8
THỨNĂM
25-6-2015
P
hap luat
Quyềncủacơquanthuế
Điểmđ khoản 3Điều 2Nghị định
209/2013 quy định “sảnphẩm trồng
trọt,chănnuôi, thủysảnchưachếbiến
thànhcácsảnphẩmkháchoặcchỉqua
sơchế”thìkhôngphảikêkhai, tínhnộp
thuếGTGT.Nhưvậy, việcVKSđìnhchỉ
điều trađối với Diễmvề tội trốn thuế
làcócăncứ.
Mặt khác, tôi đồng ý rằng tòa truy
thu tiền thuếkhikhôngxétxửhànhvi
trốnthuế làkhôngcócăncứpháp luật.
Nếuchorằngcầnphải truythusốtiền
thuếGTGTthìcơquanthuếsẽxemxét,
giải quyếtbằng thủ tụchànhchính.
Luật sư
CAOQUANGTHUẦN
,
ĐoànLuật sưTP.HCM
nộp ngân sáchnhà nước.
Tháng4-2014,VKSND tỉnhLâm
Đồngđã raquyết địnhđìnhchỉ điều
trađốivớiDiễmvề tội trốn thuế.Theo
VKS tỉnh, ngày18-12-2013, Chính
phủ ban hành Nghị định 209 (quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành
một số điều của Luật ThuếGTGT)
xácđịnhmặthàngcàphêquasơchế
khôngphảichịu thuếGTGTnênhành
vi trốn thuế của Diễm được miễn
trách nhiệm hình sự theo khoản 1
Điều 25BLHS.
VụánđượcchuyểnxuốngVKSND
TPBảoLộc (nơiCông tyDiễmNhư
có trụsở)để racáo trạng truy tố theo
thẩm quyền. Tháng 6-2014, TAND
TPnàyđãphạtTiên18 tháng tù treo,
Hòa15 tháng tù treo,Diễm12 tháng
tù treovề tộimuabán trái phéphóa
đơn, chứng từ thunộpngânsáchnhà
nước. Tòa còn buộc Tiên phải nộp
hơn 118 triệu đồng, Hòa phải nộp
35 triệu đồng tiền thu lợi bất chính
từhànhvimua bán hóa đơn.
Khôngxử tội trốn thuế,
vẫnphải truy thu
tiền thuế
Bản án sau đó có hiệu lực pháp
luật.Tuynhiên, tháng12-2014,viện
trưởngVKSND tỉnhLâmĐồng đã
khángnghị giámđốc thẩm, đềnghị
ỦybanThẩmphánTAND tỉnhLâm
Đồng xử giám đốc thẩm hủy phần
tráchnhiệmdân sự củabản án trên.
Theo VKS tỉnh, phần dân sự của
bản án không buộc Diễm nộp tiền
thuế GTGT là không đảm bảo lợi
íchNhà nước.
Mớiđây,ỦybanThẩmphánTAND
tỉnhLâmĐồngđãchấpnhậnkháng
nghị, raquyếtđịnhgiám
đốc thẩm,hủyphần trách
nhiệmdânsựcủabảnán
trên, giao hồ sơ về cho
cấp sơ thẩm giải quyết
lại phần này.
Theo Ủy ban Thẩm
phán, tòa sơ thẩm áp
dụng Điều 41 BLHS
(biện pháp tư pháp tịch
thuvật, tiền trực tiếp liên
quan đến tội phạm) để buộc hai bị
cáoTiên,Hòanộp lại tiền thu lợibất
chínhnhưngbảnán lạighi “vềphần
tráchnhiệmdân sự” làkhôngchính
xác.Đồng thời,dùhànhvicủabịcáo
Diễmđượcmiễn tráchnhiệmhìnhsự
về tội trốn thuế nhưng tòa sơ thẩm
khôngxemxétbuộcbị cáophảinộp
lại tiền thuếGTGT là thiếu sót, gây
thiệt hại choNhà nước.
Tòachỉ đượckiếnnghị
cơquan thuế truy thu
Vụán trênđặt ramột vấnđềpháp
lý: Tòa không xử bị cáo về tội trốn
thuế vì trước đó VKS đã đình chỉ
điều tra, chỉ xử tội khác, vậy tòa có
thể buộc bị cáo phải nộp lại số tiền
trốn thuế hay không?
TS PhanAnh Tuấn (Trưởng bộ
mônLuật hình sựTrườngĐHLuật
TP.HCM)nhậnxét:Tiền trốn thuế là
tiền thu lợibấtchínhdophạm tộimà
cónênbuộcphải tịch thu sungcông
theo Điều 41 BLHS.
Tuy nhiên, đây là biện
pháp tư pháp được áp
dụngkèmvớihìnhphạt
chính.Nóinômna là tòa
có đưa bị cáo ra xử về
tội trốn thuế, có tuyên
hìnhphạt chínhđốivới
bịcáovềtộitrốnthuếthì
mới có quyền áp dụng
hình phạt phụ bổ sung
hoặc biệnpháp tưphápvới hànhvi
trốn thuế.Ởđây,VKSchỉ truy tốbị
cáovềmột tội làmua bán trái phép
hóađơn, chứng từ thunộpngânsách
nhànước.Tòacũngchỉxétxửbịcáo
về tội này. Do vậy, việc tòa không
xét xử bị cáo về hành vi trốn thuế
và tội danh trốn thuếmà lại đi buộc
bị cáo phải nộp lại tiền trốn thuế là
không có căn cứpháp luật.
TheoTSTuấn, trong trường hợp
này, tòachỉcó thểkiếnnghị trongbản
ánvềviệccơquan thuếxemxétviệc
truy thu thuế đối với bị cáo. “Pháp
luật hình sựkhông cóquyđịnhnào
cho phép tòa không xét xử hình sự
một hànhvimà lại đượcquyết định
HỒNGTÚ
M
ớiđây,ỦybanThẩmphán
TAND tỉnhLâmĐồngđã
ra quyết định giám đốc
thẩm, hủy phần trách nhiệm dân
sự của bản án hình sự sơ thẩm số
60 ngày 30-6-2014 của TANDTP
Bảo Lộc, giao hồ sơ cho tòa này
giải quyết lại phầnxử lývật chứng.
Đình chỉmột tội,
xửmột tội
Theo hồ sơ, tháng 8-2012, Trần
Văn Tiên, Hồ Xuân Hòa đã thành
lập hai công ty nhằmmục đích in,
muabán tráiphéphóađơngiá trịgia
tăng (GTGT).Ba thángsau,Tiênvà
Hòađãbán500hóađơnGTGTcho
Lê Thùy Diễm (giám đốc Công ty
TNHH TMDVDiễmNhư) nhằm
thu lợibất chính368 triệuđồng.Sau
đóDiễm sử dụng 228 hóa đơn (nội
dungghi hai công ty củaTiên, Hòa
xuấtbán tổngcộnghơn7.800 tấncà
phê choCông tyDiễmNhư) để kê
khaikhấu trừ thuếGTGT, trốn tránh
nghĩa vụnộp thuế hơn 15 tỉ đồng.
CơquanCSĐTCôngan tỉnhLâm
Đồng đã khởi tố Tiên, Hòa về tội
muabán tráiphéphóađơn, chứng từ
thunộpngânsáchnhànước, khởi tố
Diễmvề tội trốn thuế.Tháng1-2014,
CQĐT khởi tốDiễm thêm tội mua
bán trái phéphóađơn, chứng từ thu
Tòacó
quyềntruy
thutiền
trốnthuế?
Bịcáobịkhởitốhaitội,sauđóđượcVKSmiễntráchnhiệm
hìnhsựvềtộitrốnthuế,tòachỉxửbịcáovềtộicònlạithì
cóquyềnbuộcbịcáophảinộptiềntrốnthuếhaykhông?
Tiêuđiểm
Việctòakhôngxửbị
cáovềhànhvitrốn
thuếvàtộidanhtrốn
thuếmà lạibuộcbị
cáophảinộp lạitiền
trốnthuế làkhôngcó
căncứpháp luật.
Bị cáoLêThùyDiễmcho rằngquyếtđịnhgiámđốc thẩmyêucầu tòasơ thẩm
truy thu thuế là tráipháp luật.Ảnh:H.TÚ
biện pháp tư pháp hay phần trách
nhiệmdân sự liênquanđếnhànhvi
đó cả” -TSTiếnnhấnmạnh.
Đồng tình, luật sưNguyễn Toàn
Thiện (ChủnhiệmĐoànLuật sư tỉnh
BìnhThuận)nói: “Trongánhìnhsự,
hình phạt bổ sung hoặc biện pháp
tưpháp chỉ được ápdụngkèm theo
hìnhphạt chính.Không thểápdụng
biệnpháp tưphápmàkhôngđi liền
với hành vi phạm tội và hình phạt
chính được”.
▲
Ngày24-6, lầnđầu tiênQuốchội (QH)đã thựchiệnquyềnphê
chuẩn thẩm phánTANDTối cao, đồng thời là thành viênHội
đồngThẩmphán (HĐTP)TANDTối cao.Trướcđây, thànhviên
HĐTPTANDTốicaodoỦybanThườngvụQHphêchuẩn theo
đềnghịcủachánhánTANDTốicaonhưngnayquyềnnàyđãđược
chuyển lênQH.Theoquy trình, saukhiQHbỏphiếuphêchuẩn
thẩm phánTANDTối cao, Chủ tịch nước sẽ ký lệnh bổ nhiệm
thẩmphánTANDTốicaotrêncơsởdanhsáchphêchuẩncủaQH.
Danh sách ứng viênHĐTPTANDTối cao nhiệm kỳ này
gồm15người, trongđó cónămphó chánh ánTANDTối cao
gồm các ông Bùi Ngọc Hòa, Nguyễn Sơn, TốngAnh Hào,
NguyễnVănThuân,NguyễnVănHạnh.Bốnvị khác là thành
viênHĐTPTANDTối caođươngnhiệmgồmcácôngNguyễn
VănDu,ĐặngXuânĐào,ChuXuânMinh,TrầnVănCò.Ba
vị chưa từng tham giaHĐTPTANDTối cao nhưng là thẩm
phán lâunăm, đangcông tác tạiTANDTối caogồmbàLương
NgọcTrâm, haiôngNguyễnTríTuệ,LêVănMinh.Đángchú
ý, có ba ứng viên hiện công tác ngoài ngành tòa án gồm bà
ĐàoThị XuânLan (Ủy viên chuyên tráchỦy banTư pháp),
bàNguyễnThúyHiền (Thứ trưởngBộTưpháp), bàNguyễn
Thị HoàngAnh (Đại sứ tại CHLBĐức). Theo báo cáo thẩm
tracủaỦybanTưpháp, bàLan từngnhiềunăm là thẩmphán
với cươngvị caonhất trướckhi chuyểnsangQH làchánhTòa
Hành chínhTANDTối cao. BàHiền công tác lâu năm trong
các lĩnhvực liênquan tới thi hành án, bổ trợ tưpháp. Cònbà
HoàngAnh là chuyên gia đầungành về công phápquốc tế.
TheoLuậtTổchứcTAND2014,ngoàicác thẩmquyền truyền
thống như giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định đã có
hiệu lực pháp luật bị kháng nghị; ban hành các nghị quyết
hướng dẫn ngành tòa án áp dụng pháp luật thống nhất... thì
theo luật mới, HĐTPTANDTối cao còn có chức năng phát
triển án lệ. Theo đó, HĐTP lựa chọn quyết định giám đốc
thẩmcủachínhmìnhcũngnhưcácbảnán, quyết địnhcó tính
chuẩnmực trong ngành để tổng kết, phát triển thành án lệ,
côngbốđể tòa án các cấpnghiên cứuvậndụng trongxét xử.
Ngoài ra, Luật Tố tụng hành chính 2010 và Luật Tố tụng
dân sự sửa đổi năm 2011 còn trao cho HĐTP thẩm quyền
xem xét lại quyết định giám đốc của chínhmình khi bị phát
hiện cóvi phạmhayxuất hiện tình tiếtmới. Thủ tục đặc biệt
với “ánđụng trần”nàycũngđãđượcđưavàodự thảoBộ luật
Tố tụng hình sự sửa đổi, đang được trìnhQH cho ý kiến tại
kỳhọpnày. Traođổi với
PhápLuật TP.HCM
, PhóChánh án
TANDTối caoNguyễn Sơn cho biết từ khi thủ tục này xuất
hiệnđếnnay, trong tố tụngdân sựvà tố tụnghànhchínhchưa
cóvụviệc nào phải xét lại theo quy trình này.
Còn trong tố tụnghình sự, theoPhóChủnhiệmỦybanTư
phápNguyễnVănLuật, trongđợt giám sát vềoan sai vừaqua
đã phát hiện vụ án liên quan đến tử tùNguyễnVănChưởng
dùđãquaphiêngiámđốc thẩmcủaHĐTPnhưngcódấuhiệu
xử sai nghiêm trọng. “Thủ tục đặc biệt trong tố tụng hình sự
vẫn còn đang dự thảo nên chưa thể đưa raHĐTPTANDTối
cao xem xét lại theo cách tố tụng dân sự, tố tụng hành chính
được.Chúng tôivẫnsẽkiếnnghịđểTANDTối cao tìmhướng
tháogỡ” - ôngLuật chobiết.
NGHĨANHÂN
TrìnhQuốchộiphêchuẩn15thẩmphánTANDTốicao
