3
THỨNĂM
29-10-2015
Thoi su
TàuMỹápsátđảonhântạophiphápcủa
TrungQuốcvàbavấnđềpháplý
ViệcquânđộiMỹphái chiến
hạmLassen82 tuần tra “áp sát
vàxuyênqua”vùngbiểntronggiớihạn12hải lýquanhcácđảonhân
tạomàTrungQuốc(TQ)xâydựngphiphápởquầnđảoTrườngSa(của
ViệtNam)vàongày27-10mangnhiềuýnghĩa.Vớihànhđộngnày,
MỹđãchặnđứngviệcTQviết lại luậtquốc tế,màcụ thể làviết lạicác
nguyêntắcxáclậpchủquyềncủaquốcgiađốivớilãnhthổ,viếtlạiquy
chếpháp lýcủađảonhântạo,viết lạiquychếpháp lýcủabiểnquốctế
đãđượcquyđịnhtạiĐiều60vàĐiều87vànhiềuđiềukhoảnkháccủa
CôngướcvềLuậtbiển1982củaLiênHiệpQuốc(gọi làCôngước1982).
Trongsựkiệnnàycóbavấnđềpháp lýcần làmsáng tỏ:
Một là, TQcóchủquyềnđối với cácđávàquyềnyêu sáchvùng
biển12hải lýquanhcácđảonhântạomàhọđãvàđangxâydựng
trênquầnđảoTrườngSahay không?Câu trả lời làkhông. Bởi vì
luậtphápquốc tếchỉ thừanhậnmộtquốcgiaxác lậpchủquyền
lãnhthổvớiđiềukiện lãnhthổđóchưacóquốcgianàoxác lậpchủ
quyền,hoặcđãđượcquốcgianàođóxác lậpchủquyềnnhưngđã
từbỏ;hànhvixác lậpchủquyềnđốivới lãnhthổphải liêntục,hòa
bình, khôngcó tranhchấp,đượcdư luậnquốc tếchấpnhận. Luật
quốc tế không thừanhận việc xác lập chủquyền lãnh thổbằng
hànhđộng sửdụngvũ lựcxâm lược lãnh thổ củaquốcgiakhác.
Mặt khác, Côngước 1982 không côngnhậnhành vi sửdụngbê
tông,đấtcát, sắtthépđểbồiđắp, tôntạođểxác lậpchủquyềnđối
vớicácđảonhântạođượcxâydựngbấthợppháp.Dovậy,việcTQ
tuyênbốchủquyềntrêncácđáthuộcquầnđảoTrườngSacủaViệt
Nam,xâydựngvàyêusáchvùngbiển12hải lýquanhcácđảonhân
tạonày làvôgiá trị vàhoàn toàn trái luậtphápquốc tế.Cần lưuý
rằng theokhoản5Điều60củaCôngước1982,mộtđảonhân tạo
(đượcxâydựnghợppháp)cũngchỉ cómột “vùngan toàn”không
quá500m tính từmépngoài củachúng.
Hai là, cácquốcgia cóquyềngì trênbiểnquốc tế? TheoĐiều
87 củaCông ước 1982, các quốc gia dù có biển hay không có
biểnđều có cácquyền tựdohànghải, tựdohàng không, tựdo
đặt dây cáphoặcốngdẫnngầm, tựdo xâydựng cácđảonhân
tạohoặc các thiết bị khác được pháp luật quốc tế chophép, tự
dođánhbắt hải sản, tựdonghiên cứu khoahọc. Tiếpđó, Điều
88và89củaCôngước1982quyđịnhbiểnquốc tếđược sửdụng
vào cácmụcđíchhòabình. Khôngmột quốcgianào có thểyêu
sáchmộtbộphậnnàođócủabiểnquốc tế thuộcchủquyềncủa
mình.Dovậy, việchảiquânMỹ tuần tra trêncácvùngbiểnquốc
tế, xungquanh cácđảonhân tạoTQ xâydựngbất hợppháp là
phùhợpvới Côngước1982.
Ba là, việc tuần tra làhànhđộngmạnhmẽnhấtcủaMỹbácbỏ
yêusáchvô lývàphiphápvềchủquyềncủaTQ trêncácđảonhân
tạovàcácvùngbiển12hải lýxungquanhdoTQ lập ra; phảnđối
TQxâydựngvàquânsựhóacácđảonhântạoởquânđảoTrường
Sa; khẳngđịnhđịa chính trị đặcbiệt quan trọng củabiểnĐông
đối vớiMỹvà thếgiới cũngnhưquyết tâm “hướngĐông”, “tái cân
bằng” củaMỹ tại châuÁ.HànhđộngnàycủaMỹgópphầnkiềm
chếsựhunghăngcủaTQ;bảovệ luậtphápquốctếnóichung,bảo
vệquyềntựdohànghảivàtựdohàngkhôngtrênbiểnquốctếnói
riêng theoquyđịnhcủaCôngước1982.
TS
NGÔHỮUPHƯỚC
(TrưởngbộmônCôngphápquốc tế
ĐHLuậtTP.HCM)
Cầnbiệnphápđặcbiệt
đểchốngthamnhũng
ĐBNguyễnBáThuyền(LâmĐồng)đềnghịtớiđâycầnlậpủybanđiềutrađộclậpchốngthamnhũng.
NGHĨANHÂN
N
gày 28-10, Chính
phủđãbáocáoQuốc
hội (QH)vềcông tác
phòng, chống tham nhũng
(PCTN) năm 2015. Đây là
báocáoPCTNcuốicùngcủa
Chínhphủnhiệmkỳnàyvà
tạidiễnđànQHđãcónhững
dấuhỏivềhiệu lực, hiệuquả
củamôhình, tổchứcPCTN
hiện nay, trong đó có cả vị
trí, vai trò của ban chỉ đạo.
Tìnhhìnhvẫn
nghiêm trọng
Thaymặt Chính phủ báo
cáovềcông tácPCTN2015,
Tổng Thanh tra Chính phủ
HuỳnhPhongTranh khẳng
định trongnămđã tăngcường
lãnhđạo, chỉ đạo, triểnkhai
các biện pháp PCTN và
đã “đạt được kết quả quan
trọng trên nhiều mặt công
tác”. Thế nhưng nếu tính
theo số lượngvụviệc được
phát hiện, điều tra, truy tố,
xét xử thì lại vẫn tiếp tụcđà
giảm của những năm vừa
qua. Theo đó, trong kỳ báo
cáo, chỉ khởi tố được 178
vụ/317 bị can về tội tham
nhũng (giảm 61 vụ/242 bị
can sovới năm trước), truy
tố 310 vụ/697 bị can (giảm
19 vụ/54 bị can), xét xử sơ
thẩm260vụ/577bịcáo(giảm
27 vụ/98 bị cáo).
Về khả năng phát hiện
thamnhũngqua thanh tracó
cải thiện với nhiều vụ việc
được chuyển sang cơ quan
điều tra. Tuy nhiên, Kiểm
toán Nhà nước có vai trò
quan trọng trong giám sát
việc quản lý, sử dụng ngân
Tiêuđiểm
Có48%doanhnghiệp (DN)
đượchỏithừanhậncótặngquà
cho cánbộ, công chức trong
khoảng thời gian 12 tháng
gần đây. Trong số này, 82%
là quà cógiá trị trên 500.000
đồng;88,6%tặngtrựctiếpcho
cánbộ, công chức; 46% tặng
trước và trong khi đang giải
quyết công việc củaDN; 66%
là nhằmmục đích giải quyết
công việc củaDN và 31% để
“nuôiquanhệ”;56%doDNchủ
độngtặngquàdùcánbộ,công
chứckhôngđòihỏihaygợiý…
(TríchbáocáovềcôngtácPCTN
củaChínhphủnăm2015).
Phảikiênquyếtloạitrừngườisuythoáiđạođức
Đảngđãxácđịnhđúngnhưngkhông làm
triệt để trongviệc xử lý tráchnhiệmngười
đứngđầu. Người lãnhđạo lẽ raphải trọng
dụng,gầngũi, lắngnghetrungthần,xa lánh
cảnhgiác trướcnịnh thần, nghiêm trị gian
thầnthìtrênthựctếcóhiệntượngngược lại.
Cử triđềnghịĐạihộiXII tới,Đảngphảikiên
quyết loại trừnhữngngười lãnhđạo thiếu
gươngmẫu, suy thoái đạođức.
Nhìn lại tìnhhình, tôichorằngnhiềuviệc,
nhiềuthiệthại làdokhuyếtđiểm, saiphạm,
suy thoái chủquancủacánbộ, côngchức,
củabộmáychứchẳngphảidoâmmưubên
ngoài hay thế lực thùđịchnào cả. Nhưng
nếutớiđâychúngtathựcsựvìdân,nghiêm
khắcvớimình, làmtheohuấnthịvàDichúc
HồChíMinh thì hoàn toàncó thểcải thiện,
sửađổi, khắcphụcđược.
Câycó lõi tốt thì không sợmốimọt. Lịch
sửđã chỉ rõ: Vua cóđường lối đúng, quan
không tham, tướng khônghèn, lòngdân
yên thì đất nướchưng thịnh, không sợbất
kỳ thế lựcngoại xâmnào.
Luật sư
TRƯƠNGTRỌNGNGHĨA
,
ĐoànĐBQHTP.HCM
TổngThanhtraChínhphủHuỳnhPhong
Tranh:
“Tìnhtrạngnhũngnhiễutrongkhu
vựccôngcònnhiều,biểuhiệnquanạnhối
lộ,lóttay,chạychọtkhigiaodịchvớicáccơ
quancôngquyền.Đãxuấthiệntìnhtrạng
thamnhũngcótínhlợiíchnhóm”.
ĐBQHNguyễnThịQuyếtTâm:
“Chínhphủđã thừanhận trongmộtsố
lĩnhvực, thamnhũngcó tínhchất lợi
íchnhóm, tuynhiênnhìnvàocácgiải
pháp thì chưa thấykhả thi, chưa thể
chỉ ra lợi íchnhómởđâu”.
sách, song lạihầunhưkhông
phát hiệnđượcvụviệc tham
nhũng nào.
Chính phủ cũng cho biết
công tác kê khai tài sản,
thunhậpđãđược triểnkhai
mạnhmẽ hơn với số lượng
tăng vọt 1.255 trường hợp
đượckiểm tra,xácminh.Tuy
nhiên, chỉ phát hiện được
năm người kê khai không
trung thực, trong đó đã xử
lý kỷ luật hai trường hợp.
Tương tự, cả nước có 23
người nộp lại quà tặng với
tổng giá trị 489 triệu đồng.
Từ thực tế trên, báo cáo
thẩm tracủaỦybanTưpháp
của QH cho rằng “Chính
phủ cần đánh giá nguyên
nhân của việc các cơ quan
có chức năng chống tham
nhũng được đầu tư nhiều
nguồn lực nhưng việc phát
hiện, xử lý hành vi tham
nhũng lại giảm, trong khi
tìnhhình theođánhgiá trong
báo cáo vẫn nghiêm trọng,
phức tạp”.
Phòngngự10năm,
baogiờphảncông?
Thảo luận về nội dung
này,đạibiểu (ĐB)TrầnĐình
Nhã-PhóChủnhiệmỦyban
QuốcphònganninhcủaQH
tâm tư là mấy bữa nữa họp
cử tri, bị hỏi tại sao tham
nhũngchưabịđẩy lùi thìbiết
trả lời thế nào. “Tôi định trả
lời thế này: Trong bão táp
samạc, trụ vững được cũng
là tiến rồi. 10 năm qua (kể
từ khi cóLuật PCTN - PV),
tacầmcự, phòngngự, thế là
tốt lắm rồi”. Còn nếu cử tri
hỏi baogiờphản công thì sẽ
giải thích: “Chínhphủchuẩn
bị tổngkếtLuậtPCTN.Chắc
2016-2017 sẽ trình QH sửa
toàndiện. Đồ rằng2018 bắt
đầu phản công” - ông Nhã
ví von.
Rồi ôngNhãđi thẳngvào
nhận định của mình: “Khi
tổngkết, cầngiải đáp tại sao
takhôngđẩy lùi được tham
nhũng. Tôi nghĩ có nhiều
giải pháp nhưng ta không
dám làmmà thôi.Khi tham
nhũng tấn công dữ dội thế,
ta phải dùng biện pháp đặc
biệt, giốngnhưnhiềunước,
cứ giàu lên nhanh chóng,
bất thườngmàkhôngchứng
minh được tính hợp pháp
là xử lý”.
ĐB Nguyễn Bá Thuyền
(LâmĐồng) đề nghị tới đây
cần lập ủy ban điều tra độc
lậpchống thamnhũng. “Chỉ
cầnmột cơquannhư thế, đặt
ở trung ương. Mỗi điều tra
viên theodõimấyông lớn,có
quyền nghe điện thoại... Có
vậymới đủhiệu lực”.
Phân tích vào các nhóm
giảiphápchocông tácPCTN
năm tới, ĐB Nguyễn Thị
Quyết Tâm (TP.HCM) cho
rằngbáo cáo củaChínhphủ
đã thừa nhận trong một số
lĩnhvực, thamnhũngcó tính
chất lợi íchnhóm, có tính tổ
chức rõnét.Tuynhiên, nhìn
vào các giải pháp thì chưa
thấy khả thi, chưa thể chỉ ra
lợi ích nhóm ở đâu. Thậm
chí có những giải phápmâu
thuẫnvới thực tế.Chẳnghạn,
Chính phủ nói phải tăng đãi
ngộ, đảmbảocuộc sốngcho
cánbộ, côngchức, trongkhi
dựbáo thuchingânsáchnăm
tới thìvẫncăng thẳng,không
thể tăng lương cơbản.
▲
