CHỦNHẬT 30-8-2015
9
VĂNHÓA - GIẢI TRÍ
Câuchuyệnvănhóa
Chuyệndài
quyềntácgiả
Vừaqua,NXBGiáoDụcđã thanh toánnhuậnbút chohơn100 tác
giả có tácphẩmđược sửdụng trong sáchgiáo khoa (SGK). Tiềnbản
quyềnđược tính tronghơn10năm, từnăm2002đến2014,căncứ theo
Nghị định số 61/2002 về chế độ nhuận bút vàNghị định số 18/2014
quyđịnhvềchếđộnhuậnbút trong lĩnhvựcbáochí, xuất bản.Đây là
lầnđầu tiên, các nhà văn, nhà thơ vàgiađình các cố văn thi sĩ nhận
đượcnhuậnbút,dùhầuhết khá ítỏi sovới thờigianhơn10nămNXB
GiáoDục sửdụng các tácphẩm trongSGK.
Thật ra từ trước tới giờhầuhết tác giả có tác phẩmđược sửdụng
trongSGKđều lấy làmvui, vì nghĩ tácphẩmmìnhđược inđểdạycho
học sinh, ít ai nghĩ đến chuyện đòi nhuận bút. Nhưng cũngmay, với
sựquyết liệt củaTrung tâmQuyền tácgiảvănhọcViệtNam thaymặt
cácnhàvăn, nhà thơđứngra“đòinợ”nênnaymớiđượccóchút tiền
nhuậnbút nhưmột sựanủi!
Nhânnóichuyệnnhuậnbútvàquyền tácgiảvănhọc, tôichợtchạnh
lòngkhi nghĩ đếnnhững tácgiả lớnđãquácố, tácgiảcủahàng trăm
đầu sáchbiên khảo, nghiên cứu, dịch thuật, như cáchọcgiảNguyễn
HiếnLê,HoàngXuânViệt, nhàphong tụchọcToanÁnh…Trongmột
thờigiandài, nhiều tácphẩmcủacáccụbị xàonấu, chiếmdụngdưới
nhiềuhình thức.Đặcbiệt sáchcủacụNguyễnHiếnLêbánkháchạy,
sốấnbảnphát hành lớnnhưngngười làm sáchđượcphép in chỉ với
thư viết tay củamột người bạn được cụ ủy quyền, nay cũng đã quá
cố. Sách cụHoàng Xuân Việt cũng bị xâm phạm, “biên soạn” kiểu
xàonấu lại khánhiềumàngười đượcủyquyềncũngnhưconcháucụ
khôngkiểmsoátđược.15năm trước, lúcsinh tiền, cònminhmẫn,nhà
văn-nhàphong tụchọcToanÁnhcókểvới tôivềchuyệnônggiámđốc
một NXB đến tận nhà cụ đề nghị mang bản thảo về xem có in được
không, ít lâu ông ta trả lại, bảo không in được. Thế nhưngmột thời
gian sau, cháucụphát hiệncông trìnhbiênkhảocủacụđãđượcxào
nấu và xuất bản với tựa khác, tên tác giả khác! Cụ Toan Ánh than:
“Sao lại cóngười trí thứcmà trí trá thế!".
Cũngchuyệnbảnquyền tácgiả.Sáng26-8vừaqua,CụcBảnquyền
tác giả thuộc Bộ VH-TT&DL phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam
- Văn phòng đại diện phíaNam tổ chức buổi tọa đàm
Quyền tác giả
trong l nhvựcxuấtbản
”.Buổi tọađàmcósự thamdựcủađạidiệncác
NXB, các công ty sách tưnhân,một sốđơn vị làmdịch vụpháp lý về
bảnquyền. Các bên thamdựnhất trí sẽ thành lậpmột trung tâm tác
quyền sách, bước đầu có thể sẽ doHội Xuất bản đứng ra thành lập.
Với các gợi ý này, sẽ cònnhiều việc phải làmđể hiện thực hóa các ý
tưởngbảohộquyền tácgiả.Rấtmongquyền tácgiả sách sẽđược tôn
trọng triệt để - trong đó có các tác giảởmiềnNam trước năm 1975
nayđãquá cốhoặc sinh sốngởnướcngoài.
PHẠMCHUSA
NAMTHANH
N
gày28-8vừaqua,bộ
phim
Hitman:Agent
47 (Sát thủ: Đặc vụ
47)
ra mắt khán giả
ViệtNamvàngày2-9
bộphim
TheTransporter:Refueled
(Người vận chuyển 4)
cũng ra rạp
Việt. Đây là hai trong số rất nhiều
loạtphimcủaHollywoodcósự thay
đổi diễnviênnam chính.
Namchính là linhhồn
củaphim
Trong các phim hành động của
Hollywood,vainamchínhđượcxem
là linh hồn của bộ phim như:Matt
Damon với chàng điệp viên bị tẩy
nãoJasonBourne trong
TheBourne
Indentity (Danh tính củaBourne),
TheBourneSupremacy (Quyền lực
củaBourne),TheBourneUltimatum
(Tốihậu thưcủaBourne)
;diễnviên
LiamNeesonvớivaicựunhânviên
CIABryan Mills ba phần phim
Taken
; diễnviên JasonStathamvới
vaingườivậnchuyểnFrankMartin
trongbaphần
TheTransporter
…
Có thểnói với cácdiễnviênnày,
Những linh
hồnngười
hùngbị
tướcđoạt
Hitman2007
(trái)
vàHitman2015cũngvớivestđen,càvạtđỏnhưnghaidiễnviên
hoàntoànkhácbiệtởchiềusâunhânvật.Ảnh:Pixel,Entertainment
Điệpviên007
phầnmớinhất
có tên
gọi
Spectre
sẽ ra rạpvào tháng11sắp
tới.Đây là lần thứ tưDanielCraigvào
vai JamesBond.
Nămdiễnviêncủa
Điệpviên007
họ làmnên linhhồnbộphimbởihọ
là người giúpđóngdấuhình tượng
riêngchonhânvật chính.Vàvới cá
nhân các diễn viên này, những vai
diễn trong các sêri phim còn giúp
chochínhcảsựnghiệpcủahọ.Như
nếukhôngcóvaingườivậnchuyển
tronghình tượng trọcđầu, vẻngoài
lạnh lùng và cô độc cùng những
mànđuaxehoành tráng tronghành
trình vận chuyển ở ba phần
The
Transporter
thì có lẽJasonStatham
sẽ ítcóduyênởcácdòngphimhành
động tốc độ. Từ sêri phim nàymà
JasonStatham còn có têngọi khác,
đó là
Người vậnchuyển
.
Hay Matt Damon đã làm nên
thành công hình ảnh điệp viên hư
cấu ănkháchvà được đánhgiá nổi
bật nhất thậpkỷđầu tiêncủa thếkỷ
21 -JasonBourne.Sêri
TheBourne
vớibaphầnsảnxuất trongnămnăm
(2002-2007) được xem là sêri điệp
viên thànhcôngkhôngkémgì
Điệp
viên007
.Từvaidiễnchàngdiễnviên
đi tìm thân phận thật củamình sau
khibị tẩynãogiúpMattDamonđến
vớinhiềuvaidiễnđiệpviênhơnmà
trongđóđángchúýlàColinSullivan
trongbộphim
TheDeparted (Điệp
vụBoston).
Khi linhhồnbị thayđổi
Sau hình ảnh JasonBourne quá
thành công với Matt Damon, vào
năm2012,một tậpphimkhácđược
khai thác từ sêri
TheBourne
là
The
BourneLegacy(DisảncủaBourne)
với tài tửJeremyRenner thủvaiđiệp
viênmớiAaronCross-mộthậuduệ
củaJasonBourne.JeremyRenner là
diễnviênđượcđánhgiácaovềdiễn
xuấtkhicánhânanhtừngđượclọtvào
haiđềcửOscar, anh thểhiện tốtvai
điệpviênAaronCrossnhưngJeremy
Renner không thể vượt qua được
bóngcủaMattDamon.Bộphimcố
gắngchứngminhrằngBournekhông
phải làngười hùngduynhất nhưng
khi phim kết thúc người xem vẫn
chỉnhớvềchàngđiệpviêncủaMatt
DamonhơndùBourne khôngxuất
hiện trực tiếpở
TheBourneLegacy
.
Kếtquảcủakịchbảnmới,điệpviên
mới,diễnviênmới làphầnphim
The
BourneLegacy
đượcđánhgiálàphần
tệnhất trongsêri
TheBourne
.Và tin
vuivớinhữngaimêBournedoMatt
Damon thủvai rằngnam tài tửđang
trong tuần quay đầu tiênởHyLạp
chophầnnăm của sêri
TheBourne
dựkiến ra rạpvào tháng7-2016.
Gầnnhất trongbộphim
Hitman:
Agent 47 (Sát thủ:Đặc vụ47)
nếu
khángiả chờxem sự thayđổi diễn
viên nam chính có làm phim hay
hơn không thì sự chờ đợi này đã
làmkhángiả thấtvọng.Năm2007,
bộ phim
Hitman
được hình thành
từ loạt game video bán chạy nhất
và từng giành nhiều giải thưởng;
hìnhảnhsát thủmáu lạnhđầu trọc,
không tênvàsauđầu làdãymãvạch
đánhdấudiễnxuấtđặcbiệtTimothy
Olyphant. Kẻ sát thủmật danh 47
trong
Hitman
đãthuvềmộtkhoảnlợi
nhuậnkhônghềnhỏ.Sau támnăm,
bộphim trở lạivới têngọi
Hitman:
Agent47
vàvaidiễnsát thủ47được
thay bằng diễn viênRuper Friend.
Trướcđóvaidiễnnàydựkiếnđược
giaochoPaulWalkernhưngcáichết
độtngộtcủanam tài tửnàyđãbuộc
đoàn làmphimchọnRupertFriend.
Chàngdiễnviênngười anhRupert
Friend đã làm khán giả hoàn toàn
Sêriphimđiệpviênhuyền thoạinhất lịchsửđiệnảnh thếgiới là
Điệpviên007
vớihìnhảnh JamesBond.Với JamesBondkhôngai có
thể thay thếSeanConnery, người thủvai JamesBondhaynhấtmọi
thờiđại. SeanConneryvàovai JamesBondởbảy tậpphim từnăm
1962đến1969. SauSeanConnery, nam tài tửRogerMoorecũng là
mộtđiệpviên007 tàinăngvàhàihướcvới vai JamesBond trong
tám tậpphim JamesBond. Sauhaidiễnviênnày, JamesBondđược
TimothyDalton thay thế, tuynhiênsự thay thếnày làmchìmsêri
Điệpviên007
.
VànamdiễnviênPierceBrosnan tiếp tụcvàovai JamesBond trong
bốnphần. LốidiễncủaPierceBrosnanđã làmnênchất riêngcủa
JamesBond: Lạnh lùng, cá tínhnhưngkhôngkémphầnnhãnhặn,
hàihước; vừabắngiết trongcảnh trước thì cảnhsau“trởmặt”thành
quýôngquyến rũ.Từđómột JamesBondcủa thờiđạimới vàmột
PierceBosnan trở thànhhuyền thoại củadòngphimđiệpviên.
Rồi trongbaphầnmớinhấtcủa
Điệpviên007
, namdiễnviênDaniel
Craig lại không làmngười xemdễdàngvỗ tay tán thưởng. Làdiễn
viênkhôngnổi tiếng, hình thứccũngkhông lịch lãmnhưcácđiệp
viêncũ,dùdoanh thuphòngvécaonhưngDanielCraigvẫnkhó trở
thànhhình tượng JamesBondmới.
thất vọng.Nếu sát thủ47củaphần
1 cóvẻmặt lạnhnhư tiền, kiêubạt
trongbộvestđẹpkhông tìvếtvàẩn
chứabên trongmột conngười tình
cảm thì ở phần 2 người xem chán
ngánvới sát thủquầnáoxộcxệch,
đầu trọcmópméo, diễnxuất thiếu
chiều sâu. Ngay chính diễn viên
Ruper Friend cũng thừa nhận bộ
phim lầnnàykhông thể làmmớivà
làm hài lòng được người hâmmộ.
RuperFriendđượcxemphásảntrong
vaidiễnmột sát thủnhư làmộtbản
saovô tính,một taysúngđánh thuê,
một têngiết người vì tiền.
Trong tậpmới nhất của sêri
The
Transporter
sẽ ra rạpViệt vào 2-9
này,diễnviênchínhJasonStatham
sẽđược thaybằngnamdiễnviên trẻ
EdSkrein.Khángiảđangk vọng
EdSkreinsẽvượtquađượccáibóng
rất lớn của đàn anh Jason trongba
phần trướcnhưngerằngsựk vọng
đó lại sẽkhéobị thất vọng.
◄
Sự thay đổi vai chính trong các loạt phim
Hollywood thường có khi đem đến sự tươi mới
cho phim nhưng cũng không ít lần sự thay đổi
đó làm cho bộ phim thất bại.
