CHỦNHẬT 9-8-2015
5
HỒSƠ TƯ LIỆU
ÔngHiromiHasaivàtìnhnguyệnviênKinoshita
vẫnđangbảo tồnnhữngkýứcvềchiến tranhvà
khátvọnghòabình.Ảnh:THENEWYORKTIMES
THIÊNANH
N
gày 6-8 vừa qua,
NhậtBảnđã tổchức
lễ kỷ niệm 70 năm
sự kiện Mỹ ném
bom hạt nhân vào
TPHiroshima.Thị trưởngTP, ông
Kazumi Matsui, lại một lần nữa
kêu gọi Tổng thốngMỹ Obama
và các nhà lãnh đạo thế giới tăng
cường nỗ lực xây dựng một thế
giới không có vũ khí hạt nhân.
Hai quảbom lịchsử
nhân loại
Sau cuộc chiến đẫmmáu nhằm
chiếm lấy quần đảoOkinawa làm
hơn 12.000 quân nhânMỹ và gần
200.000 người Nhật thiệt mạng,
Tổng thống Truman đã lựa chọn
phươngánnémbomhạtnhân thay
vì tiến hành các cuộc tấn công đổ
bộvào lãnh thổNhật Bản.
Nhữngconsốthốngkêvềsốngười
chết do hai quả bom hạt nhân đến
ngày nay vẫn không thống nhất và
cònmangtínhướcđoán.Quảbomhạt
nhânđầu tiên, LittleBoy, thả tạiTP
Hiroshimađãgiết chết gần140.000
người, trongđócónhữngngườichết
vìchấn thươngvàbệnh tật liênquan
đến bức xạ. Gần 90.000 người tại
Hiroshima thiệtmạngngay lập tức.
Trongsốnày,cókhoảng2.000người
Mỹ gốcNhật và từ 800 đến 1.000
ngườiMỹkhácmanghậuquảcủavụ
nổ.Họ lànhữngcôngdânMỹđang
theohọcởNhậtvàkhôngthểrờikhỏi
Nhậtkhichiến tranhnổra.Có thểcó
cảhàng trăm tùbinhpheĐồngMinh
chết trong lầnnémbomnày.
QuảbomLittleBoyđược thảbởi
máy bay ném bomB-29mang tên
Enola Gay, của phi đoàn 509, cơ
trưởng-Đại tá Paul Tibbets, xuất
phát từNorthField - căncứkhông
quân trên đảo Tinian ở tây Thái
BìnhDương,cáchNhậtkhoảngsáu
giờbay.Quả bomnổ cáchmặt đất
khoảng600mvới đương lượngnổ
13kiloton.Bánkínhbị tànphá là1,6
kmvà cháy trêndiện tích4,4km
2
.
Theo tạpchí
Time
, quảbomnàyđã
pháhủygần90%TPHiroshima.
Quảbomhạtnhân thứhaimàMỹ
thả tạiTPNagasaki,FatMan, cũng
giết chết từ 50.000 đến 100.000
người. Trước con số thương vong
khủngkhiếpnày, chínhquyềncủa
Nhật HoàngHirohito đã tuyên bố
đầu hàng vô điều kiện, chấm dứt
Thếchiến thứhai trênmặt trậnchâu
Á-Thái Bình Dương. Sau vụ nổ,
hiện tượng “mưa đen”mang theo
các thành tốphóngxạđãkhiếnmột
bộ phận rất lớn những ngườimay
mắn sống sót sauvụnổnhiễmcác
bệnh liênquanđếnphóngxạvàung
thư, gâynênnhữngcái chết vàđột
biến sinhhọcđauđớnmãi về sau.
Theotạpchí
Time
,trongnăm2014
vừaqua,đãcó thêm5.359nạnnhân
sốngsót sauvụnổ (ngườiNhậtgọi
là các
Hibakusha
) tại Hiroshima
qua đời, nâng tổng số người chết
có liênquanđếnsựkiệnHiroshima
lên gần 297.684người.
Nơi quảbom tànphá
TPchính là “tâmđiểm
củahòabình thếgiới”
Lễkỷniệmhai năm sau sựkiện
Hiroshima bị ném bom hạt nhân,
người tacứngỡnhữngđau thương
vàmấtmát kinh hoàng sẽ còn ám
ảnh con người hai TPHiroshima
vàNagasaki trongmột thờigian rất
dài, rằng người Nhật sẽ vẫn than
khóc trướcnhững tang thươngvẫn
cònquámới.Nhưng trái lạivớimọi
cái nhìn bi quan, ngày 6-8-1947,
chính những con người của TP
Hiroshima đã cùng nhau công bố
thôngđiệpvề hyvọngvà sựđoàn
kết chonhân loại, khẳngđịnh tâm
điểm nơi quả bom phát nổ và tàn
phá TP cũng chính là “tâm điểm
của hòa bình thế giới”.
Trong lễkỷniệmđó,Hiroshima
đãkhẳngđịnhmình làmột “thánh
địaMecca” của hòa bình thế giới.
Người thamdựbuổi lễkỷniệm lịch
sửđó,phóngviênảnhCaryMydans
của tạpchí
Life
nổi tiếng,đãghi lại:
“Họ trồngmột cây long não, biểu
trưng cho sự trường thọvàhọ cầu
nguyện.Nhưnghọcũngtổchứcdiễu
hànhquanhữngcungđường, lắng
nghe các bài diễn thuyết và họ có
được những niềm vui. Hiroshima
dườngnhưđãđứng lên từcõi chết.
ConngườinơiđâyđangđưaTPtrở
lại với bản đồ thế giới. Họ đưa ra
khẩu hiệu: Hãy nhìn chúng tôi và
vượt qua chiến tranh”.
ChỉhainămsaukhiMỹném trái
bom,dânsốcủaTPđãhồiphụcvới
tốc độ đáng khâm phục. Trong số
60.000 căn nhà bị hủy diệt trong
thảmkịchbomhạtnhân, có23.000
cănnhàđãđượcxây lạivớiđasốcó
phong cách kiến trúc củaMỹ, đại
diệncho làn sóngvănhóaphương
Tây đangdần phổ biến tạiNhật.
70 năm sau, với sức sốngmãnh
liệt củangười dânHiroshima, nền
kinh tếHiroshimaphát triểnmạnh
với nhiều loại hìnhdoanhnghiệp,
cácngànhcôngnghiệphiệnđại đã
giúp tạo nhiều công ăn việc làm
chongười dân, đặcbiệt là tầng lớp
thanhniên.Hiroshimacòn trở thành
một điểmdu lịch lịch sửnổi tiếng
thế giới. Rất nhiều khách du lịch
chọnHiroshimađể tìmhiểu,chiasẻ
nhữngmất mát mà người dân nơi
đây đã phải hứng chịu, cũng như
tậnmắt chứngkiến tinh thầnvươn
lên khôngngừng của ngườiNhật.
“Bảo tồn”kýức vì
hòabình
Vàocái ngàykinhhoàngkhi quả
bomLittleBoy thắpsángrựccảbầu
trờiTPHiroshima, lấyđi sinhmạng
hàng trămngànngười, ôngHiromi
Hasaivẫnchỉmới14 tuổi.Ôngmay
mắn thoát chết nhờbị chínhquyền
độngviênrời trườngvà thamgia lao
độngtạimộtxưởngchếđạncáchnơi
đánhbomhơn16câysố.Hàng trăm
người bạn cùng trường của ông đã
khôngcócùngmaymắnđó.
Nay đã 84 tuổi, ông Hasai vẫn
thường xuyên tham gia các buổi
nói chuyệnđại chúng, chia sẻ cho
mọingườinhữngkýứccủaôngvề
ngày kinh hoàng đó, cũng như về
TPHiroshima những tháng ngày
sau vụ việc. Theo tạp chí
Time
,
những nạn nhân sống sót sau vụ
nổhạt nhân tạiHiroshimađangcố
gắng truyền lại những câu chuyện
củahọ cho con cháuvà các thếhệ
sau, với một tâm thế người thực
hiện một sứ mệnh vô cùng cấp
bách và quan trọng.
GiáosưsửhọcHidemichiKawanishi,
ĐHHiroshima, nhận định: “Ngay
cả tạiTPnày, kýứccũngđangdần
phai nhạt”.Theomột khảo sátmới
đây của kênh truyền hình NHK
(NhậtBản), cógần30%ngườidân
TPHiroshima giờ đây không thể
nói chính xác ngày mà quả bom
LittleBoyphát nổ.Con sốnàyđối
vớikhảosátquymô toànNhậtBản
lênđến70%.
NhưngôngHasai khônghềđơn
độc. Bên cạnh các thước phim tư
liệuvà tài liệusáchbáovềkýứcvụ
némbom,chínhquyềnTPHiroshima
hiệnnayđã tiếnhànhxâydựngmô
hình những “
Denshosha
”. Họ là
nhữngngười tìnhnguyệnviêngắn
bó, lắngnghe, “lưugiữ”và truyền
tảikýứccủanhữngngười sốngsót
trongvụném bom năm1945.
CôKinoshita, tình nguyện viên
gắnbócùngôngHasaihơn20năm
qua, giờ đây có thể kể chính xác
cáchmàôngHasai vàcáccộng sự
nhàmáyđãgiúpđỡnhững“người
ma” từ trong trung tâm TP đổ
ra ngoại ô - những nạn nhân với
những vết bỏng kinh hoàng đến
mức da thịt dễ dàng rã ra chỉ với
một cái chạm nhẹ. Cô còn có thể
kể lạichặngđườngôngHasaiquay
về thị trấnđổnát củamình, đi qua
nhữngconđườngngổnngangxác
chết để tìm lại mẹ và em gái của
ông. “Tôi không những cố ghi lại
cuộc sốngcủaôngmàcảcáchông
suynghĩ, rõ rànghếtmức có thể”.
TheoGSKawanishi,đâychỉmới
là mô hình thử nghiệm chờ tiếp
tục được nhân rộng. Tờ
The New
YorkTimes
chobiếthiệnnhómcác
Denshosha
tạiTPđangcókhoảng
50 thànhviên, được tài trợbởi bảo
tàng TP. Họ mang theo sứmệnh
tiếp tục truyền tải nhữngkýức về
sự kinh hoàng của chiến tranh và
khát vọngvềhòabình cho các thế
hệmaisau,mộtkhinhững tiềnnhân
của họđã quá già yếu.
◄
70năm
sựkiện
Hiroshima:
“Đứng lên
từcáichết”
Hiroshima dường như đã đứng lên từ cõi
chết. Con người nơi đây đang đưa thành
phố trở lại với bản đồ thế giới”.
Hiệnnaychỉcòn
khoảng200.000người
sốngsótsauvụném
bomvàtấtcảđềuđã
ngoài80tuổi.
QuyếtđịnhcủaTTTruman làchínhđáng?
Trongmộtkhảosátmớiđâyđượcdẫn lại trên tạpchí
Time
về tính
“chínhđáng”củaquyếtđịnhnémbomhạtnhân tạiHiroshimavà
Nagasaki, có56%ngườiđượchỏiđồngý rằngviệcnémbom là
chínhđáng.Tuynhiên, hết70%sốđó lại lànhữngngườiđãngoài
65 tuổi với tưduy“truyền thống”.Có34%ngườiđượckhảosátcho
rằngviệcnémbomhạtnhân làkhôngchínhđáng.
Tưduy“truyền thống”tạiMỹcho rằngviệccựuTổng thốngMỹ
HarryTrumansửdụngbomhạtnhân làcần thiếtđểchấmdứt
chiến tranhsớmnhấtcó thểvà tránhphải tiếnhànhxâm lược lên
lãnh thổNhậtBản.Giới cốvấnquânsựMỹ longạimộtcuộcchiến
trênđất liềncó thể làm thiệtmạng từ500.000đếnmột triệu lính
Mỹ.Tuynhiên, trangmạngcủa tạpchí
Time
đưa ramộtgócnhìn
khác, cho rằng thật raviệc“tránhđổbộvàoNhậtBản”làmộtcách
việncớkhông thuyếtphục.
Theođó, chiến tranhvẫnhoàn toàncó thểchấmdứt trướckhiMỹ
buộcphải tiếnhànhxâm lượcNhậtBản. Lực lượngHồngquân
LiênXôsớmmuộncũngsẽ tấncôngvàovùngMãnChâuLýmà
Nhậtđangchiếmđóng.Hoạtđộngnémbomvàbaovâycấmvận
Nhật sẽ làmsuyyếuđấtnướcnày.Cácđiềukiệnsống trongxã
hộiNhật sẽngàycàngxuốngcấp.Chưakểđến làcảsự lung lay
tronghàngngũcốvấncủaNhậtHoàngHirohito. Sớmmuộnchính
quyềnnướcNhậtcũngbuộcphải chấpnhậnđầuhàng.
QuangcảnhhoangtàncủaHiroshimamộtthángsauvụnémbom.Ảnh:AP
