16
THỨNĂM
3-11-2016
Quốc tế
Tiêu điểm
Phân tích và Bình luận
MàncuốikịchtínhtrongchiếndịchvậnđộngtranhcửMỹ
Cáchđây vài ngày, bàHillaryClintonđang chiếmưu thế
để trở thànhngười phụnữđầu tiêngiữ chức tổng thống
Mỹ.Đột nhiêngióđã xoay chiều, nhiều sự kiệnmới phát
sinh khiếnbàphải rơi vào thế thủ.
Ngày28-10,GiámđốcFBI JamesComey thôngbáo sẽ
mở lại cuộcđiều tra việcbàClinton sửdụngđịa chỉ thư
điện tử riêng trong thời làmngoại trưởng vìmới tìm thấy
hàngngàn thưmới.
Chưa rõ thưmới cónội dunggì nhưng“được vạ thìmá
đã sưng”. Kết quả thămdò cho thấybàClinton lãnhđủ.
Theo thămdò của
ABCNews/WashingtonPost
côngbố
hôm1-11 (giờđịaphương), lầnđầu tiên từgiữa tháng5
ôngTrumpđãquamặt bàClinton với 46% sốngười ủng
hộ, hơnbàClinton1điểm.
Tính tỉ lệbìnhquân các cuộc thămdò của trang
RealClearPolitics, bàClinton chỉ còngiữmức cáchbiệt
2,2điểm so với 7điểmhồi giữa tháng10. Tỉ lệ tuyệt đối
ủnghộbà từ52% vàongày22-10đãgiảm còn45%hôm
30-10 trong khi tỉ lệấydành choôngTrump từ49%đã
tăng lên53%.
Ngày1-11, FBI lại tiếp tục tung thêmmột đònmới khi
côngbố trênmạngbáo cáođiều tra cũ ríchdày120 trang
về vụân xánhà tài phiệtMarcRich (1934-2013). Ngày20-
1-2001, ngày cuối cùng củanhiệm kỳ tổng thống, ôngBill
Clintonđãân xá chonhiềungười, trongđó cóMarcRich.
Doanhnhânnàybị truynã về tội trốn thuế và cuối cùng
bị bắt ởThụySĩ. Vợ cũ củaông chính làngười tài trợ cho
đảngDân chủ. Vụnàyđã khép lại vàonăm2005. Bâygiờ,
FBI viện lýdogiảimật hồ sơ theođạo luật về tựdo thông
tin và thời giangiảimật trùng với cuộcbầu cử sắp tới chỉ
làngẫunhiên.
Trong tháng10, ôngTrumpđãbị giángnhiềuđònđau,
từphát ngôn tục tĩu với phụnữđếnbị hàng chụcphụnữ tố
ôngquấy rối tìnhdục. Thôngbáo củaFBI nhưbơm thêm
sinh khí vựcdậyông. Ngày1-11ởbangPennsylvania, ông
tiếp tục tốbàClinton là“khôngminhbạch”.Ông cảnhbáo
cử tri “bàấy (bàClinton) chắc chắn sẽphải ra tòahình
sự”.
Chiếndịch tranh cử tổng thốngMỹnămnayđầynhững
lời sỉ nhục và thóamạ xuất phát từDonaldTrump. Báo
NewYorkTimes
đã liệt kê cóđến281 cánhân, nơi chốn và
sự việcbị Trump chửi bới trênTwitter. Nhà sửhọcRobert
Dalleknhậnđịnh: “Tôi chưa từng thấymột ứng cử viên
nàodung tục và sống sượngnhư thế”.
Ngoài ra, Trump cònbị chỉ trích làngười ôm chânTổng
thốngPutinbởi rất hay tán tụngPutin.Hôm31-10, báo
Slate
tiết lộmộtmáy chủ củaTrump cho thấy cómối liên
lạcbímật vớiAlfaBank,một ngânhàngNgamànhững
người sáng lập rất thân cận với điệnKremlin. Trướcđó tin
tặcNgađãđánh cắp thưđiện tử củađảngDân chủ.
Chưađầymột tuầnnữađếnbầu cử tổng thốngMỹ, chưa
biết ai sẽđắc cửnhưngmột điều chắc chắn, dùai thắng thì
người đó cũng vẫn làứng cử viên tai tiếngnhất vàoNhà
Trắng tính từ trướcđếnnay.
KHALY
PH.QUỲNH
T
rongbốicảnhbàbạn thân
Choi Soon-sil bị điều tra
vìcan thiệpvàocôngviệc
quốcgia,ngày2-11Tổngthống
HànQuốcParkGeun-hyeđã
đề cử ôngKimByong-joon
(62 tuổi) làm thủ tướngmới.
Trướcđó,ôngKimđã từng
giữ chức phó thủ tướng phụ
trách giáo dục và cố vấn cho
cựuTổngthốngRohMoo-hyun,
giáosưĐHKookminởSeoul.
BàđãđềcửôngYimJong-
yong, chủ tịchỦy banGiám
sát tài chính (FSC), giữ chức
phóthủtướngphụtráchkinhtế
kiêmbộ trưởngBộTàichính.
Bà cũng đề cử ông Park
Seung-joo,nguyên thứ trưởng
Cácvấnđềgiađình thờichính
phủRohMoo-hyun,giữchứcbộ
trưởngBộAnninhcôngcộng.
Pheđối lập tuyênbốcácđề
cử của tổng thốngkhôngqua
tham vấn và đe dọa tẩy chay
buổiđiều trần tạiQuốchộiđể
phê chuẩn thủ tướng và các
nhân sựmới.
HãngtinYonhap(HànQuốc)
đưa tin tại cuộc họp kín của
đảng, Chủ tịch nhóm nghị sĩ
đảngMinjoo (đảng đối lập
chính)WooSang-hotuyênbố:
“Chúng tôi không thừa nhận
cuộccải tổnội cácnày”.
Ông nhấnmạnh: “Chúng
tôi sẽ tẩy chaybuổi điều trần
phê chuẩn để phản đối cuộc
cải tổnội cácđược thôngbáo
đột ngột này”.
Theođiềukiệnđểphêchuẩn
thủ tướngvàcácnhânsựmới,
tạiphiênhọpQuốchộiphảicó
hơn50%nghị sĩ hiệndiệnvà
sốphiếuphảiđạtđasốủnghộ.
Phe đối lập đang chiếm đa
số trongQuốchộiHànQuốc.
Khủnghoảngchính trị
ởHànQuốc
PheđốilậptuyênbốsẽtẩychaybuổiphêchuẩnthủtướngmớitạiQuốchội.
Chiều2-11, ôngAnChong-bum, cựu cốvấn tổng thống,
đã ra trướccơquancông tốvới vai trònghi can trongvụán
bàChoi Soon-sil, 60 tuổi, bạn thân của tổng thống. Ôngbị
tìnhnghi chỉ đạoquyên tiềngâyquỹMir và K-Sports theo
lệnhcủatổngthốngvàépbuộccácdoanhnghiệpđóngquỹ.
Cùngngày, cơquan công tốquận Seoul đã yêu cầubắt
giữbàChoi vì longại bànàybỏ trốnvàhủychứngcứ.Đêm
hôm trước,bàđãbịbắtkhẩncấpsaucuộc thẩmvấnkéodài
nhiềugiờ. Bàbị tìnhnghi lợi dụng tình thânvới tổng thống
đểcan thiệpvàoquốcsựvà lợidụnguy tíncánhânđể thâm
lạm tiềnquỹ.
Các cuộc điều tra của cơ
quan công tốđang tiếnhành
vàkhông thểdựbáođiềugì.
(Ngườiphátngôndinh tổng thống
trả lờibáochí vềkhảnăngTổng thống
ParkGeun-hyebị thẩmvấn)
Chiều
2-11,
cựucố
vấntổng
thốngAn
Chong-
bumra
trước
cơquan
công
tố.Ảnh:
YONHAP
Do đó, sẽ rất khó phê chuẩn
cácnhân sựmới nếubađảng
đối lậpcùngphảnđối.
Hiện nay đảng cầm quyền
Saenuri chiếm129ghế, đảng
Minjoo121ghế,đảngNhândân
38ghế,đảngCông lýsáughế
và sáughế lànghị sĩ độc lập.
Trả lời báo chí sáng 2-11,
ngườiphátngônNhàXanh(dinh
tổng thống)JungYoun-kuk từ
chối bình luậnvề sựviệcông
AnChong-bumđãbịđìnhchỉ
chứcvụcốvấnphụ tráchđiều
phối chính trị của tổng thống
từngày30-10và thông tinbáo
chíđưatinbàChoiSoon-silcó
thểđãngủquađêm trongdinh
tổng thống.
Trảlờicâuhỏicómộtngười
trong gia đình bàChoi được
tuyển vào dinh tổng thống,
người phát ngôn khẳng định
người này được tuyển dụng
theođúngquy trình.
Yonhapghinhậngiớidoanh
nghiệpHànQuốc đang chờ
đợi lệnh triệu tậpcủacơquan
công tốvìnhiềudoanhnghiệp
cóđónggópvàohaiquỹdính
líuđếnbàChoi Soon-sil, bạn
thâncủa tổng thống.
QuỹMir ra đời vào tháng
10-2015 nhằm quảng bá văn
hóa, còn quỹK-Sports được
thành lậpvào tháng1-2016để
ủnghộcác tài năng thể thao.
TrongvụnàyngoàibàChoi
còn có ôngAnChong-bum,
nguyên cốvấn tổng thốngvà
Liên đoàn Các ngành công
nghiệpHànQuốc (FKI).
Số tiềncó liênquan lênđến
77,4 tỉwon(67,78 triệuUSD)
với19doanhnghiệpđónggóp
thôngquaFKI.
Ông Lee Sung-cheol, phó
chủ tịchFKI,khaivớicơquan
côngtốrằngcốvấnAnChong-
bumbắtépđónggópquỹchứ
khôngphải tựnguyện.
Giớidoanhnghiệpđangchờ
đợi xem ôngLee có bị xử lý
hình sự hay không. Nếu ông
AnChong-bumkhai nhậncó
épbuộc thìôngLeesẽgiữvai
tròđồngphạm.
n
4
tàuhải quânđãđượcMalaysia ký kếtmua củaTrung
Quốc trong chuyến thămTrungQuốc củaThủ tướng
MalaysiaNajibRazakbắtđầu từngày1-11.Đây làmột
trong14thỏathuậnMalaysiakývớiphíaTrungQuốc.
TNL
Quânđội Iraqchuẩnbị đánh trong
đô thịMosul
Sáng sớm1-11 (giờđịaphương), Sưđoàn9
quânđội Iraqđãđồng loạt tấn côngvàoMosul
ởbamũi phíanam, phíađôngvàphíabắc. Lực
lượngđặcnhiệm chốngkhủngbố làđơnvị đầu
tiênvàođếnMosul từ cánhphíađông
(ảnh),
sauđó
đãđánh chiếmđài truyềnhìnhvà tấn côngkhuphố
Al-Karama.Tối đêm trước,Thủ tướng IraqHaider
al-Abadi phấnkhích tuyênbố: “Hoặcbọn chúng sẽ
bị tiêudiệt hoặc chúngphải đầuhàng”.
Ngày1-11bắt đầugiai đoạnhai của chiếndịch
tái chiếmMosul.Đây làgiai đoạnnguyhiểmnhất
vì sẽ cóđánh cận chiếnvới quân IS trongđô thị
với nguy cơbắn tỉa,mìnbẫy. Iraq triểnkhai gần
50.000quânđược liênminh chống ISdoMỹđứng
đầuyểm trợvềkhôngquânvàpháobinhđể tiêu
diệt từ3.000đến5.000 tay súng IS.
Theo các
chuyêngia,
chiếndịch tái
chiếmMosul
diễn ranhanh
chóngvì liên
minh chống IS
mongmuốn
chuẩnbị chiếndịchđánh căn cứ ISởRaqqa (Syria)
bởi đây là cơquanđầunão chỉ đạo cácvụ tấn công
khủngbốở cácnướcphươngTây.
Trongkhi đó, ngày1-11,Thủ tướngHaider
al-Abadi đã cảnhbáoThổNhĩKỳ rằng Iraq sẽđối
xửvớiThổNhĩKỳnhưkẻ thùnếuThổNhĩKỳ
gây raxungđột ởmiềnBắc Iraqđồng thời
khẳngđịnh Iraqkhôngmuốngây chiếnvới
ThổNhĩKỳ.
Trướcđó,
cơquan tìnhbáoquân sự Iraqghi
nhậnThổNhĩKỳđãđưamột đoànxequân sự
khoảng30 chiếc chởxe tăngvàpháođếnkhuvực
gầnbiêngiới Iraq.
Ankarađãnhiều lầnbày tỏýđịnhmuốngiữvai
trò trong chiếndịchhànhquân tái chiếmMosul.
Tuynhiên, Baghdadkiênquyết không chấpnhận
ThổNhĩKỳ can thiệpvà tố cáoThổNhĩKỳgiữ
vai trò lực lượng chiếmđóng. Iraqyêu cầuThổ
NhĩKỳ rút quânđồn trúkhỏi căn cứởphíabắc
Mosul.ThổNhĩKỳđưaquânđếnđâyvới danh
nghĩahuấn luyện cho lực lượngngườiKurd.
l
Ngày2-11, đại sứquánMỹ tạiNewDelhi
thôngbáo côngdânMỹ tạiẤnĐộ cần cảnhgiác
vì cókhảnăngquân IS tấn côngvào cácmục tiêu
tạiẤnĐộ. CôngdânMỹđượckhuyến cáo tránh
đến cácđịađiểm cónhiềunguy cơnhư cácnơi tôn
giáo, chợbúavà lễhội.
DT
