CHỦNHẬT 13-3-2016
2
TUẦN THỜI SỰ
Chínhphủ
khôngchỉđạo
chốngtham
nhũngđược
Cục trưởngCục Chống tham nhũng (Thanh tra
Chính phủ) Phạm TrọngĐạt thừa nhận tự phát hiện
tham nhũng trong nội bộ đang là khâu yếu nhất trong
công cuộc phòng, ch ng tham nh ng hiện nay.
Vì saocơch t pháthi n
thamnh ngchưahi uquả?
THUNGUYỆT
thựchiện
.
Phóngviên
:Dựhội nghị tổng
kết 10 năm thi hành Luật Phòng,
chống thamnhũng (PCTN) tại Bộ
Tư pháp, ông có phát biểu rằng
nhiều bộ, ngành, địa phương báo
cáokhôngpháthiệnra thamnhung
nhưng người dân không tin... Cá
nhânông có tin không?
+ Ôn g
PhạmTrọng
Đạt
: Báo
cáo người
takhôngphát
hiện được
thì hoặc do
cơchếhoặc
donhậnthức
của họ về tham nhũng có thể ở
tội khác chứkhôngphải tội tham
nhũngnênhọkhôngđưavàobáo
cáo.Vềpháp luật, khi chưa ra tòa
thì chưa thể kết luận cóphạm tội
tham nhũng hay không.
Còn các cơ quan, các chi bộ,
tổ chức đảng không tự phát hiện
ra tham nhũng, đó là yếu kém thì
đúng rồi.Thamnhũnghiệnchủyếu
được phát hiện qua các cơ quan
khác, qua công luận, qua tố giác
của người dân...Việc tựphát hiện
thamnhũng trongnộibộ rất ít, gần
như không có.
Lỗi cơchê
.
Ông vừa đề cập tới nguyên
nhân “do cơ chế”, vậy cơ chế đã
“có lỗi” gì, thưaông?
+Chúng taphátđộngcảhệ thống
chính trị vào cuộc nhưng lại chưa
khơidậyđượcsựvàocuộc thựcsự
củacảhệ thốngmàchỉmột số thôi.
Ngoài ra, cơ chế hiện nay không
rõ ràng.Chẳnghạn theoquyđịnh,
Thanh tra Chính phủ chỉ là một
nguồn cung cấp cho cơ quan điều
tradấuhiệuvề thamnhũng thôichứ
không được quyền gì cả…
. Thực tế cho thấy sô ít trường
hợp tự phát hiện tham nhung chủ
yếu lại do nội bộmâu thuẫn, đấu
đá, thanh trừng lẫnnhau.Ôngnghĩ
sao về điều này?
+Đúng là người tố cáo chủyếu
do ảnhhưởng trực tiếpđếnquyền
lợi, lợi íchhoặc thành tíchcủabản
thân thì họ tốcáo thôi.Việc tốcáo
nội bộcó thểdonhiềuđộngcơ rất
khácnhaunhưngxuất phát từ tinh
thầnđấu tranhchống thamnhũng,
từý thức, tráchnhiệmcó thểcũng
có nhưng khôngphải nhiều.
.Cungcónguyênnhândocơchế
bảovệngười tôcáo tiêucựckhông
tôt nênđaphần lựachọn im lặng?
+Cũngcó thểdocơchếpháp luật
bảo vệ người chống tham nhũng
của ta chưa tốt khiến họ sợ bị trả
thù nhưng đó không phải nguyên
nhân chính. Nguyên nhân chính,
theo tôi, có thể do lợi ích nhóm,
dobệnh thành tích, do tráchnhiệm
người đứngđầu…
Tráchnhiệmngươi
đứngđầuchưa rõ
.
Theo ông, quy định về trách
nhiệm người đứng đầu còn bất
cập, hay vấn đề do thực thi chưa
nghiêm?
+Thứ nhất, do quy định trách
nhiệmngười đứngđầuvẫnchung
chung, chưacụ thểđược.Thứhai,
việc chứng minh tội phạm tham
nhũng không phải thời gianmột
sớmmột chiều có thể làm ngay
được, trongkhi phải kết luậnđược
đúng là thamnhũngmớixử lý trách
nhiệmngười đứngđầuđược.Đôi
khi việc xử lý chưa nhanh, chưa
kịp thời khiến người ta cảm thấy
người đứng đầu không có trách
nhiệm gì.
Thứba, cũngchưacómộtchế tài
xử lýmạnhmẽ, cũng chỉ xử lý về
mặt tổchứchànhchính.Đãđểxảy
ra thamnhũng tại cơquan, đơnvị
mìnhquản lý,khixử lý tráchnhiệm
ngườiđứngđầuphải rấtmạnhmới
rănđe, làmgươngđược.Tấtnhiên,
nếungườiđứngđầu thôngđồng thì
họ phạm tội rồi.
.Vậycầnquyđịnhcụ thể thếnào?
+ Một chủ tịch tỉnh để tình
trạng tham nhũng xảy ra ở tỉnh
anhnhiều, anh cóphải chịu trách
nhiệm không phải rõ ra. Bí thư
tỉnh ủy có phải chịu trách nhiệm
không, tương tự, lãnhđạobộcũng
th . Hoặc cấpphóphụ trách trực
tiếp có phải chịu trách nhiệm
không cũng phải quy định rõ.
Hành vi nào vàmức độ đến đâu
phải có hình thức xử lý tương
xứng, quy định thật cụ thể thì
…Cơquannàytrực
thuộcaithìphảitính
nhưngđiềukiệntiên
quyết làphảiđộc lập
vớicácngànhcókhả
năngthamnhũng.Ví
dụ,Chínhphủ làđối
tượngđểchốngtham
nhũngchứChínhphủ
khôngchỉđạochống
thamnhũngđược.
XétxửđạiánthamnhũngtạiCôngtyChothuêtàichính IItạiTANDTP.HCM.Ảnh:HTD
mới xử lý được. Chứ bây giờ rút
kinh nghiệm cũng được, khiển
trách cũng được hoặc kể cảmất
chức… thì rất khó.
.Đểhoàn thiệncơchếpháthiện
thamnhung, Thanh traChínhphủ
đề xuất hướng sửa Luật PCTN
thế nào?
+Sửa luật thếnàophải dựavào
tổng kết 10 năm thi hành Luật
PCTN, phải xác định rõhiệnnay
bất cập ở đâu, cái gì nên bỏ, cái
gì phải tăngcường.Cácgiải pháp
hình thức thì có cần tăng cường
hay không. Về mô hình, có nên
thành lập một cơ quan chuyên
trách độc lập không... Tất cả cái
đóđều liênquanđến cơ chế phát
hiện, xử lý tham nhũng.
.Kinhnghiệmcácnước liênquan
đếnvấnđề tựpháthiện thamnhung
thế nào, thưa ông?
+Mộtsốnướccócơquanchuyên
trách thu thập thông tin, thu thập tố
giác,điều tra,xácminh, truy tố.Một
cơ quan làm từAđến Z có thể là
ybanchống thamnhũngquốcgia
hoặc cơquanđiều tra chống tham
nhũng…Cơquannày trực thuộcai
thì phải tính nhưng điều kiện tiên
quyết làphảiđộc lậpvớicácngành
có khả năng tham nhũng. Ví dụ,
Chính phủ là đối tượng để chống
thamnhũngchứChínhphủkhông
chỉ đạo chống thamnhũng được.
Chỉmộtcơquannhưngđược trao
đủquyền, đủmạnh, đủcơ sởpháp
lý thì làmđượchết.
Trong trường
hợp đặc biệt phải có quyền lực
đặcbiệt, tổchứcđặcbiệt,phương
phápđặcbiệt thìmới làmđược,
chứcứphátđộngphong trào thì
khó lắm!
. Xin cámơnông.
Những h i ngh và các báo
cáo liên quan đ n công tác
PCTN th i gian qua cho th y
m t th c t : R t ít cơ quan,
t ch c t phát hi n ra tham
nh ng trong n i b . Ấy th
nhưng báo cáo chuyên đ v
công tácPCTN trìnhbày trư c
Qu c h i (QH) l n nào c ng
có chung nh n đ nh “tình hình
tham nh ng v n diễn ra ph c
t p”, th đo n tham nh ng
ngày càng tinh vi, án tham
nh ng sau thư ng l n hơn án
tham nh ng trư c…
R t nhi u quan ch c, đ i bi u
QH,cácchuyêngiađ c l pđã lên
ti ngbình lu nsaus ki nThanh
tra Hà N i và TP.HCM phát đi
thông tinquađ u tranhn i b và
quacông tác thanh tranăm2015,
chưa t pháthi nđư c trư ngh p
nàocód uhi u thamnh ng.
T ng Thanh tra Chính ph
HuỳnhPhongTranh sau
đó lên ti ng kh ng đ nh
s c gắng c a ngành
thanh tra th i gian qua
và nh n m nh: “Chúng
tôi th hi nh t s c trách
nhi m”.
Ông Ph m T t Thắng
(ỦyviênThư ng tr cỦy
banVăn hóa, Giáo d c,
Thanh niên, Thi u niên và Nhi
đ ngc aQH) bănkhoăn: “N u
nhưk t qu này là trung th c thì
đó là k t qu đáng m ng. Th
nhưng đây th cs làkhôngcó
hay làchúng takhôngphát hi n
ra?”.TheoôngThắng,HàN ivà
TP.HCM làhai đ aphương l n,
haiđ u tàuc ađ tnư cmàc ng
không phát hi n ra tham nh ng
m i th ys ph c t pc av nđ .
Phó Ch nhi mỦy ban Văn
hóa,Giáod c,Thanhniên,Thi u
niênvàNhiđ ngc aQHLêNhư
Ti n l i đưa ra t i ba gi thuy t.
Th nh t,HàN ivàTP.HCMđã
đưa ranhi ugi i phápm nhm ,
quy tli tnênnhữngkẻmu ntham
nh ng c ng không tham nh ng
đư c.Th hai,có th thamnh ng
ngày càng tinhvi, câuk t chằng
ch t, t othànhnhữngl iíchnhóm,
mỗi thành viên trong đư ng dây
đ u che chắn chonhau, bi nhóa
nhàon ns li uchophùh pnên
vi cphát hi n r t khókhăn.Th
ba, ch ng đ a phương nàomu n
v ch áo cho ngư i xem lưng, vì
