13
D
ù công tác tư vấn tâm lý
học sinh (HS) đã được
các trườngquan tâm, coi
trọng nhưng khi triển khai lại
gặp khó bởi không thiếu thứ
này thì thiếu thứ khác, dẫn
tới tình trạng mạnh trường
nào trường đó làm.
Báo
PhápLuậtTP.HCM
đãcó
cuộc trò chuyện với TS Phạm
Thị Thúy, Học viện Hành
chính Quốc gia - Phân viện
tại TP.HCM, về giải pháp
cho vấn đề này.
Trẻ bị bệnh tâm lý
do không được sẻ
chia đúng cách
.
Phóng viên:
Thưa TS
Phạm Thị Thúy, xin bà cho
biết nhận định khi trên thực
tế ngày càng có nhiều HS gặp
các vấn đề về tâm lý, đặc biệt
sau dịch COVID-19 đến nay?
+TS
PhạmThị Thúy
: Sau
dịch COVID-19, rất nhiềuHS
bị rối loạn tâm lý, rối loạn lo
âu, trầm cảm… Nhiều em
nghiện game, mất tập trung
trong học tập, dễ bực bội, nổi
nóng khó kiềm chế, nhất là
những em đang tuổi dậy thì.
Đây là tình trạng đáng báo
động, đòi hỏi không chỉ gia
đình mà cả nhà trường, xã
hội cần quan tâm nhiều hơn
nữa đến sức khỏe tinh thần
của các em.
.
Theo bà, nguyên nhân
chính khiến HS gặp vấn đề
về tâm lý bắt nguồn từ đâu?
Gia đình, bạn bè, xã hội hay
áp lực học tập?
+Tôi cho rằng nguyên nhân
đầu tiên dẫn đến các vấn đề
tâm lý của trẻ là sợi dây mối
quan hệ với bạn bè, thầy cô,
gia đình… bị mất kết nối.
Lúc này, trẻ gặp khó khăn,
thậm chí không bày tỏ được
cảm xúc, không có ai lắng
nghe trẻ. Lâu dần, trẻ trở
nên thu mình, im lặng và né
tránh, ít và không bày tỏ cảm
xúc. Đây cũng chính là lý do
nhiều em tìm đến game như
một cách để giải tỏa tâm lý,
trốn tránh hiện tại.
Nguyên nhân tiếp theo đến
từ người lớn khi không biết
cách lắng nghe con trẻ, không
chịu hiểu và đặt mình vào vị
trí của trẻ để giải quyết vấn
đề. Trong những ca tôi tư vấn,
có em chia sẻ: “Con từng nói
chuyện với bố nhưng cách
giải quyết của bố chỉ làm sự
việc thêm tồi tệ!”.
Không được người lớn, nhất
là chamẹ thấuhiểu, cảmthông,
vấnđề trẻgặpphải cứmỗi ngày
lớn thêmmột chút. Nếu không
được giải quyết triệt để, trẻ sẽ
sớm rơi vào trầm cảm.
. Không ít người cho rằng
áp lực học tập mới là nguyên
nhân lớn nhất khiến trẻ ngày
nay bị lo âu, trầm cảm. Ý kiến
của bà như thế nào?
+ Đúng là nhiều người đã
nói vậy. Tuy nhiên, điều này
không hẳn đúng vì áp lực học
tập bản thân nó không phải
vấn đề lớn nhất. Vấn đề sâu
xa ở đây là thái độ của người
xung quanh đối với trẻ khi trẻ
học tập có gây áp lực cho trẻ
không mà thôi.
Tư vấn tâm lý cho
học sinh: Quan trọng
là cách làm
.
Bộ GD&ĐT đã ban hành
Thông tư 20 quy định trong
trường học cómột vị trí tư vấn
học đường, tuy nhiên nhiều
trường vẫn chưa thực hiện,
có phải trường chưa thực sự
quan tâm, chú trọng?
+Khi tới trường, HS không
chỉ học kiến thức mà còn có
nhu cầu được vui chơi, được
lắng nghe và chia sẻ, nhất là
từ phía thầy cô giáo. Điều
đó cho thấy sự cần thiết của
CôNguyễn Thị Lê, giáo viên tâm lý Trường THPT Võ Trường Toản (quận 12, TP.HCM), đang tư vấn cho
học sinh qua trangweb “Nhỏ to tâmsự”. Ảnh: NGUYỄNQUYÊN
Sẽ có cơ chế tuyển dụng chuyên gia
tư vấn tâm lý
Năm2023, BộGD&ĐT banhànhThông tư 20 quy địnhmỗi
trường (từ cấp tiểu học đếnTHPT) đều cómột vị trí việc làm
về tư vấn tâm lý cho HS.
Thông tư 20 quy định đối với vị trí việc làm tư vấn HS,
mỗi trường được bố trí một người. Trường hợp không bố
trí được biên chế thì hợp đồng lao động hoặc bố trí giáo
viên, nhân viên kiêm nhiệm. Chuyên gia tư vấn này sẽ giúp
HS gỡ bỏ những nút thắt khó chia sẻ và tư vấn, định hướng
nghề nghiệp cho các em trong tương lai.
Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 16-12-2023 thay
thế cho Thông tư số 16/2017.
Ông
ĐỖ ĐỨC QUẾ
,
Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục
trung học, Bộ GD&ĐT
Hơn 10 năm phụ trách tư vấn tâm lý học đường, hỗ trợ
tâm lý cho hàng ngàn học sinh (HS), sinh viên, phụ huynh,
giáo viên (GV) từ cấp tiểu học đến đại học, tôi thấy được
nhiều “nút thắt” của nhà quản lý trong việc triển khai
hoạt động rất cần thiết này.
Đơn cử, một số trường còn nhầm lẫn về vai trò, vị trí
của phòng tư vấn, chuyên viên tư vấn dẫn đến không đầu
tư đúng mức. Đánh giá chưa đủ tầm quan trọng của công
tác tư vấn tâm lý HS, khi coi nó giống như một người có
trải nghiệm chia sẻ và khuyên bảo HS, trong khi khuyên
bảo không phải là công việc của một chuyên viên tâm lý…
Để hoạt động tư vấn tâm lý HS đạt hiệu quả cao, thiết
thực, cần tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức
để tranh thủ sự đồng thuận, quyết tâm phối hợp thực hiện
từ gia đình, nhà trường và xã hội…
Bên cạnh đó, đội ngũ GV kiêm nhiệm tư vấn học đường
phải được tập huấn, bồi dưỡng và cấp chứng chỉ nhằm
đáp ứng yêu cầu công việc, đồng thời đảm bảo nguyên tắc
- đạo đức tư vấn tâm lý.
Tuy nhiên, bồi dưỡng GV kiêm nhiệm chỉ là giải pháp
trước mắt. Về lâu dài, cần GV chuyên trách có chuyên
môn tâm lý học, được đào tạo chuyên sâu, bài bản về tâm
lý học đường.
Ngoài ra, việc lập kế hoạch, triển khai kế hoạch tư vấn
tâm lý học đường cần có sự tham gia của các nhà quản lý
giáo dục và chuyên gia tâm lý khác, giám sát chuyên môn…
để đảm bảo tính khách quan, tin cậy của chương trình.
Thêm một vấn đề không nhỏ nhưng lâu nay chưa được
quan tâm xứng đáng, đó chính là xây dựng chế độ thù lao
phù hợp để GV kiêm nhiệm và chuyên trách tư vấn tâm lý
học đường yên tâm hoàn thành nhiệm vụ.
Để tư vấn tâm lý học đường thu hút HS, ngoài hình
thức trực tiếp tại phòng tư vấn, các trường nên linh
hoạt lồng ghép các kiến thức, kỹ năng này vào hoạt
động nhóm như: sinh hoạt chuyên đề, tiết học kỹ năng
sống, lập hộp thư tay, group nhỏ to tâm sự, Facebook và
fanpage kết nối học sinh…
Tất cả cách trên đều nhằm mục đích “gãi đúng chỗ
ngứa” của HS, khuyến khích các em bày tỏ vấn đề đang
gặp phải một cách tự nhiên. Từ đó, các em sẽ được hỗ trợ
kịp thời, đúng cách. Và nếu cần, nhà trường có thể phối
hợp với gia đình HS để cùng giúp đỡ, đồng hành cùng các
em vượt qua khó khăn.
Tất cả điều trên cho thấy hoạt động tư vấn tâm lý học
đường không chỉ cần thiết cho HS, mà GV, nhà trường và
phụ huynh đều được hưởng lợi.
ThS
LÊ MINH HUÂN,
nguyên giảng viên khoa Tâm lý học
Trường ĐH Sư phạm TP.HCM
Đời sống xã hội -
ThứSáu 17-5-2024
Tư vấn tâm lý cho học sinh: Đừng để quá muộn! - Bài cuối
3 giải pháp để học sinh tìm đến
phòng tư vấn tâm lý học đường
Quy định đã có nhưng để hoạt động tư vấn tâm lý cho học sinh tại các trường đạt hiệu quả rất cần có
sự đầu tư cả về nhân lực, cơ sở vật chất và nguồn kinh phí.
người làmcông tác tư vấn học
đường, các trường đều nhận
thức được tầmquan trọng của
việc này. Thông tư 20 đã đáp
ứng được nhu cầu có thật của
HS, nhà trường.
Thông tư đã có nhưng chưa
được triển khai đều khắp và
hiệu quả do các trường còn
vướng nhiều thứ, chẳng hạn
khâu nhân sự, tuyển dụng, trả
thù lao, cơ sở vật chất chưa
đạt yêu cầu…Hơn nữa, sinh
viên được đào tạo chuyên sâu
về tâm lý học đường hiện
không nhiều, đâu phải trường
nào cũng tuyển được.
.
Theo ghi nhận của PV,
phòng tư vấn tâm lý học
đường ở một số trường hoạt
động rất hiệu quả, trong khi
ở trường khác HS gần như
không quan tâm. Theo bà,
đâu là lý do?
+ Trước khi Thông tư 20 ra
đời, nhiều trường đã tự xoay
xở tổ chức hoạt động tư vấn
tâm lý học đường (dù là giáo
viên kiêmnhiệm) rất hiệu quả,
điều này phụ thuộc rất lớn vào
cách làm của từng trường.
Để khắc phục tình trạng
phòng tư vấn tâm lý học
đường bị “ế”, các trường (nhất
là trường học hạnh phúc) cần
phải có sự thay đổi trong cách
làm, tập trungvàoba giải pháp.
Một là, các trường phải ý
thức được đây là việc quan
trọng, từ đó đổi mới hình
thức tư vấn sao cho phong
phú, thu hút HS, xóa tan suy
nghĩ phòng này chỉ dành cho
những người có vấn đề.
Hai là, phòng tư vấn phải
mở rộng đối tượng tiếp đón,
tức không chỉ dành cho HS,
mà giáo viên và phụ huynh
đều có thể tới đây nếu có
nhu cầu.
Ba là, khi chưa tuyển được
giáoviên chuyên trách, chuyên
gia tâm lý, trường nên bố trí
người nhiều kinh nghiệm,
giỏi nắm bắt tâm lý HS để
phụ trách phòng tư vấn, đồng
thời cử đi tập huấn và có chế
độ thù lao xứng đáng cho họ.
. Xin cám ơn bà.•
Tưvấn tâmlýhọc đường:Nhữngnút thắt cầnđược tháogỡ
Không được người
lớn, nhất là cha
mẹ thấu hiểu, cảm
thông, vấn đề trẻ
gặp phải cứ mỗi
ngày lớn thêmmột
chút. Nếu không
được giải quyết triệt
để, trẻ sẽ sớm rơi vào
trầm cảm.
TS PhạmThị Thúy, Học viện
Hành chínhQuốc gia -
Phân viện tại TP.HCM.
Sổ tay
NGUYỄNQUYÊN
