CHỦNHẬT 30-8-2015
2
TUẦN THỜI SỰ
PHẠMHỒNGPHƯỚC
H
ầunhưaixàiFacebook
cũngđềukhông ít lần
nhậnđượcnhững tin
nhắn trênMessenger
mạodanhFacebook
để báo tinmình đã được chọn để
nhận thưởng gì gì đó. Và ai cũng
biết đó là trò lừa, thếnhưng tưởng
nhưbiết rồimàkhông“dínhbẫy”
thì không phải vì đôi lúc vẫn có
người sơ ý và “xuôi tay”.
Chóngmặt với
các trò lừa
Trong thờigầnđây, xảy ranhiều
nhấtlàtìnhtrạngtàikhoảnFacebook
bị kẻ xấu chiếm hữu rồi dùng tài
khoảnMessenger của chính nạn
nhân để nhắn tin lừa gạt bạn bè,
người thâncủanạnnhân.Phổbiến
là kịchbảnnhờmua giùm thẻ cào
điện thoại. Phải công nhận là bọn
Lừađảonởrộ
trênFacebook
Nhiều như quânNguyên là nhữngwebsite chuyên lừa đảo những
người cả tin, chỉ cần sơ sẩy là bất cứ ai cũng trở thành nạn nhân
của các trò lừa.
Chodùbị lừa
tángiabại sảnbởi chơiquá lậm
và tinquámức
mạngxãhộinhưngkhôngaiđổ lỗi chonóvìhiểu rằngnóchodù
siêuchừngnàocũngchỉ làphương tiện.Thếnênchínhngườidùng
cầnphải tựbảovệmình trướccámdỗ, tựbảovệ trênmộtkhông
gianmà“ThạchSanh thì ítmàLýThông thìnhiều”.
Cơhộichobọn lừađảo
Trang Itscheatingđãgiật tít:
“Mạngxãhộimở rộngcáccơhội lừa
đảo”
(SocialNetworkingExtendsCheatingOpportunities).Họ
giải thích:CácmạngxãhộinhưFacebookdễdàngchomọingười
dùng lậpcáckếhoạch, gửi lời chàomờidựcáccuộc tụhọpxã
hội, kếtnối vớinhữngngườiquencũ, thậmchí tìmmộtngười
thợsửaốngnướchaymộtmẹonấuăn.Nhưngchúngcũngđồng
thờigiúpkẻxấucóđượcnhữngkếtnốidễdàngvà rộnghơn.
Cáctrò lừađảotrên
Facebookngàycàng
dữdội,điềunàykhiến
ngaycảbạnbèthân
nhấttrênmạngảo
cũngkhómàtinđược
nhau.
lừađảonày rất siêuđẳng, chịukhó
tìm hiểu cácmối quan hệ của nạn
nhân để đóng kịch giả danh bạn
bè, người thân của người đó, đặc
biệt là ở nước ngoài. Có lần, một
cô giáo cũ của tôi ởMỹ bị mạo
danh như thế, báo hại một số học
trò dính bẫy nạp tiền cho bọn lừa
đảo chỉ vì quáyêu thương côgiáo
mìnhnênkhông thể làmngơ trước
lời đề nghị giúpđỡ từ cô giáo.
Ngay chính tôi cũngmấy lầnbị
những“ngườiquenxứ lạ”nàymồi
chài.Mới nhất làcómột đứacháu
(conông anh lấyvợNhật và sống
bên đó) gửi lời chào và thăm hỏi
gia đình tôi trênMessenger của
Facebook. Những lời trao đi gửi
lại tiếp nối ngay trong lịch sử các
cuộc chat giữa hai chú cháu trước
đó nghĩa là rất bình thường. Qua
hôm sau, đứa cháu lại xuất hiện,
lầnnàynóimìnhmớivề thămquê.
Ngạc nhiên hỏi “nó” hồi tết mới
cùngvợ convề, saogiờ lại vềnữa
(hai vợ chồng đều đi làm). “Nó”
nói tại nhớ cha mẹ chịu không
nổi. Hỏi về bao lâu, “nó” nói vài
tháng (dânđi làmmà saogiốngbị
lay-off quávậy).Một lát sau “nó”
nhờ tôi mua giùmmấy chiếc thẻ
càoMobiFone rồi cào ra gửi mã
số cho “nó” ngay trênMessenger.
Tôi thêm nghi vì xung quanh nhà
cha mẹ nó đâu thiếu chỗ bán thẻ
cào.Hơnnữa, nó cũng có thể nhờ
chị và em gái nó đang sống ở Sài
Gòn. Tôi nói để gọi điện thoại
trực tiếphỏi, “nó”nói làđang làm
lại SIM, không gọi được. Tôi bèn
nói: “Để lát xongviệcchúchạyđi
mua”. Sau đó, tôi gọi điện thoại
vềchoônganhhỏi vàđược trả lời
“nó có về đâu”.
Phải nói rằng bọn lừa đảo trên
Facebookcũngchịubỏnhiềucông
sứcnghiêncứunạnnhân tương lai
củamình.Chúngvàochuyện, dẫn
chuyện bài bản chứ không phải
nhưbọn lừaqua tinnhắnSMSđiện
thoại đơn giản như “Em là L. nè,
máyemhết tiền, anhnạpgiùmem
cái thẻ”hay“Em làN. nè,máyem
bị trục trặc không gọi được phải
mượnđiện thoại người khác nhắn
tin, anh gọi gấp vào sốmáy xxxx
gặp em”.Và đó là sốmáymà bạn
nhẹdạgọi vào thì nếukhôngbị ai
đó dụ khị bằng lời đườngmật thì
cũng bị tự động trừ nghiến một
khoản tiền cước.
Sauôngchúphươngxa
lại đến “bàcô, bàchị”
Hiện đang hoành hành nhất là
loại hình lừa đảogửi tinnhắnqua
Messenger thôngbáobạnđãđược
Facebookxétchọnngẫunhiên trao
giảithưởnggồmmộtchiếcxeHonda
SH150i trị giá 79 triệuđồngkèm
phiếuquà tặng100 triệuđồng.Kẻ
lừađảokêubạnvào trangwebxxx
đểđăngký thông tinvàhoàn tấthồ
sơ nhận giải.
Tôi đã vào thử trangwebwww.
traogiai.vn. Đó là một trang web
màumènhưtoathuốcBắc.Nótrưng
cả thẻ nhân viên của “Tập đoàn
Facebook -ỨngdụngMessenger”
cóhình ảnh, tênhọ, sốCMND,…
Để “khè” thiên hạ, nó trương cái
giấychứngnhậncủa tạpchí
Sởhữu
Trí tuệ và Sáng tạo
thuộc Trung
ươngHội Sởhữu trí tuệViệtNam
cấp chowebsite đạt chuẩn quyền
sởhữu trí tuệ.Đọckỹ thì thấygiấu
đầu lòi đuôi. Giải thưởng ghi là
của năm 2014 nhưng quyết định
in trênmẫu giấy chứng nhận ghi
tháng 4-2013.
Điều nguy hiểm là trang web
nàyyêucầungười “đoạtgiải”phải
nhậpcác thông tinvàocái form làm
sẵn: họ tên, ngày sinh, địa chỉ cư
trú cụ thể, số điện thoại,…Và nó
tung chiêu cuối cùng là buộc bạn
phải cung cấp cho nó mật khẩu
đăngnhập tàikhoảnFacebookcủa
mìnhvới lýdo rất nghiêm túc “để
hệ thống xác nhận chủ sở hữu tài
khoản trúng giải”. Sẽ không thể
lường trước những hậu quả mà
người nhẹ dạ phải hứng chịu nếu
như cung cấp cho chúng những
thông tinnhạy cảm nhưvậy.
Những tin nhắn báo trúng giải
nhưvậyđượcgửiđi cùngnộidung
nhưngmỗi lần lại từmột tài khoản
khác và có website đăng ký giải
khác.Điềuđángnói làcácwebsite
đó làcó thựcvàmang tênmiềncủa
Việt Nam.
Muahàngcũng
“ớn lạnh”
Trên Facebook luôn đầy rẫy
những“concáođội lốt cừungoan”
dùngchiêu tròquảngcáo, raobán
nhữngsảnphẩm“hot”vớigiá“đẹp”
để lừa tiền người mua. Không ít
ngườiđãdínhbẫymuanhầmhàng
giả, hàng kém chất lượng.
Bởi vậy, xinmượn câukhuyên
giữgìn lời ăn tiếngnói củangười
xưa là“uốn lưỡi bảy lần trướckhi
nói”, tôi nghĩ phải nhấnchuột bảy
lần trướckhi quyết địnhmuamón
hàng nào được quảng cáo trên
Facebook.
Những người có kinh nghiệm
khuyên rằngnếumuahàngonline
trêncácwebsiteđãphải cẩn trọng
một thì mua hàng trên Facebook
càng phải cảnh giác gấp 10 lần.
Khi thật sự có nhu cầu, tốt nhất
là nên tham khảo nhiều dịch vụ
cùng rao bán sản phẩm đó. Nên
chọndịchvụnàocó trangwebhẳn
hoi của một công ty danh chính
ngôn thuậnvới hệ thốngbánhàng
online có bài bản. Tuyệt đối chỉ
dùngphươngphápmuabán truyền
thống là tiền trao cháomúc: Chỉ
trả tiền sau khi nhận hàng được
chuyểnphát tới và cókiểm trakỹ
lưỡng (đừngngạimởhộp,mởbao
bì mà sờ tận tay, nhìn tậnmắt).
Tựmình bảo vệmình,
đừng đợi ai
Bọn lừa đảo trên mạng xã hội
luônđánhvào lòng từ thiện, thương
người cũng như cái máu hám lợi
của con người. Chuyện này xảy
ra trên quy mô toàn cầu. Vì thế
nếu ngày nào còn chơi mạng xã
hội, chúng ta vẫnphải chấpnhận
chung sống với những bọn lừa
đảo ngày càng đông lúc nhúc và
tay nghề siêu hơn. Nghĩa là luôn
phải cảnh giác và “thấm nhuần”
cái chân lý rằng mạng xã hội là
môi trường ảo. Công bằng mà
nói thìmạngxãhội đem lại nhiều
lợi ích thiết thực trong việc kết
nối mọi người lại với nhau, mà
nhữngngười tốt đãbiết khai thác
sứcmạnhcủamạngxãhội để làm
được biết bao chuyện tốt người,
đẹp đời. Bọn xấu chỉ làmột số ít
trên mạng xã hội nhưng là một
loại nguy cơmàmọi người phải
luôn cảnh giác để khỏi trở thành
nạn nhân.
Mà cũng chẳng nên khiếp sợ
vì xã hội ảo hay xã hội thật cũng
đều có người tốt, kẻ xấu cùng
sốngbênnhau.Nếubiết sống thì
người ta vẫn có thể sống được
và sống khỏe.
◄
