CHỦNHẬT 1-1-2017
5
HỒSƠ TƯ LIỆU
PHẠMTRƯỜNGGIANG
T
rước1954,chưacócuộc
thihoahậunàoởđấtSài
Gòn, tức làkhimột cô
gái đượcgắnchodanh
hiệu hoa hậu hay hoa
khôi một cách chính thức thông
quamột cuộc thi nhan sắcnàođó.
Một cô gái được gọi là hoa khôi,
đệnhấtmỹnhân…đó làcáchđánh
giá củamột nhómngười trongxã
hội.Trườnghợp côBaTrà làmột
ví dụ.Danhxưngđệnhấtmỹnhân
củacôcùngvới rấtnhiềugiai thoại
liên quan đến cuộc đời cũng như
cácngười tìnhđược lưu truyềnmãi
về sau là nhờ những cây bút tài
danh ghi lại. Trongmột rừng các
câuchuyệnđôi khi có tình tiết trái
ngược nhau, tôi đánhgiá caohơn
cảngòi bút ôngVươngHồngSển
trong tác phẩm
SàiGòn tảpín lù.
Mới haimươi tuổi đã
bốnđời chồng
CôBaTrà tên làTrầnNgọcTrà,
sinh năm 1906 ởCầnGiuộc. Gia
đìnhvốnkhágiảnhưngrốtcuộc lâm
vàocảnhkhốncùngsaukhi chacô
ghen tuông,nghingờvợngoại tình
nên thổhuyếtmàchết.Nhàchồng
đuổi cảhaimẹcon rađường.Thời
thơ ấu của Trà là nỗi kinh hoàng
khi cô không đượcmẹ cho đi học
và thườngnhậnnhững trậnđòn roi
thùhận củamẹ vì là giọtmáu của
“quânđoảnhậu”.Thiếu tình thương
cảcha lẫnmẹđãphầnnào tácđộng
nên tínhcáchcô saunày lạnh lùng
và không thương yêu ai cả.
Mẹ cô đã đem cô gả bán cho
mộtviênquanba thầy thuốcngười
Phápvới số tiềnvỏnvẹnvài chục
đồngbạckhi cômới 14 tuổi.Làm
vợ viên quan cũng là cái may vì
côđược chođi họcdùngắnngủi.
Chưa đầy một năm chung sống,
viênquanPhápvềnướcbỏngười
vợ trẻ con ở lại. Quãng thời gian
chung sốngvới chồngTâykhông
hiểu saokhiếncôTrànảynở, xinh
đẹp tuyệt vời. Côđi bándạo trên
giữaBạchcông tử (GeorgePhước,
hayLêCôngPhước, con đốc phủ
LêCôngSủngởMỹTho) vàHắc
công tử (haycông tửBạcLiêuTrần
TrinhHuy, con đại điền chủTrần
Trinh Trạch). Cứ mỗi lần Bạch
công tử tặngTràmónquàgìcógiá,
Hắc công tử lập tức tặngmón giá
trị hơn, cuộc đấu tặng người đẹp
nhẫnkimcương,xehơi…gầnnhư
không có hồi kết. Cuối cùngHắc
công tử tháchđấucảhai dùng tiền
để nấu sôi nồi chè đậu xanh 1 kg,
ai nấu sôi trước là thắng và giám
khảo làcôBaTrà.Trướcđámđông
chứngkiến,Bạchcông tửđã thắng
vàHắccông tửđànhngậmngùi ra
đi. Người ta tính ra Bạch công tử
đã phải đốt số tiền tương đương
3.000 giạ lúa mới đủ sôi nồi chè
vì tiềnvốnkémnhiệt.
Cònđốt tiền theonghĩabóng thì
vôkể, khôngbiết baonhiêungười
tán gia bại sản với côBaTrà. Khi
thua bài, cô chỉ cần sai người đi
gọi điện thoại cho tình nhân ra
ngân hàng lấy số tiền cỡ vài chục
lượng vàng cho cô đánh tiếp, còn
cô đã đích thânđi gặp, người tình
phải đưavài trăm lượng làchuyện
thường.
Sắc, tài và tật
CôBaTràmêhoặcđànôngkhông
chỉ vì nhan sắc lộng lẫymà vì cô
nổi tiếng thôngminh hơn người.
Dùkhôngđượchọchànhnhưngchỉ
trong thời gian ngắn được chồng
Tâychođihọc,côđãđọc,viết thành
thạo và giỏi tiếngViệt lẫn Pháp.
Quãng thờigianngắnbán rong trên
xe lửacôđãhọc thạo tiếngHoađể
saunàycưacẩmcác“xì thẩu”vùng
ChợLớn, côhọc tiếngCampuchia,
tiếngThái cũng rất nhanh và hiểu
đàn ông cònnhanhhơn.
Với tiền bạc được các đại gia,
thiếu gia cung phụng, cô Ba Trà
đã nhiều lần cầm trong tay số tiền
khổng lồ có thể mua mấy ngàn
mẫu ruộngđấtđể trở thànhmộtđại
điềnchủgiàucónhưng rốt cuộccô
vứt tất cả tiềnbạc cóđược vào cờ
bạc. Mỗi khi thua trắng tay đứng
lên chiếu bạc, cô lại nói: Tiền bạc
chỉ như cát bụi, có đó rồi mất đó
không tiếc. Chỉ có tình nghĩamới
làcòn lại.Nói vậynhưngcuộcđời
côkhôngyêu thương ai cả, không
một người đànôngnàogắnbó lâu
dài. Đến cuối đời cômới nhận ra:
Cả đời có tiêu hàng núi tiền cũng
không thấyhạnhphúc.Chỉ cómỗi
lần ăn 5 xu dưa chuột với miếng
đường tánngồi trênxe lửavề thăm
chồng thứhaimới là lầnduynhất
hạnh phúc. Bởi vì đó là lần duy
nhất cô nhớ chồng, mối tình đầu
thực sự của cô.
Khôngchỉnghiệncờbạc, côcòn
nghiệnnàng tiênnâu.Chừngđóđủ
tán gia bại sản. Nhiều lần cô phải
chạyquaCampuchiahayTháiLan
trốnnợchờđếnkhi cómộtbàn tay
đại gia chìa ra giúp đỡ.
Đoạncuối của
ĐạmTiên
Gần30 tuổi, saukhi thuanhững
trận cờ bạc trắng tay, cô Ba Trà
đượcmột đại gia chomột số tiền
lớn để mởmột chốn lầu xanh tại
đường Hồ Xuân Hương bây giờ,
được gọimỹmiều làNguyệtTiên
cung, chốn hành lạc để “sớm đưa
TốngNgọc tối tìmTrườngKhanh”.
Kháchđếnđâymuốn trải quacảm
giác nhất dạ đế vươngphải đưa lễ
một số tiền lớnmớiđược tiếp,được
ănuống sang trọngvàđượcômấp
ngườiđẹp trongmộtcănphòngsang
trọng như cung điện. Đây cũng là
chốnmàkháchđếnđểđánhbạcan
toànvìcóđườngđi lắt léo,hệ thống
báođộngkhắpnơivàcócửasauđể
chạynếu línhđến.Giai đoạnkinh
tế khủng hoảng những năm 1930,
NguyệtTiêncungvắngkháchdần.
Khi nhan sắc xế bóng và nhiều
gái đẹpkháchớphồn các tay chơi
giàucó, côBaTràkiếmsốngởcác
chiếubạcbằng cách cho các thiếu
giahết tiềnvaynóngđánh tiếp, lãi
10phânmộtngày.Khiđượchỏi liệu
các tay chơi đó có xù tiền không
thì cô trả lời tỉnh rụi:Ai lại đi gạt
tiềnmột con đĩ như tôi.
Cờ bạc và thuốc phiện vét hết
sạch, người ta nói đến 60 tuổi cô
Ba Trà phải đi làm thuê một cửa
hiệu ởChợ Lớn để lánhmặt mọi
người, rồi không ai nhắc đến cô
nữa. Có người nói thấy cô chết
gục trongcầu thangmột chungcư
tồi tàn, cóngười nói côquyy cửa
Phật…Bất kể thế nào, không có
mộtkết thúcđẹpchongườiphụnữ
từng được xem là đẹp nhất Nam
kỳ ngày đó.
◄
SÀI GÒNNHỮNGCÁI ĐẦU TIÊN, NHẤT
- BÀI 9
Đệnhất
mỹnhân
SàiGòn
CôBa Trà được người xưa tán tụng là
đệ nhấtmỹ nhân đầu tiên của đất Sài Gòn
thuở đầu thế kỷ 20.
Đổitình lấy…chữ
ÔngVươngHồngSểnsimêsắcđẹpcủacôBaTrà từkhi còn là
một thanhniênhọc trênSàiGòn.Chủnhậtnàoôngcũngphải
đi tới tiệmchụpảnhKhánhKý trênđườngNguyễnHuệđểngắm
ảnhcủangườiđẹpmới thỏa. Khôngngờ tới tuổingũ tuầnông
đượcgặpvàgầngũi vớingườiđẹpnhư trongmộtgiấcmơ. Lúcđó
côBaTràđã40 tuổinhưngvẫnđẹp lộng lẫy,đang túng thiếu, ông
giúpcôviếtcácbức thư thậthaychocácngườiquencũđểnhờ
họgiúpđỡ tiềnbạc.Nhờ làm“thưkýkhông lương”một thờigian
dàiđó, ôngđượccôquýmếnvàkể lại cuộcđờiđầyoannghiệt
choông.
Dù làmộtngườiTây
họccóbằngcấpcao
haymộtgãtrọcphú
võbiềnthô lậu…bất
cứaigặpcôcũngbị
nhansắcvàtàiănnói
củacô làmchođiên
đảovìcôcựckỳrành
tâm lýđànông,cóthể
đưahọ“lênbờxuống
ruộng”dễdàng.
Mớihơn20 tuổi, cô
Bađãnổi lênnhư
diềugặpgióvìđẹp
vàsang trọng.
Tấmảnhđượccho làcủacôBaTràchụpvớiCôngtửBạcLiêuTrầnTrinhHuy.
xe lửa được một công tử
con nhà giàuởPhanRang
đểmắt cưới làm vợ khi 15
tuổi.Chồng lăngnhăngbồ
bịch, Trà bỏ trốn rồi làm
vợ hờmột bác sĩ Tây học
khi 17 tuổi. Cuộc đời cô
lênhương từđây, biếtmùi
giàu có và nổi tiếng nhan
sắc trên đất Sài thành. Cô
chia tay ông bác sĩ để làm
vợmột triệuphú trẻởChợ
Lớn khi mới 20 tuổi.
RồisauđócôBaTràkhông
làmvợmột ai nữa.Tuổi trẻ
xuân sắc của cô được trải
dài trong các cuộc vui suốt
sáng, trận cười thâu đêm,
giao lưu ăn chơi với những
người đàn ông giàu có bậc
nhấtgiới thượng lưuSàiGòn
haycáccậuấmconđạiđiền
chủmiềnTây rồi quan tòa,
luậtsưchođếnvuacờbạc…
Đốt tiền vì
người đẹp
Mới hơn 20 tuổi, cô Ba
đãnổi lênnhưdiềugặpgió
vì đẹpvà sang trọng.Chiều
chiềucôngồimộtmình trên
chiếcô tômui trần lộng lẫy
chạydạo trênphốSàiGòn,
trên xe có hai người tài xế
ăn mặc thật đẹp với màu
áo cũng giốngmàu áo của
cô. Cô dùng tới hai tài xế,
trong đó tài xế phụ chỉ làm
mỗi việcmở cửa xe cho cô
lên xuống. CôBaTrà sang
không thua thốngđốcNam
kỳ vì chỉ có ông này dùng
hai tài xế như cômà thôi.
Tiềnbạccủacôđượcông
VươngHồngSển thuật lại:
“Nhữngaiđượcquenbiếthayđược
cô hạ cố giao thiệp đều xem đó là
một niềm vinh dự để chứngminh
đẳngcấp…CôBaTrà,đệnhấthuê
khôiởNamkỳ,một người đẹp sắc
nước hương trời từng làm saymê
biếtbaocông tửmiềnNam.Họbao
quanhcô, tranhnhauvung tiềnqua
cửa sổ.Baonhiêu tiềnbạc, củacải
cha mẹ để lại, các công tử ấy ăn
xài, bao gái không tiếc”.
Nhữngngười đànông simê sắc
đẹp của côBaTrà lao vào cô như
con thiêu thân. Để làm hài lòng
người đẹp, họ đốt tiền theo đúng
nghĩađen.Đấy làcuộc tranhgiành
