16
Quốc tế -
Thứ Tư19-6-2019
Tiêu điểm
Thế giới 24 giờ
Chuyến thămcủa ôngTập sẽ
là một đảm bảo cho Triều Tiên
để trấn anôngTrump về ý định
hòa bình của mình.
Nhà nghiên cứu
EVANS J.R. REVERE
Chuyến thămdiễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang căng thẳng với Mỹ về thươngmại và Triều Tiên
đang không suôn sẻ với Mỹ về giải trừ hạt nhân.
Ông Tập đến Triều Tiên thúc đẩy
thượng đỉnh Trump-Kim lần 3?
ĐĂNGKHOA
C
ả
Tân Hoa Xã
(Trung
Quốc - TQ) và hãng
thông tấn trung ương
CHDCND Triều Tiên
KCNA
ngày 17-6 đều đưa tin Chủ
tịch TQ Tập Cận Bình sẽ
thăm Triều Tiên vào ngày
mai, 20-6.
Ông Tập sẽ thăm Triều
Tiên trong hai ngày (20 và
21-6) theo lời mời của ông
Kim. Đây sẽ là chuyến thăm
đầu tiên của một chủ tịch TQ
đến Triều Tiên sau 14 năm.
Bản thân ông Tập từng thăm
Triều Tiên năm 2008 nhưng
thời điểm đó ông giữ chức
phó chủ tịch TQ.
Theo một quan chức Triều
Tiên, chuyến thăm của ông
Tập có ý nghĩa quan trọng với
quan hệ song phương khi hai
nước kỷ niệm 70 năm thiết
lập quan hệ ngoại giao. Ngày
17-6, người đứng đầuBanĐối
ngoại thuộc Đảng Cộng sản
TQ, Đặc phái viên cấp cao
TQ Song Tao nói với truyền
thông quốc gia rằng ông Tập
và ôngKim sẽ thămTháp hữu
nghị Trung-Triều tại thủ đô
Bình Nhưỡng. Đây là công
trình tưởng niệm binh sĩ TQ
thiệt mạng trong chiến tranh
Triều Tiên.
Thông tin này thu hút sự
chú ý của thế giới, không chỉ
vì đây là chuyến thăm Triều
Tiên đầu tiên của ông Tập
kể từ khi làm chủ tịch TQ
mà còn vì chuyến thăm diễn
ra trong bối cảnh cả TQ lẫn
Triều Tiên đang không suôn
sẻ trong quan hệ với Mỹ. TQ
đang căng thẳng với Mỹ về
thươngmại vàTriềuTiên đang
bất đồng với Mỹ về vấn đề
9,7
tỉ người là dân số thế giới dự kiến sẽ bùng nổ
vào năm 2050 trong báo cáo có tiêu đề“Triển
vọng dân số thế giới” do Ủy ban Các vấn đề
kinh tế-xã hội LiênHiệpQuốc (UNDESA) công
bốngày17-6.Theođó, đếnnăm2050, hơn50%
tốc độ gia tăng dân số thế giới sẽ tập trung tại
chín quốc gia gồm Ấn Độ, Nigeria, Pakistan,
Congo, Ethiopia, Tanzania, Indonesia, Ai Cập
và Mỹ. Trong khi đó, Trung Quốc - nước đông
dân nhất thế giới sẽ giảm 2,2% dân số, tương
đương31,4 triệungười, từnăm2019đến2050.
UNDESAcònchobiết vàonăm2100, dânsố thế
giới có thể sẽ đạt mức 11 tỉ người.
VĨ CƯỜNG
Ai Cập:
Đài BBC
hôm 17-6 đưa tin
cựu tổng thống Mohamed Morsi (67
tuổi) đã bất ngờ đột tử khi đang dự một
phiên tòa ở thủ đô Cairo về cáo buộc
làm gián điệp do nghi ngờ có liên hệ với
phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine.
Nguyên nhân ban đầu được cho là đau
tim. Ông Morsi nhậm chức tổng thống
Ai Cập vào năm 2012, gần một năm sau
phong trào Mùa xuân Ả Rập nhưng bị lật
đổ vào năm 2013 và lãnh án 20 năm tù
giam vì giết hại người biểu tình và chung
thân với cáo buộc gián điệp cho Qatar.
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình
(trái)
và nhà lãnh đạo Triều Tiên KimJong-un trong
một lần gặp nhau tại Bắc Kinh. Ảnh: AP
Thăm Triều Tiên
đồng nghĩa ông Tập
đã can dự vào giữa
nỗ lực đàm phán với
Triều Tiên.
Israel:
Theo báo cáo mới nhất của Viện
Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm
(SIPRI), Israel hiện sở hữu gần 100 đầu
đạn hạt nhân. Cụ thể, báo cáo chỉ ra rằng
nước này có 30 quả bom trọng lực trang
bị cho chiến đấu cơ. Ngoài ra, Israel còn
có khoảng 50 đầu đạn hạt nhân có thể
được phóng bằng tên lửa đạn đạo trên đất
liền với tầm bắn 5.500 km. Cũng tính đến
đầu năm 2019, có khoảng 13.865 vũ khí
hạt nhân trong tay Mỹ, Nga, Anh, Pháp,
Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Israel và
CHDCND Triều Tiên.
Trung Quốc:
Tính đến sáng 18-6, đã có
ít nhất 12 người thiệt mạng cùng 134 người
khác bị thương trong trận động đất lên đến
6 độ Richter xảy ra tại tỉnh Tứ Xuyên vào
tối 17-6, theo hãng tin
Reuters
. Hơn 10.000
ngôi nhà trong khu vực cũng đã bị hư hỏng
nặng. Bộ Tình trạng khẩn cấp Trung Quốc
đã cho huy động hơn 100 xe cứu thương và
2.000 nhân viên y tế đến hiện trường. Trước
đó, Tứ Xuyên cũng từng hứng chịu một cơn
động đất kinh hoàng khác vào năm 2008
với con số thương vong lên đến 440.000
người.
VĨ CƯỜNG
Quan hệ giữa TQ và Triều Tiên không hoàn toàn suôn sẻ.
Dù là đồngminh thân thiết nhưngTQđã bỏ phiếu thuận cho
nhiều nghị quyết trừng phạt của Liên Hiệp Quốc với Triều
Tiên trong những năm qua.
Theo nhà nghiên cứu Evans J.R. Revere tại Viện chính sách
Brookings (Mỹ), chuyến đi của ôngTập không có nghĩa quan
hệ hai nước được cải thiện. Ông Revere đoan chắc rằngTQ“đã
yêu cầu Triều Tiên phải trả một cái giá để được ông Tập sang
thăm, đó là không khiêu khích”, như không thử tên lửa. Cựu
quan chức ngoại giao Mỹ Mintaro Oba cho rằng ông Tập có
thể cảm thấy có bổn phận phải thăm Triều Tiên sau khi ông
Kim đã bốn lần sang TQ.
giải trừ hạt nhân.
ÔngTậpđếnTriềuTiêntrước
khi diễn ra hội nghị Nhómcác
nền kinh tế phát triển và mới
nổi hàng đầu thế giới (G20) ở
Nhật Bản, nơi ông dự kiến sẽ
gặp Tổng thống Mỹ Donald
Trump, cũngnhư trước chuyến
thămHànQuốccủaôngTrump
cuối tháng này.
Trung Quốc muốn gì?
Nhiều nhà quan sát cho rằng
ông Tập chủ ý chọn thời điểm
này để thămTriều Tiên nhằm
tăng uy tín trước hội nghị G20,
khẳng định vị trí toàn cầu của
mình. Ông Tập cũng muốn
nhắc nhở các nước về vị thế
đặc biệt và vai trò của TQ
trong vấn đề hạt nhân Triều
Tiên, đồng thời cũng muốn
tìm thêm ưu thế trước ông
Trump trong bối cảnh cuộc
thương chiến Mỹ-Trung vẫn
đang tiếp tục xấu đi.
ĐàmphángiữaTriềuTiênvà
Mỹ bị ngưng trệ sau kỳ thượng
đỉnh Trump-Kim không đạt
được tuyên bố chung hồi tháng
2vì không thốngnhất đượcquy
mô giải trừ hạt nhân và giảm
nhẹ trừng phạt. Và theo báo
TheWashington Post
, chuyến
thăm của ông Tập sẽ là một
thắng lợi ngoại giao của ông
Kim sau kỳ thượng đỉnh này.
Một nhà ngoại giao phương
Tây tại Bắc Kinh cho rằng
ông Tập chủ ý chọn thời điểm
thăm Triều Tiên trùng với sự
kiện hội nghị G20 để cho
ông Trump thấy rằng “TQ
vẫn còn “lá bài” quan trọng
là Triều Tiên”.
Theo
The New York Times
,
thăm Triều Tiên đồng nghĩa
ông Tập đã can dự vào nỗ lực
đàm phán với Triều Tiên của
Mỹ. Theo truyền thông TQ,
ông Tập và ông Kim sẽ “trao
đổi quan điểm về tình hình
bán đảo Triều Tiên và thúc
đẩy một tiến trình mới để có
giải pháp chính trị về vấn đề
này”. Kênh
CNBC
cho rằng
ông Tập có thể sẽ đưa ra một
kế hoạch khôi phục đối thoại
cho Triều Tiên và cả Mỹ.
Tuần trước, ông Trump
nói ông Kim có gửi cho ông
một “bức thư dễ thương” sau
nhiều tháng im lặng kể từ kỳ
thượng đỉnh tháng 2. Theo
lãnh đạo điều hành Chad
O’Carroll của Nhóm Rủi
ro Triều Tiên, chuyến thăm
của ông Tập cùng với lá thư
ông Kim gửi ông Trump có
thể sẽ khiến ông Trump có
thêm động cơ tìm kiếm một
cuộc gặp với ông Kim ở Bàn
Môn Điếm nhằm khôi phục
đối thoại hai bên.
Tổng thốngHànQuốcMoon
Jae-in gần đây nói ông hy vọng
một cuộc gặp thượngđỉnhgiữa
ôngvànhà lãnhđạoKimcó thể
diễn ra trong tháng này. Theo
ông O’Carroll, ôngMoon nói
vậy là có căn cứ vì điều này
đã có tiền lệ. Thời điểm năm
2018, ông Trump từng tuyên
bố hủy lịch gặp với ông Kim.
Sau đó, ông Moon và ông
Kim gặp nhau. Không lâu sau
cuộc gặp này, ông Trump lại
khôi phục lịch gặp ông Kim
tại Singapore. Chuyên gia về
Triều Tiên Harry Kazianis tại
Trung tâmVì quyền lợi quốc
gia(Mỹ)cũngchorằngôngTập
có thể “sẽ gửi một thông điệp
từ ông Kim sẵn sàng cho kỳ
thượng đỉnhMỹ-Triều thứ ba
và những gì mìnhmuốn trong
cuộc gặp thượng đỉnh này”.
Mỹ lợi hay hại?
Chưa tính cuộc gặp sắp đến
này thì ông Tập và ông Kim
từnggặpnhaubốn lần tronghai
nămqua. Trong đó có hai cuộc
gặp diễn ra chỉ vài ngày trước
khi ông Kim gặp ông Trump.
Tuynhiên,theo
TheWashington
Post
, thời điểm này, động lực
ba bên đã có phần thay đổi với
thực tế quan hệMỹ-Trung xấu
đi nghiêmtrọngvì cuộc thương
chiến cả năm qua.
ÔngTrump tuần trước cónói
TQ sẽ phải đón nhận thêm đợt
đánh thuếmới củaMỹ lên 325
tỉUSDhàngnhậpkhẩunếuhai
bênkhôngthốngnhấtthỏathuận
thương mại. Tuy nhiên, vào
ngày 16-6, Bộ trưởng Thương
mại Mỹ Wilbur Ross nói ông
không kỳ vọng gì hơn về cuộc
gặp sắp tới ngoài việc lãnh đạo
hai nước đồng ý sẽ tiếp tục đối
thoại. Lần cuối phái đoàn hai
bên gặp nhau là vào tháng 5 và
đến thời điểmnày vẫn chưa có
lịch gặp tiếp theo.
Trướckhi cuộc thươngchiến
vớiTQ leo thang nghiêmtrọng
trongnămqua, ôngTrump từng
nói ông trông đợi vào sự giúp
sức của ôngTập trong việc gây
áp lựcbuộcTriềuTiên từbỏcác
chươngtrìnhhạtnhânvàtênlửa.
Bên cạnh ý kiến chuyến thăm
Triều Tiên của ông Tập có lợi
choMỹ thì nhiều nhà quan sát
cho rằng chuyến thăm là dấu
hiệu cho thấyTQđangdầnmất
kiên nhẫn trong trừng phạt và
miễn cưỡng duy trì áp lực lên
TriềuTiên theoýMỹ.Theocựu
cố vấn Evan S. Medeiros của
TổngthốngMỹBarackObama,
đây là tínhiệucho thấyôngTập
đã từ bỏ ý định cómột quan hệ
ổnđịnh, đôi bên cùng có lợi với
ông Trump.•
