CHỦNHẬT 24-1-2016
4
TUẦN THỜI SỰ
Xăngdầugiảm -
cơhộikíchcầu
Theo số liệu thống kê của Tổng cụcHải quan, tính đến ngày 15-12-
2015 giá bình quân xăng dầu đã giảm tới gần41%. Ngay tháng đầu
năm này giá xăng dầu trên thế giới vẫn tiếp tục giảm sâu. Điều gì xảy
ra với nền kinh tế Việt Nam khi giá xăng dầu vẫn nối đà lao dốc.
lý kinh tế, sản xuất, kinh doanh
sao cho đem được lợi lớn cho đất
nước trong bối cảnh thế này. Với
việcgiánguyên liệugiảm,chúng ta
sẽ giảm được giá thành, nâng cao
chất lượnghànghóavàmở rộng thị
trườngsangnhiềukhuvực.Việchội
nhập củaVN ngày càng phải sâu
hơnđi vàokinh tế thị trườnghơn.
Chứ hiện nay đâu đó nền kinh tế
vẫnđượckiểmsoátbởi chínhphủ.
DN có vốn nhà nước vẫn là DN
mang tính chủ đạo, họ có ưu đãi
đặc biệt, vì thế làmmất tính cạnh
tranh.DNvừanhỏ lại cóvị trí thấp
kémnêncần thayđổiđểđẩymạnh
tínhcạnh tranhvàgiảm thiểuvị trí
chủ đạo củaDNnhà nước.
. Vậy theoông, tại saogiá xăng
dầugiảmmạnh và liệu có tiếp tục
giảm nữa trong năm2016?
+Nguồncung trên thị trườngvề
xăng dầu khá dồi dào, các nước
xuất khẩudầuhỏahọ cầnngoại tệ
đểphát triểnkinh tếnhưNga,phần
lớnxuấtkhẩukinhdoanhcủahọ là
dầuhỏa.HaynhưVenezuela.. hay
Iran là nước dang trong quá trình
dỡ bỏ cấm vận nên họmuốn đẩy
dầu ra thếgiớiđể tăng trưởngkinh
tế.Tuynhiên, sứccầu trên thếgiới
lại giảm khi cung quá nhiều, đặc
biệtkinh tếTrungQuốc (TQ)đang
chậm lại, làmgiảmmức tiêu thụdầu
hỏa vàmọi khoáng sản khác như
đồng, chì đều giảm. Tôi cho rằng
năm nay giá dầu sẽ còn xuống và
xuống ít nhất 10-20USD/thùng.
Nêncânnhắcgiảm
xuất khẩudầu
. Với việc giá dầu thô liên tục
giảm trên thế giới kéo theo đó là
chúng ta sẽ bị thâm hụt đi hàng
ngàn tỉ đồng/năm
làm ngân sách
nhànước.Vậynếugiảmkhai thác
sản lượng như ông nói thì điều gì
sẽ xảy ra, đâu là vấn đề cần giải
quyết của kinh tếVN?
+Giáxăngdầugiảmảnhhưởng
đếnmọi lĩnhvực trongngànhkinh
tế.Vìmọi thứđều liênquan từgiao
thông,dệtmay,nông thủyhảisản…
sản phẩm cấu thành chi phí đều
liên quanđến giá xăng dầugiảm.
Nhưngphảinói rằngnềnkinh tế
của VN vừa nhập khẩu vừa xuất
khẩunhiên liệunên luôncósựcân
bằnggiữaưuđiểmvànhượcđiểm.
Ưuđiểmkhi giáxăngdầugiảm sẽ
tác động tích cực trong mọi lĩnh
vực…Khi nhiên liệugiảm thì đầu
vàocấu thànhsảnphẩmcủaDN từ
xăng dầu giảm sẽ giúp họ làm ăn
tốthơn,hànghóacó tínhcạnh tranh
hơn…và từđóhànghóacũngđem
lạinguồn thuchínhchongânsách.
Tương tựnhưvậynếugiánhiên
liệu tăng, tăng thu ngân sách nhà
nước nhưngDN sẽ gặp khó khăn
khi mọi hoạt động sản xuất, kinh
doanhcủabấtkỳDNnàocũng liên
quan đến xăng dầu…Còn khi giá
nhiên liệu tăng thì ta xuất khẩu.
Đây chính là vấn đề cần giải
quyết của kinh tế VN. Qua đây
cũng thấy rằng việc giá xăng dầu
giảm liên tục ảnhhưởng thungân
sách cho thấy điểm yếu của nền
kinh tế lâu nay. Lâu nayVN xem
khai thác tài nguyên, buônbánvà
xuất khẩu tài nguyên như là một
trong cácmũi chính của nền kinh
tế.Chínhvì vậykhi giánhiên liệu
trên thếgiớigiảmngay lập tứckinh
tếVN chịu tác động.
. Theo ông, giải quyết bài toán
này thế nào?
+Trướcmắt, chúng ta nên xem
xét giảm sản lượng khai thác dầu
khí, chỉ tínhđếnviệcđảmbảocác
hợp đồng cung cấp dầu đã ký với
các nước, đồng thời khai thác để
duy trì vàgiữđược thị trườngxuất
khẩu.TạiMỹkhigiádầugiảmsâu,
nhiều DN khai thác dầu qua đá
phiếnđã đóng cửa. TạiHànQuốc
thayvì họkhai thác tài nguyên thì
họ đi mua về. VN cần tính toán
nếuchi phí sảnxuất dầunhiềukhi
caohơngiámua vào thì nêngiảm
khai thác.Tàinguyênvớimộtquốc
giakhôngkhai thác thời điểmnày
thì sẽ được khai thác ở thời điểm
khác. Nhưng chúng ta còn sống
trên mặt đất này hàng trăm năm
nữa chứ nếu khai thác nội thế kỷ
nàymàchỉbiếtdựavào tàinguyên
thìmaimốt sốngvào đâu.
. Xin cámơnông.
◄
TS
NguyễnTríHiếu
:Tàinguyênvớimộtquốcgiakhông
khai thác thờiđiểmnày thì sẽđượckhai thácở thờiđiểm
khác.Nhưngchúng tacònsống trênmặtđấtnàyhàng trăm
nămnữa, nếukhai thácnội thếkỷnàymàchỉbiếtdựavào
tàinguyên thìmaimốt sốngvàođâu.
Phảităngsứcmuabằngviệc
tạoniềmtinvàotiềnđồng
Tăng trưởngkinh tếkhôngchỉ lệ thuộcgiádầu, chiphí sảnxuất…
màcònphụ thuộcvàonhiềuyếu tốnhưkinh tếổnđịnhhay
không…Nhưng rõ ràngviệcgiảmphát làmmấtđộngcơcủasản
xuất.Vídụsảnxuấtcáidùngàynaybánđược20.000đồngnhưng
nămsauchỉ còn15.000đồng thì cácDNmấtđộngcơsảnxuấtkhi
hàng tồnkho tăng.Vậynênmuốnđẩymạnhsảnxuất tiêudùng
ngoài lươngbổng làmộtchuyện, giácảhợp lýcủasảnphẩmvà
phải làmsaochoniềm tinvào tiềnđồng tăng.
Bất cứ thứ gì tăng, không chỉ là giá xăng dầumà cả giá
điện… khi tăng lên các mặt hàng hóa khác đều tăng rất
nhanh. Tuy nhiên, khi giágiảm thì baogiờnhịpgiảm cũng
chậmhơn sovới lúc tăng.Nhưvậygiánguyênvật liệugiảm
xuống thì giábán lẻ trên thị trường sẽ từ từgiảm rất chậm.
Giống như ngân hàng khi lãi suất cho vay tăng lên thì rất
nhanh nhưng khi hạ xuống thì chậmhơn.
Nguyênnhân thứnhất,
điều chỉnh giá lên thì rất nhanh
nhưnggiảmxuống lạiphụ thuộcvàonhiềuyếu tố.Chẳnghạn
nhưphụ thuộcvàođộ trễcủaviệcgiágiảm,hay tùy thuộcvào
loại hàng.Ví dụkhi giáxănggiảm thì làgiảmmặt hànghóa
mới chứkhôngphảihànghóacũ.Trongkhi vớimỗinhàkinh
doanhdù lớnhaynhỏđều có trữ lượnghànghóanhất định.
Nênchỉ khinào lượnghànghóanàybằng0 thìgiágiảmmới
đượcđiều chỉnh.Hay cácmặt hànghóa khác cũng vậy, cấu
thànhhànghóacủasảnphẩmcógiáxăngcũ.Việcgiánhiên
liệu trên thế giới giảm sau đó cácmặt hàng hóa khác giảm
chậm làhiện tượng thông thường của thị trường.
Nguyên nhân thứ hai,
giá xăng thế giới giảm 3% thì
khôngcónghĩa trongnước sẽgiảmngay3%vì điềunày tác
độngđếnngânsáchquốcgiakhi chúng taxuất khẩuđi.Thế
nênChính phủ tính toán bù trừ bằng cách tăng thuế phần
nhậpkhẩu.Nhưngnhư thếgiá thànhbán lẻcũngkhông thể
xuốngnhanhđược vì cònmột phầnmìnhbù trừ thiếuhụt.
Nguyên nhân thứ ba,
kinh doanh đa số đều có tâm lý
trục lợi vì họmongmuốn có lời nên khi giá tăng họ tăng
rất nhanh, còn giảm thì không phải ai cũng muốn giảm.
Ba lýdo chínhnày khiếngiánguyên liệu khi giảmbaogiờ
cácmặt hàng hóa khác cũng giảm rất chậm.
TS
NGUYỄNTRÍHIẾU
Sổ tay
YÊNTRANG
thựchiện
T
heoTSNguyễnTríHiếu,
chuyêngiakinh tế,Việt
Nam (VN)nên tínhđến
phương án giảm khai
thácdầu thô.Tậpđoàn
Xăng dầuVN, Tập đoànDầu khí
Quốcgianênxemxét cânđối chi
phí sản xuất và giá trị xuất khẩu
thu lại. Nói cách khác, nếu khai
thác dầu so với giá bán lỗ thì nên
dừng khai thác.
Giá tiêudùng vẫnchây ì
.
Phóngviên
:
Theoquy luật thông
thường, giádầugiảmsẽkích thích
sản xuất, tiêu dùng, tăng trưởng
kinh tế. Nhưng thực tế thời gian
quagiádầugiảmmàchứngkhoán
vẫn trên đà lao dốc, kinh tế vẫn ì
ạch là dođâu, thưaông?
+
TS
NguyễnTrí Hiếu
: Xăng
dầugiảmcũngảnhhưởng lớnđến
hoạt động tài chính, đặcbiệt là thị
trườngchứngkhoánbởinhàđầu tư
đangcóxuhướngbáncổphiếucủa
các doanhnghiệp (DN) xăngdầu.
Việc giá xăng dầu giảm khiến giá
cổphiếucủaDNxăngdầu liên tục
giảmđiểm, vìvậyxuhướngbán ra
đangngàymột nhiềukhi cổphiếu
giảmnhàđầu tư rút vốn,DNxăng
dầu sẽ càngkhó khăn.
Khôngchỉ lĩnhvực tài chínhmà
xăngdầugiảmđánh thẳngvàomặt
bằnggiácả,cộngvớimứccầugiảm
sút đi đẩy lạmphát xuống, sứccầu
giảm.Nhiềuchuyêngianóicầu tăng
nhưng theo tôi, mức cầu có phần
thuyên giảm. Trong cái sự thuyên
giảm đó, tác động đến giá cả nếu
khôngcẩn thậnmình sẽchuyển từ
nềnkinh tếcó lạmphát thấp thành
nềnkinh tếgiảmphát,nghĩa là lạm
phát âm rất nguy hiểm trong năm
2016. Trong tháng 1 lạm phát đã
xuống tới consố0phẩymấy% rồi
nênmìnhphải đẩycầu lênđểphát
triển kinh tế.
. Trong bối cảnh này, chúng ta
nên làm gì để kích thích nền kinh
tế phát triển, thưa ông?
+Lúcnàyphải tậndụnggiáxăng
dầu giảm để tăng sức mua lên.
Số tiền giảm ấy người tiêu dùng
dùngvàomua sắm, tăng sinhhoạt
gia đình…Tăng cường sản xuất,
kinhdoanhvà tăng sứccạnh tranh
các mặt hàng hóa của VN ra thị
trường thế giới và vì thế có thể có
lợi cho kinh tế nhiều hơn. Từ đó
Chính phủ sẽ nhận được thu thuế
bùchoviệc thất thu từgiáxăngdầu
giảm. Một mặt vì xăng dầu giảm
thì Chính phủ có thể tăng thuế từ
nhập khẩu lên. Vấn đề là làm sao
mình chuyển đượcmô hình quản
LâunayVNxemkhai
tháctàinguyên,buôn
bánvàxuấtkhẩutài
nguyênnhư làmột
trongcácmũichính
củanềnkinhtế.Chính
vìvậykhigiánhiên liệu
trênthếgiớigiảmngay
lậptứckinhtếVNchịu
tácđộng.
GiádầurớtmạnhnhưngOPECcũngkhôngcókhảnăngvựcdậy.Ảnh:BUSINESS
Thậntrọngvớinguycơ lạmphátvềâm
