CHỦNHẬT 8-1-2017
2
TUẦN THỜI SỰ
Thanhtoán
khôngdùng
tiềnmặt:
Khôngdễ!
Việc thanh toán không dùng tiềnmặt đem lại nhiều lợi ích cho
quốc gia cũng như cho doanh nghiệp và cá nhân vềmặt thời gian,
tiền bạc…Nhưng còn quá nhiều yếu tố kìm hãm khiếnViệt Nam
phát triển chậm nhất các nướcĐôngNamÁ về lĩnh vực này.
tháng, sau khi nhận lương xong
họ đem về trả tiền điện, nước…
rồi ra chợ “cóc” mua thức ăn thì
việc không dùng tiền mặt chẳng
đem lại lợi ích gì cho họ.
Còn đối với một số đơn vị thì
việcngười dân thanh toánquaNH
không đem lại ưu đãi hay lợi lộc
gì cho họ cả.
Cũngkhông loại trừmột sốquan
chức thamnhũng…chuyểnkhoản
thì rất dễ bị lộ nên nhận tiềnmặt
sẽ an toàn hơn.Và đặc biệt dùng
tiền mặt cũng khiến đối tượng
buôn bán ngầm, xã hội đen, ma
túy,mại dâm… rửa tiềnmột cách
dễ dàng hơn. Tất cả yếu tố trên
khiến lộ trình thanh toán không
dùng tiềnmặt phát triển chậm.
. Ông nói rằng một số đơn vị
khôngđược lợigì từviệcchấpnhận
người dân thanh toánquaNH, cụ
thể thế nào?
+
Chẳnghạncácdịchvụ thu tiền
điện, nước…Rõ ràng họ cómột
số lượng nhân viên hằng ngày đi
gõ cửa từng nhà để thu tiền nay
cũngchẳng thểchonghỉ làm.Bởi
vậyngười tavẫnmuốnđi thu trực
tiếphơn làmuốnngười dânđóng
qua NH. Chưa kể một số đơn vị
họcònyêucầunếu thanh toánqua
NH phải là NH quốc doanh chứ
NH thương mại là không chịu.
Trong khi rất nhiều NH thương
mại có dịch vụ tốt, phầnmềm tốt
vàmuốn làm.
NHNNphải thành lập
một trung tâm thanh
toánbù trừ tựđộng
. Như vậy với việc triển khai đề
án này của Chính phủ, theo ông
thì cần các điều kiện gì để phát
triểnmột cách triệt đểvàhiệuquả
của đề án?
+Trước hết chúng ta phải thừa
nhậnchủ trươngnàyhoàn toàn rất
đúng và nên làm sớm. Vậymuốn
làm thì điềukiệnđầu tiênNHNhà
nước (NHNN) phải đứng ra thành
lậpmột trung tâm thanh toánbù trừ
tựđộng.Hiệnnaychúng tacó trung
tâm thanh toán liênNH rồi, nghĩa
làgiữacácNHvớinhau.Còn trung
tâm này là giữa người dân-doanh
nghiệp mới là điều quan trọng.
Trung tâm này điều phối giữa các
bên. Chẳng hạn, một khách hàng
mua một chiếc xe hơi 1 tỉ đồng,
bản thân anh ta có tiền ởNH hay
đi vay không quan trọng nhưng
trung tâm thanh toán tự động này
kếtnốiđượchếtvớiđơnvịbánxe,
vớiNH thươngmạichokháchhàng
vayhay lànơikháchhàngđangmở
thẻ. Kháchhàng chỉ cầnxác nhận
làmuaxevà tiềnchuyểnvềđơnvị
bánxe thì trung tâmnày tựđộngsẽ
xử lý. Đây chỉ là vấn đề của phần
mềm thôngminhmà thôi.
. Việc kết nối tài khoản cácNH
của khách hàng với nhau có làm
mấtđi tínhbảomậtcủakháchhàng
và doanh nghiệp, hay việc này có
làm cácđơn vị sợbị ăn cắp khách
hàng củamình không, thưaông?
+
Đúng, vấnđề bảomật cực kỳ
quan trọng. Bởi vậyNHNN phải
đứng ra thành lập trung tâm này,
phải có Bộ Công an cùng giám
sát và camkết của cácđơnvị liên
quan. Xin lưu ý trung tâm này
không chỉ kết nối đồng bộ giữa
cácNHvới nhau,mà làcácđơnvị
doanhnghiệpvàhàng triệukhách
hàng, người dân. Chẳng hạn như
anh thanh toán cho siêu thị hay
anh thanh toán cho doanh nghiệp
mua vật tư… thì đều qua trung
tâm thanh toán bù trừ này.
. Trung tâm thanh toán bù trừ
này có khó không khi Việt Nam
vẫnđang còn làmột nước trênđà
phát triển?
+Hoàn toànkhôngkhóvàkhông
tốnkém chút nào.Một trung tâm
hoàn thiệnmất khoảng 3-4 năm.
Cáchđây tầm15nămMỹđã từng
qua Việt Nam đặt vấn đề thành
lập một trung tâm thanh toán tự
động như vậy nhưng không hiểu
vì lý do gì mà cuối cùng vấn đề
không còn được đề cập nữa. Các
nướcgầnViệtNamnhưSingapore,
Malaysia, Hong Kong hay như
Thái Lan… họ đều đã có trung
tâm này từ lâu rồi.
TạiMỹ còn cónhữnghai trung
tâm thanh toán.Một trung tâmdo
NH trung ương đứng ra làm đầu
mối và một đơn vị do tập đoàn
tư nhân đứng ra làm đầu mối.
Tuynhiên, dùNHđứng ra hay tư
nhân đứng ra thì đều bị quản lý,
kiểm soát bởi NH trung ương và
cơ quan an ninh. Chẳng hạn NH
trungươngMỹđứng ra thành lập
trung tâm nhưng vốn của họ chỉ
bỏ ra 40% và quản lý dưới dạng
kiểm soát.Hay tậpđoànkiađứng
ra thành lập trung tâmnhưngvẫn
chịu sự giám sát của an ninh để
đảmbảo tính tuyệtmật củakhách
hàng, người dân.
. Xin cámơnông.
Cómộtnghiêncứu
cho thấycứcóbangười trưởng
thànhởViệtNam thì chỉ cómộtngườimở tàikhoảnở
NH.Mà tàikhoảnnàykhôngphải là tàikhoảnATMhay
tàikhoản thanh toánmà là tàikhoản tiếtkiệm.
Cầnđưamôntàichínhvào
trườngphổthông
Tôi cho rằngnênđưavào trườnghọcphổ thôngvài tiết vềmôn
tài chính.Học sinhcấp II ởnướcngoài hay từnhỏđãđượcdạyvề
việcgiaodịchởNH, hiểuđượccơbảncáckhái niệmvềcungcầu,
thậmchí làkinh tế.Trướcmắt chúng tacứđẩymạnhviệc thanh
toánởcácTP lớnnhưHàNội,TP.HCM,ĐàNẵng, CầnThơ…Và
hãykhuyếnkhíchdânchúng lànhữngngười trưởng thànhmở
tài khoảnởNH…
SongsongđóNHphải tạođiềukiệnđểkháchhàngmởvà thực
hiệncácgiaodịch thuận tiệnnhất. Saochohướngđếnmục tiêu
khiđãcó trung tâm thanh toánbù trừ rồi kháchhàngkhôngcần
đếnNHviết sechay làmủynhiệm thu/chimàchỉ cầndùngđiện
thoạidiđộng, iPad,máy tínhxử lý tấtcả thủ tụcmộtcáchbảomật
vàan toànnhất.TS
LÊXUÂNNGHĨA
YÊNTRANG
C
hính phủ vừa phê
duyệtđềánphát triển
thanh toán không
dùng tiền mặt. Từ
năm 2016 đến năm
2020 mục tiêu 100% các siêu
thị, trung tâm mua sắm và cơ
sở phân phối hiện đại có thiết
bị chấp nhận thẻ và cho phép
người tiêudùng thanh toánkhông
dùng tiền mặt. 70% các đơn vị
cung cấp dịch vụ điện, nước,
viễn thông và truyền thông chấp
nhận thanh toán hóa đơn của cá
nhân, hộ gia đình qua các hình
thức thanh toán không dùng tiền
mặt. 50% cá nhân, hộ gia đình ở
cácTP lớn sử dụng phương tiện
thanh toán không dùng tiềnmặt
trong mua sắm, tiêu dùng.
TheoTSLêXuânNghĩa, thành
viênBancốvấnChínhphủ, thanh
toán không dùng tiền mặt là xu
hướng tất yếu của sự phát triển.
Việc thanh toán không dùng tiền
mặt đem lại nhiều lợi ích cho
quốc gia cũng như cho doanh
nghiệp và cá nhân về mặt thời
gian, tiền bạc…
Thamnhũng, rửa tiền...
không thích thanh toán
không tiềnmặt
.
Phóngviên:
Ai cũng rõ lợi ích
của việc thanh toán không dùng
tiềnmặt, vậy tại sao đến nay việc
này vẫn trì trệ, thưa ông?
+
TS Lê Xuân Nghĩa:
Việt
Nam vẫn làmột nước đang phát
triển, môi trường, trình độ, văn
hóa… là các yếu tố khiến chúng
tavẫn sửdụng tiềnmặt nhiềuhơn
là thanh toán qua thẻ, qua ngân
hàng (NH).
Cómột nghiên cứu cho thấy cứ
có ba người trưởng thành ởViệt
Nam thì chỉ cómột ngườimở tài
khoản ở NH. Mà tài khoản này
khôngphải là tài khoảnATMhay
tàikhoản thanh toánmà là tàikhoản
tiết kiệm. Mở ra bỏ tiền vào đó
cất đi để dành.Việt Nam là quốc
gia có số lượng thanh toánkhông
dùng tiềnmặt thấp nhất khu vực
ĐôngNamÁ.
Đấy là con số những người
trưởng thànhvà lợi íchnói chung
về thanh toánkhôngdùng tiềnmặt.
Nhưng với những người có thu
nhập thấp lương 3-4 triệu đồng/
Chúngtacótrungtâm
thanhtoán liênNH
màchưacótrungtâm
thanhtoánbùtrừ
giữangườidânvà
doanhnghiệp.
Việcthanhtoánkhôngdùngtiềnmặt làchủtrươnghoàntoànđúngvànên làmsớm.
