14
THỨBA
29-9-2015
Tácdụng“phụ”củabảng
xếphạng
Bảng xếp hạng vô tình “thiên vị” về địa vị và danh
tiếngchocáccơsởgiáodục lâuđờivàcónhiềuđãingộ,
thường là các trường y ở các quốc giaphát triển. Điều
nàydườngnhư làkhôngthểđốivớicáctrườngĐHởcác
nướcđangphát triểnđể cạnh tranhvới những“đối thủ
bựconhơn”ởMỹhaychâuÂu.Dođó, khoảngcáchgiữa
nềngiáodụcưu túvàđại trà, giữa các trườngĐHở các
nướcphát triển vàđangphát triểnngàymộtmở rộng.
Ngoài ra, thứhạngcaocủamộttrườngĐHđượcxácđịnh
thôngquacáctiêuchí/chỉ sốkhácnhauvàtổngđiểmsố
củacác tiêuchí đó, vì thếbảngxếphạng làmgiảm tính
phứctạpcủagiáodụcĐHvàphóngđạinhữngkhácbiệt
-
EllenHazelkorn,
Giámđốc nghiên cứu tại ViệnCông
nghệDublin (Ireland).
NGỌCNHƯ
V
iệc phân tầng, xếp hạng các trường đại học (ĐH)
hàng đầu thế giới từ các tổ chức uy tín luôn nhận
được sự đón chờ của các bậc phụ huynh, đội ngũ
giảng dạy và sinh viên.
Cáchệ thốngxếphạngĐHuy tín
BabảngxếphạngĐHuy tínnhất thếgiới làbảngxếphạng
ĐHTimesHigherEducationWorldUniversityRankingsdo
tạpchí
TimesHigherEducation
(Anh)hợp tácvớiThomson
Reuters. Bảng xếp hạngĐH danh giá thứ hai làAcademic
RankingofWorldUniversities (ARWU)doĐHGiao thông
Thượng Hải tổ chức đánh giá. Bảng xếp hạng còn lại là
QSWorld University Rankings của Công ty Quacquarelli
Symonds (Anh). Cùng xếp hạng các trườngĐH hàng đầu
thế giới 2014-2015 nhưng kết quả ba bảng xếp hạng khác
nhau do tổ hợp tiêu chí đánh giá khác nhau.
TimesHigherEducation
chỉxếphạng400 trườngĐHhàng
đầu thế giới. Tạp chí
Times Higher Education (THE)
, tiền
thân của
The TimesHigher Education Supplement (THES)
bắt đầu xếp hạng trường ĐH từ năm 2004. Từ năm 2004
đến năm 2009, THE đã kết hợp với Công tyQuacquarelli
Symonds công bố danh sách xếp hạng của các trườngĐH
khắp thếgiới.Trong tổngsố400 trườngđượcxếphạng2014-
2015, đứng thứ nhất là California Institute of Technology
(Caltech) (Mỹ), thứhai làĐHHarvard (Mỹ), thứba làĐH
Oxford (Anh), thứ tư làĐHStanford (Mỹ), thứnăm làĐH
Cambridge (Anh).
Bảng xếp hạngĐH thứ hai doARWU tổ
chức đánh giá.
Đây làdựáncungcấpviệcxếphạngđộc lậpcác trườngĐH
trên thế giới để đo sự chênh lệch giữa các trường ởTrung
Quốcvàcác trườngdanh tiếng trên thếgiới.Kết quả thường
đượccôngbốbởi tạpchí
TheEconomist
trongxếphạngcác
trườngĐH trên thếgiới.ARWUxemxét các trườngdựa trên
số người đạt giải Nobel, giải thưởng Fields, số công trình
khoahọcđược tríchdẫnhoặcđăng tải trênhai tạpchí
Nature
và
Science
.Chođếnnayhơn1.000 trườngĐHđãđượcxếp
hạng và 500 trường tốt nhất đã được công bố trênwebsite.
Trong tổng số 500 trường năm 2014, đứng thứ nhất làĐH
Harvard (Mỹ), thứhai làĐHStanford (Mỹ), thứba làViện
Công nghệMassachusetts (Mỹ), thứ tư là ĐHCalifornia-
Berkeley (Mỹ), thứ năm làĐHCambridge (Anh).
Kếtquả thứbadoQSWorldUniversityRankingscôngbố
.
QS cung cấp hai loại hình đánh giá trườngĐH chính: Loại
hìnhxếp thứhạngvàgắnsao.Theobảngxếphạng2014-2015,
tổ chức này đưa ra top 700 trườngĐH hàng đầu thế giới,
ngoài racòn top700+1.Trong top700 trường, xếpvị trí đầu
làViệnCôngnghệMassachusetts (MIT) (Mỹ), thứhai làĐH
Cambridge (Anh), thứba là ImperialCollegeLondon (Anh),
thứ tư làĐHHarvard (Mỹ), thứnăm làĐHOxford (Anh).
Thúcđẩycải tổgiáodục
Tờ
UniversityWorld News
tuyên bố các bảng xếp hạng
quốc tếđangảnhhưởng tới việc raquyết địnhbên trongcác
cơ sởgiáodụcvà thậmchí ảnhhưởng tới hệ thốnggiáodục
quốc dân. Bảng xếp hạng là động lực thúc đẩy chính sách
hiệnhànhởnhiềuquốcgiavề liênkết hoặchợpnhất cáccơ
sở giáodục để thành lập các cơ sở lớnhơn.
Bảng xếp hạng thu thập dữ liệu bên trong các cơ sở giáo
dục, từđógiúpxácđịnhđược các thếmạnh cũngnhưđiểm
yếu của từng cơ sở giáo dục. Bảng xếp hạng khuyến khích
các cơ sở giáo dục rà soát lại các tuyên bố sứmệnh của
mình. Đối với hệ thống trườngĐH, nếu thành tích kém có
thểđược sửdụngđểyêu cầu chínhquyềnhànhđộngđể cải
thiện chất lượng trường học.
Cũngdựavàobảngxếphạng, các trườngĐH có thể thiết
lập các hạng mục ưu tiên và phân bổ nguồn lực cho các
môn học và lĩnh vực nghiên cứu nhằm cải thiện thứ hạng.
Nhiều chính phủ các nước sử dụng bảng xếp hạngmỗi khi
quyết địnhphânbổnguồn lựcvà cấp chứngnhận cho cơ sở
giáo dục nào đó.
BàEllenHazelkorn cho hay bảng xếp hạng còn giúp cải
tổ và hiện đại hóa nền giáo dục bậcĐH, các trườngĐH để
chuyênmônhóadịchvụvàcông tácquản lý, đồng thời giúp
cải thiện chất lượng các chương trìnhvà cơ sởvật chất cho
sinh viênvà đội ngũ giảngviên của trường.
Nhà tuyển dụng cũng dựa vào bảng xếp hạng ĐH để
đánh giá sinh viên tốt nghiệp. Sinh viên nào tốt nghiệp từ
các trườngĐH thứhạng thấp sẽ ít cókhảnăng lọt vào“mắt
xanh” của họ. Bảng xếp hạng cũng ảnh hưởng tới việc học
sinh, sinh viên tìm kiếm học bổng chính phủ để du học.Ví
dụ, học sinh sinhviênởMôngCổvàQatar bị giới hạnhọc
bổngđểđăngkýhọc tại trườngĐHquốc tếcó thứhạngcao.
Kimchỉ namchohợp tácgiáodục
TrangwebSciDev.Net dẫn lời bàEllenHazelkorn
,
Giám
đốc nghiên cứu tại ViệnCông nghệDublin (Ireland) và là
người đứngđầuĐơnvị nghiên cứu chính sáchbậcĐH cho
biết các bảng xếp hạng ảnh hưởng tới quyết định của các
trườngĐH về quan hệ đối tác của họ. Những quan hệ đối
tác này trở nên quan trọngmang tính chiến lược cho các
chương trìnhnghiên cứu, học thuật và cả chương trình trao
đổi duhọc sinh.
Theomột khảo sát quốc tế, 57%người thamgiakhảo sát
cho hay bảng xếp hạng chất lượng trường học của họ đang
ảnhhưởng tới việc liệucácnhànghiêncứuởcáccơ sởgiáo
dục ĐH khác có hợp tác với họ hay không, 34% cho biết
họ cảm thấy bảng xếp hạng đang ảnh hưởng tới việc chấp
nhận tính thành viên của họ từ các tổ chức học thuật hoặc
chuyên nghiệp.
Các trườngĐHcũngđangsửdụngcácbảngxếphạngquốc
tế để đưa ra quyết định sẽ hợp tác với cơ sở giáo dục nào.
Ví dụ, IanGow, cựu hiệu trưởngĐHNottinghamNinhBa
(TrungQuốc) chohaynhà chức trách trungươngđangkêu
gọi các cơ sởgiáodụcđịaphươnghạn chế cácmối quanhệ
đối tácđối với 20 cơ sởgiáodụcnướcngoài hàngđầu.Các
trườngĐHởnơi khác cũngxác nhậnhọkhông thể hợp tác
với các trườngĐH cókết quảxếphạng thấphơn.Điềunày
có thểgây ra sự tổn thất đángkểchocáccơ sởgiáodụcĐH
ở các quốc gia đangphát triển.
Cácnhà tài trợ cũngxemxét cácbảngxếphạngđểquyết
định tài trợ và đầu tư cho trường học nào. Tập đoàn viễn
thông lớnnhất châuÂuDeutscheTelecom (Đức) thừanhận
quyết định đầu tư và tài trợ phần nào phụ thuộc vào bảng
xếphạng, trongkhi đóTậpđoànBoeing (Mỹ) cũng sửdụng
bảng xếp hạng để xác định trườngĐH nào đủ điều kiện để
sử dụng 100 triệuUSD tiền tài trợ của hãng cho các khóa
đào tạophụđạo.
s
Xếphạng
trườngđạihọc
rasao?
Xếphạngtrườngđạihọcnhằmmanglạinhiềuđộnglựcđể
pháttriểngiáodục.
Phong su-Chuyen de
Ảnh trên:
BàEllen
Hazelkorn,Giámđốc
nghiêncứu tạiViệnCông
nghệDublin (Ireland).
Ảnh: INTERNET
Ảnhdưới:
ĐHHarvard
(Mỹ) luônnằm trong tốp
những trườngdanhgiá
nhất thếgiới.
Ảnh: INTERNET
