3
thứhai
30-6-2014
Thoi su
LTS:
Cuối tuầnrồi,LiênđoànLuật
sưViệtNamđãchínhthứcđềnghị
Chínhphủcầnnhanhchóngkhởi
kiệnTrungQuốcratòaánquốctế.
Trongcáccuộc tiếpxúccử tri của
đoànĐBQHTP.HCM,nhiềuýkiến
củacửtriTPcũngủnghộviệcnày.
Trướcđó,ngườiphátngônBộNgoại
giaoViệtNamtạicuộchọpbáovề
tìnhhìnhbiểnĐôngchiều26-6cũng
chohayđangcânnhắckỹthờiđiểm
khởikiệnTrungQuốc.Vậyviệckhởi
kiệnTrungQuốcratòaquốctếtrong
bốicảnhhiệnnaysẽconhữnghệquả
gì?
PhápLuậtTP.HCM
giớithiệubài
viếtcủatácgiảLêTrungTĩnh(Quỹ
NghiêncứubiểnĐông)phântíchvề
vấnđềnày.
ĐiềugìsẽxảyrakhiViệt
NamkiệnTrungQuốc?
ViệckiệnTrungQuốcratòachoViệtNamkhảnănggiảiquyếtcácvấnđềliênquanđếnbiểnĐônghiệnnay
mộtcáchkhảthi,côngbằngvàhòabìnhnhất.
LÊTRUNGTĨNH
(QuỹNghiêncứubiểnĐông)
V
iệckiệnTrungQuốc
(TQ) ra tòa
án quốc
tế là một cách thức
đấu tranhhòabìnhđượcĐiều
33.1,HiếnchươngLiênHiệp
Quốc quy định.
Cáchbảovệhòa
bìnhvàngăn sự
ngangngược
Trướcthamvọngđộcchiếm
biểnĐôngbằng“đường lưỡi
bò”đãđượcTQkiên trì theo
đuổi và thựchiện càngngày
càng ngang ngược từ nhiều
chục năm nay, kiện là một
cách thức tiếp cận hiệu quả,
khả thi hơn so với sự nhẫn
nhịn bấy lâu nay của Việt
Nam. Rõ ràng là khó có thể
ápdụngcácbiệnpháp truyền
thống như bấy lâu nay với
TQđể giải quyết các vấnđề
chủquyền trênbiểnĐôngnói
chung và vấn đề Hoàng Sa
nói riêng vì nước này thậm
chí còn không chấp nhận là
có“vấnđềTâySa”nhưcách
nói của họ.
Đến lúc này ta phải thấy
rằng đấu tranh bằng biện
pháp pháp lý, Việt Nam sẽ
đạtđượcsựcôngbằng tương
đối đối với TQ hơn so với
các phương thức đấu tranh
trên thực địa hay thậm chí
đấu tranhhọc thuậtvà truyền
thông trêncácdiễnđànquốc
tế như hiện nay.
Ngoài ra, việc kiệnTQ ra
tòa là một cách bảo vệ hòa
bìnhvàngănkhảnăngchiến
tranhởxaViệtNamnhất.Vì
saokhimỗi lầnViệtNamnói
HyvọngkhôiphụcHoàng
Samộtcáchcôngbằngvà
hòabình
Songsongvớiviệckiệnnhư trênđã trìnhbày,ViệtNam
nênyêucầuchínhthứcTQđưatranhchấpHoàngSaragiải
quyếttạiTòaánCông lýQuốctế.Điềukiệnđủđểphiêntòa
nàydiễnralàcácbênđồngthuậnđưatranhchấpnàyratòa.
NếuTQđồng ý ra tòa, chúng ta cóhyvọng khôi phục
HoàngSamộtcáchcôngbằngvàhòabình. Ítnhất làcóhy
vọnghơn làđể tranhchấpHoàngSakhôngđượcquốc tế
nhắcđếnvàTQquản lýtrênthựctếHoàngSanhưhiệnnay.
CácdấuhiệugầnđâychothấykhảnăngTQchấpnhận
ratòacóthểcaohơnkhinướcnàygửiđếnLiênHiệpQuốc
tài liệunêu lên lập trường của họ: Khẳngđịnhquản lý
HoàngSatừthờiTốngvàđưaracácvấnđềnhưcônghàm
PhạmVănĐồng, sáchgiáokhoavàbảnđồcủaViệtNam
DânchủCộnghòaghiHoàngSa,TrườngSa làcủaTQ…
NếuTQkhôngđồngý ra tòa, quyếtđịnhnày làmột sự
ngănchặnviệcTQđangcàngngàycàng lấn tới vàngang
ngượctrênbiểnĐông.ViệcTQtừchốiratòasẽlàbằngchứng
hùnghồntrướcquốctếrằngViệtNamlànướctôntrọngcác
giá trị tốtđẹpcủanhân loạivàTQ lànướccoi thườngcông
phápquốc tế.Điềuđósẽ làmyếuđiđángkểvị thếcủaTQ
vàbắtbuộchọphải kiềmchếkhihànhxử trênbiểnĐông,
khôngthểtiếptụcbắtgiữ,xuađuổi,đốixửvônhânđạođối
vớingưdânViệtNam;tôntrọngluậtphápquốctế;tiếnhành
đàmphánphânchiangoài cửaVịnhBắcBộvà tiến tới ký
kếtBộQuy tắcứngxửCOCnghiêm túcvàcôngbằnghơn.
Dướiánhsángcủacông lývàdư luậnquốc tế,TrungQuốckhông thểngangngược
dùngvũ lựcđểuyhiếp lực lượng thực thipháp luật trênbiểnvàngưdânViệtNam
nhưhiệnnay.Trongảnh:Vết tíchcủa tàuTrungQuốcđâm tàukiểmngư951 tạikhu
vựcgiànkhoanHảiDương981.Ảnh:NguyễnĐông
vềkhảnăngsửdụngbiệnpháp
pháp lý thì TQ lại tức giận?
Chắc chắn không phải vì sợ
sứtmẻ tìnhhữunghịgiữahai
nướcmà vì khi đưa sự vụ ra
tòa,dướiánhsángcủacông lý
vàdư luậnquốc tế,TQkhông
thểngangngượcdùngvũ lực
đểuyhiếp lực lượng thực thi
pháp luật trên biển củaViệt
Nam, ngư dânViệt Nam và
hunghăngđedọa tiếp.
Vềnộidungkhởikiện,Việt
Nam cần phải nhanh chóng
kiệnviệcTQ triểnkhai giàn
khoanHảiDương981vớisựhộ
tốngcủamáybayvà tàuchiến
ramột tòa trọng tài thành lập
theo cơ chế giải quyết tranh
chấpbắt buộccủaCôngước
LiênHiệpQuốcvềLuậtBiển
1982(UNCLOS1982).Đócó
thể làTòaTrọng tàiQuốc tế
về Luật Biển (International
Tribunal for the Law of the
Sea)ởHamburg(Đức);Tòaán
CônglýQuốctế(International
Courtof Justice) tạiLaHaye
(HàLan); haymột tòa trọng
tài được thành lậpđúng theo
thủ tục của UNCLOS như
cáchPhilippines đang làm.
Tòanàycó thểphánquyết
cách hành động liên quan
đếngiànkhoan tráiphépHải
Dương981củaTQ làviphạm
côngphápquốc tếvàyêucầu
dừng các hoạt độngnày lại.
Cơhội cho sựphát
triểndài hạn
Tất nhiên việc khởi kiện
TQra tòađặtngườiViệtNam
trướcmộtứngxửmớivớiTQ.
Việc kiện diễn ra trong thời
gian dài sẽ đặt lại mối quan
hệ giữa hai nước, các giá trị
hữu nghị sẽ có những biến
dạngnhất địnhvà tất cả đều
diễn ra tronghòa bình.
Nhưng khi chọn một vị
thế rõ rànghơnvớiTQ,Việt
Namsẽcóđượcsựhậu thuẫn
lớnhơncủacộngđồngquốc
tế.ViệtNamcócơhội thoát
khỏi ảnh hưởng của TQ,
điều mà các cố gắng, kiên
trì đang tiến hành hoặc sự
đứtgãy từchiến tranhkhông
thểmang lại.
Khả năng đọc thấy được
ngay làTQ có thể tiến hành
các trả đũa kinh tế đối với
ViệtNamvàgâynênmột số
khókhăn trongngắnhạnmà
Việt Nam cần đối phó. Tuy
nhiên, về trung hạn và dài
hạn, đó sẽ là cơ hội đểViệt
Nam hướng đến những bạn
hàngbìnhđẳnghơn, với cán
cân thươngmại thăng bằng
hơnchoViệtNam, vídụnhư
Hoa Kỳ và EU và giảm sự
phụ thuộcvềkinh tếcủaViệt
NamvàoTQ.Ngoài ra,Việt
Nam cũng sẽ có cơ hội và ý
chí để giải quyết các vấn đề
liên quan đến việc hợp tác
kinh tế với TQ như quản lý
chặt chẽ các dự án FDI hay
chấm thầu nghiêm túc các
dự án EPC (tổng thầu theo
kiểu “chìa khóa trao tay”)
liênquanđếnTQ.
Trước tòa,ViệtNamvàTQ
đềuphải trưng ranhữngbằng
chứng lịch sử, pháp lýchính
xácnhất.Khicâuchuyện lịch
sử được nhắc đếnmột cách
duy lý, rõ ràng, vì chủquyền
đấtnước, vìnhữngvấnđềhệ
trọngcủadân tộc,cầnsựchia
sẻcủanhiềungười thìnógiúp
ngườiViệtvừahiểubiết rõvề
lịch sử, vừa hiểunhauvà dễ
hòa giải với nhau hơn.
Quan trọnghơn, việckiện
giúp người Việt phần nào
thoát ra khỏi chínhmình và
tiếnđếnvớinhữnggiá trịphổ
quátcủanhân loạinhư“công
bằng”, “hòabình”, “duy lý”.
Điềuđósẽ tạonênsứcmạnh
thật sự choViệt Nam.
▲
TrungQuốcbốtríhailớptàubảovệgiànkhoantráiphép
Chiều 29-6, Cục Kiểm ngư (Tổng cục Thủy sản, Bộ
NN&PTNT) chobiết phíaTrungQuốc tiếp tụcduy trì 116-
122 tàu tại khu vực giàn khoan trái phépHải Dương 981.
Trong sốđó có45-47 tàuhải cảnh, 14-16 tàuvận tải, 17-19
tàukéo, 34 tàu cá vỏ sắt và sáu tàuquân sự.
Đáng chú ý phíaTrungQuốc đã bố trí số tàu này thành
nhiều nhóm, chia thành hai vòng quanh giàn khoan trái
phép: Vòng ngoài gồm 7-11 tàu loại lớn được bố trí trên
nhiềuhướng tiếpcậngiànkhoan trái phép.Vòng tronggồm
các tàu loại nhỏ bố trí cách giàn khoan trái phép khoảng
6-8 hải lý.
Các tàu Trung Quốc tiếp tục sử dụng chiến thuật ngăn
cản, chèn ép tàu thực thi pháp luật và tàu cáViệt Nam. Cụ
thể trongngày, các tàukiểmngưcủaViệtNam tiếpcậngiàn
khoan trái phép ở khoảng cách 10-11 hải lý thì bị các tàu
TrungQuốc tăng tốc áp sát để ngăn cản. Các tàu lớn bố trí
vòng bên ngoài giàn khoan trái phép của TrungQuốc bao
vâyhaibên, các tàunhỏvòng trongápsátngăncảnphốihợp
với tàu lớnvòngngoài sẵnsàngủi,đẩy,đâmva (lúcgầnnhất
cách tàu takhoảng100m).Bêncạnhđócác tàucáViệtNam
đangkhai thác trênngư trường truyền thốngHoàngSacách
giànkhoan trái phépkhoảng42-44hải lý cũnggặp sựngăn
chặn của tàuTrungQuốc. Tại đây thường xuyên có 34 tàu
cávỏ sắt với hai tàuhải cảnhkháccủaTrungQuốcmang số
hiệu 46102 và 46106 ngăn cản, bủa vây không cho các tàu
cáViệtNam tiếp cậngầnkhuvực nàyđể khai thác hải sản.
Trước sự áp đảo, uy hiếp của các tàu TrungQuốc, lực
lượng thực thi pháp luật và ngư dân của Việt Nam vẫn
kiên cường bám biển, đấu tranh, yêu cầuTrungQuốc rút
mọi phương tiệnkhỏi vùngbiển thuộc chủquyền củaViệt
Nam. Đồng thời các tàu cá Việt Nam tiếp tục đánh bắt
cá trên ngư trường truyền thống Hoàng Sa của mình…
TRỌNGPHÚ
