INTẠITP.HCM,CẦNTHƠ
GIÁ:
BANGÀNBẢYTRĂMĐỒNG
16
THỨTƯ
7-10-2015
DẠTHẢO
M
ột ngày sau khi
giải Nobel y học
năm 2015 được
côngbố,ViệnHàn lâmkhoa
họchoànggiaThụyĐiểnđã
công bố giải Nobel vật lý
năm 2015.
GiảiNobel vật lýnămnay
được trao chohai nhà vật lý
Takaaki Kajita người Nhật
vàArthur BruceMcDonald
người Canada về các phát
hiệnmang tính chất lịch sử
về hạt neutrino.
Neutrinođượcgọi làhạt sơ
cấp trongvũ trụ (hạt nguyên
vẹn, đồng nhất, không thể
tách thànhnhỏ hơn).
Có ba loại neutrino gồm
neutrino electron, neutrino
muon và neutrino tau.
Neutrinokhôngmangđiện
tích, có tính tương tác yếu,
chuyển động với tốc độ rất
gầnvới tốc độ ánh sángnên
rất khódò.
Từ lâu một nguyên tắc
đã được chấp nhận trong
ngành vật lý lượng tử, đó là
hạt neutrino không có khối
lượng. Thế nhưng hai nhà
nghiên cứu Takaaki Kajita
vàArthurMcDonald đã bác
lại nguyên tắc này.
Viện Hàn lâm khoa học
hoàng gia Thụy Điển giải
thích công trình nghiên cứu
củahainhàkhoahọcTakaaki
Kajita vàArthurMcDonald
đãdẫnđếnkết luậnmang tầm
vóc khoa học đáng kể: Các
hạtneutrino, từ lâuđượcxem
nhưkhôngcókhối lượng, thật
racómột khối lượngchodù
khối lượng rất nhỏ.
Hãng tinAFPghinhậnvới
kết luậncủahainhàkhoahọc
kể trên, xemnhưvật chất đã
chiến thắng phản vật chất
(hạt liên kết tạo thành vật
chất -nhưneutrino, cònphản
vật chất được tạo thành từ
liênkết phảnhạt - nhưphản
neutrino).
Cuốithậpniên1990,Takaaki
Kajitacũngđãphát hiệncác
hạtneutrinokhíquyểnđã thay
đổi tínhđồngnhất trênđường
đến đài quan sát thiên văn
Super-Kamiokande ởNhật.
Trongkhiđó,nhómnghiên
cứucủaArthurBruceMcDonald
ởCanadađãchứngminhcác
neutrinođến từmặt trờikhông
biếnmất trênđườngđếnTrái
đất mà biến đổi thành một
dạng khác khi đài quan sát
thiênvănSudburypháthiện.
Hiệnnayhạt neutrinovẫn
chưađượcgiảimãhoàn toàn.
Các nhà khoa học vẫn chưa
nhất trí về khối lượng của
neutrino.
Một số người vẫn khăng
khăng cho rằng neutrino
không có khối lượng trong
khi những người khác nói
ngược lại.
Vấnđềquantrọnglàphảibắt
đượchạtneutrino.Cácđàithiên
vănnhưSuper-Kamiokandeở
Nhật haySudburyởCanada
sẽ giữ nhiệm vụ buông lưới
tóm hạt neutrino.
Nhà vật lý người Nhật
Takaaki Kajita (56 tuổi) tốt
nghiệp ĐH
Saitama (tỉnh
Saitama) năm 1981 và năm
năm sau lấy bằng tiến sĩ tại
ĐHTokyo. Đến năm 1988,
ôngbắtđầu làmviệc tạiViện
Nghiên cứu bức xạ vũ trụ
thuộcĐHTokyo.
Ông được phong giáo sư
năm 1999, giám đốc Trung
tâmNghiên cứuneutrinovũ
trị thuộc Viện Nghiên cứu
tia vũ trụ.
Năm1988,ôngcùngnhóm
nghiên cứu ở đài thiên văn
Kamiokande phát hiện hạt
neutrinomuon trong cáchạt
neutrinokhí quyển.Ônggọi
đó là hiện tượng bất thường
củacáchạtneutrinokhíquyển.
Ôngđãnhậnđượccácgiải
thưởnggồmgiảiNishina(giải
thưởng vật lý uy tín nhất và
lâu đời nhất ở Nhật) năm
1999, giải JuliusWess năm
2013. Hiện ông làm việc tại
ViệnKavli về vật lývà toán
học vũ trụ (ĐHTokyo).
Trong khi đó, nhà vật lý
ArthurBruceMcDonald (72
tuổi)ngườiCanadađãlấybằng
tiến sĩ vật lý tại Viện Công
nghệ California. Ông đang
làm việc tại ĐHQueen’s ở
Kingston thuộc tỉnhOntario
(Canada).
▲
Hạtneutrinogiành
giảiNobelvậtlý
HainhàvậtlýNhậtvàCanadachianhaugiảiNobelvậtlýnăm2015.
35
tỉ USD là giá trị dự án cải tổ hạm đội tàu ngầm của
Úc. Ngày 6-10, người phát ngôn BộQuốc phòngNhật
tuyên bố Nhật có thể nhận hợp đồng. Hồi tháng 3,
Úc đãmời Đức, Pháp, Nhật tham khảodự ánnày.
TNL
ĐôđốcMỹsẽđưahạmđội
tuầntrathườngxuyên
Nếu không ngăn chặn, thái độ dọa nạt trên biển sẽ
mở rộngđến trênbộ. ĐôđốcMỹScott Swift, tư lệnh
hạmđộiTháiBìnhDương
(ảnh),
đãphátbiểunhư trên
tại cuộc hội thảo do hải quânÚc tổ chức tại Sydney
(Úc) hôm 6-10.
Ôngnói tựdohànghải vàquyềnbayqua làquy luật
vàng. Ông cảnh báomột số nướcmuốn giành quyền
tựdohànghải ởbiểnĐông,muốn ápđặt luật lệ quốc
giacủanướcđóhoặcgiải thíchkhác luậtphápquốc tế,
một sốnước tiếp tục ápđặt hạn chế tựdohànghải và
đưa ra yêu sách chủ quyền không phù hợp với Công
ướcLHQ vềLuật Biển.
ÔngkhẳngđịnhhơnbaogiờhếtMỹquyết tâmbảo
vệ tự do hàng hải trong khu vực. Ông nhấn mạnh:
“Chúng tôi sẽ tiếp tục thựchiệnquyền tựdohànghải
dành chomọi quốc gia”. Ông khuyến khích các đối
táccũng làmnhưMỹ, nếukhôngcái lý“luật kẻmạnh
sẽ thắng” sẽ trở thành quy chuẩnmới trên biển cũng
như trênbộ.
Về phản ứng củaMỹ trước tình hình xây đảo nhân
tạo trênbiểnĐông củaBắcKinh,ĐôđốcScott Swift
cho biết hạm đội Thái Bình Dương sẵn sàng bảo vệ
quyền tự do hàng hải dưới hình thức thường xuyên
hiện diện cùng các đồngminhvà các đối tác.
Reuters và báo
Sydney Morning Herald
(Úc) ghi
nhậnĐôđốcScott Swift tránhnêucụ thểTrungQuốc
nhưng bài phát biểu của ông đều được hiểu nói đến
nước này.Dùvậy, ôngghi nhậnhải quânMỹvẫngiữ
liên lạc hằng ngày với hải quânTrungQuốc và quan
hệ này rất tích cực.
H.DUY
NgavàMỹphảnđối lậpvùng
cấmbay
Ngày 6-10, BộNgoại giao ThổNhĩ Kỳ thông báo
Bộđã triệuđại sứNga đếnđể phảnđốimáybayNga
xâmphạmkhôngphận lần thứhai hôm4-10.Lầnnày,
một chiếcMiG-29 quấy rối haimáy bayThổNhĩ Kỳ
đang tuần tra.BộNgoạigiaoNgabácbỏ lầnxâmphạm
thứhai với lýdoNgakhông sửdụngmáybayMiG-29
ở Syria. ThổNhĩ Kỳ đã đề nghị lập vùng an toàn và
vùng cấmbaydọcbiêngiớiThổNhĩKỳ-Syrianhưng
Nga vàMỹ đềuphản đối.
Tại cuộc họp khẩn ở Brussels (Bỉ) hôm 5-10, các
nướcNATOđã lênánmáybayNgaxâmphạmkhông
phậnThổNhĩKỳ.Tổng thưkýNATOJensStoltenberg
kêugọiNganên tránh leo thangcăng thẳngvớiNATO.
BộNgoạigiaoMỹ tuyênbốsựkiệnmáybayNgaxâm
phạm không phận có thể gây nguy hiểm cho các phi
côngThổNhĩ Kỳ. Ngoại trưởngMỹ JohnKerry cho
rằngmáy bayNga có thể bị bắnhạ.
Trongkhi đó41 tổchứcnổi dậyởSyriađã ra tuyên
bốchungkhẳngđịnhNgacan thiệpquân sựvàoSyria
thì sẽkhôngcógiảiphápchính trị choSyria.Tuyênbố
chungđổ lỗiNgakhôngkích làm50dân thường thiệt
mạng ở tỉnhHoms và đề nghị lậpmột liênminh khu
vực chống lại chính phủSyria, Nga và Iran.
Hãng tin Sputnik (Nga) đưa tinNgoại trưởngNga
Sergei Lavrov thông báo đã đề nghị vớiMỹ nên trao
đổi trực tiếp giữa hai quân đội về Syria. Đêm 5-10,
máy bayNga tiếp tục ném bom vào 10mục tiêuNhà
nướcHồi giáo.
D.THẢO
Hainhàvật lýTakaakiKajitangườiNhậtvàArthurBruceMcDonaldngườiCanada.
Ảnh:AP
l
Mỹ:
Ngày5-10 (giờđịaphương),
ThốngđốcbangCaliforniaJerryBrown
đãphêchuẩn luậtvềchếtkhôngđauđớn.
Luật mới cho phép bệnh nhân thời kỳ
cuốiyêucầubácsĩchodùng thuốcđể ra
đikhôngđauđớn.Đây làbang thứnăm
banhành luật sauOregon,Washington,
Montana,Vermont.
(AP)
l
ĐanMạch:
Cácđươngđơnmuốn
nhập quốc tịch phải đạt kiểm tra tiếng
ĐanMạch khó hơn trước theo thông
báongày5-10củaBộNhậpcư.Đương
đơncònphải bảođảm sinhkế tối thiểu
bốnnăm rưỡi thayvì hai năm rưỡi như
trước. Tháng trước ĐanMạch đã cắt
giảm trợcấpxãhội củangười xinnhập
tịch.
(AFP)
l
Đức:
Hàng ngàn người biểu tình
phản đối người nhập cư vào tối 5-10
ởDresden theo lời kêu gọi của phong
tràochốngHồi giáoPegida.Thủ tướng
AngelaMerkel ủng hộ chủ trươngmở
cửa đón người nhập cư. Dự kiếnĐức
sẽ tiếp nhận từ 800.000 đếnmột triệu
ngườixinnhậpcư trongnămnay.
(AFP)
l
Úc:
Ngày 6-10, BộNhập cư cho
biếtđang tìmnướckhác tiếpnhậnngười
di cưbởi chỉbốnngườidi cưchấpnhận
ở lạiCampuchia.Tháng9-2014,Úcđã
kývớiCampuchia thỏa thuậnCampuchia
sẽ tiếp nhận người nhập cư từ các trại
tị nạn ởÚc đến để đổi lấy nhiều triệu
USD trong bốn năm.
(AP)
l
Yemen:
Ngày6-10, kháchsạnAl-
Qasr - nơi Phó Tổng thống kiêmThủ
tướng Khaled Bahah ở ngoại ôAden
bị trúng hai trái đạn pháo. Thủ tướng
an toàn. Một số thành viên nội các bị
thươngnhẹ.Quânchínhphủđangđánh
nhau với phiến quânHouthi thân Iran
(đã chiếm thủ đô).
(AFP)
TNL
Trả lờiQuỹNobel,nhàvật lýTakaakiKajitagiảithíchông
hay tinđược traogiảiNobelvật lýtrong lúcxemthưđiện
tử.Ôngnói:“Thật làngạcnhiênđốivới tôi…Chuyệnnày
hơikhótin”.Nhàvật lýArthurMcDonaldbộcbạchsaukhi
haytinđượctraogiảiNobel,ông lạicócảmgiácgìđóhơi
lo lắng. Ôngnói: “Tôi xin chia sẻgiải này cùngvới nhiều
đồngnghiệpđãgópcông laođángkể”.
10
tỉneutrinotừmặttrờiđiquaTrái
đất thì sẽchỉ cómộtneutrino
tương tácvớimột nguyên tử
trên hành tinh chúng ta. Do
đóvấnđềquan trọng làphải
bắt được các hạt neutrino.
Khámphá lịch sử.
(ViệnHàn lâmkhoahọchoànggia
ThụyĐiểnnhậnxét công trìnhnghiên
cứuvềhạtneutrinocủaTakaakiKajita
vàArthurMcDonald)
Quoc te
Tiêuđiểm
Thếgiới
24giờ
