14
THỨBA
16-8-2016
Phóng sự - Chuyên đề
Longại TrungQuốc
“phảnđòn”
Việc các đối tác “xoay 180 độ”,
đổi ýngưnghợp tácđươngnhiên
khiếnTQvôcùngbựcbội.Nếuchính
phủcủabàTheresaMay“phủi tay”
xébỏdựánđiệnhạtnhânHinkley
Point, nhiềukhảnăngBắcKinhsẽ
rút các khoảnđầu tư trị giá100 tỉ
bảngAnhkhỏi đảoquốcnày.
Sau khi thương vụ thâu tóm
Ausgridbịngăncản, tờ
TânHoaxã
đãgọi những suynghĩ của chính
phủÚc là“vô lý”vàcó thể tạonên
tâm lý“sợTQ”.Tờbáocũngchorằng
AnhvàÚcquá“ngớngẩn”khi cho
rằng “các công tyTQ sẽ vứt đi uy
tínquốc tế”vàđedọanguồnđiện
củacácnướcnày.
Trước đó, Sri Lanka cũng lâm
cảnhkhốnđốnkhi“cảgan”ngưng
dựánbấtđộng sản1,5 tỉUSDcủa
đối tác TQ tại TP cảng Colombo.
DoanhnghiệpTQđã kiệnngược
chính phủ làm ngưng trệ dự án
xây dựngTP cảngColombo. Đối
tácTQ chỉ bãi kiệnnếuđược cấp
thêmđất, rayêu sách sởhữuvĩnh
viễn20haởvùngcảngColombo.
Nhiềudựán tỉđô
củaTrungQuốc
lâmcảnhbấpbênh
TừĐôngNamÁđếntrờiÂu,hàngloạtdựántỉđôcủaTrungQuốc
bịcácnướclongạichấtlượngthicông.
TRUNGNHÂN
Đ
ầu tháng8-2016, chínhphủcủa tânThủ tướngAnh -bà
TheresaMay bất ngờ tạm dừng phê chuẩn dự án nhà
máy điện hạt nhân Hinkley Point. Dự án từng được
ôngTậpCậnBìnhxúc tiếncực lực trongchuyếnviếng thăm
London tháng 10-2015 đang đứng trướcmột tương lai mơ
hồ. Không chỉ tạiAnh, những dự án tỉ đô củaTrungQuốc
(TQ) tạinhiềunước từÁđếnÂuđềuđanggặp trắc trở.Điểm
chung trongquyết định trì hoãncủacácnước làmối longại
về chất lượng thi công của nhà đầu tưTQ.
Siêudựán chết yểu?
Siêu dự án nhàmáy điện hạt nhân nói trên, với tổng vốn
đầu tư25 tỉUSDdoTQphối hợpvới Pháp, từngđược xem
là cột mốc đánh dấu “kỷ nguyên vàng” giữa hai nước. Phía
TQ nắm giữ 33,5% cổ phần của dự án này thông quamột
liênminh cácnhà thầu, dẫnđầubởiTậpđoànĐiệnhạt nhân
TQ (CGN).Theokếhoạch, dựán sẽđược thựchiện tạiAnh.
BắcKinh đang rất mongmuốn xuất khẩu công nghệ hạt
nhâncủamìnhđếncácnướcđãphát triển.SiêudựánHinkley
đượcxem làcộtmốcđầu tiêncủahướngphát triểnđầy tham
vọngnày.Dựánđãđượcchính thứckýkếtbởicựuThủ tướng
AnhDavidCameronvàôngTậpCậnBình trongchuyếncông
duđếnLondonhồi tháng10nămngoái.Thỏa thuậncũngđề
nghịhãngcôngnghệhạtnhânHualongOnecủaTQđượccân
nhắcnhận thầumộtdựánkhácởvùngĐôngNamnướcAnh.
PhíaMỹ longạinhữngtàucaotốcsảnxuấttạiTrungQuốcsẽkhôngđảmbảo
antoàn.Ảnh:AP
Tuy nhiên, đầu tháng 8-2016, Bộ trưởng Năng lượng
AnhGregClark thông báo tạm hoãn phê chuẩn siêu dự án
tỉ đô này. Theo vị bộ trưởng, chính phủAnh sẽ “xem xét
kỹ lưỡngmọi bộ phận cấu tạo” của nhàmáy điện hạt nhân
Hinkley.Cácnhàđầu tư sẽphải đợi đếnmùa thuđểbiết liệu
bà TheresaMay có đồng ý tiếp tục dự án hay không. Phát
ngônviênCơquanChiến lược thươngmại,Năng lượngvà
Công nghiệpAnh cũng cho biết nội cácmới của nướcAnh
sẽ xem xét lại toàn bộ chi tiết của dự án này.
Trước khi chính quyềnAnh ra tuyên bố, hội đồng quản
trị Tập đoànNăng lượng
Pháp EDF cũng đã bỏ
phiếu thông qua dự án
với kết quả vô cùng sít
sao. EDF chính là đơnvị
phối hợp cùng phía TQ
đầu tưchodựánHinkley.
Điềunàycho thấyngaycả
phíaPhápcũngcảm thấy
lo ngại trước giá thành
xây dựng nhà máy điện
quá cao. Công nghệ mà
phíaTQđưa rakhiếngiá
điện cũng trởnên tốnkémhơnkỳvọngbanđầugiữa chính
phủAnhvàEDF.
Giáđiệngiảm trong12 thángqua tại châuÂuđãkhiếncác
điềukhoảncủadựánHinkley trởnênđắtđỏ.Đãcónhiềuđề
nghị chính phủAnh xem xét lựa chọn các dự án khác thay
thế hoặc cần thiết kế lại dự ánHinkley. Tờ
Thời BáoHoa
NamBuổi Sáng
cho rằng siêudự án tỉ đô củaTQhoàn toàn
có khả năng chết yểu.
Longại anninhquốc gia
Khôngchỉ riêngdựánđầy thamvọngcủaTQ tạiAnhđột
ngột đối mặt với một tương lai bấp bênh. Hàng loạt dự án
bạc tỉ củacácnhà thầuvànhàđầu tưTQ tại nhiềunước trên
thế giới cũngđang trong cảnh lậnđận.
Ngày12-8, tất cảcơquananninhquốcgiaÚcđãphảnđối
việc để cho công tyTQ thâu tóm công ty lưới điệnAusgrid
tại New SouthWales. Trước đó, Bộ Tài chính bang New
SouthWalesđã thôngbáo thươngvụbán lại 50,4%cổphần
Ausgridchỉ cònhai nhàđầu tưcạnh tranhnhau làTậpđoàn
Lưới điệnquốcgiaTQ (SGC)vàTậpđoànHạ tầngCheung
Kong củaHongKong.
Cảhai nhàđầu tưđềuđặt điềukiệnnắmđượcquyềnkiểm
soát hoạt động củaAusgrid thìmới chấpnhận chi hơn10 tỉ
USDcho thươngvụ thâu tóm.Tuynhiên, từBộQuốcphòng
Úc đếnCơ quanAn ninh tình báoÚc (AISO) đều yêu cầu
ngănchặn thươngvụnày“vì lýdoanninhquốcgia”.Công
ty lướiđiệnAusgridhiệnđangcungcấpnăng lượngchohơn
1,68 triệu hộ gia đình và doanh nghiệp từ TPSydney, bờ
biểnmiềnTrungÚcđếnvùngHunter thuộcbangNewSouth
Wales.Mạng lưới điệncủacông tynày trải rộng22.275km
2
với hơn 200 trạm phát điện.
Những rủi ro
khó chấpnhận
Ngoài lĩnhvựcđiện
hạt nhân, các dự án
đường sắt cao tốccủa
TQcũng liên tiếp trục
trặc.CôngtyXpressWest
(Mỹ)ngày8-6đãthông
báohủybỏ thỏa thuận
liên doanh xây dựng
đường sắt cao tốcLas
Vegas - LosAngeles
với Công ty Đường
sắtTQ (CRI).
Thôngbáođượcđưa
rachưađầychín tháng
sau khi hai bên công
bố thỏa thuận. Theo
tờ
LosAngelesTimes,
XpressWestnhận thấy
việchợptácvớiCRIsẽ
khóđảmbảodựánđược
thựchiệnđúngtiếnđộ.
PhíaMỹ cũng lý giải
CRIhiệnđanggặpkhó
khăntrongviệcxinphép
tiến hành dự án đúng
theocácđiềukiệncủa
luậtphápMỹ.PhíaMỹ
đãbắtđầutìmkiếmcác
phương án và đối tác
tiềmnăngkhác.TheoReuters,Mỹyêucầucác tàucao tốccần
phảiđượcchế tạo trênđấtMỹđểđượcgiámsátvềđộan toàn.
Những lo lắngvề chất lượng tàu cao tốcTQkhôngphải là
vôcăncứ.Năm2011,vụ tainạn tàucao tốc thảmkhốcgầnTP
ÔnChâuđãkhiếnhơn40người thiệtmạng.
Tháng7-2016, Singapore cũngđã gửi trả chonhà thầuTQ
26 tàu cao tốc bị hỏng hóc cấu trúc sau khi hoạt động chưa
đầynămnăm, tờ
StraitsTimes
chobiết. Cơquanquản lý của
Singapore chobiết 26/35 tàuđược nhà sảnxuất TQgiaovào
năm2013đềubịnứtgãyđoạnnốigiữa thân tàuvàgiáchuyển
hướng của tàu.Toànbộ26 tàu cao tốcbị lỗi dựkiếnphải đến
năm2023mới hoàn tất sửachữa.Trang tin
FactWire
chobiết
cửa kính nhiều toa tàu bị vỡ hết lần này đến lần khác. Vào
năm2011, pin củamột con tàubị phát nổkhi đangđược sửa
chữa.Theo
FactWire
, loại pinnàyđược sảnxuất bởi nhà thầu
TQ. Công tyĐường sắt phíaNamTQ (CSR), đơnvị thầudự
ánđường cao tốc củaSingapore, đãphải thay thế toànbộ các
pinbằng loại được sảnxuất ởĐức.Nhữngbộphậnnàygiúp
cung cấp năng lượng cho hệ thống thông khí và đèn của tàu
trong trường hợp tàu bị dừng hoạt động đột ngột. Cũng theo
FactWire
, cácvết nứt cònxuất hiệnở sàn tàu, nơi giữcáchộp
thiết bị vàdâyđiệncủa tàu.Tất cả lỗi nứt gãyđềucónguycơ
gâynên tai nạnnghiêm trọng.
Ngoài ra, nhiềudựáncơ sởhạ tầngnướcngoàimàTQ sẵn
sàng rót hàng triệu, thậm chí hàng tỉUSD cũngbị hoãnhoặc
bị chấmdứt thỏa thuận.
n
Hìnhảnhthiếtkế3DcủadựánđiệnhạtnhânHinkley
PointCđượcTậpđoànEDFcôngbố.Ảnh:EDF
Cáctoatàucaotốcbị lỗiđượcđưađếncảngJurong,
khucôngnghiệpphíatâySingapore.Ảnh:FACTWIRE
Đãcónhiềuýkiếnđềnghị
chínhphủAnhxemxét lựachọn
cácdựánkhácthaythế,hoặc
cầnthiếtkế lạidựánHinkley.
Tờ
ThờibáoHoaNamBuổiSáng
chorằngsiêudựántỉđôcủa
TrungQuốchoàntoàncókhả
năngchếtyểu.
