12
THỨHAI
21-3-2016
Đời sống xã hội
PHÚXUÂN
N
ằm cách TPHuế hơn
45 km, làngAn Bằng
củaxãVinhAn, huyện
PhúVang, ThừaThiên-Huế
từ lâu đã nổi danh là “TP
lăng mộ” xa hoa vào bậc
nhất cả nước.
Khôngmồmảđố ả
làmnên?
Chuyện lăngmộở làngAn
Bằng(xãVinhAn,huyệnPhú
Vang,ThừaThiên-Huế)bắtđầu
manhnha rồi rộ lên từnhững
năm1990.Thờiđiểmđó, lứa
conemđầu tiêncủaAnBằng
tìmđường ra nước ngoài bắt
đầu làmănkhấmkhá, tíchcóp
đượcchút tiềncủagửivềquê
phụgiúpgiađình.
ÔngĐỗThanh,mộtngười
dânAn Bằng, nhớ lại rằng:
“Lúc đầu người thân ở hải
ngoại gửi rất nhiều tiền về
chủyếuđểchi tiêu,muasắm
vật dụng trongnhànhằmbù
đắp lạichonhững thángngày
khốnkhó.Dầndà sựbùđắp
nàygắn liềnvớinhucầunhư
xâynhàmới chokhang trang
hơn, sauđó làxâydựngnhà
thờhọ,đình làngvàcuốicùng
là xây lăngmộ cho cha ông
với ý nghĩ: Mình đang nhà
caocửa rộng thìchamẹmình
dưới âm phủ cũng phải nhà
cao cửa rộng, thậm chí phải
làbiệt thự,biệtphủ thì sựbáo
hiếumớixứngđáng...” -ông
Thanh khoe.
Sợbị lạcđườnggiữa “TP
ma”sầmuấtnày, tôinhờanh
Phát -một chủ thầuđangxây
dựng lăngởđâydẫnđường.
AnhPhátdẫn tôiđếnkhu lăng
củagiađìnhôngLêPhúkhi
ôngPhúvừađến thăm lăng.
Lăng của gia đình ông Phú
được xây dựng theo kiến
trúc tổnghợp trêndiện tích
khoảng 300 m
2
, cao hơn 5
m, được trang trí bằnghàng
loạt đầu rồng và những nét
hoa văn cầu kỳ. Tầng trên
cùng của lăng thiết kế hình
bát úp nóc tròn theo kiểu
hoàng lăngởẤnĐộ…Theo
ông Phú, lăng này gia đình
ông xây hết 70.000 đôla,
tiền do con cái làViệt kiều
chu cấp. “Chamẹ nuôi nên
người,giờconcáikhôngbiết
đềnđáp côngơn sinh thành
bằng cách nào nên xây cái
lăng thiệt to để báo hiếu”.
ÔngLêVănLân,mộtngười
dânAnBằngkhác,gópchuyện:
“Thậtra thờigianđầu lăngmộ
ởAnBằngcũngbình thường
thôi chứ không đếnmức cái
môcáinấy tohơncảcáiđình
làngnhưchừ”.TheoôngLân,
mọi sự bắt đầu thay đổi khi
cómột vàiViệt kiều về quê,
ra xem lăngmộ ông bà mà
trước đómìnhđã gửi tiềnvề
xâycất,bỗngnhiênpháthiện
ở bên cạnh cómột cái lăng
hình như to hơn, kiểu dáng
đẹphơn.Họhỏingườinhàđây
là lăngcủaai.Saukhi cócâu
trả lời thì họ sa sầmmặt lẩm
bẩm, đại ý“tưởngai chớnhà
ông nớ, ởViệt Nam lâu nay
gia cảnhvốnkhônghơnnhà
mình,mấyđứaconởbênMỹ
tiền cũng không nhiều bằng
connhàmình.Vậycớchi lăng
mộ ông bà hắn lại được xây
tohơn, đẹphơn lăngmộông
bànhàmình”.
Đáng nói là câu hỏi và
nhữngsuynghĩkiểu“congà
tứcnhau tiếnggáy”nhưvừa
kể không phải là sản phẩm
củamột nhómngười đơn lẻ,
mà nó phổ biến trong cộng
đồng. Hệ quả là những năm
tháng sau đó, những cuộc
“chạy đua xây mộ” đã nổi
lênởAnBằng.
ÔngLânkể: “Cảmột thời
gian dài, mấy khu nghĩa địa
ởAnBằngnhưmộtđại công
trường rầm rộsuốtngàyđêm
do tâm lý lăng làm sau phải
tođẹphơn lăng làm trướcvà
lăng làm trước cũng... phải
làm lại lần nữa sao cho to
đẹphơn lăng làmsau.Dođịa
phương lúc đó chưa có quy
hoạchcụ thểnênởđâymạnh
ai nấy làm, lăng to, rộng cỡ
nào là phụ thuộc vào... túi
tiềnnêncábiệt cónhữngcái
lăng chiếm cả khu đất rộng
hơn 1.000m
2
”.
Phúquýsinh lễnghĩa
Cụm từ “TP lăng” hoặc
“TPma” xuất hiện trên báo
chíViệt Nam từ những năm
1990,bởicácnhàbáochoáng
ngợpđếnmứckhông tinvào
mắt mình khi chứng kiến
những gì đang diễn ra ởAn
Bằngrồisosánhvớiđờisống
kinh tếcủangười dân lúcđó
vốnđangrấtkhókhăn.Nhưng
bây giờ xem ra gọi “TP” thì
đã quá lạc hậu, bởi những
năm 1990, cái lăng to nhất,
đẹp nhất ở đây cũng chỉ có
300-400 triệu đồng/cái; còn
bây giờ lăng ở đây, loại đẹp
nhấtđã1-2 tỉđồng/cái,cábiệt
như lăngmộ tổ họ Lê đang
xây dựng, ước tính giá phải
hơn3 tỉ đồng.
Hiện“TPma”có tổngdiện
tíchkhoảng40ha, tọa lạc trên
phầnđất của bốn thônBằng
Thượng,TrungHải,ĐịnhHải
vàAnMỹvớihàngngàn lăng
mộnằmchenchúcnhaukhông
một lốiđi.Tuyởcáchkháxa
nhau nhưng nếu là người lạ
thì sẽ không biết được chỗ
nàovới chỗnào, thậmchí đi
lạc không tìm thấy lối ra do
các lăng mộ xây dựng liền
nhau, kiến trúc lại na ná về
sự cao và to lớn cũng như
kiểudáng, họa tiết...
Điều lạnữa làởAnBằng,
bây giờ người ta không chỉ
xâydựng lăngmộchongười
chết mà còn cho cả những
người đang sống. “Phải làm
trướcnhư rimới theoýmình
đượcchúnờ” - ôngNguyễn
VănL. (73 tuổi, ởAnBằng)
cườimómmémkhoevới tôi
về “ngôi biệt thự” mà con
cháuchuẩnbị trướcchoông
ngày trăm tuổi khi tình cờ
gặp ở khu nghĩa địa Trung
Hải (An Bằng). Cũng như
bao buổi chiều khác trong
tuần, ôngL. lại ra quét dọn
khubiệt thựvới lối kiến trúc
triều Nguyễn pha lẫn Phật
giáo trị giá gần 800 triệu
đồng đã được xây dựng từ
cáchđâybanăm, bên trong
cóhai phầnmộđào sẵn cho
ôngvàvợôngdùhai người
vẫn... còn đang sốngmạnh
khỏe.Ôngkể: “Người giàở
đây bữa ni ai cũng xây sẵn
nhà cho mình như ri hết.
Chưa chết mà biết mình
được chôn ởmô, kiến trúc
ra răngcũngvuivà thỏamãn
lắm rồi chú ơi...”.■
LTS:
Cuốitháng2vừarồi,hãng
tinAFPđăngtinvềlàngchàinhỏ
tênAnBằng,huyệnPhúVang,
ThừaThiên-Huế.Nhữngngười
đưatinhếtsứcbấtngờkhichứng
kiếnngườidânnơiđâydùthu
nhậpthấpnhưngvẫnđổrấtnhiều
tiềnxâymộchongườithân.Đólà
mộttrongnhữngbiểuhiệntínhsĩ
diệncủangườiViệt.Nhiềungười
luônphảigồnglênđểchongười
khácnhìnvàohoặcnhìnvàongười
khácđểlàmchobằng.Tínhsĩdiện
đómanglạikhôngítnỗibuồnvà
bikịchchongườitrongcuộc.
Làmmộ tovì “tứcnhau
tiếnggáy”
Đằngsaunhữnglăngmộtrịgiáhàngtrămtriệu,thậmchítiềntỉlànhữngchuyệncườiranướcmắt.
TPâm lộng lẫy,nguynga,kếtquảcuộcchạyđuaxâymộcủacáchọtộc.Ảnh:PHÚXUÂN
Xinđừngphô trươngnữa!
TôiquaMỹgần20nămvà luônkhẳngđịnhnềntảngvănhóacủamình làvănhóaViệt.Tínhsĩ
diệnhão thểhiệnquaviệcchuộngvẻngoài,ưahình thức, thíchnhữngcái to lớn,muốnngười
khác trầm trồ… lànhữngđiều rất vônghĩa. Nókhông làm chongườiViệt tự tinhơnmà thực
ranóchính làbiểuhiệncủasự tự tibởimongmuốn
đượckhẳngđịnhmìnhquasựphôdiễnphùphiếm
đểđượcngười kháccôngnhận.Nơi tôi ởcónhững
nghĩa trang luônmangvẻ thanhbình, tĩnh tâmvà
đơngiản, khônghềcónhữngngôimộcầukỳ rồng
bayphượngmúa.Ngaycảnhữngngườigiàunhất,có
địavị nhất, ngôimộcủahọcũngđơngiảnvàđồng
dạng với các ngôimộ khác. Mộ của các cựu tổng
thốngMỹcũnghết sứcđơngiản.
Anh
ĐOÀNVĂNĐỨC
,
ViệtkiềuMỹ
AnhĐoànVănĐứccùngvợcon
(phải)
vàmộtnghĩatrangởMỹ, rấtgiảndịvà
bìnhyên. (Ảnhdonhânvậtcungcấp)
“Tưởngaichớnhàôngnớ,
ởViệtNamlâunaygia
cảnhvốnkhônghơnnhà
mình,mấyđứaconởbên
Mỹtiềncũngkhôngnhiều
bằngconnhàmình.Vậycớ
chilăngmộôngbàhắnlại
đượcxâytohơn,đẹphơn
lăngmộôngbànhàmình.”
Sĩ diệnhão
của
ngườiViệt
-Bài 1
ĐiềukhiếnAFPvôcùngbất
ngờ trong bản tin đăng vào
hôm23-2đó làngười dânAn
Bằng, huyện PhúVang, Thừa
Thiên-Huếđổđến70.000USD
(tươngđương khoảng 1,55 tỉ
đồng) để xâymộ cho người
thân trong khi thunhậpbình
quânđầungườimỗi năm của
ViệtNamchỉlà2.000USD(tương
đươngkhoảng45triệuđồng).
Tiêu điểm
