14
THỨSÁU
10-6-2016
THANHDANH
T
heo tiết lộ của hãng tin Bloomberg, tài liệu mới đây
củaBộKhoahọcTrungQuốc (TQ) cho thấynướcnày
đang lênkếhoạchxâydựngmột trung tâmngầmdưới
lòng biển Đông. Đây là bước đi mới nhất trong các hoạt
động xây lắp và thiết lập cơ sở hạ tầng trái phép của TQ
trênbiểnĐông,mở rộnghoạt động củng cố chủquyềnbất
hợp pháp của nước này trên cả ba chiều không gian của
biểnĐông: mặt biển, vùng trời và đáy biển.
Căn cứngầm trong lòngbiểnĐông
Bloomberg ngày 8-6 dẫn một văn bản gần đây của Bộ
KhoahọcTQ, trongđó tiết lộkếhoạchxâydựngmột “trạm
vũ trụ” dưới nước ngay tại biểnĐông. Dự án này được đề
cập trongkếhoạchkinh tếnămnămmàBắcKinh thôngqua
hồi tháng3-2016vàđượcxếpvị trí thứhai trongdanh sách
100 dự án khoa học và công nghệ được ưu tiên. Theo văn
bảnmà Bloomberg ghi nhận được, công trình này dự kiến
sẽ được đặt ở độ sâu 3.000m dưới lòng biển và giới chức
TQđãquyết địnhđẩynhanhquá trình triểnkhai dự ánnày.
Chođếnnaycác thông tinchi tiết liênquanđếndựánnàybao
gồm thờigian triểnkhaicụ thể,bản thiếtkếchi tiết,chiphíước
tínhhaykhuvựccụ thểđặtcông trìnhnàyvẫnchưađượccông
bố.TheoôngBryanClark,nhànghiêncứu tạiTrung tâmĐánh
giá ngân sáchvà chiến lược trụ sở tạiWashington (Mỹ), việc
xâydựngmột trạmkhônggianởđộsâunhưvậydàihạn làchưa
từngcó tiền lệnhưnghoàn toàncó thể thựchiệnđược.Mặcdù
vậy, ôngClarkcho rằng thách thức lớnnhất là làm saođểvận
hành hệ thống như thế liên tục trong nhiều tháng. ÔngClark
cũngnói rằngchi phí xâydựngcông trìnhnày sẽcựckỳ lớn.
Bộ Khoa học TQ công khai thông báo rằng Tập đoàn
Công nghiệp đóng tàu TQ là đơn vị tiên phong trong quá
trìnhhoạchđịnhdựánkhổng lồdưới lòngbiểnnày.Saukhi
hoàn thành công trình và đi vào hoạt động, “trạm vũ trụ”
này sẽ trở thành văn phòng làm việc của hàng chục người
trong vòngmột tháng. Thông tin về dự án nàymặc dùmới
được báo chí đăng tải nhưngphíaTQkhẳngđịnhkế hoạch
đãđượcvạch ra trongcả thậpniênquavớimục tiêuđưaTQ
trở thành cườngquốc toàn cầuvề côngnghệ tới năm2030.
Với thamvọngđó, BắcKinh cho rằngviệchoàn thànhmột
trạmkhônggianphiênbảnđại dươngnhưvậy sẽgiúpnước
này rút ngắnkhoảngcách sovới cácnướcnhưMỹ, Phápvà
Nga về công nghệ dưới biển.
Mục đích chínhmà phía TQ đưa ra khi có kế hoạch xây
dựng trạmkhônggiandưới lòngbiểnnày là nhằm tìmkiếm
vàkhai tháckhoáng sảnởbiểnĐông.Thamvọngkiểm soát
những công nghệ làm chìa khóa để khám phá những “kho
báu” dưới biển sâuđã được đích thânChủ tịchTQTậpCận
Bìnhnhắcđếnhồi tháng5-2016.Mặcdùvậy, giới phân tích
vẫn rất hoài nghi vềmục đích thực sự củaBắcKinhđối với
công trình dưới biển này.Một số chuyên gia cho rằng biển
Đông làkhuvực códầumỏvàkhí đốt, còn các khoáng sản
khác rất sơ sài, bởi vậy không thể xem nhẹ khả năng đây
lại làmột chiêu quân sự hóamới củaTQ trên biểnĐông.
Xâm lấnba chiều khônggian
Với tiết lộmớinhấtnày,có thểnhìn thấy thamvọngcủaTQ
nhằmkiểmsoát toàndiệncảbachiềukhônggiankhuvựcbiển
Đông:mặt biển, vùng trời vàđáybiển.TQhiệnđã tiếnhành
cải tạohàng loạt thực thể trênbiểnĐông trở thànhđảonhân
tạo, đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng và chuyển trang thiết
bị quân sự racác“tiềnđồn”này.Mới đây, tờ
SCMP
cũng tiết
lộTQ sắp cho hai ngọn hải đăng trên đáVànhKhăn đi vào
hoạtđộng.Việcxâydựngcácngọnhảiđăngnàycókhảnăng
sẽ tăng sứcảnhhưởng lên sựdi chuyểncủa tàubè trongkhu
vực và củng cố thêm cho các tuyên bố chủ quyền phi lýmà
BắcKinh ápđặt trên toànbộbiểnĐông.
Đầunăm2016,cácảnhchụpvệ tinhđượccôngbốbởihãng
FoxNews cho thấyTQ có thể đã triểnkhai hệ thống tên lửa
HồngKy9 (HQ-9) trênđảoPhúLâm,HoàngSa.Động thái
nàygâynênnhiều longại trongkhuvực về camkết “không
quân sựhóabiểnĐông”củaBắcKinh.Nhiềuchuyêngiavà
nhàngoại giaocóquanhệ tốt với giới chiến lượcgiaquân sự
TQchobiếtviệcbố trívũkhí trêncácđảonhân tạo tạiTrường
Sacũngsẽsớmđược thựchiện, theoReuters.Ông IanStorey,
chuyêngiabiểnĐông tạiViện ISEAS (Singapore), cho rằng
cácvũkhí tương tựHQ-9có thểsẽđược triểnkhai raTrường
Sa trongvòng1-2nămnữa.BàBonnieGlaser, chuyêngiavề
anninh tạiViệnCSIS (Mỹ), cho rằngTQđãcó sẵnkếhoạch
quân sự hóa từ lâu và chỉ mượn các phản ứng can thiệp từ
Mỹ làmcái cớđểbiệnhộ. SớmhaymuộnTQcóýđịnhbiến
HoàngSavàTrườngSa thànhcơ sởhỗ trợchocácchiếnđấu
cơ nước này hoạt động và tuần tra thường xuyên trên biển
Đông,baogồmcảcáchoạtđộngchống tàungầm, theoReuters.
Văn bản của Bộ Khoa học TQ thừa nhận “trạm không
gian” nói trên sẽ không chỉ dừng lại ở việc phục vụ cho các
mụcđíchdân sự.ÔngXuLiping, nhànghiêncứucấpcao tại
ViệnKhoa họcXã hội TQ cũng khẳng định không loại trừ
khả năng công trìnhđó sẽ thực hiệnmột số chức năngquân
sự. Trên thực tế, TQ cũng đang tính chuyện xây dựngmột
hệ thống“vạn lý trường thànhdưới biển”.Cácnhàphân tích
thuộcchuyên sanquân sự
IHSJane
củaAnhnhậnđịnh“Vạn
lý trường thànhdưới biển” sẽ làmộtmạng lưới cáccảmbiến
được lắpđặt khắpbiểnĐông, gópphần làmxóimòn lợi thế
tácchiếndưới biểncủa tàungầmMỹvàNga, giúpBắcKinh
kiểm soát toàn bộ biểnĐông. Bên cạnh đó, Tập đoànĐóng
tàu nhà nướcTQ cũng đang đề xuất một phiên bản cải tiến
củaTQvềhệ thốnggiámsátâm thanh,vốnmột thờiđãmang
lại lợi thếđángkểchoMỹ trong
việc chống lại tàu ngầm Liên
Xô trongChiến tranh lạnh,
IHS
Jane
chobiết.Tờ
TheGuardian
cho biết Bắc Kinh đang chuẩn
bị triển khai tàu ngầm hạt nhân
trangbị tên lửađạnđạo tới biển
Đông.TQ luôncho rằnghọ làm
vậy chủ yếu nhằm đối phó với
cácđộng tháiquânsựcủaMỹ tại
HànQuốc.Nhưng theophân tích
củaKyleMizokami trên tạpchí
TheWeek
(Anh), TQ đã lên kế
hoạch cho điều này hàng thập
niên qua. Việc xây dựngmột “pháo đài tàu ngầm” làmột
trongnhữngyêu cầu tối quan trọngđể trở thànhmột cường
quốcđạidương.Ngoàiviệc thiết lậpvùngneođậu tàungầm,
thôngquahoạt độngxâydựngđảonhân tạo, việckiểm soát
khônggianđáybiển, phát hiệnvàcản trởhoạt độngcủa tàu
ngầm các đối thủ cũng là yếu tố quan trọng tạo nên “thiên
đường” an toàn cho các tàungầm hạt nhânTQ.
Đối với vùng trời biểnĐông, khả năngTQ thiết lậpmột
vùngnhậndiệnphòngkhông (ADIZ) vẫnđangkhiếnnhiều
quốc gia trong khu vực lo ngại. Có nhiều ý kiến cho rằng
BắcKinh sẽ khó có thể đơnphương thiết lậpADIZdomất
nhiềuhơnđược.Ngoại trưởngMỹJohnKerrycũngcảnhbáo
sẽxemviệcBắcKinh thiết lậpADIZ là“hànhđộnggâyhấn
vàgâymất ổnđịnh”khuvực.Tờ
National Interest
ngày8-6
bình luận nếu được thiết lập,ADIZ này sẽ buộc tất cảmáy
bay quân sự đi vào vùng trời biểnĐông phải cung cấp kế
hoạchbay choTQdù chomáybaynày cóhướngđếnnước
nàyhaykhông.Điềunày tương tựvới cáchTQmongmuốn
giám sát các tàubè quân sự trênbiểnĐông, chophépđi lại
tựdonhưngphải thôngbáo lộ trìnhvàkhôngđược thu thập
thông tin tình báo, theo
National Interest
.
HiệnTQ đã xây dựngmột đường băng dài gần 3.000m
trên bãi ChữThập, đủ khả năng hỗ trợmáy bay chiến đấu
vàmáy bay vận tải quân sự. TQ cũng đang cho xây dựng
đường băng trên hai đảo nhân tạoĐáXubi vàVànhKhăn.
Theo hãngReuters, phía Philippines cũng ghi nhận có các
dấuhiệubồi đắpđảonhân tạovàkhảnăngxâydựngđường
băng trênbãi cạnScarborough.Vớinhữngcơsởhạ tầngnày,
BắcKinhcó thểnângcaonăng lực thực thi vùngADIZmột
khi được thiết lập thật sự. Trong bản báo cáo củaTNSMỹ
DanSullivan, nhữngđườngbăng tại đảoHảiNam, đảoPhú
Lâm,TrườngSavàbãiScarborough sẽ tạo ramột vùng tam
giác cho phépmáy bay TQ kiểm soát toàn bộ biểnĐông.
Tờ
National Interest
nhận định kể cả khi TQ không thiết
lậpADIZ trong năm nay như đã bắn tin, tham vọng kiểm
soát vùng trời củaTQvẫn sẽđược thúcđẩy thựchiện trong
tương lai.
n
TrungQuốcngangngượccủngcốchủquyềnphilýtrêncảbachiều
khônggianbiểnĐông:vùngbiển,vùngtrờivàdướiđáybiển.
Phóng sự - Chuyên đề
“Vạn lýtrườngthành
dướibiển”sẽ làmột
mạng lướicáccảmbiến
được lắpđặtkhắpbiển
Đông,gópphần làmxói
mòn lợithếtácchiến
dướibiểncủatàungầm
MỹvàNga,giúpBắc
Kinhkiểmsoáttoànbộ
biểnĐông.
Bachiềukhônggian
TrungQuốcxâm lấn
trênbiểnĐông
Ảnh1:
TrungQuốcmongmuốnbiếnbiểnĐôngtrởthành
một“pháođài tàungầm”củamình.Ảnh:GETTY
Ảnh2:
Vớicácđườngbăngđãcóvàđangđượcxúctiếnxâydựng,
TrungQuốcmuốncómộtvùngtamgiáckiểmsoátvùngtrờibiển
Đông.Ảnh:NATIONALSECURITY
1
2
