LS
có khả năng cung cấp dịch vụ pháp lý ở hầu hết các lĩnh
vực của đời sống xã hội, từng bước tạo lập niềm tin với
khách hàng và các chủ thể xã hội.
LS-TS
PHAN TRUNG HOÀI
,
Phó Chủ tịch Liên đoàn LS Việt Nam
quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị
về chiến lược cải cách tư pháp.
Dĩ nhiên vẫn có trường hợp đâu đó
xảy ra như phản ánh nhưng đây là số
ít, tối thiểu mà trong xu thế phát triển,
cải cách thì sẽ loại dần những trường
hợp tối thiểu trên.
. Thực tiễn cho thấy có một số LS
bị HĐXX mời ra khỏi phòng xử, thậm
chí một số trường hợp bị khởi tố hình
sự. Ông đánh giá việc này thế nào?
+ Hiện nay, pháp luật đều quy định
đầy đủ, rõ ràng quyền và nghĩa vụ của
các chủ thể tham gia vào quá trình tố
tụng. LS thì cũng đã có Bộ quy tắc
đạo đức và ứng xử nghề nghiệp. Do
đó, chỉ cần LS thực hiện đầy đủ những
quy định trên thì sẽ không còn những
trường hợp xảy ra như câu hỏi đã nêu.
Việc tranh tụng là nhằm làm sáng
tỏ sự thật khách quan của vụ án và
trên cơ sở chứng cứ thu thập được,
không phải nhằm mục đích thắng -
thua. Do đó, khi tham gia tranh tụng,
LS cũng cần giữ “một cái đầu lạnh,
một trái tim nhiệt huyết”, sử dụng
ngôn từ, tác phong phù hợp với văn
hóa pháp đình.
Thực tiễn xét xử có rất nhiều LS
không được tòa án chấp nhận quan
điểm, mặc dù vẫn kiên quyết bảo vệ
quan điểm của mình bằng nhiều hình
thức khác như kháng cáo, khiếu nại
theo trình tự giám đốc thẩm…nhưng
luôn có thái độ rất đúngmực, tôn trọng
HĐXX. Chúng tôi rất tôn trọng và
đánh giá rất cao những ứng xử phù
hợp. Đây chính là văn hóa pháp đình.
.
Nhân Ngày truyền thống LS Việt
Nam, ông có kỳ vọng gì?
+ Nghị quyết 27-NQ/TW ngày
9-11-2022 về tiếp tục xây dựng và
hoàn thiện Nhà nước pháp quyền
XHCN Việt Nam trong giai đoạn
mới đã khẳng định vai trò của LS
trong công cuộc xây dựng nhà nước
pháp quyền, khẳng định nguyên tắc
“thượng tôn pháp luật”, coi pháp luật
là thước đo giá trị công bằng, chuẩn
mực ứng xử của các chủ thể trong xã
hội. Vị thế và vai trò của đội ngũ LS
đã được khẳng định, hướng đến xây
dựng và phát triển đội ngũ LS có bản
lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề
nghiệp trong sáng, am hiểu pháp luật,
giỏi kỹ năng hành nghề và ngoại ngữ,
đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và
hội nhập quốc tế... Đây cũng là kỳ
vọng của tôi đối với các LS.
. Xin cảm ơn ông.•
Giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro pháp lý
Khi tham gia tố tụng, LS có vai trò tích cực
trong việc làm rõ thêm sự thật khách quan
của vụ án, giúp cơ quan tiến hành tố tụng
thực hiện tốt hơn, đầy đủ hơn trách nhiệm tố
tụng của mình.
Thông qua hoạt động nghề nghiệp, LS trực
tiếp thamgia tư vấn, bảo vệ quyền, lợi ích hợp
pháp của đương sự, tuyên truyền, phổ biến
pháp luật đến người dân, doanh nghiệp. Từ
đó, hình thành ý thức pháp luật của người
dân, doanh nghiệp, là cơ sở nhận thức để họ
chấp hành pháp luật tốt hơn.
Đặc biệt, doanh nghiệp, doanh nhân rất cần đến sự hỗ trợ, tư vấn của đội
ngũ LS để quản trị rủi ro pháp lý, giúp doanh nghiệp phát triển ổn định,
bền vững. Sự đồng hành, tư vấn, hỗ trợ của LS sẽ giúp doanh nghiệp giảm
thiểu tranh chấp với đối tác, khách hàng, ổn định quan hệ nội bộ, bảo vệ
sở hữu trí tuệ…
Ông
NGUYỄN ĐỨC PHƯỚC
,
Chánh án TAND quận Bình Tân
Đội ngũ luật sư ngày càng
phát triển về số lượng và
chất lượng, giữ vai trò tích
cực, góp phần làm sáng
tỏ sự thật khách quan của
vụ án cũng như bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp
của đương sự.
