CHỦNHẬT 30-8-2015
10
SỨCKHỎE
Nấmđượcdùng làmthuốc
đểphòngngừabệnhcao
huyếtáp.
BSLƯƠNGLỄHOÀNG
K
hỏi nói dông dài
ai cũng rõ hậu quả
nghiêm trọng của
cao huyết áp nếu
khôngđượcđiều trị
kịp thời. Éo le ở điểm, ngay cả ở
quốc gia có nền y tế tiên tiến thì
số người không được chẩn đoán
và điều trị cao huyết áp đúng lúc
vẫn tiếp tục chiếm đa số!
Vẫnchủquandùngười
bệnhngàycàngđông
Kếtquảcủacông trìnhnghiêncứu
nhiềunămqua,môhình“Me-Can”
với tổng cộng gần 600.000 bệnh
nhânởThụyĐiểnvàAnhcho thấy
mối liênhệmật thiếtgiữabệnhcao
huyếtápvàung thư.Tình trạngnày
càngnghiêm trọngnếubệnhnhân,
bên cạnh huyết áp cao, đồng thời
lànạnnhâncủa tình trạng tăngmỡ
máu, béophì và bệnh tiểuđường!
Còn theoHọcviệnRobertKoch
ởCHLBĐức,bệnhcaohuyếtápsở
dĩ nghiêm trọng không chỉ vì hậu
quả như bại liệt bởi tai biếnmạch
máunãomàvìbệnhđangphát tán,
dùkhông lây lanvớikhuynhhướng
gõcửangười hãycònquá trẻ, thay
vì là bệnh ở người cao tuổi như
vào vài thập niên trước đây! Nếu
ở Đức, nơi cuộc sống chắc chắn
khó căng thẳng như ở xứ mình,
gần phân nửa số người trong độ
tuổi 35-55 đang là nạn nhân của
caohuyết áp thì con sốbệnhnhân
ở bên ta khó lòng thấp hơn. Khó
khôngchỉởđiểm2/3sốbệnhnhân
khôngcó triệuchứngđiểnhìnhnhư
nhứcđầu, chóngmặt… trongmấy
nămđầu.Chínhvì thếmàgầnphân
nửa trườnghợp tai biếnmạchmáu
nãohaynhồimáucơ timxảy raquá
đột ngột khiến thầy thuốc trở tay
không kịp. Nhiêu khê là vì nếu ở
Đứcvẫn còn60%người đãbị cao
huyết ápkhôngchủđộng thamgia
chương trình tầm soát bệnh tim
mạchđịnhkỳ thìkhỏicầnđoánmò
cũng thừa biết bao nhiêu người ở
xứmình chưa chịuđohuyết ápđể
phát hiện bệnh!
Chữakhibệnhchưaphát
Đáng tiếc, thậm chí đáng buồn
là bệnh tuy phải điều trị lâu dài,
thậm chí suốt đờimột khi đã xuất
hiện nhưng phương án cầm chân
huyết áp lại không quá phức tạp.
Theo chuyêngiaởĐHMaryland,
nguyên tắc dự phòng biến chứng
nghiêm trọngcủacănbệnhnày lại
trùnghợpvớimột tiêu chí “vàng”
của thầy thuốc Đông y. Đó là
“chữa bệnh khi bệnh chưa phát”
(Nội Kinh)! Muốn vậy, theo các
nhànghiêncứuởMaryland, đừng
quênhai chuyện:
l
Nhớ cười cho thường vì nội
tiết tố endorphine được tuyếnyên
phóng thíchkhi hảhê làkhắc tinh
của tình trạng xơ vữamạchmáu.
Mạchmáukhôngco thắt thái quá,
thànhmạchkhôngchaicứng,dòng
máu không đậm đặc thì huyết áp
chắc chắn phải trong định mức
bình thường.
l
Có các món ăn giữ chomáu
loãngnhưnấm,bưởi, raudiếpcá…
cho thường trênbànăn.Khéohơn
nữa là ápdụng các loại dược thảo
có công năng bảo vệ thànhmạch,
đồng thời thư giãn thần kinh, nếu
không thường xuyên thì định kỳ
để ổn định huyết áp. Điều chỉnh
baogiờcũngkhéohơnhưngphấn
hayức chế.
Thuốcphòngngừa
từnấm và rauquả
Chuyên gia ởViệnMykotroph,
một trongcác trung tâmnghiêncứu
vềnấmnổi tiếngởchâuÂu, ắthẳn
có lý do chính đáng khi khuyên
dùng nấm làm thuốc phòng ngừa
bệnh cao huyết áp. Không sai vì
nhờ cơ chế tác dụng đa dạng của
nấm bao gồm:
l
Hạ loạimỡđộchại triglyceride
vàLDL trongmáu.
l
Tăng loạimỡhữu íchHDL.
l
Yểm trợ chức năng giải độc
của lá gan, đồng thời ức chế phản
ứng tổng hợp chất béo thái quá.
l
Ngănchặn tiến trình tổnghợp
homocystein,chấtkeodánchặt tiểu
cầu, chấtvôi, cholesterolvào thành
mạch, ở người quá stress.
Đixahơnnữa,cácnhànghiêncứu
ởĐHHeidelbergđã từnhiềunăm
cổđộngchoviệckếthợphoạt chất
“khángôxyhóa”nhưpolyphenol,
anthocyanin, flavoinoides củacây
thuốc, của rau quả trong phác đồ
điều trị để thầy thuốc qua đó giới
hạn phản ứng phụ nghiêm trọng
của thuốc đặc hiệu nhờ:
l
Hạmỡ trongmáumà không
cần dùng thuốc đặc hiệu quá lâu
l
Giảm lượng thuốc hạ áp nhờ
tác dụng hỗ tương của dược thảo
giữmáu loãng
l
Bảovệ thànhmạch trướcđộc
chất ôxy hóa trongmôi trường ô
nhiễm
l
Chốngtìnhtrạngcothắtvimạch
bất ngờ ở đối tượng đã phát hiện
tình trạng thuyên tắcmạch vành.
Thuốcđặchiệu, chodùhiệuquả
cấp kỳ cách mấy vẫn chỉ là giải
pháp, trongkhingườibệnhcầnbiện
pháp dự phòng, thay vì đợi nước
đến chân mới nhảy. Người chưa
bệnh nhưng thuộc nhómmiếng
mồi ngon của bệnh cao huyết áp,
chẳng hạn vì cuộc sống tẩm đầy
stress, cần biện pháp rốt ráo hơn
đểcầmchânhuyết áp trongnhững
khoảnh khắc cam go. Khó chính
ở chỗ dễ gì chậm lại khi dòng đời
khôngngừnghối thúc sau lưng!
Xétnghiệmmáudựbáosớmtái phát
ungthư
Bệnhnhânung thưsauđiều trị
dùđược tuyênbốđãchiến thắng
ung thư thì thường trong cơ thể
vẫn tồn tạimột số tếbàoung thư
sống sót, khảnăng tái phát hoàn
toàn có thể xảy ra.
Một nghiên cứumới củaViện
Nghiên cứu Ung thưMỹ công
bố tuần rồi trên tạpchí khoahọc
Science TranslationalMedicine
cho biết một xét nghiệmmáu sử dụng kỹ thuật theo dõi và xác
định sựbiếnđổiDNA trongmáu có thể dựbáonguy cơ tái phát
bệnh ung thư trước khi bệnh nhân phát triệu chứng và khối u
đượcnhìn thấyqua chụp cắt lớp.Đâyđượcxem làphươngpháp
“sinh thiết lỏng”.
Nghiên cứu được thực hiện với sự tham gia của 55 phụ nữ
bị ung thư vú giai đoạn đầu đã được điều trị bằng hóa trị và
phẫu thuật.Họđược lấymẫukhối u, xét nghiệmmáuđược làm
địnhkỳ sáu tháng/lầnvàđược theodõi suốt quá trình thựchiện
nghiên cứu.
Kết quả, 15/55 phụ nữ được xác định dương tính với nguy cơ
tái phát ung thư và 12 người trong số đó đã thật sự tái phát ung
thư. Tỉ lệ tái phát ung thưởnhữngphụnữđược xác địnhdương
tính với nguy cơ này cao hơn 12 lần so với những phụ nữ được
xácđịnh âm tính.Khoảng thời giandựbáo trướckhi cơ thểhình
thànhkhối umới vàbệnhnhân cảmnhận triệu chứng trungbình
là 7,9 tháng.
Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Ung thư Mỹ Paul
Workman nhận định phát hiện này rất quan trọng trong điều trị
ung thư vì từ đó các bác sĩ sẽ tập trung nghĩ cách can thiệp sớm
để ngăn chặn tái phát. Nghiên cứu chỉ mới thực hiện trên ung
thư vú nhưng các nhà khoa học không loại trừ phát hiện này có
thể áp dụng được cả với các loại ung thư khác, dĩ nhiên phải có
nghiên cứu cụ thể.
THIÊNÂN
ThiếuvitaminDtăngnguycơbị
đaxơcứng
Nhiều nghiên cứu trước đây đã xác định tình trạng thiếu hụt
vitamin D ở các bệnh nhân đa xơ cứng rất thường xảy ra. Tuy
nhiên, nghiêncứucủacácnhàkhoahọc tạiĐHMcGill (Canada)
côngbố tuần rồi trên tạpchí
PLOSMedicine
lầnđầu tiênxácđịnh
thiếuvitaminD làm tăngnguy cơmắc bệnh đa xơ cứng.
Cácnhàkhoahọcđãkhảo sát dữ liệu sứckhỏecủagần14.500
người bị bệnhđaxơcứngvàhơn24.000người khôngmắcbệnh.
Kết quả, so với người đủ lượng vitamin D trong cơ thể, rủi ro
bị đa xơ cứng ở người thiếu vitaminD tăng gấp đôi. Từ đó họ
tính toánnếungười thiếuvitaminD tăng lượngvitaminD trong
cơ thể lênmức 1,5 lần thì nguy cơbị đa xơ cứng sẽ giảm 50%.
TheoGSBrentRichards thuộcnhómnghiêncứu, pháthiệnnày
đưa đến hy vọng tăng lượng vitamin D sẽ giúp cơ thể hạn chế
bị đa xơ cứng. Phát hiệnnàyđặc biệt quan trọngvới các nước ít
được hưởng ánhnắngmặt trời.
THIÊNÂN
Sống lâunhưng ítkhỏemạnhhơn
Một nghiêncứumới củaViện
ThốngkêvàĐánhgiá sứckhỏe
thuộcĐHWashington(Mỹ)công
bố trên tạp chí
The Lancet
cho
thấy so với năm 1990, hiện nay
con người trung bình sống thọ
hơn sáunămnhưng thời gianấy
lạiphải sốngchungvớibệnh tật.
Cácnhànghiêncứuđãkhảosát
Dữ liệuNghiên cứu gánh nặng
bệnh tật toàn cầu năm 2013 thu thập từ 188 nước, với các tiêu
chí: tuổi thọ trungbình, sốnăm sốngbịmất vì chết sớm, sốnăm
sống cùngvới bệnh tật và sốnăm sốngkhỏemạnh.
Theo đó, so với năm 1990, tuổi thọ trung bình năm 2013 đã
tăng thêm6,2năm (từ65,3năm thờiđiểm1990 lên71,5năm thời
điểm2013).Tuynhiên, sốnăm sốngkhỏemạnhchỉ tăng5,4năm
(từ56,9năm thời điểm1990 lên62,3năm thời điểm2013), đồng
nghĩa chínnăm cuối đời phải sống trongbệnh tật.
Nguyên nhân sống thọ hơn là nhờ những phát triển vượt bậc
trongngăn chặn bệnh tật của ngànhy thế giới. Những loại bệnh
tật và rủi ro sức khỏe conngười phải gánh chịuhàngđầukhi về
già là bệnh tim, bệnh về đường hô hấp dưới, đột quỵ, đau lưng
và cổ, TNGT.
ĐĂNGKHOA
Làmsaođểđừng
lênxe… lăn?
Trong khi thầy thuốc không thiếu thuốc đặc hiệu, thuốc thậm chí tốt
hơn xưa rất nhiều nhưng số người suy thận, thoái hóa võngmạc, nhồi
máu cơ tim, tai biếnmạchmáu não… vẫn tiếp tục tăng theo báo cáo
của ngành y trong ngày Bệnh timmạch năm vừa qua!
Cườithườngxuyênsẽ làmnộitiếttốendorphineđượctuyếnyênphóngthích
chữatìnhtrạngxơvữamạchmáu.
Cứxemgươngmặt
củadânTPxứmình
vàogiờkẹtxethìhiểu
ngayvìsaobệnhviện
timcòn lâumớihết
quátải.
