7
THỨBẢY
28-11-2015
Bandoc
ThS
ĐỒNGMẠNHHÙNG
H
iến pháp 2013 đã
đượcQuốchội khóa
XIII thôngquangày
28-11-2013. Tiếp thu Hiến
pháp1992, nội dung“quyền
con người, quyền và nghĩa
vụ cơ bản của công dân”
tiếp tụcđượckhẳngđịnhvà
phát triểnbằngviệcbổ sung
“quyền bất khả xâm phạm
về đời sống riêng tư, bímật
cánhânvàbímật giađình”.
Quyềncôngdânhay
quyền conngười?
Vậy “quyền bất khả xâm
phạm về đời sống riêng tư,
bímật cánhânvàbímật gia
đình” làquyềnconngườihay
quyền công dân?
Về mặt tính chất,
quyền
conngười làquyền tựnhiên,
vốncó,khôngdochủ thểnào
ban phát, nó thể hiện vị thế
củamỗi cá nhân trong quan
hệ với quốc giamà cá nhân
đó là công dân và với cộng
đồng nhân loại. Trong khi
đó, quyền công dân là do
các nhà nước xác định bằng
pháp luật, nó thể hiện vị thế
củamỗi cá nhân trong quan
hệ với quốc giamà cá nhân
đó là công dân.
Vềmặt kỹ thu t l p ph p,
đasốhiếnphápcácnướcđều
quyđịnh rạch ròiquyềncông
dânvàquyềnconngười, đều
sửdụngcảhai thuậtngữcông
dân và mọi người. Những
quyềndànhchocôngdân thì
ghi “công dân có quyền...”;
những quyền dành cho con
người thì sử dụng thuật ngữ
“mọingười”hoặc“khôngai”.
Khoản1Điều21Hiếnpháp
2013 quy định: “
Mọi người
cóquyềnbất khảxâmphạm
về đời sống riêng tư, bí mật
cá nhân và bí mật gia đình;
cóquyềnbảovệdanhdự, uy
tíncủamình”
.Nhưvậycó thể
khẳng định rằng các quyền
này là thuộcnhómquyềncon
người (nhân quyền).
Quyền con người cũng là
quyền công dân nhưng phải
Quyềnriêngtưtrong
xãhộithôngtin
Liệuquyềnbấtkhảxâmphạmvềđờisốngriêngtư,bímậtcánhânvàbímậtgiađìnhcóđượcbảođảm
trướcsựpháttriểncủacôngnghệthôngtinvàmạngxãhội?
cómột sựphânđịnh rạch ròi,
nhữngthứmàmọingườiđược
hưởng thì đó là nhân quyền
(quyềnconngười);nhữnggì
côngdânđượchưởng thì đó
làquyềncôngdân.Việcphân
biệt rõ sẽgiúp chúng ta
hiểu
và thực thi quyền conngười
vàquyềncôngdân trên thực
tế.
Giúp cho việc xây dựng
pháp luậtphùhợpvớinguyên
tắc hiến định này.
Pháp luật hiện
hànhbảovệquyền
riêng tư ra sao?
“Quyềnbấtkhảxâmphạm
về đời sống riêng tư, bí mật
cá nhân và bí mật gia đình”
đang được pháp luật bảo vệ
như thế nào?
“Quyềnbấtkhảxâmphạm
về đời sống riêng tư, bí mật
cá nhân và bí mật gia đình”
(gọi chung là quyền riêng
tư) làquyền conngười quan
trọng bậc nhất đối với nhân
loại.Quyền riêng tưđãđược
LiênHiệpQuốccôngnhận là
quyềnconngườicầnđượcbảo
vệ.Và trên thực tế, rất nhiều
nước trên thế giới đã công
nhận và bảo vệ quyền này.
Ở nước ta, quyền riêng tư
cũng là một
trong những
quyền nhân
thân cực kỳ
quan trọng
đối với mỗi
cánhân.BLDS
2005 đã quy
định cụ thể
quyền bí mật
đời tưnhưsau:“Quyềnbímật
đời tư của cá nhân được tôn
trọngvà được pháp luật bảo
vệ” (Điều 38BLDS).
Luật Giao dịch điện tử
(khoản2Điều46) quyđịnh:
“…việc thu thập, công bố
thông tin, tư liệu về đời tư
cá nhânphải được người đó
đồngý, trừ trườnghợppháp
luật có quy định khác; thư
từ, điện thoại, điện tín, các
hình thức thông tin điện tử
khác của cá nhân được bảo
đảm an toàn, bí mật và việc
kiểm soát các loại này được
thực hiện khi pháp luật có
quy định và phải có quyết
định của cơ quan nhà nước
có thẩm quyền”.
BLHS (Điều 125) có quy
địnhvề tội xâmphạmbímật
hoặcantoànthưtín,điệnthoại,
điện tíncủangườikhác.Theo
đó,ngườiphạm tộinàycó thể
bị phạt đến hai năm tù.
Tuynhiên,nhữngquyđịnh
pháp luật cụ thể về quyền
riêng tư, quyền bí mật đời
tư vẫn đang còn thiếu vắng
ởViệtNam.
Ngàynay,với sựphát triển
củacôngnghệthôngtin,mạng
xãhội,báomạng… thìquyền
nàyđangbị xâmhại tràn lan
và ngày càng
nghiêm trọng
màchưacóquy
định xử lý cụ
thể. Đơn cử
nhưcáchànhvi
đănghồsơcủa
ngườikháclên
mạng,côngbố
chuyệnriêngtư
củangườikhácracácphương
tiện thông tin đại chúng trái
pháp luật, chụpvà đăng ảnh
củangườikhác lênmạngkhi
chưa được phép…
Cần phải luật hóa nguyên
tắc này thành các quy phạm
cụ thể trongcácvănbảnquy
phạmpháp luật có liênquan
và các biện pháp để bảo vệ
những quyền này. Các biện
pháp xử phạt vi phạm hành
chính, thậm chí xử lý hình
sự nên được đặt ra để bảo
vệ các quyền nói trên khỏi
sự xâm phạm. Cụ thể là các
quyđịnhvềphạmvi, căncứ,
trình tự, thủ tục chặt chẽđối
với những trường hợp được
phép tiếnhànhnhữnghànhvi
có khả năng ảnh hưởng đến
nhómquyềnnày.
s
Hạnchếquyềnriêngtưcũng
phảitheo luật
Hiến pháp 2013 cũng quy định “quyền con người,
quyềncôngdânchỉ có thểbị hạnchế theoquyđịnhcủa
luật trong trườnghợp cần thiết vì lýdoquốcphòng, an
ninhquốcgia, trật tựan toàn xãhội, đạođức xãhội, sức
khỏe cộngđồng”(Điều14). Nhưvậy, quyềnbất khảxâm
phạmvềđời sống riêng tư, bímật cánhânvàbímật gia
đìnhcũngcó thểbị hạnchế trongmột số trườnghợpcụ
thể.Nhưngviệchạnchếkhôngthểtùytiệnmàphải“theo
quyđịnhcủa luật”.
Việccôngbốchuyệnriêng
tưcủangườikhác,chụpvà
đăngảnhngườikhác lên
mạngkhichưađượchọ
chophép…tràn lantrên
mạngxãhộichính làvi
phạmquyềnriêngtư.
Lịchtưvấnpháp luậtmiễnphícủabáo
PhápLuậtTP.HCM
(Từngày30-11đến5-12)
S ng:Từ8giờđến11giờ; chiều:Từ14giờđến16giờ30.
Đađiểm:34Ho ngViệt,phường4,qu nTânBình,TP.HCM.
ThứHai, 30-11:
Sáng
:
Luật sưTRẦNCÔNGLYTAO (hình sự, dân sự,
kinh tế).
Chiều
:
Các luật sư NGÔMINH TRỰC (dân sự, hình
sự, kinh tế), luật sưLÊTHÀNHCÔNG (nhà đất, dân sự,
thươngmại).
ThứBa, 1-12:
Sáng
:
Các luật sưHOÀNGTHỊMỸĐỨC (dân sự, hôn
nhângiađình),NGUYỄNTHANHVIỆT (hình sự, dân sự,
kinh tế, nhà đất).
ThứTư, 2-12:
Sáng
:
Luật sư PHẠMQUỐCHƯNG (dân sự, hình sự,
laođộng).
ThứNăm, 3-12:
Sáng
:
Các luật sưNGUYỄNTHỊDIỄMPHƯỢNG (hình
sự,nhàđất,hànhchính,kinh tế),HUỲNHVĂNNÔNG (dân
sự, nhà đất, hành chính).
ThứSáu, 4-12:
Sáng
:
Các luật sưTRẦNCHÍNHNGHĨA (hình sự, dân
sự), TRẦNVĨ CƯỜNG (dân sự, kinh tế, nhà đất).
ThứBảy, 5-12:
Sáng
:
Luật sư CAONGỌC SƠN (dân sự, hình sự, nhà
đất), ôngDƯHUYQUANG -ChánhThanh traSởTN&MT
TP.HCM.
LịchtưvấnphápluậtcủaTrungtâmTrợgiúp
pháp lýnhànướcTP.HCM
S ng: Từ 7 giờ 30 đến 11 giờ 30; chiều: Từ 13 giờ 30
đến 17 giờ.
Đa điểm: 470Nguyễn Tri Phương, phường 9, qu n 10,
TP.HCM.
ThứHai, 30-11:
Sáng
:
Các luật sư ĐẶNGĐỨC TRÍ, LƯƠNGVĂN
THUẬN, HUỲNHĐỨCHỮU.
Chiều
:
Trợ giúp viên TRẦNMINHHUỆ, các luật sư
NGUYỄNTHỤYANH, NGUYỄNHUYỀNBÍCH.
ThứBa, 1-12:
Sáng
:
TrợgiúpviênNGUYỄNTHANHGIANG,HUỲNH
KHẮCTHUẬN, HOÀNGTHÚCKỲ.
Chiều
:
Các luật sưTRẦNVÂNLINH,NGUYỄNCÔNG
TOÀN, NÔNGVĂNHẠNH.
ThứTư, 2-12:
Sáng
:
Trợ giúp viên TRẦNMINH LỘC, các luật sư
NGUYỄNHỮUMẪN, NGUYỄNKHẮCHIẾU.
Chiều
:
PhóGiámđốc - trợgiúpviênHUỲNHTẤNĐẠT,
các luật sưBÙIQUANGLIÊM,TRƯƠNGQUANGHIỆP.
ThứNăm, 3-12:
Sáng
:
Trợ giúp viênBÙI THỊ CÔNGNƯƠNG, các luật
sưHOÀNGCÔNGKHANH,YKIKTLA.
Chiều
:
PhóGiám đốc - trợ giúp viên LÊMINH PHÚC,
các luật sưĐÀOTHỊBÍCHLIÊN, CAOSỸNGHỊ.
ThứSáu, 4-12:
Sáng
:
Giámđốc - trợgiúpviênNGUYỄNMINHCHÁNH
(tiếp dân - tư vấn), các luật sưNGUYỄNVĂNQUÝ, LÊ
THỊ LIỄU.
Chiều
:
TrợgiúpviênTRẦNMINHLỘC,các luật sưNGÔ
LỆQUỲNH, PHẠMMINHTÂM.
Trợgiúp
pháplýmiễnphí
