8
THỨTƯ
22-4-2015
P
hap luat
ánđúngđắn.Nếuchỉ căncứvàohồ
sơ thìcó thểđãgâyoanứcchongười
conmà đằng sau anh ta cònmẹ và
cácem,mặt khácbảnánkhônghợp
tình, hợp lý thì sẽ rất khóTHA” - vị
thẩm phán nói.
Xửán công tâm
Việc thẩmphánđixácminh thực tế
thểhiệnsựcầnmẫn,quyết tâmđi tìm
sự thật đểcóphánquyết côngbằng,
đúngpháp luật nhất chứkhôngđơn
thuần chỉ để bản án thi hành được
hay không. Chẳng hạn như vụ việc
dưới đây.
Năm2010,bàTrầnThịManđược
UBNDquậnGòVấp (TP.HCM)cho
phép cải tạo, sửa chữa gác gỗ hiện
hữu,cảitạonộithấttrong
nhà theohiện trạngcũ,
nângmáicao7msovới
hẻm hiện hữu, cải tạo
lại tường. Sauđó trong
lúc bàMan đang tháo
dỡphầnvángỗ thì chủ
tịchUBNDphường1ra
quyết địnhđình chỉ thi
côngvì cho rằngbà đã
sửachữa, cải tạokhông
đúng với nội dung giấy phép.
BàMankhiếunại quyết định trên
và được phường đối thoại. Phường
cho rằng bàMan cải tạo tăng diện
tích tầng hai so với chủ quyền nhà
là2,4m
2
, phườngđã lậpbiênbảnđề
nghịkhắcphụcnhưngbàkhông thực
hiệnnênmới raquyếtđịnhđìnhchỉ.
Trong khi đó, bàMan trình bày rõ
rằng bà chỉ mới tháo dỡ phần ván,
chưa hề cóđộng thái sửa chữa nào,
không biết phường dựa trên cơ sở
nào để biết tương lai bà sẽ làm sai
phépmà đình chỉ thi công.
Cuộcđối thoại bất thành, bàMan
khởi kiện yêu cầu hủy quyết định
hành chính của chủ tịch UBND
phường 1 và buộc phải bồi thường
cho bà gần 100 triệu đồng. Xử sơ
thẩm, TAND quận GòVấp đã bác
yêu cầu của bàMan.
BàMan kháng cáo. Thẩm phán
Tòa Hành chính TAND TP.HCM
đã xuống tận nhà bà thực địa. Bà
Man kể: “Vị thẩm phán cứ đi ra đi
vàocănnhà, nhìnxungquanh rồiđề
nghị cán bộ phường, thanh tra xây
dựng giải đáp các thắc mắc. Ông
ấycật vấncáccánbộ rằng“nhàcủa
người tachưađầy19m
2
, cóđángđể
các anhphải hànhđến tậnhômnay
không?”.Ôngấycònđềnghị thưký
lậpbiênbảnvàghi rõhiện trạngcăn
nhà.Lúcấy tôi thấy“hạhỏa”vànhẹ
nhõmvô cùng”.
Saubuổi thẩmđịnh ấy, tháng11-
2012,TòaHànhchínhTANDTP.HCM
xửphúc thẩmđãnhậnđịnhhiện trạng
căn nhà đang trong tình trạng tháo
dỡ, chưacải tạosửachữa,mặt tường
bên ngoài của căn nhà còn nguyên
trạng thẳng từdưới đất lênđếnmái
nhà. Như vậy, việc lập biên bản vi
phạm hành chính của thanh tra xây
dựng phường phản ánh bàMan cải
tạo, sửachữa tăngdiện tích tầnghai
lênđến2,4m
2
sovới chủquyềnnhà
là khôngđúng.
Từđó tòachấpnhậnkhángcáocủa
bàMan, hủyquyết địnhhành chính
của chủ tịchUBND phường 1.Với
yêu cầu đòi bồi thường, do cấp sơ
thẩm chưa xem xét nên tòa đã tách
phầnnày rađểbàManyêu cầu chủ
tịch UBND phường 1 bồi thường
thiệt hại theoLuậtTráchnhiệmbồi
thường củaNhà nước.
Cầncái tâmcủangười
thẩmphán
TheoThẩmphánTrươngViệtHồng
(Chánh án TAND huyện Cần Giờ,
TP.HCM), việc thẩmphánkhôngđi
xácminhmà chỉ xửdựa theohồ sơ
có nhiều nguyên nhân, trong đó có
nguyên nhân khách quan là lượng
án quá nhiều, dẫn đến thẩm phán
NGÂNNGA
M
ột thẩm phán có nhiều
kinhnghiệmxửándân sự
ởTP.HCM cho biết cách
đểgiải quyết ánchínhxác, hợp tình
hợp lý, tạo điều kiện cho khâu thi
hànhán (THA) là thẩmphánkhông
nênchỉ “xử trênhồsơ”màphải chịu
khó xácminh thực tế: “Xuống tận
nơi với nhữnggì tai nghemắt thấy,
lúcấysựđánhgiáchứngcứvàniềm
tin nội tâm của thẩm phán sẽ được
củng cố hơn nhiều”.
Sự thật khác suyđoán
Vị thẩm phán này kể cách đây
không lâu, cóhai cha conkéonhau
ra tòa tranh giành căn
nhà trị giá 200 triệu
đồng, ai cũng bảomình
bỏ tiềnxây. Saukhi làm
việc, ông rất băn khoăn
về chuyệnngười chađã
60 tuổi, “khi chết tài sản
cũngđể lại cho con chứ
cómang theođượcđâu”,
phải chăngngười conăn
ở có lỗi nên người cha
mới quyết liệt tranhgiànhnhư thế?
Đểgiảiđápnghivấn,ôngđãxuống
tậnđịaphương tìmhiểuvàbấtngờ là
mọi thứkhôngnhưôngnghĩ.Đúng
làđất thì củachamẹnhưngcănnhà
do chínhngười conbỏ tiền tích cóp
ra xây đểmấymẹ con có chỗ chui
rachuivàochứ lúc trướcnhàdộtnát
lắm. Bà con lối xóm chohayngười
chanàyđãbỏvợcon, theobồđi nơi
khác sinh sống từ lâu,mỗi lầnvề là
một lần đòi vợ chia tài sản...
“Nhờ đó tôimới có căn cứ tuyên
Tráchnhiệmcủatòa
1. Bảođảmbản án, quyết địnhđã tuyên chính xác, rõ ràng, cụ thể,
phùhợpvới thực tế.
2.Cóvănbảngiải thíchnhữngnộidungmàbảnán,quyếtđịnh tuyên
chưarõtrongthờihạn15ngày,kểtừngàynhậnđượcyêucầucủađương
sựhoặccủacơquanTHAdân sự.
Trườnghợp vụ việcphức tạp thì thời hạn trả lời khôngquá30ngày,
kể từngàynhậnđượcyêucầu.
3.Trả lời kiếnnghị củacơquanTHAdânsựvềviệcxemxét lạibảnán,
quyết định của tòaán theo thủ tụcgiámđốc thẩm, tái thẩm trong thời
hạn45ngày, kể từngàynhậnđượckiếnnghị.
…
(TríchĐiều179LuậtTHAdânsự)
Đừng
xửántrên
hồsơ
Kinhnghiệmtừcácthẩmphánchothấynếuchịukhó
xácminhthựctếthìántuyênsẽhợptình,hợplý,
côngbằnghơn,tạođiềukiệnchokhâuthihànhán
vềsau…
“Đặcthùcủatòa là
cầmcáncâncông
lýnênđòihỏithẩm
phánkhôngđượcqua
loamàphảicânnhắc
tỉmỉtừngchútmột
trongsuốtvụán”.
làm việc quá tải. Bên cạnh đó còn
có nguyên nhân chủ quan là thẩm
phán thiếu tráchnhiệmdẫnđếnxác
minhkhôngđầyđủ, khôngxemxét
vụ án toàn diện.
“Điều89BLTTDSquyđịnh thẩm
pháncóquyềnxemxét, thẩmđịnh tại
chỗ. Trên thực tế có đương sự giấu
tài liệu, thông tin bất lợi chomình,
nếu thẩmphánkhôngchịuxácminh
màchỉngồi tạichỗ tuyêndựa trênhồ
sơ sẽdẫnđếnbản ánkhông sát thực
tế, không thể thi hành.Cónhững sai
sót củabảnánmà tòakhông thểgiải
thíchđược,buộccấp trênphảikháng
nghịhủy”-ThẩmphánHồngchobiết.
Ngoài việc xácminh, Thẩm phán
Hồngcòncho rằng trongphầnquyết
địnhcủabảnán, thẩmphánphảidùng
câu từrõràngbởinếu thiếu thận trọng
thìkhôngnhững tòamất thờigianmà
đươngsựvàcáccơquanliênquankhác
cũng bị ảnh hưởng. “Cán bộ ngành
nàocũngcầncócái tâm.Nhưngđặc
thù của tòa là cầm cán cân công lý
nên đòi hỏi thẩm phán không được
qua loamà phải cânnhắc tỉmỉ từng
chút một trong suốt vụ án” - Thẩm
phánHồngnhấnmạnh.
Đồng tình, luật sư Phan Ngọc
Nhàn (ĐoànLuật sư tỉnhĐắkLắk,
nguyênChánhánTAND thịxãBuôn
Hồ) chohaykhi ông còn làm thẩm
phán, trongnhững lần tậphuấncủa
ngành đều có yêu cầu thẩm phán
đi thẩm định tại chỗ để tránh tình
trạng xử sai. “Nếu thẩm phán ngại
xác minh mà chỉ chăm chăm vào
hồ sơ các đương sự cung cấp thì
rất dễ bỏ sót những chứng cứquan
trọng không có trong hồ sơ” - luật
sưNhàn nói.
s
BàTrầnThịManmới tháodỡvángỗcủacănnhà thìđãbịUBNDphường1 (quậnGòVấp,
TP.HCM)quykếtsửachữa, cải tạokhôngđúngnộidunggiấyphép.Ảnh:P.THƯƠNG
Tại hội thảo “BLTTDS dưới góc nhìn của cộng đồng
doanhnghiệp (DN)”doTANDTối caophối hợpvới Phòng
Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức
ngày 21-4, chuyên viên Phòng Pháp chế VCCI Nguyễn
MinhĐức cho biết trong số hơn 88.000DN tham gia khảo
sát chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, chỉ có 6,39%DN
lựa chọn tòa án để giải quyết tranh chấp trong vòng hai
nămqua. LýdonhiềuDNkhôngmuốn chọn tòa giải quyết
tranh chấp vìmất thời gian, chi phí cao, có tình trạng chạy
án, trình độ của cán bộ tòa và tính bảomật của tòa đối với
tranh chấp không đảm bảo…
Tại hội thảo, góp ý về dự thảo BLTTDS (sửa đổi), nhiều
đại biểu cho rằng thủ tục rút gọnvà cơ chếhòagiải ngoài tòa
án rất cần thiết choDN.
TheoViện trưởngViệnKhoahọcxét xửTANDTối caoLê
VănMinh,một trongnhữngđiểmmới của dự thảoBLTTDS
(sửađổi) lầnnày làápdụng thủ tục rút gọn.Theo thủ tụcnày,
các vụ tranh chấp có giá trị dưới 100 triệu đồng có tình tiết
đơn giản, rõ ràng, không cần tòa thu thập bổ sung chứng cứ,
không có yếu tố nước ngoài thì sẽ được áp dụng thủ tục rút
gọn nhằm tiết kiệm thời gian cho cácDN.
Luật sư Nguyễn Hà Cường (Công ty Luật Đông Ngàn)
nhận xét đối với cácDN có tranh chấp, rút ngắn thời gian
giải quyết là một việc rất quan trọng. Tuy nhiên, luật sư
Cường đề nghị bỏ điều kiện giá trị vụ tranh chấp dưới 100
triệu đồng mới áp dụng thủ tục rút gọn vì cho rằng điều
kiện này không có ý nghĩa trong thực tế tranh chấp giữa
cácDN hiện nay.
Luật sưVũ Ánh Dương (Tổng Thư ký Trung tâmTrọng
tài Quốc tếViệt Nam) thì cho rằng hòa giải ngoài tòa án là
phương thứcphổbiến, linhhoạt, cóhiệuquả tronggiải quyết
tranh chấp quốc tế, đáp ứng được nhu cầu của các DN. Dự
thảoBLTTDS (sửađổi) khuyếnkhíchhòagiải nhưng lại quy
định các điềukiệnkhôngphùhợpvới tính chất của hòa giải.
Trongđó cóđiềukiện tòa chỉ côngnhậnkết quảhòagiải nếu
không có tranh chấp giữa các bên trong quá trình hòa giải.
Điềukiệnnày có thể vôhiệuhóa hòa giải và là kẽ hởđể bên
không có thiện chí lợi dụngkéodài thời gian chođếnkhi hết
thời hiệukhởi kiện...
CHÂNLUẬN
Rất ítdoanhnghiệpchọntòađểgiảiquyếttranhchấp
