6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy6-7-2019
số tiền 10,8 tỉ đồng do cấp dưới
của Quốc chuyển đến, tiếp đó
Sơn chuyển lại cho Toàn 7,2 tỉ
đồng mục đích để liên hệ với các
cán bộ của VKSND Tối cao nhờ
“chạy án”.
“Nếu xử họ về tội lừa đảo chiếm
đoạt tài sản sẽ rơi vào khoản 4 Điều
174 BLHS với khung hình phạt lên
đến chung thân; còn nếu xử theo
khoản 4 Điều 365 BLHS về tội
môi giới hối lộ thì có khung hình
phạt cao nhất là 15 năm. Như vậy,
tội môi giới hối lộ sẽ nhẹ hơn tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Riêng
bị cáo Quốc, hành vi đưa hối lộ đã
rõ” - LS Hùng nói.
Thứ hai, xét về bản chất của hành
vi, sau khi nhận tiền từ Sơn, Toàn có
khai đưa cho các cán bộ củaVKSND
Tối cao 6,1 tỉ đồng và 50.000 USD.
Nhưng quá trình điều tra, cơ quan
tố tụng không chứng minh được
những người này nhận hối lộ nên
không thể xử được họ về tội nhận
hối lộ. Nếu Sơn và Toàn khai hoàn
toàn không dính líu hay liên hệ về
bất kỳ điều gì với những kiểm sát
viên của VKSND Tối cao mà chỉ
để lấy tiền từ Quốc thì khi đó hai
người này phạm tội lừa đảo chiếm
đoạt tài sản.
Tuy nhiên, trong thực tế Sơn và
Toàn khai nhận có đưa tiền, cụ thể
Toàn khai sau khi nhận được hơn
7,2 tỉ đồng từ Sơn, Toàn đã đưa
cho anh NTT (kiểm sát viên trung
cấp thuộc Vụ 1, VKSND Tối cao)
5 tỉ đồng và đưa cho bà BTT (cán
bộ Vụ 1, VKSND Tối cao) 1,1 tỉ
đồng và 50.000 USD để nhờ “giúp
đỡ”. Mặc dù không chứng minh
được các cán bộ của VKS nhận
tiền nhưng cũng không có cơ sở
để cho rằng lời khai trên là không
đúng và cũng không loại trừ khả
năng các kiểm sát viên nhận tiền
nhưng chối bỏ.
Cũng cần nói thêmrằng việc không
chứng minh được người nhận hối lộ
là do thiếu chứng cứ, nên để tránh
việc oan sai thì không xử những
người này (nếu có) về tội nhận hối
lộ. Điều này không đồng nghĩa với
việc Toàn và Sơn dùng số tiền Quốc
chuyển để chiếm đoạt 100%, nếu
suy luận như điều vừa nói là trái với
nguyên tắc suy đoán vô tội.
Từ đó, nếu không có cơ sở vững
chắc xác định hai bị cáo phạm tội
chiếm đoạt, các cơ quan tố tụng sẽ
áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội
theo Điều 13 của BLTTHS, tức theo
hướng có lợi cho hai bị cáo, để xử
ở tội nhẹ hơn. “Trong trường hợp
này, tòa không xử Sơn và Toàn về
tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà
xử về tội môi giới hối lộ (có khung
hình phạt nhẹ hơn) là đúng luật,
chính xác và nhân văn” - LS Hùng
nhấn mạnh.
Sơn tội môi giới,
Toàn phạm tội khác?
Một chuyên gia về luật hình sự
(đề nghị không nêu tên) nêu quan
điểm: Sau khi có ý định “chạy án”,
Quốc có đề cập với Sơn về việc
này và giữa hai người này ban
đầu có sự bàn bạc, thống nhất tìm
“người quen” để tiếp cận với các
cán bộ của VKSND Tối cao nhờ
“giúp đỡ”.
Về mặt ý chí, Sơn cũng chỉ muốn
kết nối giữa người đưa hối lộ là
Quốc và người nhận hối lộ gặp
nhau để chuyển yêu cầu, lợi ích vật
chất của Quốc đến người có thẩm
quyền, từ đó người này giải quyết
mọi chuyện “êm đẹp” cho Quốc. Ý
định của Sơn là môi giới và đồng
thời cũng chỉ thực hiện hành vi
liên quan đến môi giới. Sau khi
Quốc chuyển tiền cho Sơn, Sơn
đã chuyển tiền lại cho Toàn nên
có thể nhận định hành vi môi giới
của Sơn đã thực hiện xong.
Về phần Toàn, ban đầu cũng có
ý định là môi giới hối lộ vì Toàn
đã đi tiếp cận với cán bộ có thẩm
quyền của VKSND Tối cao, đồng
thời tiếp cận được một số thông tin
liên quan đến vụ án từ nguồn của
người trong VKSND Tối cao mà
Toàn quen biết trước. Tuy nhiên,
Toàn đã biết kết quả là những người
Toàn nhờ giúp không thể can thiệp
vào vụ án nhưng vẫn lợi dụng các
mối quan hệ, các nguồn tin để hứa
hẹn với bên đưa hối lộ, môi giới hối
lộ để nhận tiền “chạy án”.
Điều quan trọng ở đây là Toàn
biết được việc Quốc, Sơn nhờ đã
bất thành nhưng vẫn nhận tiền thì
hành vi này khi đó không còn là
môi giới hối lộ nữa mà có dấu hiệu
của một trong hai tội là lừa đảo
chiếm đoạt tài sản và tội lợi dụng
ảnh hưởng đối với người có chức
vụ, quyền hạn để trục lợi (Điều
366 BLHS, có khung hình phạt
cao nhất là 10 năm tù).
Cụ thể hơn, hành vi ở đây là lợi
dụng sự quen biết đối với người
có chức vụ, quyền hạn trong Vụ 1
VKSND Tối cao, khai thác được
những thông tin để cung cấp cho
người đưa tiền, từ đó nhận tiền của
người đưa hối lộ để chiếm đoạt, sử
dụng. Dấu hiệu của hành vi rõ nhất
cho thấy Toàn phạm vào tội lợi dụng
ảnh hưởng đối với người có chức
vụ, quyền hạn để trục lợi.
Mặt khác, hành vi của Toàn
cũng có dấu hiệu của tội lừa đảo
chiếm đoạt tài sản. Bởi ở đây, Toàn
không có khả năng thực hiện thành
công việc môi giới (mặc dù ban
đầu có ý định là môi giới) nhưng
vẫn cung cấp thông tin, đưa ra
lời hứa hẹn, làm cho người nhờ
“chạy án” tin tưởng Toàn có thể
giúp được người đưa hối lộ thoát
MINHCHUNG
N
hư
Pháp Luật TP.HCM
đã
đưa tin, TAND Cấp cao tại
Hà Nội vừa mở phiên phúc
thẩm xét xử ba bị cáo trong vụ đưa
hối lộ liên quan đến vụ án buôn bán
hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra
tại Công ty CP VN Pharma. Theo
đó, tòa xử NgôAnh Quốc (cựu phó
tổng giám đốc VN Pharma) năm
năm tù về tội đưa hối lộ, Dương
Kim Sơn (giám đốc Công ty Luật
TNHHMinh Sơn) 17 tháng 17 ngày
tù và Lê Phú Toàn (phó chủ tịch
HĐQT Công ty CP Đầu tư Thạch
Bàn) 14 tháng 30 ngày tù, cùng về
tội môi giới hối lộ.
Đồng thời, bản án phúc thẩmcũng
xác định chỉ có người đưa hối lộ,
không có người nhận hối lộ dù các
bị cáo đã khai “đích đến” của việc
đưa hối lộ. Cụ thể, sau khi Quốc
chuyển cho Sơn 10,8 tỉ đồng nhờ
“chạy án”, Sơn đã chuyển 7,2 tỉ đồng
cho Toàn và Toàn khai có chuyển
tổng cộng 6,1 tỉ đồng và 50.000
USD cho hai người làm việc tại Vụ
1, VKSND Tối cao là NTT và BTT
để giúp cho Quốc.
Nhiều ý kiến cho rằng việc định
tội danh trong vụ án này còn chưa
chuẩn, chưa phù hợp.
Tội danh môi giới hối lộ
là đúng?
Luật sư (LS) Phạm Công Hùng
(nguyên thẩm phán TAND Tối
cao) phân tích: Thứ nhất, về hành
vi khách quan, sau khi Sơn nhận
Ngô AnhQuốc (cựu phó tổng giámđốc VNPharma) tại phiên tòa phúc thẩmnăm2017 vụ buôn lậu thuốc tại
VNPharma (mới đây VKSNDTối cao đã truy tố tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, sau khi điều tra lại).
Ảnh: HOÀNGGIANG
Vụ hối lộ
liên quan VN
Pharma: Tội
nào mới đúng?
Các chuyên gia đều cho rằng cựu phó tổng giám
đốc VNPharma phạm tội đưa hối lộ thì đã rõ,
còn hai người bị buộc tội môi giới hối lộ thì…
mỗi người một ý.
tội, nhẹ tội. Đó cũng được xem
là dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm
đoạt tài sản.
Cạnh đó, trong vụ án này tuy có
yếu tố gian dối, lừa đảo của Toàn
nhưng đó chỉ là một phần. Yếu tố
quyết định làm cho người đưa tiền
hối lộ tin tưởng chính là sự
lợi dụng
mối quan hệ quen biết cũng như
ảnh hưởng của Toàn
với một số
cán bộ của VKS. Đồng thời, yếu tố
gian dối, lừa đảo không mang tính
quyết định để Toàn chiếm đoạt tiền
trong trường hợp này mà là từ yếu
tố quan hệ như vừa đề cập. Từ đó,
nếu đánh giá một cách khách quan,
toàn diện thì hành vi của Toàn có
dấu hiệu của tội lợi dụng ảnh hưởng
đối với người có chức vụ, quyền hạn
để trục lợi nhiều hơn so với tội lừa
đảo chiếm đoạt tài sản.
***
Có lẽ chúng ta rất dễ đồng tình
với tội danh đưa hối lộ của Quốc
vì dấu hiệu cấu thành đã rất rõ.
Tuy nhiên, với Sơn và Toàn thì
lại còn nhiều ý kiến khác nhau.
Trường hợp “tranh chấp” tội danh
này, khoa học luật hình sự gọi
tên là gì và thật sự tội nào mới
đúng? Mời bạn đọc tiếp tục đón
xem trên
Pháp Luật TP.HCM
số
ra thứ Hai 8-7.•
Có căn cứ để miễn trách nhiệm hình sự
cho Quốc!
Theo chuyên gia pháp luật (đề nghị không nêu tên), riêng về hành vi
của Ngô Anh Quốc (cựu phó tổng giámđốc VN Pharma) đã cấu thành tội
đưa hối lộ và đã thực hiện xong. Theo quy định tại Điều 364 BLHS về tội
đưa hối lộ, người đưa hối lộ tuy không bị épbuộc nhưng đã chủ động khai
báo trước khi bị phát giác thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và
được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ (khoản 7).
Có thể sau khi bị khởi tố, Quốc mới tố cáo hành vi của Sơn và Toàn
nhưng rõ ràng trước khi Quốc đưa ra đơn tố cáo thì cơ quan chức năng
không hề biết có hay không sự tồn tại của hành vi đưa hối lộ, môi giới
hối lộ (kể cả hành vi của Toàn). Phải nhờ sự tố cáo của Quốc thì CQĐT
mới biết được sự việc trên nên trong trường hợp này vẫn phải xemQuốc
chủ động khai báo, chủ động tố giác trước khi hành vi phạm tội bị phát
giác để xem xét việc miễn trách nhiệmhình sự cho Quốc.“Xử như thế với
Quốc không được hợp tình, hợp lý” - vị này nêu quan điểm.
“Mặc dù không chứng
minh được các cán bộ
của VKS nhận tiền
nhưng cũng không
có cơ sở để cho rằng
lời khai trên là không
đúng và cũng không
loại trừ khả năng các
kiểm sát viên nhận tiền
nhưng chối bỏ” - LS
Phạm Công Hùng.
Tiêu điểm
Tội nào nặng hơn?
1. Khoản4Điều365BLHS về tộimôi
giới hối lộ quy định: Phạm tội thuộc
trường hợp của hối lộ trị giá 1 tỉ đồng
trở lên thì bị phạt tù 8-15 năm.
2. Khoản 3 Điều 366 BLHS về tội lợi
dụngảnhhưởngđối với người cóchức
vụ, quyền hạn để trục lợi quy định:
Phạm tội trong trường hợp tiền, tài
sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá
500 triệu đồng trở lên thì bị phạt tù
5-10 năm.
3. Khoản 4 Điều 174 BLHS về tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định:
Chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu
đồng trở lên thì bị phạt tù 12-20 năm
hoặc tù chung thân.
