16
THỨSÁU
13-10-2017
Quốc tế
Thế giới 24 giờ
Tiêu điểm
5
ngày là thờihạnmàchínhquyềnTâyBanNhangày11-10
đã đặt ra chogiới lãnhđạoCatalonia, dẫnđầubởi Thủ
hiếnCarles Puigdemont, giải thích rõ ràng về tình trạng
độc lập của vùngnày. Đếnhạn chót, chínhphủ sẽ cho
thêm thời hạnbangàyđểCatalonia rút lại tuyênbố, nếu
không chínhquyềnđịa phương sẽbị giải thể và cho tổ
chứcbầucửkhẩncấp.
TD
ÔngDuterte tiếnđánh“cá lớn”
trongcuộcchiếnma túy
Giới chức Philippines ngày12-10 chohay chiến
dịch truyquét tội phạmma túy củaTổng thống
RodrigoDuterte sẽ chuyểnmục tiêunhắmvào
“những con cá lớn” hơn, bằng cách từbỏ chiếndịch
đườngphốđể tập trungvào cácmạng lưới buôn lậu
ma túy chuyênnghiệp.
Đầu tuầnnày,Văn phòngTổng thốngPhilippines
bất ngờ tuyênbố rút tất cả cảnh sát và quânđội khỏi
chiến dịch truyquét tội phạmma túyđườngphố.
Các hoạt động này sẽ được giao lại choCơ quan
Chấppháp vềma túyPhilippines (PDEA) và đây
cũng sẽ là cơ quanduy nhất tiếnhành chiếndịch
truy quét tội phạm đường phố trong thời gian tới.
ChínhphủPhilippines chobiết sẽ triểnkhai tất
cả 18đơn vị cảnh sát quốc gia trong chiếndịch này
vàomột chiếndịch chống tội phạmkhác. “Giờđây
chúng ta nhắmmục tiêuvào các cấp caohơn trong
các nghiệp đoàn cũngnhưnhữngquan chức hậu
thuẫn chohọ trong chính phủ” - hãng tin
Reuters
dẫn lời ôngErnestoAbella, phát ngônviên tổng
thốngPhilippines. ÔngAbella cũng khẳng định
mạng lưới đườngphố của nhữngông trùmma túyở
Philippines đã bị suy yếudo chiếndịch trấn áp tội
phạm suốt 15 tháng qua của cảnh sát Philippines.
Hồi nămngoái, ôngDuterte cũng từng tạmngưng
các hoạt động chốngma túy của cảnh sát để “thanh
lọc” lực lượngmà ông cho là “thamnhũngđến tận
lõi” trong chính phủ. Tuynhiên, lệnh nàyđã phải
được bãi bỏ
chỉ saunăm
tuầnvới lýdo
tội phạmma
túy quay lại
trànngập khắp
đườngphố
Philippines.
ANMIÊN
Tổngthống
Philippines
RodrigoDuterte.
Ảnh:REUTERS
l
BộNgoại giaoNga
chỉ tríchchínhphủMỹ
đãpháhủyquanhệ song
phươngvới hànhvi hạ
quốckỳNga tại cáccơ
sởngoại giaomàMỹ ra
lệnhngưnghoạt động,
baogồmhai vănphòng
đại diện thươngmại tại
WashingtonvàTổng lãnh
sựquánNga tạiTPSan
Francisco,
theo
Sputnik
.
l
Tàu sânbayUSS
RonaldReagan
củahải
quânMỹngày11-10đã
tập trậnchungvới tàu
khu trụcShimkaze thuộc
lực lượngphòngvệbiển
NhậtBản (JMSDF)ở
vùngbiểngầnquầnđảo
Okinawa,TâyNamTriều
Tiên, trướckhi tập trận
với hải quânHànQuốc
vàongày12-10, theo
Reuters
.
l
Cảnh sátquốc tế
Interpol
đã liên lạcvới
cảnh sátHoànggiaThái
Lanxin thông tinbổ
sungvềvụđào tẩucủa
cựuThủ tướngYingluck
Shinawatra, từđóxem
xét cóbanhành“thông
báoxanh”để truy tìmbà
haykhông, theo tờ
The
Nation
(TháiLan) đưa tin
ngày12-10.
l
ThổNhĩKỳ liên
tụccóđộng thái xoa
dịuMỹ
.Ngày11-10,
PhóThủ tướngnướcnày
Mehmet Simsek lên tiếng
rằngviệchai nướccùng
ngưngcấpvisakhôngcư
trú sẽnhanhchóngđược
giải quyết êm thấm.Căng
thẳngngoại giaovớiMỹ
đã làm thị trườngThổ
NhĩKỳbị chaođảo,
theo
Reuters
.
15-10-2017
là thời hạn cuối Mỹ phải báo
cáo về việc Iran thực thi thỏa
thuận hạt nhân. Nếu lần này
khôngđạtmụcđích,ôngTrump
vẫn còn cơhội ở lầnbáo cáo
trước Hạ việnMỹ lần tới vào
tháng1-2018.
Iranvàcanhbạc lớn
củaôngTrump
Tuyênbố“khôngcôngnhận”Irantuânthủthỏathuậncóthểchỉlàhànhđộng
mangtínhbiểutượng,chỉđedọaIranchứkhôngthựcsựxéthỏathuận.
ĐĂNGKHOA
D
ự kiến ngày 13-10
(giờMỹ) Tổng thống
Mỹ Donald Trump
sẽ có buổi báo cáo về quá
trình thực thi thỏa thuận hạt
nhân của Iran trướcHạ viện
Mỹ. Ông Trump trước nay
vẫn phản đối thỏa thuận hạt
nhânnăm2015quá nhượng
bộ Iran. TrướcĐại hội đồng
LHQ tháng trước,ôngTrump
còngọiđây là“thỏa thuận tồi
tệ nhất củaMỹ”. Khả năng
cao ông Trump lần này sẽ
tuyênbố Irankhông tuân thủ
thỏa thuận.
Hạviện có chiềuý
ôngTrump?
Nếu ông Trump tuyên bố
không công nhận, Hạ viện
Mỹ sẽ có hai tháng để tranh
luận,quyếtđịnhcókhôiphục
trừng phạt Iran, xé bỏ thỏa
thuậnhaykhông.Tuynhiên,
trang
USA Today
nhận định
khảnăngnàykhóxảyra.Theo
nhàphân tíchMichaelRubin
tạiViệnKinhdoanhMỹ,Hạ
việnnướcnày sẽkhôngkhôi
phục hay ra thêm lệnh trừng
phạtmớivới Iran,đồngnghĩa
duy trì thỏa thuậnnăm2015.
Khi thỏa thuận còn trong
giai đoạn thương lượng, Hạ
việnMỹ từng chia rẽ mạnh
với đa số phản đối. Nhưng
giờđâynhiềunghịsĩ từngchỉ
trích thỏa thuậncũngchorằng
duy trì thỏa thuận dù không
hoànhảocũng tốthơnhủybỏ
nó.Họcho rằng thỏa thuận ít
nhấtcũnggiúpkiểmsoátđược
thamvọnghạtnhân Iran,đặc
biệt trongbốicảnhcăng thẳng
hạt nhân giữaMỹ với Triều
Tiênđang rất cao, trang
USA
Today
chobiết.
Ngoài racũngcókhảnăng
HạviệnMỹđồngý thúcđẩy
thương lượng lại thỏa thuận,
củng cố hơn thế đối đầu của
Mỹvới Iranvàmang lại cảm
giácchiến thắngphầnnàocho
ôngTrump.ChínhphủTrump
sẽ dùng60ngàynày thương
lượng trongnộibộvàvớiHạ
việnđểđiđếnmộtđềxuấthợp
ý ôngTrump hơn. Còn có ý
kiếnphântíchnhậnđịnhtuyên
bố“khôngcôngnhận”chỉ là
hành động mang tính biểu
tượng, ôngTrump chỉ muốn
dằnmặt Iranchứkhông thực
sựmuốnxébỏ thỏa thuận.
Iranđổ lỗi choMỹ
ÔngTrump luôn cho rằng
PhátbiểutạiĐạihộiđồngLHQ,ôngTrumpnói thỏathuậnhạtnhân Iran làthỏathuậntồi tệnhất
củaMỹ.Ảnh:FOREIGNPOLICY
Nhiềunghịsĩtừngchỉ
tríchthỏathuậntrướcđây
cũngchorằngduytrìthỏa
thuậndùkhônghoànhảo
cũngtốthơnhủybỏnó.
Thỏathuậnhạtnhân Iranđượckýgiữa IranvớinhómP5+1
(Mỹ,Anh,Pháp,Đức,Nga,TrungQuốc)giữanăm2015.Theo
đó Iransẽdừngchươngtrìnhpháttriểnhạtnhânvềdàihạn,
đổi lại cácnước sẽdỡbỏ trừngphạt, được thamgia lại vào
hệ thốngngânhàng thếgiới, thị trườngdầuvàđượcdỡbỏ
phong tỏahàng tỉUSD tài sảnởnướcngoài.
Thỏa thuận chỉ đơn thuầnđề cậpđến chương trìnhhạt
nhân Iran, không liênquan chương trình tên lửa đạnđạo
nướcnàyvàcũngkhông liênquanviệc Iranủnghộcácnhóm
vũ trangHamas, HezbollahmàMỹxem làkhủngbố. Nhiều
chínhtrịgiaMỹđãkhônghài lòngvềđiềunày.Tuynhiên,Mỹ
hiệnvẫnkhôngcóbằngchứngchoviệc Irankhôngtuânthủ
đúng thỏa thuận. CơquanNăng lượnghạtnhân (IAEA) của
LHQđã tám lầnxácnhận Iran tuân thủ thỏa thuận.
NhiềuphótướngthâncậnnhấtcủaôngTrumpcũngkhông
muốnhủybỏthỏathuận.Tuầntrước,BộtrưởngQuốcphòng
Mỹ JamesMattis nói thỏa thuậnnăm 2015phục vụ lợi ích
quốcgiacủaMỹ.Thỏathuậndùthiếusótcũngngănđược Iran
pháttriểnvũkhíhạtnhântrong ítnhất10năm.Nhiềuthành
viênnội cácTrump thời giangầnđây tích cựcvậnđộngHạ
việngiữ thỏa thuận, trongđócóNgoại trưởngRexTillerson.
thỏa thuận năm 2015 không
phụcvụ lợi íchMỹ, chỉ cung
cấp thêmnguồn tàichínhcho
Iranphát triển tên lửađạnđạo
vàhỗ trợkhủngbố.Trongkhi
đó,GiámđốcCơquanNăng
lượngnguyêntửIranAliAkbar
Salehi ngày 10-10 tái khẳng
định rằng thỏa thuậnđãphục
vụ lợi ích của toàn thể cộng
đồngquốc tếnhiềuhơnquyền
lợiquốcgiaIran,đồngthờichỉ
trích tháiđộ tiêucựccủaMỹ.
Tờ
TheLosAngelesTimes
nhận định Iran chắc chắn sẽ
rờikhỏi thỏa thuậnvà táikhởi
độngchươngtrìnhhạtnhânnếu
HạviệnMỹquyết khôi phục
trừngphạt.Xétchocùng,kịch
bảnnàysẽcó lợichoIranhơn
choMỹ. Theo ôngMichael
Rubinphân tích,khicác lệnh
trừngphạtđượcdỡbỏ, Iranđã
tạođượcxuấtphátđiểmmới.
Xébỏthỏathuậnsẽmởđường
để Iran khôi phục phát triển
hạt nhân và thậm chí đổ hết
phần lỗi choMỹ.Khi đó các
nướccũngsẽchĩamũidùivề
phíaMỹchứkhôngphải Iran.
Thiệt hại cho
đồngminh
Ông TrumpmuốnMỹ và
cácđồngminhbuộcIranchấp
nhậnmột thỏa thuậnnhiềuáp
lựchơn,nhiềuhạnchếvề thử
tên lửahayhỗ trợkhủngbốở
TrungĐông.Thếnhưng chủ
trươngcủacácnướcphương
Tây làmuốnMỹgiữyên thỏa
thuận. Trong cuộc điện đàm
tối10-10vớiôngTrump,Thủ
tướngAnhTheresaMaycũng
nhấnmạnhđiềunày.
Phần lớn trừngphạtMỹdỡ
bỏvới Iran là“các lệnh trừng
phạt thứphát”ápdụng lêncác
công tyngoàiMỹ làmănvới
Iran. Sau khi thỏa thuận đi
vào thựchiện, cácnhàđầu tư
phươngTâyxếphàngvàoIran
tìmkiếmcơhội từ thị trường
nhiều tiềmnăngnày.Mộtkhi
Mỹ rútkhỏi thỏa thuận,hàng
tỉ USD tiền đầu tư này sẽ bị
“đóng băng”. Theo các nhà
phân tích, không loại trừkhả
năngcácnướcphươngTâysẽ
trả đũa kinh tế vớiMỹ. Các
công tyMỹcó thểsẽphảiđối
mặtnhiềuhạnchế thươngmại
từcácchínhphủphươngTây.
Theonhàphân tíchRichard
Nephew, thuộc Trung tâm
Chính sách năng lượng toàn
cầu (Mỹ), chỉcầnôngTrump
tuyênbốkhôngcôngnhậnIran
tuân thủ thỏa thuận,khảnăng
lớncáccông tychâuÂu,Nhật
Bản,TrungQuốcsẽphảinghĩ
lạichuyệnđầu tưvàoIrannếu
muốn tránh cảnh “tiền mất
tậtmang”.
n
