5
THỨBẢY
12-9-2015
Nhanuoc-Congdan
Phảichấmdứtngaykiểu
xửphạtcủaFormosa
“Cóvẻcôngtynàymuốnlập“mộtlãnhthổriêng”,một“nhànước”riêngvàbanhành“phápluật”riêngmàngaycảchính
quyềnsởtạicũngkhôngthểcanthiệp!”
minh lỗi củangười vi phạm,
phải có sự tham gia của đại
diện tập thể lao động tại cơ
sở…). Nhưng ngay cả khi
cóvi phạmxảy ra, Formosa
cũng không được phạt tiền,
trừ lương vì Điều 128 Bộ
luậtLaođộngquyđịnhcấm
“hình thứcphạt tiền,cắt lương
thay việc xử lý kỷ luật lao
động…”.
Từnhữngphân tích trên,
có thể thấyviệc tựbanhành
quy định xử phạt đối với
người vi phạm trongđường
đi nội bộcủaFormosa là sai.
Việc giao cho bảo vệ thực
thi xửphạt đối với người bị
coi là “vi phạm” cũng sai
nốt. Quy định nói trên của
Formosa hoàn toàn vô giá
trị. Người “bị xử phạt” có
quyền không nộp “phạt”.
TSLÊMINHHÙNG,
TrưởngbộmônLuật dân sự
ĐHLuậtTP.HCM
Đ
ọc
PhápLuậtTP.HCM
,
nghe nói Công ty
Formosa tựbanhành
“luật lệ” và tự tổ chức thực
hiệnviệc xửphạt theo “luật
lệ” riêng của mình, tôi cứ
tưởngnhưchuyệnđùa.Càng
bất ngờ hơn khi các cán bộ
hữu quan lại cho rằng việc
này là…bình thường,không
thuộctráchnhiệm,thẩmquyền
của địa phương.
Việcxửphạt là
vôgiá trị
Đầu tiên phải khẳng định
mục đích kiểm soát an toàn
và hạn chế tai nạn lao động
củaFormosa là rấtđánghoan
nghênh. Tuy nhiên, các quy
định hoặc giải pháp mà họ
đề rađềuphải dựa trêncơ sở
củapháp luậtvàkhôngđược
xâmphạm tới quyền, lợi ích
hợpphápcủacánhân, tổchức
đượcpháp luật thừanhận, tôn
trọng và bảovệ.
Formosa có thể ban hành
nội quy lao động nhưng
khôngđượcquyềnbanhành
nhữngquyđịnh có tínhquy
phạmpháp luậtnhưquyđịnh
xử phạt giao thông (và họ
cũng không có thẩm quyền
để xử phạt). Văn bản chứa
đựng quy phạm pháp luật
chỉ có thểđượcbanhànhbởi
cơ quan nhà nước có thẩm
quyền theo Luật Ban hành
vănbảnquyphạmpháp luật.
Không có cá nhân, tổ chức
nào được tự ban hành “luật
lệ” riêng dù đó là “luật” ở
trong nhàmình.
Cứ cho là việc đi lại trên
đườnggiao thôngnộibộcủa
khucôngnghiệpcó liênquan
đếnan toàn laođộng, quyền,
nghĩavụvà tráchnhiệm trong
lao động đi nữa thì việc ban
hành nội quy, quy chế nội
bộphải được thực hiện theo
đúng trình tự do pháp luật
quy định. Trước khi ban
hànhnộiquy,quychếnộibộ,
Formosa phải tham vấn với
tổchứccôngđoàncơ sở, rồi
phải gửi hồ sơ xin ban hành
nộiquy,quychếđóchoBQL
KhucôngnghiệpVũngÁng
để đăng ký.
Trongquá trình thựchiện,
nếu phát hiện vi phạm thì
biênbảnvi phạmphải được
lậpđúngquyđịnhpháp luật
và phải được xem xét theo
trình tự luậtđịnh (phảichứng
Người đã bị bắt nộp “phạt”
hay cắt lương cóquyềnđòi
lại tiền“phạt”.NếuFormosa
khônghoàn trả, họcóquyền
kiện ra tòa.
Vi phạmpháp luật
nghiêm trọng
“Quy định nội bộ” của
Formosa cũng không có giá
trị với cánhân, tổchứckhác
đến làm việc, giao dịch với
họ vì đó không phải là quy
địnhpháp luậtdocơquannhà
nước thẩm quyền ban hành.
Quanhệgiữacánhân, tổchức
khácvớiFormosa làquanhệ
dânsự thuần túy.Nếugiữahọ
vớiFormosacóhợpđồng thì
việc thựchiệnnghĩavụsẽdựa
trêncơ sởhợpđồng.Trường
hợp không có hợp đồng thì
khixảy ra tranhchấp,nếuhai
bên không thỏa thuận được
thì sẽgiảiquyết theocácquy
định của pháp luật.
Formosakhôngphải là cơ
quan tài phán nên không có
thẩmquyềngì trongviệcgiải
quyết tranh chấp này. Nếu
Formosatựmìnhhànhxửviệc
bảo vệ quyền lợi dân sựmà
không thôngqua tòaánvàcơ
quancó thẩmquyền thihành
án thì đây làmột hànhvi “tự
xử”, xem thường pháp luật,
xâm phạm nghiêm trọng và
thôbạođối với quyềnvà lợi
íchhợpphápcủacánhân, tổ
chức khác.
Khi Formosa “tự mình
hành xử công lý”, xử phạt
người khác bằng cách tước
đoạt quyền sở hữu, cưỡng
bức giao nộp tiền, thu giữ
xeô tô…củangười khác thì
hành vi đó đã vượt ra ngoài
giới hạncủaquanhệdân sự.
Đó là hành vi trái pháp luật
nghiêm trọng và nếu đủ các
dấu hiệu cấu thành của tội
cưỡngđoạt tài sản thì những
người liênquancòncó thểbị
truy tố trước pháp luật.
Tóm lại, việc làm của
Formosa rõ ràng trái pháp
luật.Cóvẻcông tynàymuốn
lập“một lãnh thổ riêng”,một
“nhànước”riêngvàbanhành
“pháp luật” riêngmàngaycả
chínhquyềnsởtạicũngkhông
thể can thiệp! Điều này cần
phải được chấm dứt ngay,
không thể để tái diễn và trở
thành tiền lệ nguy hiểm cho
nền pháp chế và hoạt động
quản lý nhà nước trong lĩnh
vực đầu tư nước ngoài tại
ViệtNam.
s
“Quyđịnhnộibộ”củaFormosakhôngcógiátrịvớicánhân, tổchứckhácđến làmviệc,
giaodịchvớihọ.Ảnh:Đ.LAM
CơquanchứcnăngHàTĩnh
nóigì?
NếuCông tyFormosaHàTĩnhkhôngchoxechạyquá
tốcđộvàokhuônviêncông trường, nhàmáycủahọ thì
nhàxephải chấpnhận, nhưngviệchọxửphạt làkhông
đượcphép.Họsangđây thìphải tuân thủpháp luậtcủa
ViệtNam, họkhôngcó thẩmquyềnxửphạtnày.
Ông
VĂNĐÌNHMINH
,
PhóGiámđốckiêmngườiphátngôn
SởTưpháp tỉnhHàTĩnh
Vừa rồi Formosa cóvănbảnđềnghị đượcquản lýan
toàngiao thông. Vầnđềhọ tự xửphạt chúng tôi kiểm
tra lại và sẽ trả lời sau.
Ông
NGUYỄNVĂNKHOA
,
PhóTrưởngbanQuản lý
Khukinh tế HàTĩnh
Nếuhọbắn tốcđộvàxửphạtngoài cổngcông ty thì
saiphạmhoàn toàn.Nhưngđây làđườngnộibộcủahọ,
mìnhkhôngnhắcnhởđược.
Ông
BÙIĐỨCĐẠI
,
PhóGiámđốcSởGTVT tỉnhHàTĩnh
ĐẮCLAM
ghi
Ông
LÊHỒNGSƠN
,
nguyênCục
trưởngCụcKiểmtravănbảnquy
phạmphápluật(BộTưpháp):
Cáccơquan
chứcnăng
cầnvàocuộc
ViệcCông tyFormosaHàTĩnh trangbị súngbắn tốc
độ, chophép lực lượngbảovệ xửphạt bằng tiềnđối
với tài xế chạyquá tốcđộvà cấmnhânviênvi phạm
của công ty vào xưởngmột thời giandài cầnphải
đượcnhìnnhậnmột cáchđúngđắn.
Đầu tiên, đây làkhuônviên của công tyđãđược
xây tường rào cáchbiệt với bênngoài. Công ty có
quyềnvà có tráchnhiệmđặt ra cácquy chuẩnnội
bộđểbảovệ tài sản, tínhmạng, trật tự, an toàn
bên trong, baogồm cảquy chuẩnvềgiao thôngnội
bộ. Nhânviên của công tybuộcphải tuân thủ. Các
phương tiệngiao thôngbênngoài khi vàophía trong
khuônviên cũngkhôngđược làmkhác. Bên cạnh
đó, ởbất kỳđâu trên lãnh thổViệtNammọi người
đềuphải tuân theo LuậtGiao thôngđườngbộ, tuân
theoquyđịnh củaChínhphủvề trật tựan toàngiao
thông. Nhưvậy, công ty có thểđặt raquy chuẩnnội
bộnhưngkhôngđược trái với pháp luật và trật tựan
toàngiao thông củaNhànước.
Vềnội dungquy chếnội bộ, công ty có thểđặt ra
nhữngquy chuẩnphía trong tường rào, như loại xe
nàođượcphépvào; tuyếnđườngnàobị cấm; đường
nàohạn chế tốcđộ…vàmột sốquy chuẩnkhác về
giao thôngđểbảođảm trật tựan toàn chomọi người
bên trongkhuônviên công ty.
Nhữngquyđịnhnày củaCông tyFormosaphải
đượcphổbiếnđến toànbộ côngnhân, nhânviên, đặc
biệt lànhữngnhânviênđiềukhiểnphương tiệngiao
thông. Việc chophép loại xenàovào trongkhuôn
viênphải đượcphổbiến chonhữngngười điềukhiển
phương tiệngiao thông trước khi quabarie, bảovệ
của công ty. Hơnnữa, tại các tuyếnđường công ty
hoàn toàn có thểđặt ra các kýhiệu, biểnbáo trên các
tuyếnđườngnội bộ, kể cả tuyến cấm, hạn chế tốcđộ,
loại xe..., thậm chí cảgờgiảm tốcnếu cần.
Nếu côngnhân, nhânviên củaCông tyFormosavi
phạm, công ty có thể xử lý theoquy chếnội bộ. Đối
với những tài xế từbênngoài vào, công ty có thể yêu
cầukhôngđược tiếp tục lưu thông trongkhuônviên
của công ty. Nếuvi phạmnghiêm trọng có thể tính
đếnviệc chấmdứt hợpđồngdịchvụ, vận chuyểnđối
với người điềukhiểnphương tiệnđó.
Tuynhiên, dùvi phạm có xảy rabên trongkhuôn
viênCông ty, Formosa cũngkhôngđượcđưa ra các
quyđịnhphạt tiềnđối với người điềukhiểnphương
tiệnvi phạm. Bảovệ công ty không cóquyền xửphạt
giốngnhưCSGThoặc các lực lượng có thẩmquyền
khác.
Nhưvậy, theo tôi, Công tyFormosa cầnphải căn
chuẩn lại quy chếnội bộđểđịnh ranguyên tắcbảo
đảm trật tựan toàngiao thôngbên trongkhuônviên
sao chobảođảmđúng thẩmquyền. Dự thảoquy chế
cầnđược thamkhảo ý kiến của các sở, ngành của
tỉnhHàTĩnhnhưSởGTVT, Côngan, SởTưpháp trước
khi banhành. Trườnghợp công ty vẫngiữnội dung
củaquy chếmà công luậnđãphảnánh, theo tôi, các
cơquan có thẩmquyền cầnphải vào cuộc kiểm tra,
yêu cầuhủybỏnhữngnội dung sai trái trên.
VIẾTLONG
ghi
Gócnhìn
