CHỦNHẬT 9-8-2015
4
QUỐC TẾ
Chínhsách
táicânbằngcủa
TrungQuốc
Từ năm2013, chiến lược quốc phòng của TrungQuốc đã
chuyển từ biểnHoaĐông sang biểnĐông để phục vụ cho
“con đường tơ lụa trên biển”.
DẠTHẢO
T
rang web của Trung
tâmVì an ninh hàng
hải quốc tế (Mỹ) ngày
7-8đãđăngbàiviếtvới
đầu đề
“Tái cân bằng
ở Thái Bình Dương với các đặc
điểmTrungQuốc”
.
TácgiảbàiviếtJustinChockhiện
là thực tậpsinh tạiTrung tâmĐông
TâyởWashington, D.C.
BiểnĐông trở thành
mục tiêumới
Bài viết ghi nhậnmuốnbiết các
nhà lãnh đạo Trung Quốc đưa ra
quyết định thế nào thì cần phải
xem xét Sách trắng Quốc phòng
năm2015 củaTrungQuốc.
Sách trắng Quốc phòng năm
2015 công bố hôm 26-5 dựa trên
nền tảngcácsách trắngquốcphòng
trước đây, dù vậy có nhiều điểm
khác biệt.
Sách trắngQuốcphòngnăm2015
cónhiềuđịnhhướng chỉ đạokhác
Sách trắngQuốcphòngnăm2013.
Nếu tham khảo các sách trắng
quốc phòng và so sánh với các sự
kiệngầnđây trongquanhệTrung-
Nhật, chúng tacó thểnhận thấy từ
năm2013, chiến lượcquốcphòng
củaTrungQuốc có thay đổi.
Sách trắng Quốc phòng năm
2015 đã xác định biển Đông là
vấnđề quan trọng trongkhi Sách
trắngQuốcphòngnăm2013không
nêu rõ. Trong mục “Các vấn đề
NamHải” (biểnĐông),Sách trắng
Quốc phòng năm 2015 xác định
đã có nhiều thế lực can thiệp vào
biểnĐông.
Nhưvậy rõ ràngchiến lượcquốc
phòng mới của Trung Quốc đã
chuyển hướng từ biểnHoa Đông
sangbiểnĐông trongchínhsách tái
cânbằngĐôngNamÁ-TháiBình
Hãng tinKyodo (Nhật) ngày8-8đãđăngbài viết với tựa
đề
“Biểu dương sứcmạnh củaTrungQuốc ảnh hưởng thế
nàođếnASEANvàNhật”
.Bài viết ghi nhận tại cáchội nghị
bộ trưởng Ngoại giaoASEAN vừa qua ở Kuala Lumpur
(Malaysia), Bộ trưởngNgoại giaoNhật FumioKishida đã
giải thíchđầyđủchínhsáchanninhcủaNhật cũngnhưquan
điểm về tình hình biểnĐông và đã được nhiều nước tham
dựhội nghị ủnghộ và thông hiểu.
ÔngFumioKishida đã kêugọi không tiếnhành các biện
pháp đơn phương làm gia tăng căng thẳng và phải hành
động phù hợp với luật pháp quốc tế (ám chỉ âmmưu thay
đổi nguyên trạng củaTrungQuốc trên biểnĐông). Bên lề
hộinghịngày6-8, ôngFumioKishidađãhộiđàmvớingười
đồng cấpMỹ JohnKerry
(ảnh)
.Hai bênđãnhất trí tiếp tục
tăng cường hợp tác về các vấnđề hànghải.
PhóChủ tịchTomohitoShinodaởĐHQuốc tếTokyonhận
địnhNhật xembiểnĐôngnhư“gót chânAchille”vềkinh tế,
vậynênThủ tướngNhật ShinzoAbe đã nhắmđếnmục tiêu
xâydựng liênminhhànghảivớiMỹ,Úc,ẤnĐộvàASEAN.
Trong khi đó, báo
The Times of India
(ẤnĐộ) cho biết
phát biểu tại hội nghị bộ trưởngNgoại giao cấp caoĐông
Á hôm 6-8 ởMalaysia, Bộ trưởngNgoại giaoẤnĐộVK
Singhđã đề nghị vấnđề tranh chấpởbiểnĐôngphải được
giảiquyết theocách thứchòabìnhnhưẤnĐộvàBangladesh
đã từng áp dụng cơ chế trọng tài quốc tế.
ÔngVKSinghnhấnmạnhđếnquyền tựdohànghải trong
vùngbiểnquốc tế (baogồmbiểnĐông), quyềnbayqua và
thươngmại khôngbị cản trởphùhợpvới luật phápquốc tế,
trongđócóCôngướcLHQvềLuậtBiển.Ôngkêugọi thúc
đẩynhanh thiết lậpmột bộquy tắcứngxử trênbiểnĐông.
Tại Philippines, báo
The Standard
(Philippines) đưa
tin ngày 7-8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao khẳng định
Philippines vàNhật có chung quan điểm về biểnĐông và
không có phối hợp nào chống Trung Quốc giữa hai nước
nhưBộ trưởngNgoại giaoTrungQuốcVươngNghị đãnói.
Người phát ngôn của Tổng thống Herminio Coloma Jr.
tuyên bố: “Là đối tác chiến
lược, do đó các quan điểm
Philippines vàNhật trình bày
tại hội nghịDiễnđànkhuvực
ASEANphảnánhniềm tinchia
sẻ giữa hai nước về tầm quan
trọng phải duy trì các tuyếnhànghải ổnđịnh”.
Trước đó, ôngHerminio Coloma Jr. nhận định cần tiếp
tục xácminh tuyênbốdừng cải tạođất trênbiểnĐông của
TrungQuốc.Ông lưuýTrungQuốckhôngnói gì đếndừng
xâydựngđảo.Ôngchobiết Philippines sẽ tiếp tục làmviệc
vớiTrungQuốcvàASEANvề thiết lậpmột bộquy tắcứng
xửmang tính chất ràng buộc về pháp lý.
Ông nhận định về vấn đề tranh chấp trên biển, hội nghị
bộ trưởngNgoại giaoASEAN lầnnàyđã thànhcông sovới
năm 2012 vì trong tuyên bố chung công bố ngày 6-8, hội
nghị đã khẳng định hoạt động cải tạo đất đã làm gia tăng
căng thẳng trongkhuvực.
H.DUY
ẤnĐộvàNhậtđềumuốnTrungQuốcdừngxâyđảo
Dương tập trung vào “con đường
tơ lụa trên biển”.
Vì saoTrungQuốccấp
tậpxâyđảo?
Cácnhàquansát tựhỏivìsaocác
nhà hoạch định chính sáchTrung
Quốc lại quyết định tiến hành các
dự án cải tạo đất và xây đảo đầy
khiêu khích. Từ tháng 10-2013,
chínhquyềnTrungQuốcdưới trào
Chủ tịch Tập Cận Bình đã quyết
định chạy đua hết tốc lực để cải
tạođất vàxâyđảo trênbiểnĐông.
Thời điểm bắt đầu cải tạo đất
hàng loạt trùnghợpvới thôngbáo
của Trung Quốc về dự án “Một
vành đai, một con đường” (tháng
9-2013) và thông báo về thiết lập
“conđường tơ lụa trênbiển” (tháng
10-2013).
Theo dự án đầy tham vọng của
Trung Quốc, “con đường tơ lụa
trênbiển”xuấtphát từTuyềnChâu
(tỉnhPhúcKiến) raHảiNam tới eo
biểnMalacca(Malaysia)rồiquaẤn
ĐộđếnKenya, chạy tiếpquavùng
SừngchâuPhiđếnbiểnĐỏvàoĐịa
TrungHải vàcuối cùngdừng lại ở
Ý.Nhưvậy“conđường tơ lụa trên
biển”sẽchạy thẳngquabiểnĐông.
Sách trắngQuốcphòngnăm2013
đượccôngbốngày16-4-2013.Đến
tháng 10-2013 Trung Quốc mới
công bố dự án “con đường tơ lụa
trênbiển”.Điềunàycho thấy“con
đường tơ lụa trên biển” là chiến
lượcmới xác lập.
TrungQuốc xác định kế hoạch
xây đảo nhân tạo trên biển Đông
quan trọng ở chỗ sẽ bảo đảm an
toànchocác tuyếnđườngbiểnsau
khi “con đường tơ lụa trên biển”
hình thành.
Nếu so sánh các yếu tố thương
mạivàkinh tế, luồnghànghóaqua
biểnĐông là yếu tố sống còn đối
vớikinh tếTrungQuốc.Nếukhông
kiểm soát được luồngnày, kinh tế
TrungQuốc có thể bị tê liệt, tình
hình chính trị TrungQuốc có thể
bị đảo lộn. Vì lẽ đó, các đảo trên
biển Đông sẽ trở thành tiền đồn
giám sát hànghải.
Chuyểnhướngchiến
lượcsangbiểnĐông
Điềuquan trọngkhôngkém trong
Sách trắngQuốcphòngnăm2015
là phầnmới thêm vào.
Sách trắngQuốcphòngnăm2013
đãmô tảNhật gây rối trongvấnđề
quầnđảoSenkaku/ĐiếuNgư.Thế
nhưngkhôngcóchỗnào trongSách
trắngQuốcphòngnăm2015nêucụ
thểvấnđề tranhchấpSenkaku/Điếu
NgưgiữaTrungQuốcvàNhật.Chỉ
cómộtchỗ lưuýđếnchínhsáchxét
lại củaNhật về quốc phòng và an
ninh (ám chỉ các dự luật củaNhật
chophép lực lượngphòngvệNhật
tham chiếnở nước ngoài).
Quyếtđịnhkhôngnêuvấnđềtranh
chấpquầnđảoSenkaku/ĐiếuNgư
trongSách trắngQuốcphòngnăm
2015mangýnghĩaquan trọng.Sự
thayđổinàyphảnánhđường lốicủa
TrungQuốc làkhôngvượtquágiới
hạnvớiNhật trênbiểnHoaĐông.
TrungQuốcđánhgiávấnđề tranh
chấp trên biểnHoaĐông đang bế
tắc trongkhi biểnĐôngcòn tương
đối tựdođể thayđổinguyên trạng.
Bởi thếTrungQuốc bắt đầu giảm
tuần tra trên biển Hoa Đông từ
tháng 10-2013 và song song theo
đóbắt đầugia tăngcải tạođất trên
biểnĐông. TrungQuốc tỏ rõ thái
độ không muốn đối phó với hai
mặt trận cùng lúc.
◄
Cónhiều lýdođểTrungQuốcgiảmcăng thẳngvớiNhật trên
biểnHoaĐôngvàchuyển lực lượng sangbiểnĐôngđểbảovệ
“conđường tơ lụa trênbiển”trongchính sách tái cânbằngĐông
NamÁ-Thái BìnhDương.HoặcTrungQuốccảm thấyđãđủan
ninh saukhi thiết lậpvùngnhậndạngphòngkhông trênbiển
HoaĐôngvào tháng11-2013.HoặcTrungQuốcdự tínhquan
hệkinh tếTrung-Nhậtngàycàngphụ thuộcnhau. Cũngcó thể
TrungQuốcnhận thấynếucứphátngônvàhànhđộngmạnh,
Nhật sẽ trở thànhmục tiêuanninhchủyếucủaTrungQuốc.Tác
giảbài viết JustinChockđãđưa ragiải pháp:NếuMỹmuốnđối
phóvớiTrungQuốc,Mỹcầnbố trí lại quân lực trongkhuvực,
đồng thời bắt tayvới cácđồngminhởĐôngNamÁvàdọc“con
đường tơ lụa trênbiển”.
MộngbáquyềncủaTrungQuốc(Biếmhọađăngtrênbáo
TheWashingtonTimes
)
