CHỦNHẬT 19-3-2017
4
QUỐC TẾ
Philippinesvừa
đốiphóvừa làmăn
TrungQuốc bố trí trạm radar trên bãi cạn Scarborough nhằm
hoàn thiệnmạng lưới radar bao phủ toàn biểnĐông.
HOÀNGDUY
Ngày18-3,PhóThủ tướngTrung
Quốc(TQ)UôngDươngđãđếnthăm
bến tàuSantaAna thuộcdựánphát
triểnbờbiểnvàcảngDavao trong
khuônkhổchuyến thămPhilippines
bốn ngày kể từ ngày 16-3.
Philippinescủngcố
căncứởbiểnĐông
SauchuyếnthămTQcủaTổngthống
RodrigoDuterte hồi tháng 10 năm
ngoái,ThứtrưởngNgoạigiaoTQLưu
ChấnDânđã đến thămPhilippines
vào tháng1-2017.Đếnngày7-3vừa
qua, tânBộ trưởngThươngmạiTQ
ChungSơn tiếp tụcđếnManiladọn
đườngchochuyếnthămcủaPhóThủ
tướngUôngDương.
Chuyến thămPhilippines lầnnày
củaôngUôngDươngmangđậmdấu
ấn làm ănkinh tế.Ngày17-3, ông
đã ký chương trình phát triển sáu
năm về hợp tác kinh tế và thương
mại giữa hai nước và chứng kiến
các thỏa thuận trị giá khoảng 6 tỉ
USD về xuất khẩu nông sản sang
TQ, cho vay xây dựng cơ sở hạ
tầngởPhilippines.
Saucuộchộiđàmkíncùngngày
giữa Tổng thống Duterte và ông
UôngDương tạiDavao,ngườiphát
ngôn tổng thống ErnestoAbella
tuyên bố ông Uông Dương tiếp
tục khẳng định cam kết tôn trọng
các thỏa thuậnvềhợp táccông tư,
thươngmại và đầu tư.
LiênquanđếnvấnđềbiểnĐông,
TânHoaxãđưatinôngUôngDương
tuyênbố“TQsẵnsànghợp tácvới
Philippinesgiảiquyếtđúngđắnvấn
đềbiểnĐôngbằngconđườngđàm
phánvà tham vấn”.
Theo Tân Hoa xã, Tổng thống
Duterte tuyênbốPhilippineskhông
muốnđốiđầuvớiTQvềvấnđềbiển
Đông, đồng thời mongmuốn duy
trì quan hệ tin tưởng và hữu nghị
với TQ. Người phát ngônErnesto
Abella cho biết ôngUôngDương
nhấnmạnh cần tập trung vào các
lợi ích hơnbất đồng.
DùvậyPhilippinesvẫnchuẩnbị
phương án đối phó với TQ. Ngày
17-3,Bộ trưởngQuốcphòngDelfin
Lorenzana thôngbáosắpcải tạovà
xâydựngđườngbăng, cảngvà đê
chắn sóng trên đảoThị Tứ (thuộc
quầnđảoTrườngSacủaViệtNam,
doPhilippineskiểmsoát).Theo lịch
trình, hômđóôngđịnhđến thị sát
đảoThịTứnhưngchuyếnđibịhủy
vì lý do an ninh.
Bộ trưởngLorenzanakhẳngđịnh
Tổng thốngDuterteđãnhất trí cải
tạo các cơ sởquân sựkhông chỉ ở
Thị Tứmà còn trên tám thực thể
khác ở biểnĐông.
Bài họcxây trạm trên
đáChữThập
Chuyến thămPhilippinescủaPhó
Thủ tướngUôngDươngdiễnrasau
khixảy rahai sựkiện.Hôm9-3,Bộ
trưởngQuốcphòngPhilippinesDelfin
Lorenzana tuyênbốPhilippinesphát
hiện tàu khảo sát TQ xuất hiện ở
vùngbiểnBenhamRise (cáchđảo
Luzon150hải lý)có thểnhằmmục
đíchthămdòtàinguyênhoặctìmnơi
bố trí tàungầm.TrangwebRappler
chobiếtvấnđềthềmlụcđịaBenham
Risekhôngđượcnêu tronghộiđàm
củaôngUôngDương.
Dự thảo ngân sách năm tài chính 2018 đượcNhàTrắng
công bố hôm 15-3 (giờ địa phương) đã vấp phải làn sóng
chỉ tríchởMỹvàquốc tế.Dự thảomang tên
“NướcMỹ trên
hết:KếhoạchngânsáchđểđưanướcMỹvĩđại trở lại”
(ảnh)
chỉ 53 trang thay vì hơn 130 trang như những năm trước.
Trongdự thảo cónăm điểm đáng chú ý:
•
Tăng chi quốc phòng: Bộ Quốc phòng sẽ nhận được
mức tăng ngân sách cao nhất đến 52 tỉ USD (tăng 10%).
Mức tăngnàynhằmđấu tranhchống IShiệuquảhơn, tăng
thêm quân số, đồng thời sản xuất thêm tàu chiến mới và
máy bay chiến đấuF-35.
•
NướcMỹ trênhết:Ngân sáchdành choBộAnninhnội
địa tăng7% lênđến44,1 tỉUSD, trongđódựchi 2,6 tỉUSD
chodựánxây tườngdọcbiêngiớiMexico.Ngược lại, ngân
sáchBộNgoạigiaobị cắtđến29%baogồmngânsáchviện
trợphát triển,mứcđónggópcủaMỹvàocácquỹcủaLHQ
và hoạt động gìn giữ hòa bình.
•
Chú trọngđầu tưcho trường tựchủ (trườngcông tựquản
vềquy chế và tài chính cónhậnngân sách) và sécgiáodục
cấp cho chamẹ. Dù vậy, nhiều chương trình như chương
trìnhTrung tâmhọc tập cộng đồng thế kỷ 21 sẽ bị hủy bỏ.
•
Cắt giảmngân sáchmôi trường:Ngân sáchcấpchoCơ
quanBảovệmôi trường sẽgiảm31%,mức thấpnhất trong
40 năm qua. 1/5 số nhân viên (3.200 người) của cơ quan
này sẽ bị tinh giản. 50 chương trình sẽ bị hủy bỏ.
•
Hủy bỏ trợ cấp dành cho 19 cơquan nhỏ.
Nhìn chung dự thảo ngân sách năm 2018 chú trọng đầu
tưchoquốcphòngvàanninh, bù lại sẽcắt giảmngân sách
dành chomôi trường và ngoại giao. Tại Mỹ, ngay cả các
nghị sĩđảngCộnghòacũngđềuđánhgiádự thảongânsách
năm 2018 quá cực đoan. Chưa bao giờ kể từ thời Ronald
Reagan lại cómột tổng thống đảngCộng hòa nào dám đề
xuất cắt giảm ngân sách của các cơ quan liên bangmạnh
tay như thế.
Ngân sáchvềmôi trườngbị chỉ tríchmạnhmẽnhất.Nghị
sĩ Rob Portman tuyên bố sẽ đấu tranh bảo vệ dự án trùng
tu vùngHồLớn. Nghị sĩ LisaMurkowski, Chủ tịchỦy ban
Năng lượngvàTàinguyênThượngviện, longạivềcáckhoản
cắt giảm ngân sách trợ cấp cho địa phương xử lý nước và
trợ cấp năng lượng cho các hộ nghèo.
TổchứcHumanRightsWatchchỉ tríchTổng thốngDonald
Trumpmuốn làm suy yếuhoạt động của các cơquan chính
phủ phụ trách về nhân quyền. Tổ chức Climate Action
Network khẳngđịnhMỹphải có tráchnhiệmbảo vệnhững
người bị hiện tượng biến đổi khí hậu ảnh hưởng. Tổ chức
Greenpeace tốchínhquyềncủaôngTrump rõ ràngđãđánh
giá cao các tập đoàn công nghiệp hơnngười dân.
Trong khi đó, Tổng Thư ký LHQAntonioGuterres cảnh
báo hậu quả đối với công tác chống khủng bố nếu các quỹ
củaMỹ dành cho LHQ bị cắt giảm. Đại sứPháp tại LHQ
François Delattre ghi nhận tình hình bất ổn có thể xảy ra
một khiMỹ cắt giảmhoạt động quốc tế.
Giải thích với báo chí về dự thảongân sáchnăm2018,
GiámđốcVănphòngquản lývàngân sáchMickMulvaney
khẳng định đây là ngân sách của “quyền lực cứng” sau
giai đoạn tập trung cho“quyền lựcmềm”dưới thời Tổng
thốngObama. Tuy nhiên, báo chí quốc tế đánh giá ít có
cơ hội dự thảo ngân sách nêu trên được Quốc hội Mỹ
thông qua.
DẠTHẢO
ĐảngCộnghòaphảnđốidựthảongânsáchcủaôngTrump
Tôi tintưởngsâusắc
rằngquanhệgiữa
Philippinesv TQsắp
đạtđếnđỉnhcaomới.
TổngthốngRODRIGODUTERTE
Vấn đề thứ hai là theo bản tin
ngày 17-3 củaAPvàReuters, TQ
đangchuẩnbịxâydựng trạm radar
giám sátmôi trường trên sáu thực
thể, trongđócóbãicạnScarborough
của Philippines.
NgườiphátngônErnestoAbella
tuyênbốchínhphủPhilippinesđang
làm rõ vấn đề này. Trong khi đó
ngày 18-3, thẩm phánTòa ánTối
caoPhilippinesAntonioCarpiokêu
gọi: “Diễn biến này đòi hỏi phải
được tranh luận ở cấp quốc gia
và đồng thuận về cách thức quốc
gia tiến hành trong quan hệ song
phương với TQ”.
ÔngđánhgiáTQbố trí trạmradar
trên bãi cạn Scarborough nhằm
nhanhchónghoàn thiệnmạng lưới
baophủ radar trên toànbiểnĐông.
ÔngnhậnxétTQ cóýđồ sửdụng
các cơ sở quân sự này để bảo vệ
“đườngchínđoạn”.Ông lưuýTQ
đã từng đặt trạm radar khí tượng
trênđáChữThậpnăm1987vàcuối
cùngbiếnđáChữThập thành căn
cứ rộng 270 ha.
Cựu Bộ trưởng Ngoại giao
PhilippinesPerfectoYasaynhắc lại
Chủ tịchTậpCậnBìnhđã từngnói
vớiTổng thốngDuterte rằngTQsẽ
khôngyêu sáchhayxâydựng trên
bãi cạn Scarborough. Tuy nhiên,
ông tiết lộcácbáocáo tìnhbáocho
thấy trên thực tếTQđãquyhoạch
bãicạnnày thànhcăncứquânsự.■
Cùngng yhộiđ mvới PhóThủ tướngUôngDương (ng y17-3),
Tổng thốngDuterteđãhộiđ mvớiNgoại trưởngÚc JulieBishop
tạiDavao.Haibênđã traođổi vềvấnđềbiểnĐông, khủngbố, khai
mỏv tiến trìnhhòabìnhởMindanao.Úccamkếtviện trợ40 triệu
USD trongs unămnhằmxâydựnghòabìnhởMindanao.Haibên
cũngđãnhất tríduy trì tựdov anninhh nghải.
Trướcđó,ph tbiểu tạiViệnNghiêncứuchiến lượcv quốc tế
AlbertdelRosarioởManila,Ngoại trưởng JulieBishopđãkêugọi
ASEANv TQnhanhchóngkýkếtmộtbộquy tắcứngxử trênbiển
Đôngmang tínhchất r ngbuộcph p lý. B khẳngđịnhÚcphản
đốibồiđắpv quânsựhóac cđảonhân tạo.
B giải thíchÚcủnghộvai trò lãnhđạocủaMỹvềbảovệ trật tự
khuvựcnhưngcũngcamkếtxâydựngquânđộiÚcmạnhmẽđể
bảovệ lợi íchanninh riêng.Th ng rồi, tronghộiđ mvớingười
đồngcấpMỹRexTillerson,b tuyênbố:“Úcsẽkhônggia tăng
căng thẳngvớiBắcKinh”.Hồiđầu th ng3,b tuyênbốÚckhông
thamgia tuần trachungvới IndonesiaởbiểnĐông.
Trongb i viết trênb o
TheAustralian
ng y18-3, cựuNgoại trưởng
ÚcBobCarr,Gi mđốcViệnNghiêncứuquanhệÚc-Trung (ĐH
CôngnghệSydney), nhậnđịnhchínhs chbiểnĐôngmang tính
chất thựcdụngcủaÚc l giảiph p tốtnhất.
Ôngghinhậnc chđây18 th ng,bađôđốcMỹmongmuốnÚc
h nhđộngngănchặnTQxâyđảonhân tạoởbiểnĐông.Th ng
12-2016,ĐôđốcHarryB.HarrisđãkhuyếnkhíchÚc tổchứcchiến
dịch tựdoh nghải riêng.Cuối cùngÚcnói khôngvớiMỹvìđã
quyếtđịnh thamgiaNgânh ngĐầu tưcơsởhạ tầngchâuÁ,một
s ngkiếncủaTQ.
ÔngnhậnxétÚcđãchúýđếnhai vấnđề.Đầu tiên, khôngcóquốc
giađồngminh,đối t chaybạnbèvớiMỹcó lợi khiđưahảiquân
đếnc c thực thểTQđòi chủquyền. Kếđến, c cnướcĐôngNamÁ
nhưPhilippinesv ViệtNamvẫnduy trìquanhệvớiTQ.
TổngthốngDuterteđónPhóThủtướngUôngDươngtạinhàkháchtổngthốngở
Davaongày17-3.Ảnh:DINHTỔNGTHỐNGPHILIPPINES
Phân tích&Bình luận
