9
THỨHAI
8-6-2015
&
Cuocsong
MinhoanchochịYến làhợpđạo lý
VỤNGƯỜITHÂNEMTUNGỌCTHẠCHBỊKẾTÁN
Bảnánkhiêncưỡng,
thiếucăncứ!
Trong tuần qua, dư luận xôn xao về bản án củaTAND huyện
VạnNinh (KhánhHòa) phạt ôngMai ĐìnhTâm vàNguyễnVăn
Lymỗi người một năm ba tháng tù giam về tội gây rối trật tự
công cộng. ÔngTâm và ôngLy là bác họ và cậu ruột của emTu
Ngọc Thạch - học sinh lớp 9TrườngTHCSLươngThếVinh,
người bị các công an viên xãVạnLong (VạnNinh) đánh chết.
Vụ gây rối bắt nguồn từ sự bức xúc, phẫn uất trước cái chết vô
cớ của emThạch. Trừ ý kiến củaHĐXX và ông chánh ánTAND
huyệnVạnNinh, còn hầu hết dư luận đều cho rằng bản án này là
khiên cưỡng, áp đặt, không tâm phục, khẩu phục.
Việc hàng trăm người kéo nhau ra quốc lộ 1A làm tắc đường,
cản trở giao thông là có thật. Nhưng ai là người kích động, xúi
giụcmọi người gây rối?
Muốn kết án hai ông thì cơ quan điều tra, VKS và tòa án cấp
sơ thẩm phải chứngminh: Do bức xúc với cái chết thương tâm
của emThạchmà hai ông đã xúi giục, lôi kéo, kích độngmột
số người khác ra quốc lộ 1A la ó, dẫn đến hàng trăm người “a
dua” kéo nhau ra đường gây ách tắc giao thông. Tuy nhiên, căn
cứ vào các tài liệu chứng cứ do cơ quan điều tra thu thập và diễn
biến tại phiên tòa thì chưa có bằng chứng nào kết luận hai ông là
người đã kích động, xúi giục như đã nói.
Tại phiên tòa, cả ôngTâm và ôngLy đều khai lúc các ông ra
hiện trường đã có hàng trăm người cómặt ở đó rồi, có người
chứng kiến lúc các ông ra hiện trường đã 12 giờ 30. Vậy tại sao
hồ sơ vụ án lại có lời khai của ôngLý là 11 giờ 30?Việc xác
định chính xác thời gian hai bị cáo cómặt tại hiện trường là
rất quan trọng, nó là tình tiết buộc tội hoặc gỡ tội cho hai ông
nhưng cơ quan tố tụng đã không kết luận được! Cứ thấy hai ông
la ó là cho rằng hai ông kích động người khác gây rối thì dấu
hiệu đó không phải là chứng cứ buộc tội.
Ngay cả ông chánh ánTAND huyệnVạnNinh cũng phải thừa
nhận rằng “hậu quả này do nhiều người góp lại chứ không phải
do riêng hai ông, cũng không thể nói hai người này gây nên hậu
quả đó”. Vậy thì hà cớ gì lại chỉ bắt hai ông phải chịu?Cómột
thực tế là ởViệt Nam chỉ cần có vụTNGT xảy ra là người dân
đã tập trung đến xem, gây ách tắc giao thông rồi, nói gì đến việc
nghe thấy công an đánh chết người thì việc người dân kéo nhau
đi xem là chuyện bình thường, cần gì phải ai la ó, hô hào, kích
động! Không thể lập luận như ông chánh án rằng “không thể xử
lý hết do không thể nhận dạng được… hoặc nếu biết thì sẽ xử lý
rất đông người”! Liệu ông chánh án có đem cả trăm người ra xét
xử được không?!
Điều đáng nói là chính ông chánh án cũng thừa nhận hai bị
cáo đến sau. Vậy họ có phải là thủ phạm lôi kéo, kích động
người khác gây rối hay không, hay chỉ vì lực lượng chức năng
giải thíchmà họ không về nên bắt họ rồi xét xử!?Hậu quả do
hành vi gây rối của hàng trăm người gây ra nhưng vì chỉ biết
được hai người nên bắt họ chịu thay cho cả làng. Chứngminh
tội phạm theo kiểu này thì thẩm phán có trình độ, năng lực và
kinh nghiệm trong nghề 45 năm cũng phải… bái phục! Cả thế
giới này chẳng có nước nào lại truy cứu trách nhiệm hình sự như
vậy cả!
Mà kể cũng lạ, bắt ai không bắt, lại bắt đúng hai người thân
thích với emThạch! Có cái gì không bình thường trong việc này
chăng?
Không chỉ ởViệt Nammà cả thế giới này, khi mà người thân
bị chết oan ức thì việc la hét cũng là phản xạ tự nhiên. Nếu cho
rằng cứ la hét là có tội thì đó đâu phải là dấu hiệu duy nhất của
tội gây rối trật tự công cộng!Vấn đề là hành vi la hét đó có phải
là nguyên nhân gây ra hậu quả nghiêm trọng hay không. Bản
thân hành vi la hét chỉ là phản xạ tự nhiên; khi người ta đau đớn,
bức xúc trước cái chết oan ức của con, cháumình thì người ta
kêu trời, kêu đất, người ta vật vã, gào to… âu đó cũng là phản
xạ thường tình! Họ đâu có khiêng quan tài diễu phố để lôi kéo
người dân hiếu kỳ đi xem! Còn nếu nói rằng người thân của
mình bị chết oan ứcmà cho là không phải là trường hợp bị kích
độngmạnh như ông chánh ánTAND huyệnVạnNinh đánh giá
thì có lẽ ông phải là người “sắt đá” ghê lắm!
Phải thấy rằng nguyênnhân của việc người dân tập trung,
gây ách tắc quốc lộ 1Akhông phải do hai ông lôi kéo, kích
độngmà do người dânquá bức xúc trước
việcmột emhọc
sinh 14 tuổi bị các công an viên của xã đánh chết
chưa được
làm rõ
. Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hai người
thân emThạch rõ ràng là chưa có căn cứ vững chắc. Hy vọng
rằng tòa án cấp phúc thẩm sẽ làm rõ chứ cứ kết tội như cấp sơ
thẩm thì dư luận và nhân dân không thể đồng tình!
LTS:
Phátbiểu tạiQuốchội
về tìnhhìnhoan,sai trong tố
tụnghìnhsựngày5-6,đạibiểu
NguyễnThịKhánói:“Cần làm
rõ tráchnhiệmđểxảyraviệc
(nghican) tựsát trong trại tạm
giam,bởibiếtđâuhọbịoanmà
tựsát...”.Có lẽ trườnghợpchị
TrầnThịHảiYếnởPhúYênmà
PhápLuậtTP.HCM
từngnhiều
lầnphảnánh làminhhọacụ thể
choýkiếnnói trêncủabàKhá.
Cầnminhoancho
ngườiđãchết
SaukhichịTrầnThịHảiYếntựtửtrongnhàtạmgiam,khôngítlãnhđạotỉnh
PhúYênchorằngchịbịoannhưngđếnnaychưacócơquannàokếtluận,
minhoanchochị.
“Khiđiềutra lạivụán
cốýgâythươngtích,
CôngantỉnhPhúYên
xácđịnh lạihànhvicủa
chịYếnkhôngcódấu
hiệutộiphạm”.
Ông
LÊVĂNTRÚC
,
PhóChủtịch
ThườngtrựcUBNDtỉnhPhúYên
TẤNLỘC
V
ụ án này Chủ tịch nước
từng chỉ đạo liên ngành tư
pháp trung ương kiểm tra,
báo cáonhưngđếnnay chưa có cơ
quan nào có kết luận chính thức.
Trướcđó, đoàngiám sát củaQuốc
hội về tình hình oan, sai trong tố
tụnghình sựđã dànhhơnmột nửa
thời gian của đợt làm việc tại Phú
Yên để tìm hiểu, chất vấn nhiều
vấn đề liên quan đến vụ án này.
Một cái chết cònnhiều
uẩnkhúc
Theo hồ sơ, tối 3-3-2012, giữa
nhàchịYếnvànhàôngNguyễnTấn
Dũng (hàngxóm)xảy racãivã,ném
đáqua lại dogiađìnhôngDũnghát
karaoke gâyồn àođếnkhuya. Gần
năm tháng sau, ngày 25-7-2012,
Công an huyệnTuyAn (PhúYên)
khởi tố vụ án. Gần bốn tháng sau
nữa, ngày 13-11-2012, chị Yến bị
khởi tốvề tội cốýgây thương tích.
Hai tháng sau, chị bị bắt tạmgiam.
Ngày 19-3-2013,
TAND huyện
TuyAnphạt chịYến 30 tháng tù
về tội cốýgây thương tích
. Ngày
1-7-2013,
TAND tỉnhPhúYênxử
phúc thẩmđãhủyán sơ thẩmvới
nhậnđịnhchưađủcơ sởbuộc tội,
vụ án có nhiều sai sót, vi phạm
nghiêm trọngvề tố tụng
.Tòayêu
cầu cấp sơ thẩmđiều tra, xét xử lại
theo thủ tục chung.
Từkhi bị khởi tố chođếnkhi xét
xử phúc thẩm, chịYến và gia đình
liên tụckêuoan.Saukhihếthạn tạm
giam, lúc14giờ25ngày7-10-2013,
CơquanCSĐTCônganhuyệnTuy
An tốngđạt quyết địnhgiahạn tạm
giam hai tháng đối với chịYến thì
hơnba tiếng sau, người taphát hiện
chị đã chết trong buồng tạm giam
trong tư thế treo cổ.
Sau khi báo chí phản ánh, ngày
17-10-2013, các cơquannội chính
tỉnhPhúYênhọp, thốngnhất nhận
Chavàchị ruộtchịTrầnThịHảiYếnđaukhổ trướccái chếtoankhuất
củangười thân.Ảnh:TẤNLỘC
Trongvụánnày,cơquantốtụngđìnhchỉđiềutrabịcanđối
với chịYến theokhoản7Điều107BLTTHS (người thựchiện
hànhvinguyhiểmchoxãhộiđãchết)nhưnhiềutrườnghợp
kháclàmáymóc,vôcảm.BởitheolờiPhóChủtịchUBNDtỉnh
PhúYênLêVănTrúcđãnói,khiđiềutra lại, côngantỉnhnày
đãxácđịnhhànhvicủachịYếnkhôngcódấuhiệutộiphạm.
Vớikếtquảnày,cơquantốtụngnênđìnhchỉđiềutrachịYến
theokhoản2Điều107BLTTHS(hànhvikhôngcấuthànhtội
phạm).Nhưthế,vừaphùhợppháp luật,vừaphùhợpđạo lý.
Minhoanchongườibịoankhihọcònsốngđãlàđiềukhó
khăn,minhoanchongườiđãchếtcònkhóhơnnhiều.Nhưng
dùkhókhănđếnmấythìcơquantốtụngcũngphảicótrách
nhiệmminhoanchohọđểbảovệcônglý,bảovệquyềncon
ngườinhưHiếnphápđãquyđịnh.
Luậtsư
NGUYỄNHỒNGHÀ
,
PhóChủnhiệm
ĐoànLuậtsưtỉnhKhánhHòa
định cấp sơ thẩm có sai sót trong
điều tra, truy tố, xét xử chị Yến,
đồng thời giao công an tỉnh rút hồ
sơ vụ án này lên điều tra lại. Ngày
11-12-2013,Côngan tỉnhPhúYên
ra thông báo kết luận chịYến treo
cổ chết nênquyết địnhkhôngkhởi
tố vụ án hình sự (liên quan đến cái
chết của chịYến).Đồng thời, công
an cũng đã đình chỉ điều tra vụ án,
đìnhchỉ điều trabị can
đối với chị Yến với
lý do chị Yến đã chết
(theokhoản7Điều107
BLTTHS).
Một oanán
lửng lơ
Vụ án này còn có
nhiều uẩn khúc. Bất
luận thếnào,mộtbị can liên tụckêu
oan, sau treo cổ chết trong trại tạm
giam (theokết luậncủacôngan) đã
là điều bất thường. Đó là chưa nói
khi chamẹ chịYến xin đưa thi thể
con mình về quê nhà (huyện Tuy
An) an táng, phía công an lạimang
xác chị Yến đi chôn ở nghĩa trang
TPTuyHòa.
Từ khi xảy ra vụ việc đến nay,
cha mẹ chị Yến liên tục gửi đơn
khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan
chức năng trung ương về cái chết
đầyuẩnkhúccủaconmình.Họcho
rằng con gái mình bị oan vì không
cóhànhvi cốýgây thương tíchcho
người bị hại và yêu cầu cơ quan tố
tụng phải minh oan cho conmình,
đồng thời phải xin lỗi công khai và
xemxét tráchnhiệmđối với những
người tiếnhành tố tụngcấp sơ thẩm
đãgây raoan, sai đối với conmình.
Tại cuộc làm việc với đoàn giám
sát của Quốc hội về tình hình oan,
sai trong tố tụnghìnhsự
tại PhúYên ngày 13-1,
ông Lê Văn Trúc, Phó
Chủ tịch Thường trực
UBND tỉnh Phú Yên,
chobiết khi điều tra lại
vụ án cố ý gây thương
tích,
Côngan tỉnhPhú
YênxácđịnhlạichịYến
không códấuhiệu tội
phạm
.Tuynhiên,sauđóđoànchuyên
viên liênngành tưpháp trungương
thốngnhấtđánhgiáchịYếncóhành
vi phạm tội cố ý gây thương tích.
Ngày 6-2, Ủy ban Tư pháp của
Quốchội cócôngvăngửiBộ trưởng
Bộ Công an, viện trưởngVKSND
Tối cao, chánh án TAND Tối cao
đề nghị sớm có kết luận vụ việc.
Chủ tịchnướccũngđãyêucầu liên
ngành tưpháp trungươngkiểm tra,
báo cáo nhưng đến nay vẫn chưa
có cơ quan nào công bố kết luận
chính thức.
s
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyênChánhTòaHình sựTANDTối cao
