8
THỨHAI
30-11-2015
P
hap luat
(trong đại án Vinashin), Vũ Quốc
Hảo (tronghai vụ án lớnởCông ty
Cho thuê tài chính II)?Để giải đáp
câuhỏi này,
PhápLuật TP.HCM
đã
traođổi với PhóChủnhiệmỦyban
TưphápNguyễnCôngHồng (người
trựctiếpràsoátcuốicùng
dự thảoBLHS(sửađổi)
và nghị quyết thi hành
trìnhQH thông qua).
Hồi tốvì có lợi
cho tử tù
Ông Hồng cho biết
giống như các lần sửa
BLHS trướcđây, lần sửađổi nàycó
nhiềuquyđịnhcó lợihơnchongười
phạm tội.Theonguyên tắcchung thì
khôngcóhồi tố trongápdụngpháp
luật nhưng với những quy định có
lợi thì nghị quyết về thi hànhBLHS
(sửa đổi) cho phép áp dụng với tất
cả trường hợp phạm tội trước ngày
luật có hiệu lực (1-7-2016) mà sau
đómớibịpháthiệnhoặcđang trong
quá trình điều tra, truy
tố, xét xử.
Từ tinh thần trên,
Điều 40 BLHS (sửa
đổi) cũng là một quy
định có lợi cho người
phạm tội tham ô, nhận
hối lộ. Nghị quyết thi
hành BLHS (sửa đổi)
hướng dẫn rất rõ: Kể từ ngày công
bốBLHS (sửađổi),đốivớingườiđã
bị kết án tử hình nhưng chưa THA
mà có đủ các điều kiện nêu trên thì
không thi hành và chánh ánTAND
Tối cao chuyển hình phạt tử hình
thànhhìnhphạt tù chung thân.
ÔngHồng cũng cho biết thêm là
ông phải đợi tới khi Chủ tịch nước
ký lệnh công bố BLHS (sửa đổi)
(chậm nhất là 12-12-2015) thì mới
biết liệu tử tù nào phạm tội tham ô
tài sản, nhận hối lộ có đủ điều kiện
để được xem xét áp dụng điều luật
có lợi này.
Không thể thoái thác
tráchnhiệmdân sự
Trước đây, trong quá trình thảo
luận tại QH về Điều 40 này, bên
cạnhnhữngýkiếnđồng tìnhvẫncòn
không ít băn khoăn lo ngại. Bởi lẽ
nhưhaivụđại ánxảy ra tạiVinashin
NGHĨANHÂN
B
LHS(sửađổi)vừađượcQuốc
hội (QH) thôngquacuối tuần
trước có một quy định rất
mới tại Điều 40: Không thi hành
án (THA) tử hình với tử tù về tội
tham ô tài sản, tội nhận hối lộ nếu
họ đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4
tài sản do phạm tội mà có và hợp
tác tích cựcvới cơquan chứcnăng
trongpháthiện, xử lý tộiphạmhoặc
lập công lớn.
Quy định nàymở ra cơ hội sống
chonhữngquan thamdínhvòng lao
lý.Nhưngnênhiểu thếnàochođúng
vềquyđịnhnày?Liệunócóhiệu lực
vớinhững tử tùđangchờngàyTHA
nhưDươngChíDũng,MaiVănPhúc
QUANTHAMNỘPTIỀNTHOÁTÁNTỬ
Vẫnphải
ngồitùítnhất
30năm!
Tửtùvềtộithamôtàisản,nhậnhốilộđangchờthihànhán
cóđượcnộptiềnđểthoátántử?Ngoàinộptiền,họcầnthêm
điềukiệngì?Aicóthẩmquyềnđánhgiávề“sựhợptáctíchcực”
hay“lậpcônglớn”củahọ?
Theonghịquyết thihànhBLHS (sửađổi),Điều40BLHScóhiệu lựchồi tốđốivới
những tử tùnhưDươngTríDũng.Ảnh:CTV
vàALC II, thiệt hại gây ra choNhà
nước, choxãhội làvôcùng lớn.Bản
thâncác tử tùnhưDươngChíDũng,
MaiVănPhúc,VũQuốcHảophạm
cùng lúc nhiều tội, trách nhiệm bồi
thường thiệthại, tráchnhiệmdânsự
mỗingười lên tớihàng trăm tỉđồng.
Trong khi đó phần phạt tiền về tội
tham ômỗi người chỉ 5-10 tỉ đồng,
nếu họ chỉ phải nộp lại 3/4 số này
thì quá nhỏ so với hậu quả của vụ
án.Chưakểhọđược chuyểnxuống
tùchung thân thì liệuquá trìnhchấp
hànhánsauđócóđượcgiảmán, tha
tù trước thời hạn?
Giải đáp câu hỏi này, ông Hồng
khẳng định: “Điều 40 chỉ trao cho
họcơhội giữmạng sống.Còn trách
nhiệm bồi thường, phạt tiền, trách
nhiệm dân sự trong bản án hình sự
thìhọvẫnphảichấphành”.Theoông
Hồng, bên cạnh điều, khoảnmang
tínhnhânđạoởĐiều40BLHS (sửa
đổi) còn quy định rất chặt chẽ về
giảm án. Theo đó, với người bị kết
án tửhìnhđượcângiảmhoặcngười
bị kết án tử hình thuộc trường hợp
Điều 40 thì phải chấp hành được
25năm tù tronghìnhphạt tù chung
thânmới bắt đầu được xét giảm án
lầnđầu.Vàdùđượcgiảmnhiều lần
thì vẫn phải đảm bảo thời hạn thực
tế chấphànhhìnhphạt ít nhất là 30
năm. “Quanchức trên-dưới 50 tuổi,
phạm tội thamnhũngđếnmứcchịu
án tử hình, dù có được ân giảm thì
có lẽcũnghếtđời trong tù rồi” -ông
Hồng nói.
▲
Điều40BLHS (sửađổi) quyđịnhbên cạnhviệc
chủđộngnộp lại ítnhất3/4tàisảndophạmtộimà
có, tử tù thamô tài sản, nhậnhối lộphải hợp tác
tíchcựcvớicơquanchứcnăngtrongpháthiện,xử
lý tộiphạmhoặc lậpcông lớn.Trongđại ánxảy ra
tạiVinashin, quá trìnhđiều travàdiễnbiến tại các
phiên tòa cho thấyDươngChí Dũng liên tụcphủ
nhậnhànhvi thamô.Cácbảnán tửhìnhvớicácbị
cáotạiVinashinhayALC IIđềukhôngcódòngnào
ghinhận tháiđộ tíchcựchợp táccủahọ.Nhưvậy,
nếunhững tử tùnàynộp lại ítnhất 3/4 tài sảndo
phạm tộimàcó thì cóđủđiềukiệnđểmiễnán tử?
Traođổivới
PhápLuậtTP.HCM
,đạibiểuQHTrần
VănĐộ(nguyênPhóChánhánTANDTốicao)nhận
xétnênxemviệcbị can,bị cáo“quanhcochối tội”
trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử là bình
thường. Vì trong tố tụnghình sự, một quyền cơ
bảncủabị can, bị cáo làkhôngbuộcphải đưa ra
lờikhaichống lạichínhmìnhhoặcbuộcphảinhận
mình có tội. Việchọ thực thi “quyền im lặng”hay
phủnhậntộitrạngkhôngđượccoi làtìnhtiếttăng
nặng. Cònnếuhọ thànhkhẩnkhai báo, nhận tội
thìđó làtìnhtiếtgiảmnhẹ,đượctòaápdụngngay
trongquá trìnhđịnhkhunghìnhphạt.
CũngtheoôngĐộ,cầnhiểurõmụcđíchcủaĐiều
40BLHS (sửađổi) là không chỉ thuhồi tài sảndo
thamnhũngmà cómà còn khuyến khíchnhững
ngườiđãbị tuyênántửhình,chotới trướckhiTHA
có cơhội lập công chuộc tội, giữ lấymạng sống
củamình.Quyđịnhmớisẽmởrakhảnăngtửtùvề
tội thamnhũngmuốn thoátchếtsẽphải khaibáo
thêmgiúplầnrađồngphạmkháchoặcvụviệckhác.
Vậy ai có thẩmquyềnđánhgiá về“sựhợp tác
tích cực”hay“lập công lớn”của tử tùđểmiễnán
tử?DẫnĐiều367BLHS (sửađổi),ôngĐộchobiết
khi xuất hiện các căn cứmiễn án tử ởĐiều 40,
chánh án tòa ánđã xử sơ thẩm không ra quyết
địnhTHA tửhìnhnữamàbáo cáo cho chánh án
TAND Tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử
hình thành tù chung thân cho tử tù. “BLHShiện
hànhđãcóquyđịnhkhôngTHA tửhình, chuyển
xuống tù chung thân với tử tù lànữđangmang
thai hoặcnuôi condưới 36 tháng tuổi. Thực tiễn
đãcótrườnghợptrongthờigianchờTHA,nữtửtù
tìmcáchcóthaivàchánhánTANDTốicao làmthủ
tụcquyếtđịnhchochuyểnxuống tùchung thân.
Nhưng tội phạm thamnhũngphức tạphơn. Tôi
cho làsẽphảicóhướngdẫncụthể,chi tiết.Nhiều
khảnăngsẽphảicóhộiđồng liênngànhđểđánh
giá các tình tiết, căn cứmiễn tửhìnhnhằmđảm
bảo thật chặt chẽ”-ôngĐộbình luận.
Chỉnộptiền,cóđủthoátántử?
Sẽcóhộiđồng liên
ngànhđểđánhgiácác
tìnhtiết,căncứmiễn
ántửhìnhnhằmcó
hướngdẫnchitiết?
Báo
PhápLuật TP.HCM
ngày 26-11 phản ánh chuyện sau
TNGTgiữa hai xemáy làmngười ngồi sauxe củaVũMạnh
Quânchết,CQĐTvàVKSND thịxãLongKhánh (ĐồngNai)
đãkhởi tố, truy tốQuânvề tộiviphạmquyđịnhvềđiềukhiển
phương tiệngiao thôngđườngbộ.Riêngđối với ôngNguyễn
CôngTrưởng (người chạyxemáykia),VKSNDcho rằngông
nàykhông có lỗi nên không xử lý.
Sauđó,TAND thịxãLongKhánh trảhồsơđiều trabổsung,
yêucầuxử lýhình sựôngTrưởng.VKSNDgiữnguyênquan
điểm truy tốnên tháng2-2014, tòaxử sơ thẩm (lầnđầu), nhận
định ôngTrưởng điều khiển xemáy không giữ khoảng cách
với xe đi liền trước, đi không đúng phần đường dành cho xe
máy (phần đường dành cho ô tô). Đây chính là nguyên nhân
trực tiếpgây thiệthại tínhmạngcủanạnnhânnhưngVKSND
khôngxemxét tráchnhiệmhình sựđối với ôngTrưởng làbỏ
lọt tội phạm. Dù vậy do giới hạn xét xử, tòa vẫn phải phạt
Quân 18 tháng tù.
Tháng6-2014,TAND tỉnhĐồngNaixửphúc thẩm (lầnđầu)
cho rằngnhậnđịnhcủa tòa sơ thẩmvềviệcbỏ lọt tội phạm là
cócơ sởnênđãhủyán sơ thẩmđểđiều tra, xét xử lại. Saukhi
điều tra lại, VKSND thị xã LongKhánh vẫn chỉ truy tốmột
mìnhQuân. TAND thị xã LongKhánh lại trả hồ sơ điều tra
bổ sung nhưngVKSND vẫn bảo lưu quan điểm. Cuối cùng,
tòa đành xử sơ thẩm (lần hai), phạt Quân 18 tháng tù. Mới
đây,TAND tỉnhĐồngNai đã tạmhoãnphiênphúc thẩm (lần
hai) để xemxét thêm…
Theo tôi, vềphía tòa sơ thẩm, khôngnênvinvao “giơi han
xet xư” đê “chiu thua”.Vê phap luât, khi xet xư nếu thây co
dâu hiêu cua tôi phammơi va ngươi pham tôimơi thì tòa co
quyên khơi tô vu an. Về cấp phúc thẩm, tại phiên xử phúc
thẩm (lầnđầu), đại diệnVKSND tỉnhĐồngNai cũngđềnghị
HĐXXhủy toànbộbảnánsơ thẩmđểxemxét lại tráchnhiệm
hình sự đối với ôngTrưởng. Như vậy, cung vơi viêc huy an
sơ thâm,TAND tỉnhĐồngNai phai traođôi vơi côngan tinh,
VKSND tinhcoykiênchinh thưchoăc ruthôsơvuan lên tinh
đê truy tô khimaCQĐT,VKSND cấpdưới bỏ lọt tội phạm.
Môt nguyên tăc hiên đinh cung là nguyên tắc tô tung hinh
sư la“không lamoanngươivô tộinhưngcungkhôngđươcbo
lot tôi pham”.Vu an tuykhông lơnnhưng long tin cuangươi
dân va xa hôi vao cac cơ quan tô tung la rât lơn. Thiêt nghĩ
bangành tố tụngcủa tinhĐồngNai cânngôi vơi nhauđêgiai
quyêt vuviêc chođênnơi đên chôn.BôCông anvaVKSND
Tôi cao cung cân yêu câu đia phương bao cao và chi đao rôt
rao khi dư luân, bao chí đa lên tiếng.
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyênChánh tòaHìnhsựTANDTốicao
VỤ“BỎLỌTTỘIPHẠMLẠLÙNG”
BangànhtốtụngĐồngNainênvaocuộc
