16
THỨBẢY
27-8-2016
Quốc tế
Tiêu điểm
Phân tích và Bình luận
KHALY
C
olombiađãbướcvào thời
khắc lịchsử.Sau thấtbại
trong đàm phán dưới
thời các tổng thốngBelisario
Betancur, César Gaviria và
AndrésPastrana trongnhững
năm 1980 và 1990, tối 24-8
(giờ địa phương) tại Havana
(Cuba), chínhphủColombia
đã kýkết hiệpđịnhhòa bình
chung cuộc với tổ chức Lực
lượngVũ trang Cáchmạng
Colombia (FARC).
FARCđược thành lậpnăm
1964từphongtràonổidậycủa
nông dân, là tổ chức du kích
quânchủchốt và lâuđời nhất
ởColombia.
Hiệpđịnhhòabìnhquyđịnh
sẽgiảigiáptừ7.000đến10.000
taysúngFARC.Thờigiangiải
giápkéodài180ngàydướisự
giámsátcủaLiênHiệpQuốc.
Địađiểmgiảigiápđượcthực
hiện tại23khuan toànvà tám
trại được lập rađể làmnhiệm
vụ tiếpnhậnquânFARCgiải
giáp.Cáckhuvựctrênđềunằm
trongvùngdoFARCkiểmsoát.
Vũ khí của quân FARC sẽ
đượcthuhồivàtiêuhủy.Quân
FARCgiảigiápsẽđượchưởng
trợcấpvềgiáodục,y tếvàhỗ
trợcôngănviệc làm.
Về chính trị, FARC sẽ giải
thểvàsẽ trở thànhđảngchính
trịđể thamgiađời sốngchính
trịColombia.
Chính phủColombia cam
kết saumột thời gian người
của FARC sẽ được quyền ra
tranhcửvàthamgiaQuốchội.
Hiệpđịnhhòabìnhcònquy
định về bồi thường thiệt hại
cho các nạn nhân của FARC
thôngqua trợcấp tài chínhvà
mởphiêntòađặcbiệtđểxétxử
các tay súngFARCcũngnhư
Ngày 26-8, quânđội ThổNhĩ Kỳ
đãđiều thêmbốn xe tăngnữa tham
giachiếndịchhànhquân“Láchắn
sôngEuphrates”
tại Jarablus (miền
BắcSyria),giápbiêngiớiSyria-Thổ
Nhĩ Kỳ cho dù bọn IS đã rút khỏi
địabàn này.
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali
Yildirim tuyênbố:“Chúng tôi sẽ tiếp
tục chiến dịch cho đến khi an ninh
biêngiới đượcbảođảm100%…và
sẽ tiếp tục sănđuổi các phần tử IS ra khỏi vùngnày”.Ông
phản bác thông tin quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang tập trung
đánh
lực lượngdân quânngười Kurdở Syria.
Thế nhưng báo
Hürriyet
của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin từ 18
giờngày25-8 (giờđịaphương), quânđộiThổNhĩKỳđãnã
pháo vào lực lượng người Kurd khi máy bay không người
lái ThổNhĩKỳphát hiện lực lượng
ngườiKurdvậnđộngcáchTPMinbej
(Syria) 10 km.
Hãng thông tấn Anadolu khẳng
định chiến dịch đánh lực lượng
người Kurd ở Syria vẫn tiếp tục
chừng nào lực lượng này chưa rút
đi.Bộ trưởngQuốcphòngFikri Isik
khẳng định lực lượng người Kurd
đangmuốn thay chân IS chiếm các
khu vực IS vừa rút.
Các nhà phân tích đánh giá chiến dịch quân sự của
ThổNhĩ Kỳ ởmiềnBắc Syria có nguy cơ đầu độc quan hệ
Mỹ-ThổNhĩ Kỳ vốn đã căng thẳng.
Ngày 25-8, ông Brett McGurk, đặc phái viên của Tổng
thống Obama trong liên minh chống IS, nói về trò chơi
nước đôi củaMỹ: “Chúng tôi ủng hộ đồngminh Thổ Nhĩ
Kỳ trongNATO để bảo vệ biên giới ThổNhĩ Kỳ trước bọn
khủngbố IS”. Thế nhưngôngnóiMỹ cũngủnghộCác lực
lượngDân chủSyria (liênquângiữangười Kurd vàngười
ẢRập) trong cuộc chiến chống IS.
Trong chuyến công du đến ThổNhĩ Kỳ từ ngày 24-8 với
sứmệnhhòagiải nhưbáochí quốc tếnhậnđịnh, PhóTổng
thốngMỹJoeBidenđãphải xuốngnướcxin lỗi vì khôngđến
ThổNhĩKỳ sớmhơnvàphân trầnMỹhoàn toànkhôngbiết
trước vụ đảo chính ở ThổNhĩ Kỳ hoặc những người đồng
lõa với đảo chính như phíaThổNhĩ Kỳ quy kết.
Trong khi đó, chiếndịchquân sự củaThổNhĩ Kỳởmiền
BắcSyriacũngđãgâykhóchoNga.Báo
Izvestia
(Nga)đưa
tin BộQuốc phòng Nga đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp
thông tin về sử dụngmáy bay trong chiến dịch hành quân
ở Syria. Lý do vì đây là lần đầu tiên cácmáy bay quân sự
ThổNhĩ Kỳ không kích ở Syria và có khả năng xảy ra đối
đầunhau.
PH.QUỲNH
Mỹ,NgađềulongạichiếndịchcủaThổNhĩKỳởSyria
Nhữngngườiủnghộhiệpđịnhhòabìnhđánhgiácầnphải
kết thúcnội chiếnởColombia. Ngược lại, nhiều ý kiếnbất
bìnhkhiFARCđượcchuyển thànhđảngchính trịvàhầuhết
taysúngFARC thoátán tù.Vấnđềnàysẽđược thểhiệnqua
cuộc trưngcầuýdânvềhiệpđịnhhòabìnhvàongày2-10.
Theokếtquả thămdò, 70%sốngườiđượchỏiphảnđối các
thủ lĩnhFARC thamgiachính trịvà80%-90%cho rằngquân
FARCphải ngồi tù. Nếukết quả trưng cầuýdânkhông tán
thànhhiệpđịnhhòabình, Colombia sẽ rơi vàohỗn loạn.
52
nămnộichiếnkếtthúcvớihiệp
địnhhòabìnhvừađạtđượcsau
bốnnămđàmphán.Đâylàhiệp
địnhhòabìnhchungcuộc,toàn
diệnvàmang tính chất quyết
định. Ngày 2-10, Colombia sẽ
tổchứctrưngcầuýdânvềhiệp
địnhhòabìnhnày.
Những
người
ủng
hộhòa
bìnhở
Colombia
reo
mừng
trước
thông
tinhiệp
địnhhòa
bìnhđã
đượcký
kết.
Ảnh:AP
Ngày2-10,Colombiatổchứctrưngcầuýdânvềhiệpđịnhhòabình.
Colombiachưahẳnđã
cóhòabình
lực lượngchínhphủ.
Nói chung, nguyên tắc của
hiệp định hòa bình là ưu tiên
chobiệnphápvôhiệuhóađối
tượng thayvì trừngphạt.
Dođó,phầnlớnquândukích
FARC sẽ được ân xá. Chỉ có
nhữngngười phạm tội ácđặc
biệt nghiêm trọng và những
người không thành thật khai
báo tội ácmới bị phạt tù.
Cácnhàphân tíchđánhgiá
tronggiảiquyếtxungđột,hiệp
định hòa bình ởColombia là
hìnhmẫuvềmốiquantâmđến
cácnạnnhâncũngnhưđưara
xét xửcôngbằng.
Dùvậy,nhiềuvấnđềlongại
đượcđặt ra.Saukhihiệpđịnh
hòa bình có hiệu lực,một bộ
phận quân FARC có thể sẽ
không từ bỏ vũ khí và tham
giacác lực lượngdukíchkhác
như tổ chức Quân đội Giải
phóngdân tộc.
ĐốivớisốquânFARCchịu
buông súng, vấnđềkhókhăn
ởchỗ trìnhđộhọcvấncủahọ
quá thấp, chính phủ cần phải
có đầy đủ phương tiệnmới
có thểđưahọhòanhập trở lại
với xãhội.
Chính phủ đã cam kết bảo
đảman toànchocác tay súng
FARC, dùvậy côngviệc bảo
đảm an ninh sẽ trở nên phức
tạphơn tại cácđịabànmàhọ
đã từnggây ra tội ác.
Dân chúng địa phương có
thể phản đối và gia đình các
tay súng FARC trở về cuộc
sốngdân sựcó thểbị đedọa.
Mộtnguycơnữalàtìnhhình
tộiphạmcóthểgiatăng.FARC
có liên quan đến các đường
dâymua bánma túy vàmột
số tay súngFARCcó thểđầu
quânchocácbăngnhómmafia.
Tình hình này đã từng xảy
ra trongquá trìnhgiảigiáp lực
lượng du kích ởSalvador và
Nicaragua.
Liên quan đến bồi thường,
trởngại lớnnhất là tài chính.
KinhtếcủaColombiađangsuy
thoái, trongkhiđếnnaycóđến
400.000ngườiđượccôngnhận
lànạnnhân trongxungđộtvũ
trangvới FARC.
n
Thỏa thuậnngừngbắnvô thời hạn
ởPhilippines
Ngày 26-8, tại Oslo (NaUy), chínhphủ
Philippines và quândukích cộng sảnđã kýkết thỏa
thuận ngừng bắnvô thời hạn trongkhuôn khổ tiến
trình kết thúc xungđột kéodài 47 năm làmhơn
40.000người thiệtmạng. Thỏa thuậnkéo dài không
hạn chế thời hạnvề lệnh ngừng bắnđã đạt được
trước đó.
Ông JoseMariaSison, người sáng lậpđảngCộng
sảnPhilippines đang sống lưuvongởHàLan, cho
biết thỏa thuậnngừng bắnbao gồm lịch trình đàm
phán về cải cách chính trị, kinh tế và hiếnpháp,
trongđó códựkiến ân xá cho tù chính trị. Cuộc đàm
phán lần tới sẽ được tổ chức vào ngày8-10ởOslo.
Đây là cuộc đàmphán hòa bình chính thức đầu
tiêngiữa hai bênkể từ năm2011. Cuộc đàmphán
bị đình trệ dưới thời chínhquyền trước và đã được
nối lại saukhi Tổng thốngRodrigoDuterte lên cầm
quyền. Ôngđang gia tăngnỗ lực để kết thúc các
cuộc xungđột lykhai Hồi giáovà cộng sản. Theo
AFP, ông JoseMariaSison là bạn củaTổng thống
RodrigoDuterte.
Nhiều nhà quan sát đánhgiá điềukhókhăn chính
trong tiến trìnhhòa bình là giải giáp tổ chứcQuân
độiNhândânmới với 4.000 quân, cánhvũ trang của
đảngCộng sảnPhilippines.
TNL
8người nướcngoài chết
trongđộngđất ởÝ
Hai ngày sau trậnđộngđất tànphá nhiều làngmạc
vùng núimiềnTrung nướcÝ, các lực lượng cứu hộ
và những người tình nguyện vẫnkhẩn trương tìm
kiếm những người sống sót.
Cơquanbảo vệ dân sựÝ (lực lượng cứuhộkhẩn
cấp) thôngbáo sốngười chết đã tăng lên 267 người
và 387 người bị thương nằmviện. Trong sốngười
chết có támngười nước ngoài gồm ba ngườiAnh,
hai người Romania,một người TâyBanNha,một
người Canada vàmột người Salvador. Đếnnay chưa
rõ sốngườimất tích. Nguyênnhândomùa hè, số
dân tại khu vực độngđất tăng lêngấp ba, gấpbốn
lầndodukhách đổ xô đến.
Tối 25-8, Thủ tướngÝMatteoRenzi đã thông
báo kế hoạch “Ngôi nhàÝ” (CasaItalia) nhằmmục
đích phòng, chống độngđất. Ông thừa nhậnphòng,
chốngđộngđất khôngphải là côngviệc dễ dàngở
ÝvìÝ cónhiềudi sản. Bộ trưởngVăn hóaDario
Franceschini thôngbáođộng đất đã làm thiệt hại
293ngôi nhà cógiá trị vănhóa.
Tối 25-8, chính phủÝ cũng đã ban bố tình trạng
khẩn cấp
tại các khu
vực bị động
đất.Ưu tiên
hiện nay
là chỗngủ
cho nạn
nhânđộng
đất
(ảnh)
.
DT
