8
thứhai
8-9-2014
Tiêuđiểm
P
hap luat
THANHTÙNG
T
háng 6-2013, ông Bùi Văn
Tẩu đã gửi hồ sơ đề nghị
UBND xã SôngPhan (Hàm
Tân, BìnhThuận) thẩmđịnh, tham
mưuchoUBNDhuyệncấpgiấyđỏ
96.000m
2
đất (thuộcnăm thửakhác
nhau)choông.SauđóUBNDxã trả
lời là hồ sơ của ông không đủ điều
kiệncấpgiấyđỏ theoLuậtĐất đai.
Tòanói kiệnquyết định,
VKSbảokiệnhànhvi
Ông Tẩu khiếu nại đến UBND
huyện Hàm Tân. Hai tháng sau,
UBND huyện ban hành công văn
trả lời, khẳng định việc từ chối của
UBND xã là đúng. Phần cuối cùng
củacôngvănnêu rõnội dung trả lời
là thôngbáochoôngTẩubiết.Người
kýbanhànhcôngvănnày làphóchủ
tịchUBNDhuyện (ký thaychủ tịch)
chứkhôngphảichủ tịch
UBNDhuyện thaymặt
UBND (ký, đóngdấu).
Đầunămnay,ôngTẩu
đã khởi kiện “hành vi
hành chính không cấp
giấychứngnhậnquyền
sử dụng đất” của UBND huyện ra
TANDhuyệnnày.Nhưngsaukhi thụ
lý, tòađãmời ông lênđểđiềuchỉnh
lại đối tượng khởi kiện thành “yêu
cầu hủy bỏ quyết định hành chính
trong lĩnhvực đất đai”.
Tại phiên xử sơ thẩm ngày 5-9
vừaqua, tòavẫnxácđịnhđây làvụ
kiệnquyếtđịnhhànhchính.Đạidiện
VKS thìcóquanđiểmkhác.Theođại
diệnVKS, côngvăn trả lờikhiếunại
của ôngTẩu là văn bản hành chính
cábiệt của chủ tịchhuyện (phó chủ
tịch huyện ký thay) nên phải kiện
hành vi hành chínhmới đúng. Còn
nếu xác định văn bản này là quyết
định hành chính củaUBND huyện
thì phải xem lại thẩm quyền ban
hành, tức người ký phải là chủ tịch
huyện thaymặt UBND huyệnmới
chính xác.
Tuy nhiên, HĐXX vẫn cho rằng
Kiệnquyếtđịnhhay
hànhvi?
Tòanóiđốitượngbịkiệnlàquyếtđịnhhànhchính,VKSbảophảixemlại,cácchuyêngiathì
khẳngđịnhlàhànhvihànhchính.
KhiUBNDhuyệnkhông
cấpgiấyđỏthìôngTẩu
cóquyềnkiệnhànhvi
khôngcấpgiấyđó.
ÔngTẩukhởikiệnhànhvihànhchínhnhưng tòanóiphải sửađơn
kiện thànhyêucầuhủyquyếtđịnhhànhchính.Ảnh:T.TÙNG
Hướngdẫn liênquan
1.Quyếtđịnhhànhchính thuộcđối
tượngkhởikiệnđểyêucầu tòaángiải
quyếtvụánhànhchínhlàvănbanđược
thể hiện dưới hình thức quyết định
hoặc dưới hình thức khác như thông
báo, kết luận, công văn do cơ quan
hànhchínhnhànước,cơquan, tổchức
kháchoặcngườicóthẩmquyềntrong
các cơquan, tổ chứcđóbanhành có
chứa đựngnội dung của quyết định
hànhchínhđượcápdụngmột lầnđối
vớimộthoặcmột sốđối tượngcụ thể
vềmộtvấnđềcụ thể tronghoạtđộng
quản lýhànhchínhmàngườikhởikiện
cho rằngquyền, lợi íchhợpphápcủa
mìnhbịxâmphạm (trừnhữngvănbản
thôngbáocủa cơquan, tổ chứchoặc
người có thẩmquyềncủacơquan, tổ
chức trong việc yêu cầu cá nhân, cơ
quan, tổchứcbổsung,cungcấphồsơ,
tài liệucó liênquanđếnviệcgiảiquyết,
xử lývụviệccụthểtheoyêucầucủacá
nhân, cơquan, tổchứcđó)baogồm:
a)Quyếtđịnhhànhchínhđượccơquan
hànhchínhnhànước,cơquan, tổchức
kháchoặcngườicóthẩmquyềntrong
cơquan, tổ chức đóbanhành trong
khigiảiquyết, xử lýnhữngviệccụ thể
tronghoạtđộngquản lýhànhchính;
b)Quyếtđịnhhànhchínhđượcban
hành sau khi có khiếu nại và
có nội
dung sửađổi, bổ sung, thay thế, hủy
bỏmộtphầnhoặctoànbộquyếtđịnh
hànhchínhđượchướngdẫn tại điểm
akhoảnnày.
2. Hành vi hành chính thuộc đối
tượngkhởikiệnđểyêucầu tòaángiải
quyếtvụánhànhchính làhànhvi của
cơquanhànhchínhnhànước,cơquan,
tổchứckháchoặccủangười có thẩm
quyền trongcơquan, tổchứcđó thực
hiệnhoặckhông thựchiệnnhiệmvụ,
côngvụtheoquyđịnhcủapháp luật...
(TríchĐiều1Nghịquyết02/2011
củaHộiđồngThẩmphán
TANDTối cao)
đối tượngkhởi kiện là côngvăn trả
lờikhiếunạicủaUBNDhuyện.Công
vănnàychứanộidungcủaquyếtđịnh
hànhchínhnênviệc tòaxácđịnhđối
tượngkhởi kiện là quyết địnhhành
chính là chính xác. Căn cứ pháp lý
của việc này là Điều 1Nghị quyết
02/2011 của Hội đồng Thẩm phán
TANDTối cao (hướngdẫn thi hành
một số quy định của Luật Tố tụng
hành chính).
Cạnh đó, HĐXX nhận định theo
cácquyđịnhhiệnhành,việcphóchủ
tịch huyện ký thay chủ tịch huyện
trongcôngvăncủaUBND làkhông
đúng thẩmquyền.Nhưng thực chất
công văn này là ý kiến củaUBND
huyệnnêndùphóchủ tịchcóký thay
chủ tịch thì cũng không ảnh hưởng
đếnnội dung của quyết định.
Đối tượngbị kiện là
hànhvi khôngcấpđất
Thẩm phán Phạm
CôngHùng (TòaPhúc
thẩmTANDTốicao tại
TP.HCM)nhậnxéttrong
vụánnày, tòaphảixác
định đối tượng khởi
kiện là hành vi hành
chínhmới đúng.
ThẩmphánHùngphân tích:Đúng
là theo khoản 1Điều 1Nghị quyết
02/2011,việckiệnnhữngvănbản thể
hiện dưới hình thức thông báo, kết
luận, côngvăn chứa đựngnội dung
củaquyết địnhhành chính thì được
coi là kiện quyết định hành chính.
Tuynhiên,
cụm từ“chứađựngnội
dungcủaquyếtđịnhhànhchính”
phải được hiểu là văn bản đó có
nội dung buộc hoặc không buộc
người được thông báo thực hiện
một nghĩavụnàođó
.Ví dụ, ngoài
việc trả lời bác khiếu nại, công văn
còn buộc đương sự phải chấp hành
việc đóng phạt một khoản tiền…
Lúcđómới có thểcoi côngvănnày
là văn bản chứa đựng nội dung của
quyếtđịnhhànhchínhvìquyếtđịnh
hành chính về bản chất là buộc đối
tượngphải thựchiệnmột vấnđề cụ
thể. Trong khi đó, công văn trả lời
củaUBNDhuyệnHàmTânchoông
Tẩuchỉhàmchứamộtnộidung thông
báo không cấp giấy đỏ chứ không
buộchaybuộcôngTẩuphải làmgì.
Mặt khác, khoản 2 Điều 1 Nghị
quyết 02/2011 định nghĩa hành vi
hành chính thuộc đối tượng khởi
kiện là hành vi của cơ quan hành
chínhnhànước,cơquan tổchứckhác
hoặccủangười có thẩmquyền trong
cơ quan tổ chức đó thực hiện hoặc
không thựchiệnnhiệmvụ, côngvụ
theoquyđịnhcủapháp luật.Vụnày,
hành vi và mục đích của ông Tẩu
nhằmhướng tới việcđược cấpgiấy
đỏ. Khi UBND huyệnHàmTân từ
chối không cấp giấy đỏ thì ông có
quyền kiện hành vi không cấp giấy
đó. Tòa phải thụ lý yêu cầu này và
đánhgiáhànhvikhôngcấpgiấycủa
UBNDhuyện là đúng hay sai.
GiảngviênLưuĐứcQuang (khoa
Luật hành chính Trường ĐH Luật
TP.HCM) và luật sư Huỳnh Ngọc
Hoàng (Đoàn Luật sư tỉnhBà Rịa-
VũngTàu) cũngcho rằngphải kiện
hành vi hành chính.
TheoôngQuang, côngvăn trả lời
khiếunạicủaUBNDhuyệnHàmTân
cóýnghĩavànộidungnhưmột thông
báovềkếtquảxử lýyêucầucủaông
Tẩuchứkhôngchứađựngnội dung
củaquyếtđịnhhànhchính (nộidung
công văn cũng có chữ “thông báo
cho ôngTẩu biết”).
Công vănnày
đơn thuần chỉ mang tính thông
báo chứ không mang dáng dấp
của quyết định hành chính
theo
hướngdẫn tại Nghị quyết 02/2011.
Luật sưHoàngphân tích thêm:Ở
đây, người có thẩm quyền cấp giấy
đỏ làUBNDhuyệnHàmTânnên tòa
phải xác định đối tượng bị kiện là
hànhvi khôngcấpgiấy, gắnvới đối
tượngnày làchủ thểUBNDhuyện.
Nhưvậy tòaphải xácđịnhngười bị
kiện làUBND huyệnmà người đại
diện là chủ tịch UBND huyện. Do
vụ án đã được xử sơ thẩm (tòa bác
yêucầukhởikiệncủaôngTẩu -NV)
nênVKS cùng cấp cóquyềnkháng
nghị, ôngTẩu có quyền kháng cáo
để cấp phúc thẩm xác định lại đối
tượng bị kiện.
▲
Theo trình bày của bà Nguyễn Thị Mai (ngụ TPĐà Lạt,
LâmĐồng), năm 1991 giữa mẹ bà và cha mẹ ông Nguyễn
HữuNgân có hoán đổimiệng gần 1.000m
2
đất nông nghiệp
tại phường 8. Cũng từ năm 1991, gia đình bàMai đã trực
tiếp sử dụngmảnh đất và đứng đơn đăng ký quyền sử dụng
đất chođến nay.
Năm 2004, ôngNgân đã đòi lại đất vì cho rằng không có
việchoánđổi.Giảiquyết tranhchấp, tháng9-2008,UBNDTP
ĐàLạt đã raquyết địnhkhôngchấpnhậnđơnkhiếunại tranh
chấpđất đai của ôngNgânvì nguồngốc đất đã được chamẹ
ôngNgânhoánđổi chomẹbàMai.Khôngđồng tình, hơn17
tháng sau, ôngNgân tiếp tụckhiếunại quyết địnhcủaUBND
TPĐàLạt.Tháng3-2013, chủ tịchUBND tỉnhLâmĐồngđã
kýquyếtđịnhgiảiquyết tranhchấpđấtđaigiữahaibên, trong
đó thừanhận200m
2
trong tổngdiện tíchđất tranhchấp làcủa
bàMai, phần còn lại thống nhất chia đôimỗi bênmột nửa.
Khôngđồngý, bàMai khởi kiện raTAND tỉnhLâmĐồng
yêu cầu hủy quyết định hành chính của chủ tịchUBND tỉnh
này.Xử sơ thẩmhồi tháng3-2014,TAND tỉnhđãbácyêucầu
khởi kiện của bàMai. Vụ án hiện đang được bàMai kháng
cáo lênTòa Phúc thẩmTANDTối cao tại TP.HCM.
Về mặt pháp lý, TSĐặngAnh Quân (giảng viên Trường
ĐHluật TP.HCM) nhận xét trong vụ việc trên, thẩm quyền
giải quyết tranh chấpđất đai giữa bàMai với ôngQuânphải
thuộc về tòa án chứkhông phải làUBND các cấp.
TSQuân phân tích: Khoản 1Điều 136 Luật Đất đai 2003
(về thẩmquyềngiảiquyết tranhchấpđấtđai)quyđịnh:“Tranh
chấp về quyền sử dụng đấtmà đương sự… cómột trong các
loại giấy tờquyđịnh tại cáckhoản1, 2và5Điều50 của luật
này… thì doTAND giải quyết”. Dẫn chiếu tại khoản 1Điều
50LuậtĐất đai 2003 thì phầnđất đang tranhchấpcủabàMai
đã được ghi vào sổ địa chính (do cha ôngNgân đăng ký, kê
khai vàonăm1986). “Đã được ghi vào sổđịa chính thì thẩm
quyềngiải quyết tranh chấpđất phải là tòa án, dù ai đăngký,
kê khai đất cũngvậy” -TSQuân khẳng định.
PHANTHƯƠNG
Ủyban“lấnsân”tòa
