12
THỨBA
23-2-2016
Đời sống xã hội
ĐẶNGKHIẾTĐAM
L
ễ hội vừa là biểu hiện,
vừa lànguồnmạchcógiá
trị bảo tồn và phát huy
vănh adân tộc. Tuynhiên,
khôngphải bất cứcái gì xưa
đềucógiá trị truyền thốngvà
được duy trì bằngmọi giá.
Không cứ xưa là
truyền thống
Trong tác phẩm nổi tiếng
Vũ trung tùy bút
của nh
phong tục học PhạmĐình
Hổ (1768-1839) có hai câu
chuyện rất đáng lưu ý.
Một là
Thần trẻ con
, kể
chuyện ở làng Dương Xá
có đứa trẻ bị ngỗng đuổi,
ngãxuốnghốchết, sauhiển
linh làm thần làngnên làng
ấy có tục nghiêm cấm việc
nuôi ngỗngvì sợphạmvía.
PhạmĐìnhHổviết:“
Tanghe
chuyện, lấy làmbuồn cười.
Đời xưa c ng tế, ngoài các
vị thiên thần địa kỳ ra, thì
chỉ người nào có công đức
mới thờ làm thần, hayvịnào
có cứu giúp được đại tại,
đại hoạn cho dân thì, mới
được lập đền thờ (…). Cái
người khi sống đã không
chống chọi được với loài
cầm thú, thì khi chết sao
có thể giáng phúc cho dân
được? (…), thế tục sinh ra
lắm điềumê tín (…)
”.
Hai là
MiếubàChúaNgựa
,
kể chuyện ở huyện Cẩm
GiàngvàhuyệnGiaPhúccó
miếu thờbàChúaNgựa.Tục
truyền người đàn bà này có
tínhdâm, hễ gặpđànông là
tư thông, mà không ai làm
xuể được lòngdục. Chuyện
đến tai quan, quan bắt đan
một cái giỏ hình con ngựa,
nhét người đànbàấyvàođể
cho thôngdâmvớingựađực.
Ngườiđànbàấychếtvà thành
thần,cầuđảođượcnhiềuđiều
ứngnghiệm.Nhàphong tục
họcPhạmĐìnhHổ than:“
Ôi!
Là một đứa dâm phụ như
thếmà lại được hương hỏa
thiên thu thì có khác gì đền
PhạmNhan ở Đông Triều,
thực là quái đản
”. Từ đó,
ông đề xuất: “
Các quan bộ
Lễ, nếu không xem xét mà
triệt bo, thì saokhôngdời đi
màhợp lại, đừngđể làmmê
hoặc lương dânmới phải
”.
PhạmĐìnhHổ là tiềnnhân
của chúng ta.Từhồi ấyông
đã kêu lên như thế. Không
biết tục,miếu trênngàynay
còn không? Nếu còn thì đó
là truyền thống ư? Thiết
nghĩ, bây giờ các vấn nạn
liên quan đến tình dục đã
đến mức báo động, nếu có
lễhội bàChúaNgựa thì đời
sống sẽ đi về đâu?
Lễhội lànơi để
xả xúbáp?
Trongbiếtbaonhiêu lễhội
đãvàđangphụchoạtđếnmức
sôi réo như hiện nay, những
lễhộinào thựcsự là tiêubiểu
chobảnsắcViệt, thểhiệnhồn
cốt nhânvănViệt?
Do nhiều nguyên nhân
kháchquanvàchủquan,môi
trư ngvănh acủachúng ta
“
còn t n t i t nh tr ng thi u
l nh m nh, (…), t n n x
h i, t iph mc chi uhư ng
gia tăng
” (Nghị quyết Hội
nghị lần thứ9củaBanChấp
hànhTrungươngkh aXI).
Mộtvụquẹtxe,một cáinhìn
không dễ chịu trong quán
nhậu, một câu nói hơi khó
nghe… đã là nguyên nhân
củamột vụ ánmạng, ít nhất
cũng là một vụ xô xát dẫn
đến trọng thương.
Trong bối cảnh đó, phải
chăng một số lễ hội có trò
cướpsẽ làgiọtnước làm tràn
ly tâm lýbạo lực đangbùng
phát trong xã hội chúng ta?
Nói cách khác, lễ hội là chỗ
xảxúb p, tạođiềukiện luật
tục h a, chính thức h a bạo
lực để những người cómáu
này được dịp “thi thố” công
khai?
Làm gì có niềm tin nào
đối với những thanh niên
mặc quần jean đáy ngắn,
ở trần trùng trục khoe đ y
h nh xăm, tóc nhuộm vàng
hoe nhảy lên đầu đồng bào
mìnhmột cách hung hãn để
đoạtvật thiêng.Nếucho rằng
khuyếnkhíchsứcmạnhchính
đáng thì chúng ta đã có các
sới vật đầu xuân. Chưa kể,
bao nhiêu thanh niên hung
hãnnệnnhauchí tửđểgiành
vật thiêngkia sẽhănghái, tự
giác lênđườngnhậpngũhay
bỏ chạymất dépkhi cógiấy
báo nghĩa vụquân sự?
Mặt khác, ngay những lễ
hội không có
tro cướp
thì
việcchúngdiễn rasuốt tháng
Giênghoặchơnnữacũngphần
nào lạc điệu trong bối cảnh
hội nhập nếu xét về kỷ luật
lao động. Trong khi những
người nghèophải bópbụng,
tất tả đi làm, thậm chí công
nhân gốc Bắc phải bịn rịn
rời người thân để vàomiền
Nam thì có người chơi suốt
mùa như thế, đó là gì nếu
không phải là phân h a và
phân tầng?
Mác từngnóimuốn thưởng
thứcnghệ thuật thì trướchết
phải được giáo dục về nghệ
thuật. Thưởng lãm và tham
dự lễ hội cũng có bản chất
tương tự.Chođếnnay,chúng
tamới làm được việc tuyên
truyềnvàphổbiếnpháp luật.
Chúng tachưa làmđượcđiều
này với lễ hội. Do đó, loạn
chuẩn làmột hệ quả tất yếu,
nhất làkhi chúng ta chưađủ
phương án khả thi trong tổ
chức lễ hội.
Tiếngkêu củaPhạmĐình
Hổ còn văng vẳng đâu đây.
Đâykhôngchỉ là tráchnhiệm
của bộ lễ (BộVH-TT&DL)
mà là của cả hệ thống. Phải
chăngđãđến lúcchúng tacần
cósựphúcquyếtcủa toàndân
đối với lễ hội?
n
Tranh, giành,
đoạt, cướp,
giật…, đó là
nhữngđộng từ
có tầnsốxuất
hiện caonhất
khimiêu tảvề
không ít lễhội
của chúng ta
nhữngnăm
qua.
Tiêu điểm
Chúngtatánthànhchủtrươngthốngnhấttrongđadạng
nhưngcónênchấpnhậnsựđadạngđếnmứcgầnnhưngoài
tầmkiểmsoátnhưhiệnnay?Cócơquannào thốngkêxem
chúngmangvềhay làmgia tăngbaonhiêudoanh thucho
ngànhdu lịch,dịchvụ?Vàđồngthờichúnggâyrabaonhiêu
mấtmátchodiệnmạo,nhântâmViệtNam?HuyCận làngười
đã nói rất hay, rất trúngbản sắcViệt: “
Lưngđeogươm, tay
mềmmại bút hoa
”. Dân tộc tađánhgiặc từbuổi bìnhminh
của lịch sửnhưng làđánhgiặc ngoại xâmđể tự vệ, để tồn
tại.Đó làchuyệnbấtđắcdĩ.ViệtNamchuộngvõvà thượng
võ, tuyệt nhiên không chuộngbạo lực; trái lại ViệtNam rất
tàihoa.MỹhọcViệtchuộngvẻđẹp thanhmảnh, taonhã, vi
tế…Với nhữnggì đangdiễn ra, liệu lễhội có làmdukhách
ngoạiquốchiểusaivềbảnsắcViệt?Tranh,giành,đoạt,cướp,
giật…, đó là nhữngđộng từ có tần số xuất hiện caonhất
khimiêu tảvềkhông ít lễhội củachúng tanhữngnămqua.
Thanhniên laovàoẩuđảở lễhộicướpphếtHi nQuan,Ph Thọ.Ảnh:V.THỊNH
L h i:B i thựcv m t
phươnghư ng
8.000
l con s l h i di n ra trong
nămởnư cta.Trongđ 2/3 l
h idi n ra trong th ngGiêng.
T iH N ic đ n543 l h i l n
nhỏdi nrat inhi uth iđi m
trongnămởc cqu n, huy n,
riêngtrongth ngGiêngđ c
hơn150 l h i đư c t ch c.
Làmgìcóniềmtinnào
đôivớinhữngthanhniên
mặcquần jeanđáyngắn,
ởtrầntrùngtrụckhoeđ y
hnhxăm,tócnhuômvàng
hoenhảy lênđầuđồng
bàomìnhmôtcáchhung
hanđểđoạtvậtthiêng?
Chưav i xâycáp treo t i n i B Đen
(PL)-B VH-TT&DLv abanh nh côngvăngửiUBND
t nhTâyNinhv vi c l mh sơđ u tưxâyd ng tuy n c p
treo t i khuv cn iB Đen (giai đo n2) t nhTâyNinh.
Theođ , B VH-TT&DLchobi t ng y29-12-2014,Th
tư ngCh nhph đ c quy t đ nhphêduy t quyho ch
t ng th Khudu l chqu cgian iB Đen, t nhTâyNinh
đ nnăm2020, t mnh nđ nnăm2030, trongđ n i dung
xâyd ng c p treo lênđ nhn iB Đenkhông c trongdanh
m cd nưu tiênđ u tư.V v y, t nhTâyNinhph i l p
t tr nhk m theoh sơnêu rõ l do, s c n thi t,m c tiêu,
quymô, d b o t cđ ngmôi trư ng, ngu nv n th chi n
đ xin ki n c a c cb .Trên cơ s ki nđ ng thu n c a
c cb , B VH-TT&DLs tr nhTh tư ngCh nhph xem
x t, choph pb sungn i dungxâyd ng c p treo lênđ nh
n i B Đenv quyho ch nêu trên.
V.THỊNH
“Vi tNam - Thiênđườngdu lịch
biển, đ o”
(PL)-H i ch Du l ch qu c t Vi t Nam (VITMH N i
2016) s di n ra t ng y 14 đ n 17-4 v i ch đ l “Vi t
Nam -Thiên đư ng du l ch bi n, đ o”.
T i đây, h ng ng n s n ph m du l chVi t Nam n i
chung v du l ch bi n, đ o n i riêng s đư c cung c p t i
c c doanh nghi p, kh ch du l ch trong v ngo i nư c. T i
h i ch , c c h ng h ng khôngd ki n s cung c p cho
kh chdu l ch 20.000 v m y bay khuy nm i, 15.000 tour
khuy nm i v i gi gi m đ n 20%-30%.
Theo ban t ch c, hi n t i đ c 24 nư c v v ng l nh
th đăng k tham gia h i ch . H i ch VITM l ho t đ ng
thư ngniênn m trong chương tr nhx c ti n qu c gia c a
B VH-TT&DL.
V.THỊNH
Ngh sĩVi tHương thoátdanh“h inh m”
(PL)-Trongphim
G i gi lắm chiêu
v a ra r p v o cu i
tu nqua,Vi t Hươngxu t hi n tr l i v i nh ngm ng
mi ng h i duyên d ngv đ mang v doanh thu 11 t đ ng
ch m i trongba ng yđ u công chi u.
Trư c khi
G i gi lắm chiêu
ra r p, truy n thông l n
kh n gi v n c nb n tư ngm tm a phim t t h i nh m
ng p tr n. Th nhưng trong90ph t,
G i gi lắm chiêu
đ
c “đ chiêu” đ l m kh ngi b t ng , c th l y đư c
nh ng tr ng cư i s ng kho i l n nh ng giâyph t l ng
đ ng kh ngi .
Trong su t ba ng yb phim công chi u, trên c c trang
m ng x h i đ chia s nh ng câun i cửami ng c aBS
TrangĐ i (doVi tHương th vai): “Ohmy tr ng!”, “Tui
c m t thông b o”, “Đi x t nghi m đi!”…
QUỲNHTRANG
