4
THỨBẢY
17-9-2016
Báo
Pháp Luật TP.HCM
PHƯƠNGLOAN-TRẦNVŨ
1
Trưa9-9, chúng tôi trở lại tìm
HuỳnhNhậtQuang (33 tuổi),
người vừađượcVKSNDTP
CàMauxin lỗioan.Trờimưa,quán
cơm của vợ chồng anh ởGiáRai
(BạcLiêu) vắnghoe.Quangnằm
võng ngó trần nhà, trầmmặc.
Như nhiều lần gặp, chúng tôi
không thấy anh cười. Hôm 29-8,
trongbuổixin lỗi củaVKS,Quang
cũngmộtmực trầm lặng.DùVKS
đã xin lỗi, đã ra quyết định bồi
thường nhưng nó chẳng là gì so
với mất mát của anh và gia đình.
Trước ngày bị bắt, Quang hớt
tóc, vợ bán đồ điện, tháng kiếm
chừng 15 triệu đồng. Họ bàn với
nhaudànhdụmxâynhà kiên cố...
Nhưng tháng 2-2013, trong lúc đi
chơi với bạn, chỉ vì câu chửi bâng
quơ,Quangbị tổ tuần traCông an
xãTắcVânápgiảivề trụsở.Trong
lúc Quang bị còng tay, một phó
công an xã đã bắn đạn cao su vào
má anh. Đã vậy, anh còn bị Công
anTPCàMaukhởi tốvề tội chống
người thi hành công vụ.
Suốt ba nămQuangvà gia đình
kiên trìkêuoan,cùngsựđồnghành
của
PhápLuật TP.HCM
, đếnnăm
2015, cảhai cấp tòa sơ, phúc thẩm
ởCàMauđều tuyênQuangkhông
phạm tội.
Chỉbị tạmgiammột thángnhưng
tháng năm vướng vào vòng lao
lý đã phá nát cuộc sống của gia
đình Quang. Năm thứ hai đi kêu
oan, anh phải thế chấp căn nhà
đang ở lấy 200 triệu đồng để trả
tiền thuê luật sư, để anhvàmẹ có
chi phí gõ cửa kêu oan khắp nơi.
Năm thứ ba, gia đình lâm cảnh
nợvayngập cổ. LúcQuangđược
minhoan, nhàkhánhkiệt, nợnần
mấy trăm triệu đồng. Quán cơm
thunhập thấp, phải trả lãi nợvay,
nuôi hai đứanhỏănhọcnên thiếu
trước hụt sau. Nhưng với Quang,
buồn không chỉ là nợ nần. “Tôi
đãmất banămđờimìnhmột cách
oan uổng. Tôi bây giờ không còn
hănghái làmănnhư trước, không
theo kịp anh em nữa rồi”.
Niềm an ủi của anh là hai con.
Đứa lớnvừađạt giải học sinhgiỏi
toán toànquốc,đứanhỏcũng thông
minh, ham học hành.Anh đã bàn
với cả nhà sẽ bán nhà để trả nợ,
bắt đầu lại dù chỉ còn hai bàn tay
trắng. Tất cả cũng vì hai đứa nhỏ
ngoan ấymà thôi...
2
Chúng tôi gặp Nguyễn Vũ
Ca (19 tuổi) khi em đang
ngồi tỉ mẩn sửa điện thoại
trong lớp học ở huyện NămCăn
(CàMau) chiều 13-9. Cùng ngày
này, VKSND huyện Cái Nước
(Cà Mau) đã gọi điện thoại mời
Ca cùngNguyễnMinhNhựt (18
tuổi), Nguyễn Hoàng Khang (22
tuổi) lên làm việc về yêu cầu bồi
thường oan của các em.
Oan án của các em, chúng tôi
từng nhiều lần phản ánh. Tháng
6-2015, Nhựt vừa xong năm học
lớp 10. Ngoài giờ học, em chạy
bàn thuê cho quán nhậu cách nhà
trọ 200 m để phụ cha mẹ. Ngày
đó, Ca và Khang lên TPCàMau
thăm chị của Ca đang họcĐH và
ghé chỗNhựt chơi. Tối được chủ
quán cho phép, Nhựt vừa chạy
bànvừauốngbiavới bạn.Rồi các
em bất ngờ bị bắt, bị khởi tố, truy
tố về tội cướp tài sản chỉ vì Nhựt
mặc áomàu đỏ giốngmàu áo của
kẻ cướpđiện thoại ở cây cầu cách
đó 3 km, vào thời điểm vài tiếng
trước. Trong khi đó, chủ quán và
rấtnhiềungườikhẳngđịnhcácem
luônở quán.
TANDhuyệnCáiNướcnhiều lần
trả hồ sơyêu cầuđiều tra bổ sung
vì baemkêuoan, khai bị đánh, ép
nhận tội ngay từ lúc mới bị bắt.
Pháp Luật TP.HCM
liên tục đưa
thông tin về vụ án, chỉ ra nhiều
khuất tất,mâu thuẫn.Maymắn,các
emđượcba luật sưvàmột luật gia
bảovệmiễnphí.Cuối cùng, tháng
8-2016,VKSNDhuyệnCáiNước
đã thừa nhận làm oan các em sau
hơnmột năm tạm giam.
Trở về, bị chậmmất một năm
nhưng Nhựt không bỏ dở việc
học. Cha mẹ Nhựt dù làm thuê
làmmướn vẫn xin cho em vào
nội trú ở một trường cấp III tại
Cần Thơ. Ca thì mong sớm học
xong để có thể sống bằng nghề
sửa điện thoại. Khang đi canh
đầm tôm cho cậu.
Nóiquên rồinhưngkhichúng tôi
hỏi,mắt các emvẫnđỏhoe vì ám
ảnhbởi những ngày bị bắt.
3
Chiều 13-9, gặp chúng tôi,
Trần HoàngMinh (29 tuổi)
đang lúi húi dưới gầm ô tô.
Anhphải sửaxechokịpcuối buổi
giao cho khách.
Minh là người bị oan ở Cần
Giờ (TP.HCM) mà
Pháp Luật
TP.HCM
từngphảnánhhồi tháng
10-2015. Anh bị cáo buộc trộm
laptop nhưng có chứng cứ ngoại
phạm rõ ràng là anh sửa xe ởnơi
cách xa nơi xảy ra vụ trộm. Làm
oan, VKSND huyệnCầnGiờ lại
miễn trách nhiệm hình sự để né
bồi thường. Sau khi báo đăng,
VKSNDTối cao đã yêu cầu cấp
dưới xem xét lại. Gầnmột tháng
sau,VKShuyện thừa nhậnMinh
bị oan.
Phủi phủi những vết dầu mỡ
lấm bẩn, Minh kể: “Ngày trước,
em làmkhôngngơi tay từsớmđến
tối, cókhi quágiờ cơm tối rồimà
kháchcònngồi chờxe.Cựcnhưng
kiếm được bao nhiêu em đưa hết
chovợđể lo cho con. Conbébốn
tuổi nhà em chỉ cầnbaơi, ba à thì
cựcmấy em cũng cam”.
Tháng10-2013,Minhbịbắt.Anh
bị tạmgiamhai tháng rồi được tại
ngoại.Ngàyvề,vợđòi lyhôn. “Cô
ấy nói thất vọng về em. Em giải
thích thế nào, cô ấy cũng không
nghe, rồi bỏvề quê. Thế là tụi em
đứt gánh giữa đường!”.
Hiện Minh đã yêu cầu VKS
huyệnxin lỗi và bồi thườngoan.
Tiệm sửaxe của anhđãdầnđông
khách trở lại. Cũng có người
con gái khác hiểu và yêu người
thợ cần mẫn này. Cô tin Minh
nên ở cạnh anh lúc hoạn nạn,
cùng anh gõ cửa các cơ quan
kêu oan, đến gặp chúng tôi nhờ
lên tiếng. Nhưng nhớ lại quãng
thời gian trước, Minh không
khỏi ngậm ngùi: “Em chỉ mong
đừngai bị oangiốngnhưemnữa.
Khổ lắm!”.■
Đòi lại côngbằngchongười đãkhuất
Vậy là từ tháng6-2016, tức làmộtnăm sáu thángkể từngàyanhmất,
phía trêndòng têncủaanhởngôimộnằmcạnhđườngvàonghĩa trang
huyệnĐạTẻhđãkhắc thêmdòngchữ“Tổquốcghi công - liệt sĩVũXuân
Hải” (Đội trưởngĐội Kiểm lâm cơđộng vàPCCC số2, Chi cụcKiểm lâm
tỉnhLâmĐồng).
Tháng11-2015,PVDươngHằngtiếpcậnđượcvớihồsơcủaanhHải (anh
Hảimất vàongày28-12-2014). CụcNgười có công (BộLĐ-TB&XH) khi đó
khôngcôngnhận liệtsĩchoanhHảivìchorằngtrườnghợphysinhcủaanh
khôngđủđiềukiệnxácnhận là liệt sĩ. Cụ thể, anhHải khôngđượcxem là
hysinhtrongtrườnghợp“trựctiếpthamgiađấutranhchống lạihoặcngăn
chặncáchànhvinguyhiểmchoxãhội thuộccác tộiđượcquyđịnh trong
BLHS”. Lập luậnnàydựavào lượnggỗ trênchiếcxemàanhHải truyđuổi
(2,668m
3
gỗxuân thông thuộcnhóm6) chỉnằmởmứcxử lýhànhchính.
Saubàiviếtđầutiênphảnánhvụviệc,báotiếptụcphântíchchỉrõnhững
bấthợp lý trong lập luậncủaCụcNgười cócông.Đồng thờibáocũngđề
nghị CụcKiểm lâm (BộNN&PTNT); ôngĐỗMạnhHùng, PhóChủnhiệm
ỦybanVềcácvấnđềxãhội củaQuốchội;CụcNgười cócôngxemxét lại
vụviệc. Và rồi với sựđồnghành củanhiều chuyêngia, luật sư, nhiều cơ
quanchứcnăng, saugần10 tin,bàiđăng liên tục trên
PhápLuậtTP.HCM
,
cuối cùngCụcNgười cócôngđãphải thayđổi quanđiểmcủamình...
Tháng 3-2016, Thủ tướngChínhphủđã ký quyết định cấpbằngTổ
quốc ghi công cho liệt sĩ VũXuânHải. Cuối tháng 5-2016, các cơquan
chứcnăngđãchính thức traobằngTổquốcghi côngchogiađìnhanh.
MẠNHLÊ
Nóiquênrồinhưngkhichúng
tôihỏi,mắtcácemvẫnđỏhoevì
ámảnhbởinhữngngàybịbắt.
Mongđừngai
bịoannữa!
Giúpngườivôtội
đượcminhoanlà
niềmhạnhphúc
củangườilàmbáo.
Nhưngchúngtôichỉ
ướcrằngsẽkhông
cònaibịoanứcnữa,
bởiphíasaugiâyphút
vuimừngvìđược
giảioanlànhững
thânphậnđaulòng...
1
.TạibuổiVKSNDTPCàMautổchứcxin lỗicôngkhai,anhHuỳnhNhậtQuangvẫnmộtmực
trầm lặng.
2
.EmNguyễnVũCađanghọcnghềsửađiệnthoạiđể lochotương lai.
3
.EmNguyễn
MinhNhựtđangchuẩnbịđồđạcvàotrườngnội trú.
4
.EmNguyễnHoàngKhangđangtrông
đầmtômchocậu.
5
.AnhTrầnHoàngMinhđangsửaxechokhách.Ảnh:T.VŨ-P.LOAN
4
1
2
5
3
